Antropologia współczesności
W1 2.10.2008
Czym jest?
· Podejmuje problematykę kultury własnej
· Bierze pod uwagę „tu i teraz”
· Zbiór tematów i zagadnień o współczesnoći
· Bada problemy, które są istotnie we współczesności
· Jest to perspektywa ludzi, uczestników współczesności
· Bada miejsce tradycji we współczesności
· Obserwuje zmianę społeczną
· Media
· Wartości (Fromm „Mieć i być”)
· Relacja młodzież ßà kultura
· Socjologia/antropologia codzienności zawiera się w AW, ale AW nie powinna się do niej ograniczać
Co kształtuje XXI wiek
· Terroryzm
· Rozwój nauki (poszło to w innym kierunku niż przewidywał Berne)
o Inżynieria genetyczna, manipulacja człowiekiem
o Deficyt humanizmu
o Mat-fiz, biologia dominują w nauce
o Spadek wartości intelektualnej nauk humanistycznych
· Rozwój techniki w kierunku micro. Chcemy, aby wszystko było jak najmniejsze. Wygoda i ułatwienie są priorytetami.
· Samodoskonalenie i rozwój SIEBIE a nie świata, człowiek ma być doskonały a nie rozwijać świat
· Informacja jest towarem, – ale czy to jest rozumność???
· Szybkość, tempo – warunkują życie człowieka
· Ekumenizm, poszukiwanie porozumień między religiami, ale jednocześnie fundamentalizm
· Bogacenie się, ale też pogłębianie nierówności
· Relatywizm wartości
· Kosmopolityzacja życia, ale też wzrost walk etnicznych
· Koniec epoki białej cywilizacji?
· Globalizacja – to nie jest ujednolicenie, uniwersalizacja
Np. serial puszczany w różnych kulturach jest inaczej odbierany, ludzie zawsze „wyciągają coś dla siebie”. Zatem nie da się całościowo zglobaliozować treści.
W2 9.10.2008
GLOBALIZACJA
· Co to jest globalizacja? Diagnoza stanu? Rejestr tolerancji?
W zasadzie oba. Zapis stanu i problemów.
· Globalizacja nie jest zjawiskiem nowym! Ekspansja jednych kultur na drugie miała miejsce wiele razy na przestrzeni wieków. Odbywała się poprzez przemoc i wojnę lub wzory pewnej kultury dobrowolnie były przyjmowane przez inna, poprzez swą atrakcyjność. Ale żaden z dotychczasowych procesów globalizacyjnych nie ogarnął całego świata.
· Różnicowanie i syntetyzowanie kultury.
· Czy procesy globalizacyjne są spontaniczne czy świadome? – trzeba by się nad tym zastanowić
· W czym przejawia się dzisiejszy proces?
Ø Kryzys USA, który odbija się na innych państwach
Ø Nowicka: determinizm komunikacyjny leży u podstaw globalizacji
Podstawą jest informacja, przekaz elektroniczny, globalizacja jest wynikiem rewolucji informatycznej
Ø Sieć wzajemnych zależności, będącymi ponad podziałami państwowymi, politycznymi: międzynarodowe korporacje, organizacje (greenpeace) à próba uporządkowanie świata…. Ale też międzynarodowa przestępczość, terroryzm
Ø Każdy człowiek uwikłany jest w różnego rodzaju zależności
Ø Koncepcja czasoprzestrzeni, przeświadczenie, ze świat jest całością
Dotyczy to różnych sfer życia: ekonomicznej, kulturalnej, moralnej, politycznej, bezpieczeństwa
Ø Bauman pokazuje konsekwencje globalizacji
o TEZA: proces globalizacji to tak naprawdę proces amerykanizacji
o Rozwój jest pojęciem wieloznacznym, należy przyjąć jakieś kryteria ku temu.
Rozwój, proces G. przestaje być pod kontrolą
o Wyraźne pogłębienie dysproporcji finansowych na świecie. 358 miliarderów świata zarabia tyle co 2/3 najuboższych z całego (!) świata (45 % ludności)
o Gospodarką świata zarządzają wielkie korporacje, które nie mają stałego miejsca, mają duzo pieniędzy, ale nie biorą żadnej odpowiedzialności za ludzi biednych, którzy nie są im potrzebni, nie maja obowiązku odpowiedzialności za innych (w przeciwieństwie do państwa). G. jest przejawem konkurencyjności poszczególnych firm. To pogłębia nierówności społeczne. Oparcie zycia społecznego obala ideę państwa opiekuńczego i dyskwalifikuje osoby, które tej pomocy potrzebują. Modelem jest człowiek sukcesu, któremu się powiodło.
o Czy model konsumenta to wolność czy zniewolenie?
Świat jest podzielony na tych co maja wybór i możliwości i tych którzy mają formalny wybór ale nie maja możliwości (np. odnośnie studiowania prywatnie)
o KATEGORIA TURYSTY (świadomie korzysta z tego co chce) I WŁÓCZĘGI (uczestniczy w ruchu, ale bez świadomego wyboru)
o Kryzys państw narodowych
o Problem związku między globalizacja a lokalnością à glokalizacja
o Istnieje pewien opór, ruch antyglobalizacyjny, lecz czy ma on sens? Raczej nie, nie da się jej zatrzymać
o Dostrzeganie granic postępu: powrót naturalnych materiałów (bawełna), medycyny naturalnej, ROZWÓJ NIE ZAWSZE JEST POSTĘPEM, powrót do tradycji, korzeni
Ø Bauman „Szanse etyki z zglobalizowanym świecie”
o Nie zaczęła się globalizacja, która byłaby pod kontrolą zasad etyki, norm społecznych
o Podejmuje się mało prób zastanowienia się jak ten świat uczynić lepszym
o Co to jest szczęście życia? Czy ma ono prowadzić do konsumpcji?!
W3 16.10.2008
TRADYCJA
Jak współczesna kultura kształtuje człowieka? – renesans zainteresowania tym zagadnieniem
A z drugiej strony: zainteresowanie człowieka współczesnego swoją przeszłością.
Dwie perspektywy:
Podział wg. Szackiego
wzrasta zainteresowanie małą historia/tradycją, bardziej interesuje to, co bezpośrednio dotyczy jednostki, rodziny, miejsca urodzenia.
Przeszłość jest uzależniona od teraźniejszości a teraźniejszość jest uwarunkowana historycznie (i wszystko jasne!)
Tradycja:
ü Przezywana
ü Nieświadoma
Tradycjonalizm=bezrefleksyjne przywiązanie do przeszłości
Pamięć zbiorowa to wyobraźnia o przeszłości własnej gr, konstruowana przez czł zgodnie z psychologicznymi mechanizmami, pochodząca z różnych źródeł i selekcjonowana zgodnie z własnymi przekonaniami char dla danej kultury
Jest też źródłem wiedzy o współcz rzeczywistości
Funkcja jej:
ü Tożsamościowa – określa tożs czł i gr
ü Legitymizująca – państwo wykurz pamięć by ukszt pamięc zbiorową
3 typy pamięci:
1. Monumentalny – często utożs z pamięcią zbiorową; po ’89 osłabienie jej
2. Historyczny – „bezinteresowna”, rejestruje bez odniesień do teraźn
3. Antykwaryczny – rejestracja faktów bez uwzgl ich znaczenia; wzrost po ’89 (fragmentaryczna, elementy przeszł, z ciekawości, bez interpretacji)
tożsamość -> kszt przez świadomość przeszłości
->odp na pyt: kim jestem
przeszłośc wyznacznikiem tożs współcz człowieka
06 11 ‘08
TOŻSAMOŚĆ
ü Jako „my”, w kt umieszczamy własne „ja”
ü Sztompka- autodef własnego miejsca w przestrzeni moralnej
ü Tożsamość: indywid czy zbiorowa?
ü Czy może istnieć Ja bez My?
ü Erickson- tożs jako świadome poczucie siebie
ü Jaworska – tożs jest procesem, może się zmieniać
Koniec l 90tych: tożs jest tez poczuciem biorowości
Tożs:
Tożs europejska, kulturowa, etniczna itd… - odnośnie różnych zbiorowości odczuwamy poczucie związku
Cechy tożs czł w ponowoczesnym społ.?
w XXw. Dużo się mówło o tożs narodowej
PL- czy jesteśmy tak samo zw z narodem jak w odniesieniu do nas samych?
Def narodu?
a) podejście etniczne (pochodzenie+terytorium)
b) społ obywatelskie
2 koncepcje narodu:
Genealogiczna/geologiczna – naród tworzy się przez warstwowe gromadzenie się wartości w czasie
Gastrologiczna – naród jest tym, co zn.(hmmm tylko co to oznacza ten skrót…) się w danym społ
A. Kłosowska – badanie świadomości narodowej
Problem terytorium nie musi być decydujący o przynależn do narodu
Czy tożs europejska zastąpi tożs narodu?
Wielokulturowość
ü Nowe środ zycia
ü Czł przestaje być typowym przedstawicielem swojej gr
ü Każda kult=transmisja pewnychwartości
Zderzenie kultur
ü Dwubiegunowe
ü Zmienia uczestnika w trakcie zderzenia
Edukacja:
ü Międzykulturowa
ü Wielokulturowa
Wykład 13.11.2008
Powszechne zjawisko – ucieczka w społeczność lokalną – oaza dla ludzi zmęczonych szybkim tempem życia
Cechy społeczności lokalnej:
- nie jest anonimowa
- brak prywatności
- bezpośrednia odpowiedzialność – „siły ludzkie” H. Radlińskiej (możliwość działania, dynamika zmiany rzeczywistości)
- samorządność, samorządy
Lata ’70 diagnoza PRÓŻNI SPOŁECZNEJ między państwem a jednostką społeczną; brak działań spontanicznych społeczności (brak przyzwolenia oddolnego przez ludzi)
· Odbudowa stowarzyszeń jest warunkiem stworzenia społeczeństwa obywatelskiego
· Poszukiwanie tradycji regionu, tego, co odgryewa istotną rolę w społeczności ludzkiej
(red.) M. Mendel „Miejsce w pedagogice”
- znaczenie miejsca dla pedagogiki
- różne miejsca znaczące dla pedagogiki
Instytucje w społ. Lokalnym:
- rodzina
- szkoła
- problem elit: elity – kluczowa sprawa rozwoju małych miejscowości;
* ucieczka elit z małych miejscowości
* podniósł się poziom edukacji społecznej
Globalność wdziera się w kulturę społeczności; mass-media zmieniające styl życia, konieczny udział młodzieży w zmianie (dziś młodzież – czynnik modyfikujący lokalność dziś)
DOM – i przeobrażenia tego miejsca pod wpływem globalizacji
„Dom we współczesnej Polsce” – idee domu i jego role w Polsce
- dom w społ. Otoczeniu
- bezdomność
„Dom rodzinny postrzegany przez dzieci” (2006)
- dzieci w różny sposób dom przeżywają
- Internet zmienił dom; 2 perspektywy – bycia w domu i bycia w świecie
...
mpwjs