Studyjne technikiki mikrofonowe cz2.pdf

EiS 2001-12

TECHNOLOGIA

Studyjne techniki mikrofonowe (2)

Mitch Gallagher

Kontynuujemy cykl oparty na publikacji "Microphone Techniques For Music - Studio Recording",

wydanej przez firmę Shure Brothers Incorporated. W ubiegłym miesiącu pisaliśmy o technikach

mikrofonowych stosowanych przy rejestracji chórów i instrumentów strunowych. W tym miesiącu

zajmiemy się instrumentami elektrycznymi współpracującymi ze wzmacniaczami oraz

instrumentami perkusyjnymi.

W przypadku instrumentów elektrycznych nagłaśnianych za pomocą wzmacniacza i zestawu

głośnikowego ten ostatni element należy traktować jako właściwy "instrument" wymagający

omikrofonowania.

Gitara elektryczna

Zawsze kiedy przyjdzie ci nagrywać gitarę elektryczną lub bas, musisz wziąć pod uwagę

specyficzne właściwości głośników zainstalowanych w ich systemach nagłośnieniowych. Każdy z

nich charakteryzuje się różną emisją poszczególnych zakresów częstotliwości pod różnymi kątami

i w różnej odległości. Ustawienie mikrofonu w osi głośnika spowoduje najczęściej uzyskanie

stanowczego, mocno osadzonego brzmienia, podczas gdy umieszczenie mikrofonu pod pewnym

kątem lub w oddaleniu od osi sprawi, że brzmienie będzie bardziej łagodne. Jeszcze więcej

możliwości występuje w przypadku zestawów wielogłośnikowych, a szczególnie w sytuacjach,

gdy zestaw wyposażony jest w oddzielne przetworniki dla różnych zakresów pasma akustycznego

(np. głośnik niskotonowy i wysokotonowy driver).

Podobnie jak w przypadku instrumentów akustycznych, najbardziej zrównoważone brzmienie

uzyskujemy w pewnym oddaleniu od źródła dźwięku - w tym wypadku zestawu głośnikowego.

Nieco inaczej postępuje się przy pracy na żywo, gdzie realizatorzy stosują mikrofony kierunkowe,

stawiając je możliwie jak najbliżej źródła dźwięku (głośnika). Tą metodą starają się uzyskać jak

największy odstęp sygnału od potencjalnych sprzężeń oraz zapewnić sobie możliwie najlepszą

izolację poszczególnych źródeł dźwięku. W warunkach studyjnych, gdzie bez kłopotów można

zadbać o właściwą separację akustyczną poszczególnych instrumentów, zastosowanie techniki

zbierania sygnału z większej odległości pozwala na uzyskanie bardziej reprezentacyjnego

brzmienia.

Równie często mamy do czynienia ze stosowaniem obu technik jednocześnie. Miksując sygnały z

obu mikrofonów można ustawić pożądane proporcje między "prezencją" właściwą dla bliskiego

omikrofonowania, a "przestrzenią" charakterystyczną dla sygnału zbieranego przez dalej ustawiony

mikrofon.

Duże znaczenie dla uzyskanego efektu brzmieniowego ma także pozycja samego zestawu

głośnikowego. Poprzez postawienie go na miękkim podłożu (np. dywanie lub materiałowej

wykładzinie) można zredukować poziom jasno brzmiących dźwięków. Podniesienie zestawu nad

podłoże (ustawienie na stołku lub statywie) pozwoli zmniejszyć poziom niskich częstotliwości. Do

zestawów głośnikowych z otwartym tyłem można przystawić mikrofon zarówno z przodu, jak i z

tyłu. Sporą rolę odgrywa także odległość zestawu od ścian pomieszczenia lub innych znajdujących

się w nim obiektów. Z tego względu warto spędzić nieco czasu przemieszczając się ze

wzmacniaczem i mikrofonami po całym pomieszczeniu. Tą metodą można uzyskać znacznie

ciekawsze wyniki, niż później kręcąc korekcją czy stosując efekty.

Gitara elektryczna ma

charakterystykę brzmieniową podobną do ludzkiego głosu. Dlatego w jej przypadku najlepszym

wyborem będą mikrofony o charakterystyce przeznaczonej do nagłaśniania i zapisu wokalu.

Gitara basowa

W przypadku jednogłośnikowej kolumny współpracującej z gitarą basową nie ma jednoznacznych

metod ustawienia mikrofonu - należy trochę poeksperymentować dla uzyskania poszukiwanego

brzmienia. W każdym razie obowiązują tu podobne zasady jak w przypadku kolumn gitarowych -

mikrofon ustawiony bliżej środka daje niskie, okrągłe brzmienie, a przesuwanie go na zewnątrz

membrany sprawia, że dźwięk staje się bardziej matowy. Gdy basowy zestaw głośnikowy

wyposażony jest w kilka przetworników tego samego typu, najwygodniej jest ustawić mikrofon

tylko w pobliżu jednego z nich. Ustawienie mikrofonu między głośnikami może dać w efekcie

zjawisko znoszenia się fazy dla określonych częstotliwości. W pewnych sytuacjach będzie to

pożądany efekt, dlatego warto go wypróbować we własnym zakresie. Jeśli mamy do czynienia z

kolumną stereo lub zestawem wyposażonym w oddzielne przetworniki służące do odtwarzania

niskich i wysokich częstotliwości, należy skorzystać z techniki wielomikrofonowej.

W przypadku omikrofonowania wzmacniaczy do instrumentów klawiszowych postępujemy

podobnie jak przy wzmacniaczach gitarowych. Warto podciąć niskie tony dla poprawy

klarowności dźwięku i stłumić nieco najwyższe częstotliwości gdy chcemy zredukować zbyt duży

atak lub szum wzmacniacza.

Instrumenty perkusyjne

Zestaw perkusyjny jest jednym z najtrudniejszych do omikrofonowania źródeł dźwięku. Aby

osiągnąć możliwie najlepsze efekty należy zapoznać się z podstawowymi i najczęściej

stosowanymi technikami oraz ograniczeniami technologicznymi. Ponieważ poszczególne elementy

zestawu perkusyjnego wytwarzają różne spektrum brzmienia, należy je rozważać jako oddzielne

instrumenty albo jako niewielkie grupy instrumentów: duży bęben (stopa), werbel, tomy, talerze i

pozostałe instrumenty perkusyjne (bongosy, dzwonki, itp.). Do omikrofonowania zestawu

perkusyjnego należy stosować całą gamę różnego typu mikrofonów, o charakterystykach

pozwalających na jak najlepsze zebranie sygnału wytwarzanego przez poszczególne jego elementy.

Instrumenty perkusyjne są w stanie produkować sygnał o bardzo wysokim poziomie ciśnienia

(SPL). Z tego względu najważniejszym wymaganiem, jakie stawiamy mikrofonom do perkusji, jest

zdolność przenoszenia dużych ciśnień bez powodowania zniekształceń sygnału. Pod tym

względem mikrofony dynamiczne sprawdzają się znacznie lepiej niż mikrofony pojemnościowe.

Przed zastosowaniem mikrofonu pojemnościowego należy w danych technicznych sprawdzić jego

maksymalny poziom dopuszczalnego SPL. Dla mikrofonu przeznaczonego do bliskiego

omikrofonowania zaleca się, by wynosił on co najmniej 130dB.

Ponieważ - jak wspomniano wyżej - musimy brać pod uwagę poszczególne elementy zestawu jako

oddzielne instrumenty, do każdego z nich należy stosować oddzielny mikrofon. Z uwagi na bliskie

odległości między poszczególnymi instrumentami mogą wystąpić silne przenikania sygnału z

sąsiedniego źródła dźwięku. Dlatego należy korzystać z mikrofonów o dobrym tłumieniu

dźwięków docierających z boku i umieszczonych tak, by zbierały jak najszersze spektrum

brzmienia instrumentu z jednoczesną minimalizacją problemów fazowych.

Tu pojawia się kolejny problem. W przypadku mikrofonów o charakterystyce kierunkowej

występuje tzw. efekt zbliżeniowy, objawiający się nienaturalnym eksponowaniem niskich

częstotliwości przy zbliżeniu mikrofonu do źródła dźwięku. Aby zredukować to zjawisko należy

stosować filtry dolnozaporowe zarówno w mikrofonach, jak i w mikserze lub przedwzmacniaczu, z

którym mikrofon współpracuje. Czasami też można wykorzystać efekt zbliżeniowy do uzyskania

odpowiedniego podniesienia poziomu niskich tonów danego instrumentu (to o wiele prostsze i

skuteczniejsze niż użycie korekcji elektronicznej). Poprzez bliskie przystawienie mikrofonu do

źródła dźwięku można też skutecznie zredukować przenikanie niskich częstotliwości z sąsiednich

instrumentów.

W warunkach studyjnych perkusja nagrywana jest zwykle w oddzielnym, odizolowanym

akustycznie pomieszczeniu, co zapobiega przenikaniu do mikrofonów sygnałów z innych

instrumentów. W studiach profesjonalnych wysokiej klasy zestaw perkusyjny ustawiany jest

dodatkowo na specjalnym, izolowanym akustycznie podeście, by w ten sposób zredukować emisję

drgań niskiej częstotliwości przez podłogę.

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: