Wykłady SZJ
Wprowadzenie do zagadnienia
-konkurencja-zmusza nas do stosowania systemów zarządzania jakością
-postęp technologiczny (biotechnologie, nanotechnologie, bioinżynieria, informatyzacja)
-filary prawne UE zdrowi środowisko bezpieczeństwo
-żywność w aspekcie jej bezpieczeństwa
-jakość życia
-globalizacja
Cele Edukacyjne
-zrozumienie filozofii zarządzania jakością
-poznanie języka norm ISO z serii 9000 i innych
-poznanie norm tworzących rodzinę ISO 9000 oraz ich zastosowań
-poznanie zasad racjonalnego budowania i dokumentowania systemu
-zasady auditowania systemu
-zasady zarządzania bezpieczeństwem łańcucha żywnościowego
-ważniejsze elementy prawa UE w zakresie bezpieczeństwa żywności
Wybrane kryteria jakości
Solidarność, dobre wrażenie, pewność, niezawodność, użyteczność, piękno, brak szkodliwego oddziaływania na środowisko, estetyka, harmonia, oryginalność,
System zarządzania jakością twórcy (Crosby Philip, Ishikawa Juran, Taguci Deming
System zapewnienia jakości
Zasady wg Crosbyiego
-Jakość określa się jako zgodność ze specyfikacją a nie jako dobry produkt
-Jakość osiąga się przez profilaktykę a nie przez ocenianie
Główne czynniki rozwoju znaczenia jakości:
-konkurencja na rynkach międzynarodowych na drodze poprawy gospodarowania poprzez doskonalenie jakości pracy technologii i produktów
-szybki wzrost ilościowy produkcji dobrobytu społeczeństw oraz nasycenie rynków produktami standardowymi, co powoduje wzrost wymagań jakościowych
-potrzeby ochrony środowiska i zasobów naturalnych
-postęp naukowo techniczny powszechna innowacyjność społeczeństwa
-wysublimowane wymagania nowoczesnych gałęzi przemysłu (telekomunikacja, przemysł zbrojeniowy, informatyka, elektronika i automatyka)
-spektakularne sukcesy przedsiębiorstw i gospodarek stosujących politykę rozwoju projakościowego
Wybrane zasady w zarządzaniu jednostkami organizacyjnymi
-szkoła klasyczna (naukowa org. Pracy i klasyczne teorie organizacji)
-szkoła behawioralna stosunki międzyludzkie
-szkoła ilościowa (teoria podejmowania decyzji oraz badań operacyjnych
-szkoła integrująca ujęcie systemowe i sytuacyjne
Prekursor – Karol Adamiecki, – który sformułował 4 prawa organizacji pracy
-Prawo podziału pracy,
-harmonii,
-koncentracji,
-optymalnej wielkości produkcji
W skali światowej obserwujemy rozwój produkcji, handlu żywnością, a także wzrost eksportu.
Ocenia się, że w 2030 roku ludzkość zwiększy się o 3 mld, co niesie za sobą nowe wyzwania dla nauki, wszystkich uczestników łańcucha.
Gospodarka wolnorynkowa wiąże się z występowaniem silnej konkurencji, dlatego przedsiębiorstwo, które chce przetrwać i osiągnąć sukces rynkowy musi zrozumieć zasady:
-do dobrej jakości nie dochodzi się na skróty
-szybkie łatwe sukcesy to mit
-poprawa jakości wymaga zachęty ze strony kierownictwa, ciągłego treningu i aktywnego udziału wszystkich zatrudnionych
-zdobywanie wiedzy o rynku o oczekiwaniach i wymaganiach klientów w chwili obecnej i w bliskiej przyszłości to konieczność
Klienci XXI wieku są coraz bardziej świadomi swoich potrzeb i praw. Stając się bardziej wymagający, żądają konkretnych dowodów wysokiej jakości i bezpieczeństwa zdrowotnego żywności.
Jakość, normy z serii ISO 9000 i 2000
Systemy zarządzania jakością
Jakość- zespół właściwości jednostki, dzięki którym jednostka ta jest w stanie zaspokoić ustalone lub wymagane potrzeby
-zadowolenie klienta
-spełnienie wymagań przydatności
-spełnienie lub zaspokojenie potrzeb klienta
-Quality is fitness for use
Gdy mówimy o zarządzaniu to myślimy o kliencie.
System zarządzania jakością zestaw wzajemnie powiązanych lub wzajemnie oddziałujących czynników służących tworzeniu polityki oraz osiągnięcia celów w toku kierowanie organizacją i/lub procesem produkcyjnym z uwzględnieniem identyfikacji przyczyn niezgodności oraz zapobieganie zakłóceniom i błędom
ZJ
-skoordynowanie działania dotyczące kierowania organizacja i jej nadzorowanie w odniesieniu do jakości
-Uwaga: kierowanie i nadzorowanie w odniesieniu do jakości obejmuje ustanowienie polityki jakości do celów dot. Jakości i planowanie sterowanie nią, zapewnienie i doskonalenie
SZJ(system zapewnienia jakości działalność zorientowana na uzyskanie wyrobu (produktu, usługi) o idealnych cechach w pełni satysfakcjonujących klienta (odbiorcę)
-szczegółowo ujęty oraz rozwinięty w normach serii ISO 9000:2000
-SZJ jest fundamentem TQM
System zapewnienia Jakości
Zapewnienie jakości
-część zarządzania jakością ukierunkowana na zapewnienie zaufania, że wymagania dotyczące jakości będą spełnione (wszędzie wyrób musi być taki sam)
-wszystkie zaplanowane i systematyczne działania które są niezbędne do uzyskania i utrzymania odpowiedniego stopnia wiarygodności , że wyrób lub usługa będzie spełniać ustalone wymagania jakościowe
Normy-tworzenie standardów
Zawsze w organizacji istnieje potencjalna potrzeba stworzenia systemu jakości, czyli określenia struktur organizacyjnych, procedur i zasobów niezbędnych do realizacji wg wybranych metod systemu zarządzania jakością.
Współczesny klient wymaga konkretnego zdefiniowania organizacji, bowiem wówczas ma gwarancję o jakości produktu oferowanego przez tę organizację. Warto też skorzystać z istniejących zasad ujętych w normach serii 9000.
Grupy norm ISO International organization for standarization
Normy (system) zarządzania jakością seria ISO 9000
Normy (system) zarządzania środowiskiem seria ISO 14000
Normy (system) zarządzania BHP ISO 18000
Normy (system) zarządzania bezpieczeństwem żywności ISO 22000
Normy (system) zarządzania laboratoriamii badawczymi ISO 17025
Zintegrowany system norm ISO 15161
Rodzina norm z serii 9000:2000
ISO 9000 systemy zarządzania jakością podstawowe zasady i terminologia
ISO 9001 systemy zarządzania jakością wymagania
ISO 9004 systemy zarządzania jakością wytyczne do doskonalenia
ISO 9011 systemy zarządzania jakością Audity wytyczne do auditowania systemów zarządzania jakością oraz systemów zarządzania środowiskiem
Powiązania z ISO 9 001
Niniejsze wydanie norm ISO 9001 i 9004 opracowano jako spójną parę norm dotyczących systemu zarządzania jakością zaprojektowanych tak, aby uzupełniały się wzajemnie, ale też tak by można było stosować je niezależnie. Mimo że obie normy międzynarodowe mają różne zakresy stosowania to w celu ułatwienia ich wykorzystania jako spójnej pary zachowano w obu podobną strukturę.
W ISO 9001 wyspecyfikowano wymagania dotyczące systemu zarządzania jakością które można stosować do wewnętrznych celów certyfikacji lub do celów związanych z umowami. Uwagę skoncentrowano w niej na skuteczność systemy zarządzania jakością.
W ISO 9004 podano wytyczne dotyczące szerszego zbioru celów systemu zarządzania jakością niż określony w ISO 9001, w szczególności wytyczne dotyczące doskonalenia funkcjonowania i efektywności organizacji, jak też jej skuteczności.
Zaleca się stosować ISO 9004 jako przewodnik dla tych organizacji, których najwyższe kierownictwo w dążeniu do ciągłego doskonalenia funkcjonowania chce wyjść ponad wymagania podane w ISO 9001. Jednakże nie jest ona przewidziana do celów certyfikacji ani do celów związanych z umowami.
Ogólna treść norm z serii ISO 9000:2000 ksero
Osiem zasad zarządzania jakością Ksero
Ogólna treść norm z serii ISO 9 000:2 000:
0. Wprowadzenie
1. Zakres norm
2. Normy powołane
3. Terminy i definicje
4. Wymagania wobec systemu zarządzania jakością
5. Odpowiedzialność kierownictwa
6. Zarządzanie zasobami
- nowe wydanie norm ISO z serii 9000 zawiera filozofię zarządzania ściśle nawiązującą do TQM
- filozofia ta zawarta jest w 8 zasadach zarządzania jakością
- zasady te przeznaczone są dla kierownictwa firmy pragnącego zbudować efektywny system zarządzania jakością oraz dla auditorów wewnętrznych, którzy taki system będę oceniać i przyczyniać się do jego doskonalenia.
- System norm nie jest obligatoryjny, znajdują się w nim tylko zalecenia, a gdy wdrażamy te normy to musimy ich przestrzegać ( norma: ustalenie, wdrożenie, utrzymanie)
Wzrost zainteresowania systemowym podejściem do jakości wynika z:
- wymagań klientów
- rosnącej konkurencji
- rosnących kosztów
- potrzeby sprostania pojawiającym się kryzysom
- globalizacji
Jaki powinien być system:
- powinien spełniać wymagania norm ISO 9001
- powinien pomagać osiągnąć cele, które firma sobie wytyczy
- powinien się firmie opłacać
8 zasad zarządzania jakością:
1. Orientacja na klienta
2. Przywództwo
3. Zaangażowanie ludzi
4. Podejście procesowe
5. Systemowe podejście do zarządzania
6. Ciągłe doskonalenie
7. Proces decyzyjny oparty na faktach
8. Wzajemne korzystne powiązania z dostawcami
Orientacja na klienta:
Klient w centrum uwagi:
losy organizacji zależą, od jej klientów, powinna ona zatem rozumieć ich aktualne potrzeby i przyszłe potrzeby, spełniać ich wymagania, a także starać się wykraczać poza oczekiwania klientów – „Klient nasz pan”
Celem działania każdej organizacji jest rozwinięcie problemów jej klientów
To klient ostatecznie rozstrzyga czy organizacji udało się rozwiązać jego problem.
Aby odnosić rzeczywisty sukces należy:
- mierzyć poziom zadowolenia klienta
- znać jego aktualne potrzeby i wymagania
- trafnie przewidywać ewolucje potrzeb starać się poznać zmiany konsumentów starać się w miarę możliwości, wykraczać ponad oczekiwania klientów.
Organizacje są zależne od swoich klientów i dlatego muszą spełniać ich wymagania oraz podejmować starania, wykraczające ponad oczekiwania klientów.
Takie podejście w istotny sposób wpływa na strukturę organizacji, powstawanie i rozwój działów zajmujących się marketingiem, rozpoznanie i analizę strategii organizacji konkurencyjnych na rynku, analizę wyrobu i jego ocenę wśród klientów.
W tej sytuacji rodzi się potrzeba poszukiwania i stosowania analizy w zakresie oceny zadowolenia.
( Klient wewnętrzny- pracownik jednostki organizacyjnej)
Przywództwo:
Przywódcy powinni zapewnić jedność misji organizacji i kierunków jej działania. Powinni kreować środowisko pracy, w którym ludzie mogą w pełni angażować się realizację celów organizacji.
„Nie wystarczy być szefem, trzeba stać się przywódcą”
Przywódcę powinny cechować:
- umiejętność kreowania wizji rozwoju organizacji i przekazywania jej w sposób zrozumiały
- umiejętność uzyskania akceptacji misji oraz utożsamiania się z zawartymi w niej celami
- rzeczywisty autorytet do przewodzenia organizacji
Zaangażowanie ludzi:
Ludzie działający na wszystkich szczeblach organizacji stanowią jej najcenniejszy potencjał, a ich pełne zaangażowanie umożliwia wykorzystanie ich zdolności do uzyskania korzyści przez całą organizację.
„Jak uzyskać wsparcie tych, bez których nie da się osiągnąć celu”.
Skuteczny system motywacyjny wymaga indywidualnego podejścia, uwzględniającego różne poziomy potrzeb ludzkich:
- potrzeby biologiczne
- potrzebę poczucia bezpieczeństwa
- potrzebę akceptacji
- potrzebę docenienia
- potrzebę samorealizacji
Podejście procesowe:
Najskuteczniejsze osiągnięcie pożądanych wyników jest możliwe, gdy zarządzamy poszczególnymi działami i związanymi z mini zasobami tak, jak procesem.
Logika stanowi podstawę skutecznego działania.
Proces jest akcją, działaniem przekształcającym „wejście” ( wkład, surowiec, materiały, wiedzę, metody, wyposażenie itp.) w „wyjście” (wynik, produkt, informację, dzieło, usługę, itp.)
Jeśli dochodzi do konkurencji wewnętrznej to dochodzi również do rozbieżności, nieporozumień. Nie dobra jest konkurencja między działami.
WYKŁAD PROCES PRODUKT
MONITORING
Wysoką jakość zapewni ciągły monitoring procesu i działania korygujące, a nie ocena finalnego produktu. Najskuteczniejsze osiągnięcie pożądanych wyników jest możliwe, gdy zarządzamy poszczególnymi działami i związanymi z nimi zasobami tak, jak jednym procesem.
Zgodnie z definicją zawartą w normie ISO 9000:2000 proces to zespół wzajemnie powiązanych, współzależnych działań służących do przekształcania stanu wyjściowego w stan wyjściowy.
W każdej organizacji na jeden ogólny proces wytwórczy może składać się wiele powiązanych ze sobą mniejszych procesów i podprocesów. Zazwyczaj wejście jednego z nich stanowi wyjście innego.
- Planuj – dla poszczególnych procesów ustal cele, których osiągnięcie zapewni, że wyniki tych procesów będę zgodne z wymogami klienta i z ogólną polityką firmy.
- Wykonaj – wdrażaj zaplanowane procesy; realizuj je zgodnie z przyjętymi ustaleniami.
- Sprawdzaj – mierz i monitoruj istotne parametry procesów i wyrobów, a następnie porównaj wyniki tych pomiarów z kryteriami wynikającymi z polityki, celów i wymagań dotyczących wyrobu.
- Działaj – podejmuj działanie związane z ciągłym doskonaleniem funkcjonowania procesów oraz ich wyników.
Sterowanie procesami wymaga określenia metod, parametrów pomiaru, urządzeń, szczególnie ważnym w globalnym zarządzaniu procesu są zasady statystycznego sterowania SPC (Statistical Proces Control)
Każdy proces musi mieć właściciela, który:
- definiuje proces i określa jego dostawców
- ustala metody i środki nadzorowania procesu
- ustala odbiorców i ich wymagania
- odpowiada za przebieg i wyniki procesu
- ustala zasady i formy współpracy z właścicielami innych procesów.
Systemowe podejście do zarządzania:
Identyfikowanie, zrozumienie i zarządzanie wzajemnie powiązanymi procesami organizacji w sposób systemowy przyczynia się do skutecznego i efektywnego osiągnięcie celów.
„Logika musi być poparta konwencją”
Wewnętrzne procesy organizacji ulegają wpływom przychodzącym z zewnątrz w tym także wpływom innych procesów. Raczej się nie zdarza aby procesy były od siebie niezależne i wzajemnie nie powiązane.
Na styku procesów (wejście-wyjście) Istnieje zazwyczaj największe prawdopodobieństwo potencjalnych problemów, dlatego ważne jest dla organizacji zdefiniowanie tych działań i powiązań tak, aby świadomie można było zarządzać.
Należy pamiętać, że:
- Racjonalne odchudzanie firmy to głównie odchudzanie jej procesów (optymalizacja kasztów procesów, likwidacja zbędnych lub dublujących się procesów)
Ciągłe doskonalenie:
Stałym, nie zmieniającym się celem organizacji powinno być ciągłe doskonalenie wszystkich aspektów jaj funkcjonowania.
Żadna organizacja nie może sobie pozwolić na luksus stania w miejscu i uczucie zadowolenia z odniesionego sukcesu (takie postępowanie byłoby końcem organizacji)
W gospodarce konkurencyjnej firmy walczą o swoją pozycję, podpatrują konkurencję, analizują swoje osiągnięcia i sukcesy, starają się wyprzedzać konkurencję w spełnianiu oczekiwań klientów.
Cel postawiony na początku drogi po jego osiągnięciu staje się standardem dla organizacji określającym jej aktualny zakres możliwości. Kolejnym działaniem powinno być określenie nowej drogi, nowego kierunku w zdobywaniu lepszego, wyższego standardu, co oznac...
iziabelka2