dr_E_Kwella_1_wyklad_wprowadzenie_czym_jest_makroekonomia.doc

MAKROEKONOMIA - KONSPEKT WYKŁADU

Dr Elżbieta Kwella

WYKŁAD 1

EKONOMICZNY SPOSÓB MYŚLENIA - WPROWADZENIE DO STUDIOWANIA MAKROEKONOMII

1. Czym jest ekonomia - definicje ekonomii jako nauki.

    Problem wyboru ekonomicznego.
   

2. Czym zajmuje się mikroekonomia i makroekonomia?

3. Przegląd głównych problemów makroekonomicznych.

4. Strona popytu i strona podaży.

5. Podstawowe modele makroekonomiczne.

    Ekonomia keynesistowska  i ekonomia klasyczna.

    Teza: dwusystemowy model gospodarki.

CZYM JEST EKONOMIA?

1. Nauka o wymuszonej maksymalizacji.
"Jak ludzie - jednostki, rodziny, przedsiębiorstwa, organizacje, społeczeństwa  wykorzystują rzeczy, z których starają się otrzymać jak najwięcej w stosunku do tego, ile chcą otrzymać".

2. Studium wyboru.
"Jak ludzie dokonują wyborów ekonomicznych".

3. Studium zachowania człowieka.

"Jak ludzie postępują w pogoni za spełnieniem swego zapotrzebowania na dobra i usługi".
 

4.  "Jak ludzie podchodzą do naturalnych warunków ograniczoności, jak wybierają sposoby użytkowania dostępnych zasobów".

Rzadkość - przymus: ograniczoność - decyzja: wybór (co - ile -jak - dla kogo - kiedy) - cel: maksymalizacja - ekonomizacja (optymalny wybór: racjonalna kalkulacja) -  koszt straconej szansy (koszt alternatywny) - wartość: stopa transformacji  - cena -popyt - podaż -....

MIKROEKONOMIA

1.Nauka o przymusowej maksymalizacji (ograniczoności i koszcie alternatywnym) i dokonywaniu wyborów.

2.Teoria cen.

Mechanizm cenowy, proces rynkowy, nakłady i wyniki, koszty i dochody.

3. Produkcja, konsumpcja i wartość ekonomiczna poszczególnych dóbr.

4. Zachowania indywidualnych podmiotów gospodarujących.

5. Indywidualne rynki.

                                                         MAKROEKONOMIA

1. Bada zjawiska i procesy w skali całej gospodarki.

2. Tempo rozwoju gospodarki.

Jakie nakłady i jakie dochody są generowane? Czemu gospodarka nabiera tempa lub je traci?

3.  Działalność ekonomiczna na wielu rynkach.

4. Zachowania zbiorowe.

5. Co wpływa na poziom produkcji, zatrudnienia i cen w kraju i jaką rolę, jeśli w ogóle, odgrywa w tym rząd?

6. Polityka gospodarcza państwa - cele, metody, narzędzia, jej skuteczność.

7.  Nauka wyboru makroekonomicznego.

ISTOTA MAKROEKONOMII

Przedmiotem badania makroekonomii jest gospodarka w skali kraju i większej (grup krajów, międzynarodowych ugrupowań gospodarczych, np. Wspólnot Europejskich, gospodarki światowej). Podstawowymi pojęciami są produkt i dochód narodowy. Rynkowe interakcje między produktem narodowym a dochodem narodowym: produkt narodowy jest zagregowaną podażą (AS), dochód narodowy reprezentuje zagregowany popyt (AD),  stanowią sedno badań makroekonomicznych.

  Dochód

narodowy

  Produkt

narodowy

zagregowana podaż             

      Dochód

zagregowany popyt                                                           

RODZAJE SYSTEMÓW EKONOMICZNYCH

              Podstawowe cechy:

1. Społeczna (publiczna) własność

- zasobów naturalnych

- środków produkcji;

2. Nakazy i zakazy

instrumentami zarządzającymi wykorzystywanymi przez centrum (rząd). Ich podstawowym zbiorem był dyrektywny plan centralny;

3. Planowanie produkcji

- alokacja czynników produkcji

- określanie wielkości produkcji i usług przez dyrektywy rządowe;

4. Planowanie dystrybucji

- określanie odbiorców dóbr i usług

- określanie cen przez rząd (ceny administrowane);

5. Ograniczona rola rynku w gospodarce.

W praktyce nawet w fazie największej centralizacji istniał wolny rynek owoców i warzyw z działek przyzagrodowych

              Mieszana

gospodarka nakazowa

  (socjalizm rynkowy)

     
       Podstawowe cechy:

1. System planowy dominuje w gospodarce;

2. Mechanizm rynkowy - cząstkowy udział.

            Mieszana

gospodarka rynkowa

(kapitalizm mieszany)

    
      Podstawowe cechy:

1. Mechanizm rynkowy dominuje w gospodarowaniu;

2. Interwencjonizm państwowy istotny w gospodarce.

            Podstawowe cechy:

1. Prywatna własność

- zasobów naturalnych

- kapitału realnego, finansowego

- dóbr  przetworzonych;

2. Wolność wyboru

- nauki

- zatrudnienia

- wydatków

- działalności gospodarczej

- miejsca zamieszkania;

3. Interes własny

- producent maksymalizuje zysk

- pracownik dochód

- konsument satysfakcję;

4. Mechanizm rynkowy

- rynek, konkurencja regulatorem
gospodarki

- kategorie rynkowe instrumentami gospodarczo zarządzającymi: cena, koszt, dochód, zysk, strata, stopa %, płaca, renta gruntowa itd. Stanowią podstawę indywidualnych decyzji właścicieli zasobów;

5. Ograniczona rola rządu w gospodarce.

W  najbardziej liberalnej gospodarce występuje sektor publiczny, państwo "nocny stróż".

          Gospodarka

            planowa

   (system nakazowy, socjalizm planowany)

        Gospodarka

          mieszana

(różne typy systemu

realnie dominującego)

        Gospodarka

      wolnorynkowa

(system wolnorynkowy,

   kapitalizm rynkowy)

PRZEGLĄD MAKROEKONOMII
JAK?  DLACZEGO?

1.Czy korzystamy z pełnej wydajności naszego
   systemu ekonomicznego. Czy mamy nie
   zaangażowane zasoby?

2. Ekonomia pełnego zatrudnienia i bezrobocia.

3. Ekonomia pełnej produkcji i poniżej możliwości.

4. Ekonomia wydatków poniżej i powyżej
    możliwości.

5. Ekonomia inflacji i recesji.

6. Studium przyczyn przyspieszania i spowalniania systemu ekonomicznego.

                 PRZEGLĄD GŁÓWNYCH PROBLEMÓW MAKROEKONOMICZNYCH.