kompetencje dziecka 5-letniego.docx

Kompetencje dziecka 5- letniego.

Obszar edukacji społeczno – moralnej:

- potrafi wyrażać swoje uczucia adekwatnie do sytuacji,

- opisuje słowami przeżywane emocje.

- chętnie współpracuje z innymi.

- wykazuje posłuszeństwo w wielu sytuacjach.

- samodzielnie wymyśla zabawy.

- chętnie bawi się z dziećmi

- panuje nad swoim zachowaniem

- stara się zrealizować cel, który sobie postawił, np. zbudowanie wieży z klocków

- celowo zbiera  informacje na temat interesujących je zawodów

- wie, jak się nazywa, gdzie mieszka i jakiej jest narodowości,

- wie, jak wygląda flaga polska, godło Polski,

- rozumie pojęcia: Polak, Polska i język polski

- wie gdzie pracują rodzice i co robią

- reaguje emocjonalnie w sposób właściwy na sukcesy i porażki

- używa zwrotów grzecznościowych

- nie przerywa innym, gdy mówią,  uważnie ich słucha .

Obszar edukacji zdrowotnej:

- wie, jak ubrać się w zależności od pogody

- rozumie związek między zdrowiem, a chorobą

- zna zasady bezpieczeństwa podczas:

      poruszania się po budynku i ogrodzie przedszkolnym

      dobierania miejsc do zabawy

      uczestnictwa w ruchu drogowym

      styczności z lekarstwami

      nadejścia burzy

- potrafi nakryć i sprzątnąć ze stołu

- prawidłowo używa sztućców, kroi nożem

- zna zasady zdrowego odżywiania się

- jest samodzielne w zakresie:

     mycia

    ubierania (wiąże buty, zapina guziki, suwaki)

    korzystania z toalety

Obszar edukacji ruchowej:

- preferuje zabawy ruchowe

- wspina się na drabinkę

- płynnie wykonuje podskoki naprzemiennie

- przeskakuje przez przeszkody

- podrzuca i chwyta piłkę

- swobodnie porusza się biegiem, ma orientację podczas biegu

Obszar edukacji przyrodniczej:

- zna zwierzęta domowe i hodowlane

- wie, jak zmienia się tryb życia zwierząt w zależności od pór roku

- zna zmiany zachodzące w świecie roślin, związane z porami roku

- zna warzywa i owoce (krajowe i cytrusowe)

- zna zjawiska charakterystyczne dla pór roku

- nazywa środowiska naturalne: las, łąka, staw

- przestrzega zasad ochrony przyrody

- zna części roślin

- dba o rośliny i zwierzęta

- wie, o czym mówi prognoza pogody

Obszar edukacji w zakresie mowy i myślenia:

- poprawnie artykułuje głoski

- mówi poprawnie pod względem gramatycznym i stylistycznym

- posługuje się liczebnikami, przymiotnikami, spójnikami, przyimkami

- swobodnie posługuje się mową

- potrafi uważnie i ze zrozumieniem słuchać innych

- potrafi komunikować się z rówieśnikami

- nadaje zrozumiałe komunikaty werbalne i pozawerbalne 

- próbuje właściwie odczytywać komunikaty wysyłane przez innych

- umie wyrazić swoje oczekiwania i pragnienia w sposób zrozumiały dla innych

- tworzy dalszy ciąg zdarzeń

- słownictwo rozszerzone o treści niedostępne bezpośredniej obserwacji ilustrowane obrazem

- wyodrębnia elementy akcji

- potrafi opanować tekst na pamięć

- zapamiętuje adresy i numery telefonów

- odróżnia fantazję od rzeczywistości

- porządkuje zdarzenia chronologicznie

- rozwiązuje zagadki

- bierze chętnie udział w zabawach i grach dydaktycznych

- przewiduje następstwa swoich działań

- zabawy są coraz bardziej rozbudowane, a rekwizyty otrzymują funkcję symboli

Obszar edukacji w zakresie przygotowania do pisania i czytania:

- sprawnie trzyma narzędzie pisarskie

- rozróżnia prawą i lewą stronę

- kreśli znaki literopodobne

- wycina nożyczkami po linii

- rysuje postać człowieka z użyciem co najmniej 10 szczegółów

- składa obrazek z 6 – 10 części

- wykonuje proporcjonalne kopie figur geometrycznych.

- potrafi przerysować figurę o ostrych kątach (np. trójkąt).

- rozumie znaczenie przeciwieństw i podobieństw

- tworzy rymy do podanych wyrazów

- wyróżnia wyrazy w zdaniach

- wyróżnia sylaby w wyrazach i łączy je w całość

- wyróżnia pierwszą głoskę w krótkich wyrazach

- rozróżnia głoski opozycyjne

- dzieli krótkie wyrazy na głoski oraz łączyć je w całość

- czyta globalnie wyrazy

- układa podpisy pod obrazkami

Obszar w zakresie edukacji matematycznej:

- grupuje przedmioty w oparciu o pojęcia ogólne

- klasyfikuje zbiory na podstawie cech jakościowych

- klasyfikuje zbiory wg ich liczebności

- rozpoznaje kierunek: w lewo, w prawo

- określa położenie przedmiotów w stosunku do siebie i w stosunku do otoczenia

- porównuje wielkości przedmiotów (3 stopnie np. mały- mniejszy- najmniejszy)

- dzieli zbiór na podzbiory wg różnych właściwości elementów

- porównuje liczebność zbiorów przez łączenie w pary elementów każdego ze zbiorów

- waży za pomocą wagi szalkowej (trzeba dodać – za mało, trzeba odsypać – za dużo)

- mierzy przedmioty wspólną miarą i naturalną miarą

- używa nazw figur geometrycznych (koło, kwadrat, prostokąt, trójkąt)

- liczy w zakresie 10

- dodaje i odejmuje na palcach lub z wykorzystaniem liczmanów

- porównuje przedmioty pod względem wielkości, długości

- rozumie znaczenia następstwa czasu, np. dziś, jutro, rano, wieczorem, pory roku

- porównuje tempo wykonywanej czynności: prędko- prędzej-najprędzej, wolno- wolniej-najwolniej

Obszar w zakresie edukacji artystycznej:

- prawidłowo trzyma narzędzie pisarskie

- przecina nożyczkami kartkę po linii 

- samodzielnie wykonuje prace plastyczne

- wykonuje prace estetyczne

- zna sztukę ludową Lubelszczyzny

- zna głosy instrumentów, ptaków, pojazdów

- różnicuje dźwięki pod względem rejestru, tempa i dynamiki

- tworzy akompaniament do piosenki

- improwizuje muzykę ruchem

- porusza się zgodnie z muzyką indywidualnie i w zespołach ( w parach, w kole).

- odgrywa role w przedstawieniach

Obszar w zakresie edukacji technicznej i komunikacyjnej:

- tworzy rozbudowane konstrukcje z klocków

- zna środki lokomocji

- zna zasady ruchu drogowego

- wyjaśnia działanie prostych urządzeń technicznych (np. domowych).

KOMPETENCJE DZIECKA 5- LETNIEGO

I. OBSZAR AKTYWNOŚCI SPOŁECZNO- MORALNEJ

1. Zna zasady życia w rodzinie:
- poprawnie nazywa członków rodziny
- wie, na czym polega praca zawodowa rodziców, nazywa wykonywane zawody
- aktywnie uczestniczy w życiu rodziny, wykonuje drobne prace domowe.
2. Dzieli się z rodzicami wrażeniami z życia przedszkola:
- przekazuje nauczycielce i rodzicom przekazane informacje.
3. Odpowiedzialnie wykonuje powierzone mu zadania:
- wykonuje czynności samoobsługowe,
- wykonuje czynności na rzecz grupy np. dyżury
- zgodnie współdziała z innymi.
4. Zna świat wartości moralnych:
- zna ustalone zasady dotyczące zgodnego współżycia z innymi i przestrzega ich.
5. Toleruje odmienność w wyglądzie i zachowaniu innych ludzi. Jest życzliwy i serdeczny wobec innych ludzi, bez względu na ich wygląd czy zachowanie. Oczekuje tolerancji ze strony innych.
6. Docenia prawdę jako wartość moralną:
- jest świadom negatywnych skutków kłamstwa
- dostrzega walory prawdy.
7. Wie czym jest dobro:
- jest koleżeński, uprzejmy wobec innych
- zna swoje prawa i obowiązki w grupie i przedszkolu
- wykorzystuje codzienne sytuacje do dokonywania samooceny i oceny zachowań innych
- neguje zachowania agresywne- potrafi opanować swoje negatywne emocje i agresywne
zachowania
- uczy się mówić innym miłe rzeczy oraz wyrażać swoją dezaprobatę wobec złych zachowań.
Ocenia postępowanie a nie osobę!
8. Dostrzega piękno w otaczającym go świecie:
- wie, że każdy człowiek jest indywidualnością i odbiera świat na swój własny sposób.
9. Jest świadom swej przynależności narodowej:
- rozumie pojęcia: Polska, Polak, język polski, ojczyzna
- poznaje mapę. Potrafi wskazać na mapie stolicę Polski- zna jej nazwę
- zna słowa I zwrotki hymnu narodowego- odczuwa powagę hymnu
- rozwija zainteresowania geograficzne, historyczne i społeczne
- zna herb swojego miasta i poznaje jego historię.
10. Przestrzega reguł zgodnego współżycia w grupie:
- zgodnie współdziała z innymi w czasie wspólnych zabaw i zajęć
- rozwiązuje zaistniałe konflikty zgodnie z ustalonymi normami postępowania
- szanuje własność i wytwory pracy kolegów
- rozumie uczucie innych, szanuje je
- respektuje polecenia nauczycielki i umowy w grupie.
11. Czuje się współgospodarzem sali:
- porządkuje zabawki na pólkach w kącikach
- dba o porządek w swojej półce indywidualnej
- włącza się do pracy w przygotowaniu zajęć: gromadzi i przygotowuje różnego rodzaju
materiały, rozkłada przybory i pomoce
- sumiennie wykonuje obowiązki dyżurnego.
12. Zna swoje najbliższe otoczenie: ulicę przy której mieszka, przedszkole, miasto:
- zna nazwę ulicy i nr domu w którym mieszka
- dostrzega i szanuje pracę wszystkich pracowników przedszkola
- wie na czym polega praca niektórych punktów usługowych, rozumie ich społeczną
użyteczność
- uczestniczy w wycieczkach do obiektów usługowych
- interesuje się specyfiką swojego miasta. Wie, że Szczecin jest miastem portowym i ma bogate
tradycje morskie.
13. Wskazuje najważniejsze zabytki i dobra swojej miejscowości.
14. Interesuje się życiem ludzi w innych krajach, wie, że posługują się innymi językami, maja
inne zwyczaje, tradycje, akceptuje ich odmienność.
15. Wie, że istnieje wszechświat, że globus jest modelem Ziemi, wskazuje na nim lądy i wody.
Rozumie potrzebę chronienia środowiska naturalnego przed zanieczyszczeniami.

II. OBSZAR AKTYWNOŚCI ZDROWOTNO- RUCHOWEJ

EDUKACJA RUCHOWA:

1. Rozwija swoją sprawność ruchową:
- aktywnie uczestniczy w grach i zabawach ruchowych, samorzutnych lub organizowanych w formie indywidualnej lub grupowej
2. Szybko reaguje na sygnały umowne, podporządkowuje się przepisom i regułom.
Zna różne formy ustawień. Orientuje się w otoczeniu podczas spacerów i wycieczek.
3. Wykonuje chód równoważny połączony z dodatkowym ruchem.
4. Swobodnie czworakuje. Naśladuje sposoby poruszania się różnych zwierząt.
5. Ma orientację podczas biegu. Ściga się.
6. Prawidłowo wykonuje zwis, półzwis, chwyt jedną ręką.
7. Dokładnie celuje. Używa różnych przyborów do chwytania.
8. Płynnie wykonuje podskoki. Próbuje skakać w dal wzwyż rozbiegu.
9. Ma ukształtowaną prawidłowo koordynację ruchową.
10. Systematycznie uczestniczy w ćwiczeniach i zajęciach ruchowych.

EDUKACJA ZDROWOTNA

1. Zna zasady warunkujące bezpieczeństwo na terenie przedszkola:
- nie oddala się z określonych pomieszczeń i miejsca zabawy
- bezpiecznie korzysta z zabawek i sprzętu ogrodowego
- przestrzega zakazu włączania i dotykania urządzeń elektrycznych.
2. Posługuje nieumiarkowanym głosem- unika hałasu.
3. Dba o czystość osobistą.
4. Prawidłowo korzysta ze wszystkich przyborów do mycia.
5. Kulturalnie spożywa posiłek, zachowuje ciszę i czystość wokół siebie. Prawidłowo posługuje się sztućcami. Używa serwetki.
Samodzielnie nakłada na talerz kanapki, owoce, nakrywa do stołu.
6. Potrafi samodzielnie ubierać się i rozbierać, zapinać guziki, sznurować buty, podejmuje
próby wiązania sznurowadeł. Ubiera się stosownie do pogody i temperatury.
7. Wie, że w trudnych sytuacjach należy zwrócić się o pomoc do nauczycielki.
8. Stosuje zasady profilaktyki zdrowotnej.

III. OBSZAR AKTYWNOŚCI UMYSŁOWEJ

EDUKACJA PRZYRODNICZA

1. Zna wybrane zwierzęta hodowane w domu i gospodarstwie domowym.
2. Wie jak zachowują się niektóre przedmioty w wodzie- zanurzenie, poznaje ich zachowania.
3. Rozróżnia i nazywa wybrane warzywa i owoce krajowe i cytrusowe.
4. Dostrzega różnice w wyglądzie drzew iglastych i liściastych, potrafi wymienić i rozpoznać te najbardziej znane: klon, kasztanowiec, dąb, jarzębina, jabłoń, świerk, sosna, itp - dopasować owoce lub nasiona. Dostrzega różnice między krzewem a drzewem.
5. Określa pogodę i zjawiska atmosferyczne charakterystyczne dla poszczególnych pór roku. Potrafi zapisać je za pomocą symboli. Prowadzi tygodniowy kalendarz pogody.
6. Wyodrębnia i nazywa części ciała człowieka. Dostrzega różnice między płcią.
7. Poznaje zwierzęta żyjące w naturalnym środowisku (las, łąka, staw, ocean)- potrafi je nazwać i opisać, podać charakterystyczne cechy tj. wygląd, środowisko życia, sposób odżywiania, zamieszkanie itp.
8. Przestrzega zasad- nie niszczenia przyrody, dba o środowisko.
9. Nazywa części roślin: korzeń, łodyga, liście, kwiaty, owoce, nasiona- obserwuje wzrost roślin ( zakłada małą hodowlę).
10. Zna wybrane środowiska przyrodnicze i charakterystyczne dla nich rośliny.
11. Zna przyczyny zanieczyszczeń: powietrza, wody i gleby.

MOWA I KULTURA JĘZYKA...