UNIWERSYTET ŁÓDZKI
WYDZIAŁ EKONOMICZNO – SOCJOLOGICZNY
KIERUNEK STUDIÓW – SOCJOLOGIA
KREACJA WIZERUNKU W INTERNECIE ZA POŚREDNICTWEM BLOGÓW
Praca dyplomowa
napisana pod kierunkiem
XX YY
ŁÓDŹ 2007
SPIS TREŚCI:
WSTĘP 04
I. SPOŁECZEŃSTWO INFORMACYJNE
1.1 Komunikowanie masowe 06
1.2 Cechy komunikowania masowego 09
II BLOG JAKO FORMA PREZENTACJI SWOJEJ OSOBY W INTERNECIE
2.1. Internet, jako medium o globalnym zasięgu
2.1.1 Historia Internetu 12
2.1.2 Język Internetu 13
2.1.3 Netykieta – internetowy savoir-vivre 15
2.2 Blog – własne miejsce w sieci
2.2.1 Blog – wiadomości wstępne 16
2.2.2 Blog, jako sposób na ekspresję własnego Ja 17
2.2.3 Blog a pamiętnik 18
2.3 Wady i zagrożenia wynikające z użytkowania Internetu i blogów 19
2.4 Prognozy na przyszłość 24
III. METODOLOGIA BADAŃ WŁASNYCH
3.1 Uzasadnienie wyboru problematyki pracy 25
3.2 Cel badań i przedmiot badań 26
3.3 Pytania problemowe 26
3.4 Hipotezy badawcze 27
3.5 Metoda badawcza – analiza zawartości 27
3.6 Dobór próby 30
VI. PREZENTACJA WYNIKÓW BADAŃ
4.1 Odpowiedzi na pytania problemowe 31
4.2 Weryfikacja hipotez 41
4.3 Wnioski 46
ZAKOŃCZENIE 48
BIBLIOGRAFIA 49
ANEKS
Wykaz blogów użytych podczas badania 50
Spis wykresów 52
Pusty arkusz wyników 54
WSTĘP
Internet to bardzo popularne medium. Jego ogólnoświatowy zasięg oraz możliwości w sferze rozrywki sprawiają, że w każdej sekundzie do sieci podpiętych jest miliony użytkowników. Ludzie spędzają coraz więcej czasu na wysyłaniu e-maili, rozmawianiu ze sobą za pośrednictwem internetowych komunikatorów, graniu w gry on – line, czy nawet oglądaniu filmów i słuchaniu muzyki. Niektórzy idą nawet o krok dalej i tworzą własne strony WWW. Ponieważ zrobienie własnej witryny od przysłowiowego zera nie należy do najprostszych, różne portale oferują swoim użytkownikom „gotowe” strony. Blogi, bo o nich tu mowa, są bardzo proste w obsłudze. Ich zarządzanie polega na wpisywaniu bądź wstawianiu elementów graficznych, muzycznych czy filmowych w odpowiednie miejsca w panelu administracyjnym. Nie jest to trudniejsze od obsługi konta poczty internetowej, choć oczywiście potrzebne jest ogólne rozeznanie w temacie.
W mojej pracy postanowiłam zająć się problemem wizerunku, jaki tworzą właściciele blogów na swoich stronach. Uważam, że jest to temat niezwykle ciekawy i o tyle ważny, gdyż wygląd strony możemy traktować prawie jak wizytówkę osoby, która jest jej właścicielem. Internet mimo, że pozwala na komunikację z ludźmi z całego świata, daje własnym użytkownikom możliwość pozostania anonimowym. Zamiast pokazywać swoją twarz (za pośrednictwem kamerek internetowych czy choćby nawet zdjęć) wielu internautów woli własną osobowość prezentować poprzez wygląd oraz treść własnych stron. A ponieważ najpierw naszą uwagę przykuwają walory wizualne a dopiero potem cała reszta cech, jakie posiada dana osoba czy obiekt, prezencja strony ma tutaj ogromne znaczenie. Badanie postanowiłam przeprowadzić wśród użytkowników portalu www.blog.pl z dwóch powodów. O pierwszym pisałam nieco wyżej – internetowe dzienniki są najszerzej dostępną a zarazem najprostszą formą własnych stron domowych. Drugą przyczynę stanowi niezwykła popularność serwisu blog.pl, która wynika z faktu, iż jest on jednym z pierwszych tego typu w Polsce.
Pierwszą część mojej pracy stanowią rozdziały teoretyczne, w których krótko przedstawiam zarys historii komunikacji medialnej oraz początków rozwoju Internetu. Krótkiemu omówieniu poddaję również problem odpowiedniego zachowania wśród użytkowników sieci, jak również sam język, którym się w niej posługują. Fenomen blogowania jest kolejnym poruszanym przeze mnie tematem. Na koniec, omawiam zagrożenia i korzyści jakie niesie ze sobą Internet. Zwieńczenie części literaturowej stanowią prognozy oraz oczekiwania w stosunku do dalszego rozwoju Internetu.
Kolejną część stanowi rozdział poświęcony metodologii pracy. Znajduje się w nim szerzej omówiona problematyka badań, pytania na jakie mam zamiar znaleźć odpowiedzi oraz moje przypuszczenia odnośnie panujących w blogowej cyberprzestrzeni zależności ujęte w postaci hipotez badawczych. Tutaj wyjaśniam dlaczego wybraną przeze mnie metodą badawczą jest analiza zawartości treści oraz to w jaki sposób dobrałam próbę badawczą i stworzyłam kategorie analityczne.
Trzecią i zarazem ostatnią składową pracy jest część empiryczna, w której przedstawiam wyniki przeprowadzonych uprzednio badań. Znajdują się tutaj odpowiedzi na pytania problemowe oraz weryfikacja postawionych wcześniej hipotez. Podsumowanie tej części stanowią wnioski, jakie wynikają z analizy danych zebranych podczas badania. Krótkie podsumowanie całości pracy znajduje się w zakończeniu.
1.1 Komunikowane masowe
Mass media, inaczej środki masowego przekazu lub komunikowania masowego, są to urządzenia lub instytucje, za pomocą których kieruje się pewne treści do bardzo licznej i zróżnicowanej publiczności. Do środków masowego przekazu zalicza się przede wszystkim wysokonakładową prasę, radio, telewizję, fonografię (płyty, kasety), czasem plakat, szeroko dystrybuowane filmy kinowe i wideokasety oraz wydawane w wielkich nakładach książki. Mass media to także Internet.
Termin mass media powstał w Stanach Zjednoczonych w latach 40. i zwracał uwagę na ich główne cechy: masowość produkcji i odbioru przekazów oraz schematyczność, prostotę i łatwą dostępność przekazywanych treści.
Praktyka przesyłania informacji na odległość nie jest nowym zjawiskiem. Rozbudowane sieci pocztowe tworzyły już władze polityczne Imperium Rzymskiego oraz elity średniowiecznej Europy. Pod koniec XV w. Wraz z rozwojem druku książki oraz inne materiały drukowane trafiały daleko poza miejsce ich produkcji. Dodatkowo kolonialnej ekspansji Europy towarzyszyło tworzenie kanałów komunikowania się między Starym Kontynentem a regionami uważanymi za kolonie.
Dopiero w XIX w. zorganizowano systematyczne kanały komunikowania na skalę światową. Było to możliwe dzięki rozwojowi techniki, co umożliwiło odseparowanie komunikowania się od fizycznego transportu przekazów. Znaczący wpływ miały tez kwestie polityczne, gospodarcze oraz militarne. Na istotę procesu globalizacji komunikowania miały wpływ 3 zjawiska:
1) Skonstruowanie podwodnego systemu kabli.
Pierwszym środkiem masowego przekazu, który wykorzystywał elektryczność był telegraf. Pierwsze eksperymenty z nim związane odbywały się pod koniec XVIII w. i na początku XIX w., jednak pierwszy telegraf powstał dopiero w 1930 roku. Zaś rok później Joseph Henry z Alabamy w stanie Nowy Jork przesłał sygnał na odległość mili. Systemy, które można było wykorzystywać na większą skalę zostały opracowane przez Cooke’a i Wheatstone’a w Anglii oraz Morse’a w USA i zaczęły być stosowane od 1937 r. System opracowany przez Cooke’a i Wheatstone’a wykorzystywał igły natomiast Morse wykorzystał do zapisu kod kropkowo-kreskowy, który ostatecznie okazał się bardziej skuteczny.
Wczesny system telegraficzny działał na lądzie. Jednak już przed rokiem 1950 opracowano podwodne systemy telegraficzne, dla których zasięg terytorialny przestał być problemem. Wczesne kable podwodne były wykonane z miedzi pokrytej gutaperką (naturalny materiał otrzymywany z soku drzewa malajskiego). W latach 1851-1852 położono kable pod kanałem La Manche oraz miedzy Wielką Brytanią i Irlandią. Rok później przeprowadzono kabel transatlantycki. Po tych sukcesach przemysł związany z instalacja podwodnych kabli gwałtownie się rozwinął. Na początku 1970 roku kable łączyły już niemal cały świat. Natomiast centrum ekspansji komunikacyjnej stanowił Londyn. Do 1900 roku położona około 190 000 mil kabli na całym świecie z czego firmy brytyjskie miały w posiadaniu aż 72 procent instalacji.
Pierwsze podwodne kable wykorzystywano głównie w celach gospodarczych jednak w miarę upływu czasu stały się one równie ważnym środkiem komunikacji zarówno dla świata politycznego, jak i wojskowego.
Podwodne sieci kablowe, które rozwinęły się w drugiej połowie XIX wieku stworzyły pierwszy globalny system komunikowania, niezależny od potrzeby fizycznego transportu komunikatów. Kontrast z poprzednimi metodami komunikacji był niesamowity. Przed 1830 rokiem list wysłany z Wielkiej Brytanii do Indii potrzebował od pięciu do ośmiu miesięcy by dotrzeć do odbiorcy. W 1870 r. Telegram wysłany do Bombaju potrzebował zaledwie pięciu godzin by dotrzeć na miejsce a odpowiedzi można się było spodziewać jeszcze tego samego dnia. Natomiast 50 lat później, bo w roku 1924 r. Na wystawie Imperium Brytyjskiego król Jerzy V wysłał do siebie samego telegram, który w czasie zaledwie 80 sekund okrążył świat brytyjskimi liniami. Natychmiastowe komunikowanie na skalę światową stało się rzeczywistością.
2) Powstanie agencji informacyjnych i podzielenie świata na wyłączne sfery ich działania.
Kolejnym krokiem, który przyczynił się do ukształtowania sieci komunikowania globalnego, było stworzenie międzynarodowych agencji informacyjnych. Miały one trojakie znaczenie:
- zajmowały się gromadzeniem i rozpowszechnianiem informacji na dużych terytoriach;
- po początkowym okresie rywalizacji, agencje zdecydowały się podzielić świat miedzy siebie, tworząc terytoria wyłączności działania. Zaowocowało to stworzeniem wielostronnej sieci komunikacyjnej na skalę globalna;
- bliska współpraca z prasą a później z radiem i telewizją umożliwiły dostarczenie informacji do znaczącej liczby odbiorców.
Pierwszą agencję informacyjną założył Charles Havas w 1835 w Paryżu. Przedsiębiorca kupił biuro tłumaczeń „Correspondance Garnier”, które potem przekształcił w agencję zajmującą się zbieraniem wycinków z różnych gazet europejskich i dostarczaniem ich francuskiej prasie. Pod koniec 1840 roku konkurencyjne agencje powstały w Londynie (założyciel Paul Julius Reuter) i Berlinie (założyciel Bernard Wolff). Wykorzystywały one system telegraficzny, który umożliwiał szybszy przekaz informacji na dłuższe dystanse. Pod koniec XIX w. i na początku XX powstały jeszcze inne agencje, ale większość z nich związała się z już istniejącymi. Wraz z wybuchem I wojny światowej podział został rozbity przez pojawienie się dwu agencji amerykańskich: Associated Press (AP) i United Press Association (UPA, która potem przekształciła się w United Press International (UPI). AP została założona w 1848 r. przez sześć nowojorskich dzienników. Związały się one z agencjami europejskimi. I tak AP dostarczała Europie wiadomości z Ameryki w zamian za wyłączność do informacji płynących ze Starego kontynentu. UPA została założona przez E. W. Scrippsa w 1907 r., jako konkurencja dla AP. Poza działalnością na rynku amerykańskim UPA założyła przedstawicielstwa w Ameryce Południowej oraz współpracowała z gazetami japońskimi. W 1930 r. podział świata na 3 obszary wpływów dobiegał końca. W 1934 r. Reuter podpisał umowę z AP, co dało agencjom amerykańskim wolna rękę w zbieraniu i dystrybucji informacji na całym świecie. Podczas gdy agencje amerykańskie przeżywały rozkwit, koniec wojny był dla Europu zwiastunem zmian. Kapitulacja Francji przyniosła rozwiązanie agencji Havasa i zastąpienie jej przez nową Agence-France-Presse (AFP). Agencja Wolffa również straciła swoja pozycję i wpływy co doprowadziło di jej całkowitego zniknięcia.
Po II wojnie światowej cztery agencje utrzymywały i umacniały swoja pozycje w międzynarodowym systemie gromadzenia i rozprzestrzeniania informacji. Są to agencje Reutera, AP, UPI oraz AFP. Oczywiście z biegiem czasu powstawały nowe, np. TASS czy Deutche Presse Agentur, jednakże nie zdobyły one takiego zasięgu wpływów jak pozostała czwórka.
3) Stworzenie organizacji międzynarodowych zajmujących się przydziałem długości fal elektromagnetycznych.
Trzecie zjawisko, które odegrało istotna rolę w procesie globalizacji komunikowania, wiązało się z rozwojem nowych środków przekazu opierających się zjawisku fal elektromagnetycznych. Wykorzystanie fal do przekazu informacji eliminowało potrzebę układania kosztownych kabli na lądzie i dnie oceanu. Jednakże coraz częstsze wykorzystywanie fal elektromagnetycznych doprowadziło do konieczności rozdysponowania zakresów fal wewnątrz państw oraz miedzy nimi. Miało to istotne znaczenie z uwagi na politykę oraz sferę wojskową poszczególnych państw. Główna organizacja zajmująca się tymi sprawami była Międzynarodowa Unia Telegraficzna, która 17 maja 1865 r. została przekształcona w Międzynarodową Unię Telekomunikacyjną (ITU). Głównymi zadaniami Unii są standaryzacja i zarządzanie pasmem radiowym. Rozwój technologii pozwalających na transmisje przekazów za pomocą fal elektromagnetycznych oraz powołanie organizacji zarządzających częstotliwościami odegrało znacząca rolę w procesie globalizacji komunikowania. Możliwe stało się przesyłanie dowolnej ilości informacji na olbrzymie dystanse. Dodatkowo przekazywane tym sposobem informacje są dostępne dla każdego, kto znajduje się w zasięgu sygnału i posiada odpowiedni sprzęt do jego zdekodowania. Jednakże dopiero w latach 60. XX w. Po udanym wystrzeleniu pierwszego stacjonarnego ziemskiego satelity komunikacyjnego nabrało pełnego komunikacyjnego wymiaru, gdyż czynniki geograficzne nie miały wpływu na jakość i dostępność przekazu[1].
Kolejnym ważnym krokiem na drodze umasowienia komunikacji było stworzenie sieci mogącej połączyć komputery na całym świecie. Dziś jest ona znana pod nazwą Internet. Więcej na ten temat w rozdziale 2.
1.2 Cechy komunikowania masowego
Niejednokrotnie udowodniono, że sformułowanie „komunikowanie masowe” nie jest najszczęśliwsze. Wiele problemów nastręcza słowo „masowe”, gdyż wywołuje ono wrażenie, że przekaz kierowany jest do ogromnej liczby odbiorców, co nie zawsze jest zgodne z prawdą. Istotnie, dzieje się tak, ale w przypadku tylko niektórych, najpopularniejszych produktów medialnych, np. określone programy telewizyjne (Serial Kryminalni), informacyjne (Fakty, Panorama), tytuły prasowe (Polityka, Gazeta Wyborcza), portale internetowe (onet.pl, wp.pl). Jednak dla większości dawnych i współczesnych produktów medialnych grupa odbiorców jest i zawsze była stosunkowo niewielka i ściśle wyspecjalizowana. Z punktu widzenia tych pozycji słowo „masowe” nie ma znaczenia ilościowego lecz raczej wskazuje na to, że dany produkt jest z zasady dostępny dla wielu różnych odbiorców[2]. Słusznie więc pisze Leontiew: „Właściwe (albo dosłowne) znaczenie terminu „komunikowanie masowe” daje tylko przybliżone wyobrażenie o charakterze oznaczonego pojęcia. W istocie bowiem „komunikowanie masowe” to znacznie więcej niż „komunikowanie dla mas” lub „ w skali masowej”. Tak samo jak „kolej żelazna” nie jest „koleją z żelaza”[3].
Dopóki prasa była podstawowym środkiem komunikowania masowego jej właściwości utożsamiano z masową komunikacją. Jednak kiedy upowszechniły się inne środki masowe takie jak: radio i telewizja zaczęto dostrzegać ich cechy wspólne. Stworzono wówczas w Stanach Zjednoczonych (lata czterdzieste) termin mass media, który podkreślał, że główną cechą tych środków jest zarówno masowość produkcji jak i ich odbioru.
Poniżej przedstawię cechy charakterystyczne środków komunikowania masowego[4]:
1) Użycie wielu skomplikowanych technicznych środków, zwielokrotniających ilość i s...
klejarka