MASA SOLNA
Masę solną wykonuje się mieszając mąkę, sól i wodę z klejem do tapet mieszając je w proporcjach:
2 części mąki pszennej,1 część soli kuchennej drobnoziarnistej,3/4 części wody o temperaturze pokojowej,Kleju do tapet dodaje się 1 łyżkę na na każde 10 dag mąki.
Po wymieszaniu mąki, soli i kleju do tapet dodajemy powoli wodę cały czas mieszając tak, by uniknąć powstania grudek. Masę zagniatamy około 15 minut aż nabierze jednolitej i elastycznej konsystencji.
Kiedy jest już odpowiednio formujemy z niej kulę i wkładamy do woreczka foliowego, żeby nie wyschła. Następnie umieszczamy na około 2 godziny suchym i chłodnym miejscu (nie w lodówce). Gotową masę solną można przechowywać do 2 tygodni.
Żeby masa solna nie przyklejała się w czasie wałkowania i formowania w pożądane kształty, deseczkę na której pracujemy najlepiej wyłożyć folią aluminiową. Chcąc połączyć pojedyncze elementy należy mające stykać się powierzchnię zwilżyć mokrym pędzelkiem, aby się skleiły.
Możemy ozdobić nasze figurki odciskając w masie solnej, ręcznie lub przy pomocy wałka, różne przedmioty (materiały z grubym splotem, koronki, liście z mocno zaznaczonymi nerwami, guziki i wszystko inne co tylko przyjdzie nam do głowy). Jako oczek, do naszych choinkowych świątecznych figurek, możemy użyć kolorowych koralików albo goździków.
Masę solną możemy dowolnie barwić dodając do niej niewielką ilość farb olejnych lub temperowych albo przypraw (np kurkumy). Po wysuszeniu figurki kolor nieco zblaknie, ale można ją jeszcze po wierzchu pomalować farbami wodnymi albo bardzo rozcieńczonymi temperami. Ciekawe efekty daje też brązowienie figurek w piekarniku. Zaczyna się w temperaturze 70-80°C podpiekając je przez godzinę i przez kolejne pół godziny zwiększając temperaturę do 180°C, tak długo aż nabierze złocistej barwy.
Figurki należy suszyć w piekarniku w temperaturze 70-80°C około 10-12 godzin, obracając je co godzinę by równomiernie wysychały. Można robić przerwy w czasie suszenia, pilnując jednak by w sumie figurki przebywały w piekarniku tyle, ile powinny.
Po wystudzeniu trzeba je jeszcze pomalować lakierem bezbarwnym.
Masa solna to popularne tworzywo plastyczne świetnie nadające się do modelowania małych i większych dekoracji na różne święta i okazje. Proporcje do przygotowania masy solnej są następujące:
· 2 części mąki pszennej,
· 1 część soli kuchennej drobnoziarnistej,
· 3/4 części wody o temperaturze pokojowej,
· klej do tapet - 1 łyżka na każde 10 dag mąki (ten składnik nie jest jednak niezbędny)
Mieszamy mąkę, sól i klej do tapet i łączymy powoli z wodą cały czas mieszając delikatnie, by uniknąć powstawania grudek. Masę zagniatamy przez jakiś kwadrans, aż nabierze jednolitej i elastycznej konsystencji. Jeśli jest możliwość można sobie pomóc i wyrobić masę kuchennym robotem - oszczędza czas.
Gotową masę zabezpieczamy folią przed wyschnięciem i odkładamy na jakieś 2 godziny w suche i chłodne miejsce (ale nie do lodówki). Tak przygotowana masa zachowuje swe właściwości przez jakieś 2 tygodnie.
Do modelowania należy przygotować deseczkę wyłożoną folią aluminiową (dzięki temu unikniemy niekontrolowanego klejenia się masy solnej do podłoża), nieco wody w miseczce i pędzelek do klejenia ze sobą poszczególnych elementów pracy, wykałaczki i drewniane patyczki do szaszłyków, które będą stelażem większych prac i zabezpieczą je przed złamaniem.
Gotowe prace można suszyć w piekarniku w temperaturze 70-80°C przez około 10-12 godzin lub w pomieszczeniu, najlepiej w okolicach kaloryfera (trwa to dłużej, ale nie zawsze przecież mamy możliwość skorzystać z piekarnika).
Dla młodszych dzieci proponuję przygotować kolorową masę solną. Możemy to zrobić mieszając ją z naturalnymi barwnikami (np. kakao, kurkuma, cynamon, słodka papryka) lub z farbami. Dzieci masę solną wałkują na grubość około 0,5cm. Dalej będą potrzebne foremki do ciasteczek, którymi dzieci wytną rozmaite kształty z kolorowej masy i udekorują je wedle uznania przy pomocy masy w kontrastowym kolorze lub szlaczków wyciskanych wykałaczką, widelcem, klockami o ciekawej fakturze i czym tylko się da :-) Ciekawe efekty daje odciskanie w masie solnej kawałków materiałów o wyrazistym splocie tj: koronek, firanek lub kanwy. Na górze każdej pracy dziecko robi mały otworek wykałaczką (nie mniejszy niż 1,5 mm), po wyschnięciu przewlecze się przez nią nitkę do zawieszenia ozdoby.
Prace na zdjęciu wykonane zostały z masy solnej barwionej kurkumą (księżyc i jedna z gwiazdek), kakao (kółko z serduszkiem) oraz farb. Oczka zrobiono z ziaren czarnuszki.
Starsze dzieci mogą modelować ozdoby z masy niebarwionej i dopiero po wyschnięciu prac malować je farbami wodnymi. Akwarele wymagają położenia kilku warstw farby, zwłaszcza bardzo dokładnie trzeba malować takie elementy jak włosy (kolejną warstwę kładzie się, gdy poprzednia jest już sucha). Trwa to dłużej - dzieci dopiero gdy prace są już zupełnie suche, mogą zająć się ich wykańczaniem, ale za to mogą pokusić się o domalowanie większej ilości szczegółów, czy cieniowanie figurek. Jednym słowem mogą się bardziej wykazać.
Polecam wykonanie płaskiej figurki chłopaka lub dziewczyny takich jak na zdjęciu poniżej. Modelując postacie zwróćmy uwagę na umieszczenie od spodu usztywnienia w postaci drewnianej wykałaczki (wciskamy ją w środek, tak by była niewidoczna), inaczej głowa mogłaby się oderwać od tułowia. Wykonując postacie zaczynamy od góry, pamiętając jednocześnie, by lepić od ogółu do szczegółu, czyli detale takie jak fryzura, nos czy guziki na samym końcu. Tajemnica cienkich włosków tkwi w przeciśnięciu masy solnej przez praskę do czosnku. Usta, kontury paluszków czy detale ubrań rysuje się drewnianą wykałaczką lub innym dość ostrym narzędziem. Aby uniknąć przedziurawiania głowy, zawieszkę wykonuje się ze spinacza biurowego podczepionego od spodu głowy, tak by tylko kawałeczek wystawał. Wszystkie elementy przed łączeniem smarujemy lekko wodą.
Suchą, pomalowaną pracę pryska się lub maluje się lakierem bezbarwnym (także od spodu), by dobrze zabezpieczyć ją przed działaniem wilgoci, a dodatkowo lakier ,wzmocni kolory.
monb