MSR_8poprawiony.doc

Polityka (zasady) rachunkowości - definicje

Zasady (polityka) rachunkowości to konkretne zasady, podstawy, konwencje, reguły i praktyki przyjęte przez jednostkę przy sporządzaniu i prezentacji sprawozdań finansowych.

Przez przyjęte zasady (politykę) rachunkowości ustawa rozumie wybrane i stosowane przez jednostkę rozwiązania dopuszczone ustawą, w tym także określone przez MSR (podmioty zobligowane do stosowania MSR), zapewniające wymaganą jakość sprawozdań finansowych.

Omawiane regulacje dotyczące definicji polityki rachunkowości są zbliżone, przy czym dla podmiotów stosujących ustawę, jej przepisy są źródłem możliwych rozwiązań.

Wybór polityki rachunkowości

Jeśli jakiś standard lub interpretacja ma bezpośrednie zastosowanie do danej transakcji, zdarzenia lub warunków, polityka rachunkowości stosowana do tej pozycji musi być zgodna z danym rozwiązaniem międzynarodowym, z uwzględnieniem odpowiednich wytycznych stosowania dołączonych do standardu lub interpretacji wydanych przez RMSR.

W przypadku braku standardu bądź interpretacji międzynarodowych mających bezpośrednie zastosowanie do danej transakcji, zdarzenia lub warunków, kierownictwo jednostki kierując się osądem przygotowuje politykę rachunkowości, która zapewni, iż przedstawione informacje finansowe będą przydatne dla użytkowników w podejmowaniu decyzji oraz wiarygodne.

Przygotowując politykę rachunkowości (w przypadku braku bezpośrednich uregulowań międzynarodowych) w pierwszej kolejności należy ją oprzeć na wymogach i wytycznych zawartych w standardach oraz interpretacjach dotyczących podobnych i powiązanych zagadnień. Drugim w kolejności źródłem zasad są Założenia koncepcyjne. W przypadku braku rozwiązań w obu wskazanych źródłach, jednostka powinna przygotować politykę rachunkowości opierając się na najaktualniejszych rozwiązaniach innych regulacji, innych założeniach koncepcyjnych, literaturze dotyczącej rachunkowości czy rozwiązaniach branżowych.

Jednostki obowiązane stosować ustawę przyjmują politykę rachunkowości zgodną z ustawą lub przepisami wydanymi na jej podstawie.

W sprawach nieuregulowanych przepisami ustawy, przyjmując zasady (politykę) rachunkowości, jednostki mogą stosować krajowe standardy rachunkowości wydane przez Komitet Standardów Rachunkowości. W przypadku braku odpowiedniego standardu krajowego, jednostki, inne niż wymienione w art. 2 ust. 3, mogą stosować MSR.

Regulacje przedstawiają zbliżone zasady ustalania polityki rachunkowości. Jednostki stosujące MSR powinny w pierwszej kolejności oprzeć politykę rachunkowości na właściwych standardach międzynarodowych. Podmioty stosujące ustawę muszą przygotować politykę rachunkowości w taki sposób, aby była ona zgodna z wymaganiami ustawy.

Zmiany zasad (polityki) rachunkowości w ramach dopuszczalnych rozwiązań

Zmiany zasad (polityki) rachunkowości można dokonać tylko wówczas, gdy:

- wymagają tego postanowienia standardu lub

- gdy zmiana zasad (polityki) rachunkowości zapewni bardziej właściwą prezentację zdarzeń lub transakcji w sprawozdaniu finansowym danej jednostki gospodarczej.

Jako zmiany zasad (polityki) rachunkowości nie należy traktować:

a)   przyjęcia zasady (polityki) rachunkowości w odniesieniu do zdarzeń i transakcji, które różnią się w swej treści od poprzednio występujących zdarzeń lub transakcji oraz

b)   przyjęcia nowej zasady (polityki) rachunkowości w odniesieniu do zdarzeń lub transakcji, które nie występowały wcześniej lub były nieistotne.

Regulacjom standardu nie podlega zmiana polityki rachunkowości w zakresie wyceny rzeczowych aktywów trwałych i wartości niematerialnych, jeśli jednostka zmienia model wyceny z opartego na cenie nabycia na model wartości przeszacowanej.

Ustawa o rachunkowości bardzo ogólnie przedstawia warunki zmian w polityce rachunkowości w ramach możliwości przewidzianych ustawą lub odpowiednio innymi przepisami dającymi możliwość wyboru między różnymi rozwiązaniami.

Zgodnie z art. 8 ust. 2 jednostka ma prawo do takich zmian jeśli kieruje się kryterium zapewnienia rzetelnego i jasnego przedstawienia swojej sytuacji.

Jednostka powinna dostosować (zmienić) zasady (politykę) rachunkowości w sytuacji, gdy następuje zmiana przepisów ustawy (odpowiednio aktów wykonawczych lub innych regulacji, którymi kieruje się podmiot). Zagadnienie to poruszono w dalszej części.

Warunki zmian stosowanych zasad (polityki) rachunkowości w obu regulacjach są zbliżone. W sytuacji, gdy zmiana wynika z „inicjatywy” jednostki, warunkiem dopuszczającym zmianę jest przejście do rozwiązania, które zapewni „lepszy” – rzetelny i jasny obraz podmiotu (i jest jednocześnie dozwolone przez regulację). Inna zmiana może wynikać ze zmiany przepisów rachunkowych.

Wprowadzenie dobrowolnej zmiany polityki rachunkowości

Zmianę zasad (polityki) rachunkowości należy zastosować z mocą wsteczną (retrospektywnie). Wyjątkiem jest sytuacja, gdy retrospektywne zastosowanie zmienionej polityki rachunkowości jest niewykonalne w praktyce. W takim przypadku jednostka stosuje zmienioną politykę rachunkowości do bilansu otwarcia pierwszego okresu, w którym zastosowanie nowej polityki rachunkowości jest wykonalne. Jeśli niewykonalne jest zastosowanie nowej polityki rachunkowości do bilansu otwarcia bieżącego okresu, jednostka stosuje zmienioną politykę rachunkowości prospektywnie od najwcześniejszej możliwej daty.

Ze skutkiem od pierwszego dnia roku obrotowego, jednostka może, bez względu na datę podjęcia decyzji, zmienić dotychczas stosowane rozwiązania na inne, przewidziane ustawą. Zmiana dotychczas stosowanych rozwiązań wymaga określenia w informacjo dodatkowej wpływu tych zmian na sprawozdania finansowe wymagane innymi przepisami prawa, jeżeli zostały one sporządzone za okres,  w którym powyższe rozwiązania uległy zmianie. W przypadku takim należy w sprawozdaniu finansowym jednostki za rok obrotowy, w którym zmiany te nastąpiły, podać przyczyny tych zmian, określić liczbowo ich wpływ na wynik finansowy oraz zapewnić porównywalność danych sprawozdania finansowego dotyczących roku poprzedzającego rok obrotowy, w którym dokonano zmian.

Ustawa o rachunkowości nie wskazuje jednoznacznie sposobów ujęcia w ksi...