Puławy
Należą do tzw. Trójkąta turystycznego Puławy-Kazimierz-Nałęczów
Miasto powiatowe w woj. Lubelskim, z kilkuwiekową historią położone nad Wisłą. Niegdyś ośrodek życia kulturalnego, obecnie ośrodek przemysłowy, naukowy i turystyczny.
Datą przełomową w historii Puław był rok 1782, kiedy po śmierci księcia Augusta Czartoryskiego rezydencję puławską objął książę Adam Kazimierz Czartoryski z żoną Izabellą.
Dwór Adama Kazimierza Czartoryskiego i jego żony Izabelli, zwany "Polskimi Atenami" , był ważnym ośrodkiem życia politycznego, społecznego, a zwłaszcza kulturalnego, konkurując skutecznie z dworem królewskim.
Zespół Pałacowo-Parkowy
DZIEJE zespołu pałacowo-parkowego w Puławach sięgają XVII w. Na wysokiej skarpie nadwiślańskiej w latach 1676-79 marszałek Stanisław Herakliusz Lubomirski wybudował barokowy pałac półobronny. Pałac został spalony przez Szwedów i ponownie odbudowany. Z barokowego stylu przyjął styl klasycystyczny. Liczne budowle były dziełem Aignera.
W pałacu obecnie działa Instytut Uprawy Nawożenia i Gleboznawstwa- Państwowy Instytut Badawczy.Dzieki uprzejmości Instytutu Pałac jest udostępniony turystom do zwiedzania.Bilte normalny kosztuje 5zł , a ulgowy tylko 3 zł :)
Park (ok. 30 ha) przebudowano wg pomysłu ks. Izabelli nadając mu charakter romantycznego parku krajobrazowego (styl angielski).
Ciekawostka:W grocie parkowej obok pałacu przez pewien czas mieszkał etatowy pustelnik, wynajęty przez Izabelę Czartoryską. Jego obecność podkreślała romantyczny charakter parku.
DOMEK GOTYCKI - Izabella Czartoryska zbudowała ten pawilon dla gromadzenia zbiorów historycznych. Jego powstanie w 1809 r. zapoczątkowało rozwój muzealnictwa w Polsce. Znajdowały się tu kiedyś najcenniejsze eksponaty, m.in. "Dama z łasiczką" Leonarda da Vinci. "Autoportret" Rafaela, "Miłosierny Samarytanin" Rembrandta, a także cenne rękopisy ("Psałterz Puławski"), stare druki i listy od sławnych ludzi. (Dziś w sali tej i w przyległym gabineciku znajdują się portrety książąt Czartoryskich: Izabelli, Adama Kazimierza i ich dzieci). Dom Gotycki zawierał głównie eksponaty zagraniczne.
Świątynia Sybilli- zbudowana z przeznaczeniem na panteon historii Polski. Budowla wzorowana na Świątyni Westy w Tivoli koło Rzymu, zawiera dwie okrągłe sale. W Świątyni Sybilli ks. Izabella Czartoryska gromadziła pamiątki po wielkich Polakach, które miały przypominać po rozbiorach Polski pełną chwały przeszłość narodową. Było to pierwsze polskie muzeum.
DOMEK CHIŃSKI -późnobarokowy pawilon ogrodowy. We wnętrzu rzeźba „Tankred i Klorynda” dłuta Lazariniego. Jeden z wielu obiektów mających urozmaicić romantyczny park w stylu angielskim zaprojektowany przez Izabellę.
KOŚCIÓŁ WNIEBOWZIĘCIA NMP - dawna kaplica pałacowa wzorowana na rzymskim Panteonie. W końcu XIX w. przeniesiono tu z kaplicy pałacowej ołtarz, konfesjonały i ławki, a włoską kopię "Madonny" Rafaela podarowała Łucja Rautenstrauchowa. Od 1919 r. jest świątynią parafialną. Wzniesiony w I poł. XVIII w. przy przeprawie rzecznej. Zachował pierwotną barokową bryłę i dekorację architektoniczną (gzyms koronujący i pilastry) oraz wysoki gontowy dach.
DOMEK ZÓŁTY - zwany także Aleksandryjskim ze względu na fakt zamieszkiwania w nim, podczas pobytu w Puławach, późniejszego cara Aleksandra II
SZPITAL im. św. KAROLA BOROMEUSZA zaczęto budować w 1843 r. z funduszy zapisanych w testamencie przez Karola Khittla, lekarza ks. Izabelli. Funkcjonował jeszcze po ostatniej wojnie. Dziś siedziba Zarządu Oddziału PTTK i Muzeum Regionalne im. Izabeli ks. Czartoryskiej
BRAMA RZYMSKA powstała przed 1829 r., zbudowana jako romantyczna ruina, przypomina kształtem łuk Tytusa w Rzymie.
DOMEK GRECKI - XVIII -wieczna oranżeria pałacowa. Od 1966 r. po dobudowaniu do doryckiego frontonu współczesnego budynku funkcjonuje tu biblioteka.
PAŁAC MARYNKI usytuowany w południowej części zespołu pałacowo- parkowego za "Dziką Promenadą. Przed wejściem do salonu znajdują się dwa lwy z czarnego marmuru, które pierwotnie zdobiły wejście do oranżerii przypałacowej. Dziś w Pałacyku mieści się Oddział Pszczelnictwa skierniewickiego Instytutu Ogrodnictwa.
PASAŻ ANGIELSKI, zwany też schodami, przesklepiony ok. 1800 r., łączy Mały Park z Dolnym Ogrodem.
SCHODY SERPENTYNOWE- są to Tarasy rampowe
Wieża Ciśnień- zbudowana w 1897r.w czasie modernizacji wodociągów pochodzących z XVIIIw. Dzisiaj także dostarcza wodę do pałacu.
Warto zwiedzic Górę Trzech Krzyży nawiązującą do Golgoty skąd roztacza się najbarziej znany widok na Kazimierz Dolny. Umieszczono je w czasie epidemii cholery w 1708r.Miały one upamiętniać liczne ofiary zarazy morowej, która miała miejsce na tych terenach.Zbocza i szczyt Góry Trzech Krzyży porasta chroniona prawnie, rzadka roślinność wśród której możemy znaleźć wisienkę karłowatą, omany i ostnice. Pomimo, że stoki porastają wiązy, graby i leszczyna, z góry widać cały Kazimierz. Ciekawostką jest to, że Rusini zamęczyli tu siostry nobertanki.
XIX wieczne Wille:Kruszyna Cienista i Samotnia
Muzeum Oświaty
Muzeum mieści się w zabytkowym budynku szkoły, wybudowanym w stylu klasycystycznym na początku XIX w. Należą do nich różnorodne środki dydaktyczne, prace artystyczne, prace techniczne, sprzęt szkolny, wyposażenie i prace ucznia, podręczniki, czasopisma, fotografie i dokumenty. W pomieszczeniach tych organizowane są wystawy stałe i okresowe. Muzeum Oświatowe w Puławach jest jedynym tego typu muzeum w woj. lubelskim.
beduineek