2378 Starterkit audioterrorysty.pdf

Projekty AVT

Drodzy Czytelnicy, oddaję dzisiaj do

Waszych rąk narzędzie straszliwych tor−

tur, przy którego pomocy możecie dopro−

wadzić do załamania nawet najbardziej

spokojnych i zrównoważonych ludzi.

Od ponad trzech lat, czyli od lutego 1996

roku najlepiej sprzedającym się kitem AVT

jest “Pipek dręczyciel” projekt, który po−

czątkowo przeleżał w mojej “szufladzie” do−

brych kilka miesięcy. Nie zdawałem sobie

wtedy jeszcze sprawy, jak wielkie poczucie

humoru posiadają moi Czytelnicy i jak bar−

dzo spragnieni są dobrej zabawy i urządzeń

elektronicznych, które mogą posłużyć do ro−

bienia nieco złośliwych, ale w zasadzie nie−

szkodliwych dowcipów. Jak dotąd, Pipek

był jedynym układem zaprojektowanym

w AVT, którego zadaniem było wyłącznie

dokuczanie bliźnim. Najwyższa więc pora,

aby odrobić zaległości i zbudować jeszcze

kilka urządzeń, przy pomocy których będzie−

cie mogli doprowadzić swoich kolegów,

znajomych lub rodzinę do rozpaczy.

2378

Starterkit młodego

audioterrorysty

Przygotowałem dla Was coś zupełnie

wyjątkowego: cały zestaw prostych ukła−

dów elektronicznych, które mają tylko

jedno zastosowanie. Jest nim wytwarza−

nie efektów dźwiękowych, które może

być inicjowane na najrozmaitsze sposo−

by. Możliwości zestawu są następujące:

Ponieważ efekty, które mają posłu−

żyć do robienia figli w założeniu byłoby

dość trudno nagrać bezpośrednio z mi−

krofonu, układ nie jest w ogóle wyposa−

żony w wejście mikrofonowe, a nagra−

nia możemy dokonać posługując się do−

wolnym źródłem sygnału audio, najle−

po dodaniu do układu kilku elementów

i prowizorycznym dolutowaniu ich do

płytki.

Moduł 2 − ukłład wyzwallaniia odtwa−

rzaniia dźwiięku w cykllu 24 godziinnym

Układ umożliwia rozpoczynanie na−

szego “audio show” o dowolnej, ale za−

wsze tej samej porze dnia, a właściwie

doby. Timer układu stabilizowany jest

generatorem kwarcowym, co zapewnia

całkiem przyzwoitą powtarzalność mo−

mentu rozpoczynania odtwarzania,

które może trwać 1, 2 lub 4 godziny. Są−

dzę, że cztery godziny rozpoczętego

punktualnie o północy pojękiwania du−

chów, to aż nadto nawet dla zupełnego

niedowiarka.

Funkcjja

Zastosowaniie

Odtwarzanie nagranego na magnetofon cyfrowego

efektu co określony okres

Symulacja kapania wody z kranu, bulgotania w rurach,

odgłosów wydawanych przez zwierzęta i inne

Odtwarzanie nagranego efektu co określony czas,

ale dopiero po zapadnięciu zmroku

Podobnie jak wyżej, symulacja latających owadów,

odgłosów duchów oraz inne efekty

Skrzypienia i łomoty w mechanizmie samochodu,

dające o sobie znać po włączeniu jakiegoś urządzenia

elektrycznego (np. po naciśnięciu na hamulec)

Jednorazowe odtworzenie efektu

po włączeniu zasilania

Odtwarzanie efektów jedno− lub wielokrotne

w cyklu dobowym (np. o północy)

Idealne do udawania duchów, preparowania

„domów nawiedzonych”, itp.

Wyzwalanie odtwarzania efektu dźwiękowego

drogą radiową

Efekty zbliżone do brzuchomówstwa, dowcipy

sytuacyjne, dręczenie ofiary w ściśle określonych

momentach

Przygotowany przeze mnie zestaw

składa się z następujących modułów.

piej kartą dźwiękową komputera PC.

Ogromne bogactwo oprogramowania

do edycji plików dźwiękowych może

pozwolić na realizację dowolnych

dźwięków, ich miksowanie, zmianę

prędkości odtwarzania, dosłownie na

wszystko, co sobie wymyślicie. Obe−

cnie praktycznie każdy komputer ma za−

instalowaną (niejednokrotnie już na pły−

cie głównej) kartę dźwiękową. Jeżeli

chcielibyście dokonywać nagrań bezpo−

średnio z mikrofonu, to można to zrobić

Moduł 3 − ukłład odbiiorniika radiiowego

Układ umożliwia rozpoczęcie genero−

wania efektów dźwiękowych na sygnał ra−

diowy, nadany z typowego pilota do alar−

mów samochodowych. Cóż za wspaniałe

narzędzie dla tych, którzy zechcą udawać

brzuchomówców. Niedbale trzymana

w kieszeni ręka naciska na przycisk pilota

i dokładnie w tym momencie w pomie−

szczeniu rozlegają się dziwne dźwięki!

Moduł 1 − magnetofon odtwarzajjący

Jest to serce systemu, zbudowane

z wykorzystaniem dobrze Wam znanego

układu ISD14XX. Zastosowanie tego ele−

mentu jest może nieco kontrowersyjne,

ze względu na jego relatywnie wysoką

cenę. Umożliwia ono jednak realizację

praktycznie każdego efektu dźwiękowego

i to trwającego nawet do 20 s!

E LEKTRONIKA DLA WSZYSTKICH 10/99

Projekty AVT

Moduł 4 − nadajjniik radiiowy

Moduł ten w zasadzie nie wchodzi

w skład zestawu, ponieważ został ... po−

życzony z innego kitu. Nie było najmniej−

szego sensu konstruować tego, co już

zostało zaprojektowane i wykonane i

dlatego proponuje w naszym zestawie

młodego audioterrorysty zastosować

nadajnik AVT−2298, który można znaleźć

w ofercie handlowej AVT. Nadajnik ten

umożliwia nawet sterowanie dwoma mo−

dułami odbiorczymi jednocześnie!

Nasz zestaw jest urządzeniem stosun−

kowo skomplikowanym i kosztownym

(ISD1420). Przeznaczenie go wyłącznie

do robienia dowcipów mogłoby niejedne−

mu wydać się marnotrawstwem. Na

szczęście wszystkie, albo prawie wszyst−

kie elementy zestawu mogą znaleźć in−

ne, całkiem poważne zastosowania. Mo−

duł główny można zastosować jako pro−

sty odtwarzacz dowolnych komunikatów

akustycznych, wyposażony w wzmac−

niacz i włączany na najróżniejsze sposo−

by. Moduł odbiornika radiowego może

także znaleźć zastosowanie jako prosty

układ zdalnego sterowania, a układ 24−

godzinnego timera także można wykorzy−

stać do celów innych niż robienie dowci−

pów. Podam Wam nawet prosty przy−

kład: istnieje spora grupa ludzi, którzy do

końca swego życia muszą zażywać leki

immunosupresyjne (na przykład pacjenci

po HT), a nawet jednorazowe zapomnie−

nie o konieczności połknięcia małej ta−

bletki może ich narazić na bardzo poważ−

ne niebezpieczeństwo. 24−godzinny ti−

mer, zasilany nawet z baterii może być

doskonałym “przypominaczem” ostrze−

gającym przed przekroczeniem terminu

zażycia lekarstwa.

To tylko jeden, prosty przykład. Sądzę,

że po wyczerpaniu pomysłów na dowci−

py robione kolegom i znajomym znajdzie−

cie wiele innych zastosowań zbudowa−

nych modułów.

ISD1420 jest scalonym układem służą−

cym do rejestracji, przechowywania

w pamięci nieulotnej i odtwarzania komu−

nikatów dźwiękowych o czasie trwania

do 20 s. W naszym urządzeniu ISD1420

pracuje w typowym układzie aplikacji fa−

brycznej z jednym wyjątkiem: nie został

Funkcjja

Sterowaniie

1 Odtwarzanie komunikatu co zadany okres

Wewnętrzne

2 Jw. z uwarunkowaniem braku oświetlenia

Wewnętrzne

Odtwarzanie jednorazowe

po włączeniu zasilania

Wewnętrzne

4 Nagrywanie

Wewnętrzne

Odtwarzanie komunikatów w cyklu

24−godzinnym jednorazowe

Zewnętrzne z modułu 2

Odtwarzanie komunikatów w cyklu

24−godzinnym wielokrotne

Zewnętrzne z modułu 2

7 Odtworzenie komunikatów na sygnał radiowy Zewnętrzne z modułu 3

Wielokrotne odtworzenie komunikatów

na sygnał radiowy

Zewnętrzne z modułu 3

Opis działania układu

Na rysunku 1 został pokazany sche−

mat elektryczny głównego modułu na−

szego zestawu dla audioterrorystów −

magnetofonu i jego elementów pomocni−

czych. Sercem układu jest, oczywiście,

znana już nam dobrze kostka ISD1420

(lub inny układ z rodziny ISD14XX). Szcze−

gółowe omawianie tej znanej chyba każ−

demu Czytelnikowi kostki nie miałoby

najmniejszego sensu. Układ ten był już

wielokrotnie stosowany w projektach

opublikowanych na łamach Elektroniki

dla Wszystkich, a jego szczegółowa mo−

nografia została zamieszczona w nume−

rach 2 i 3/99 Elektroniki Praktycznej. Wy−

starczy więc tylko wspomnieć, że

wyposażony w elementy służące nagry−

waniu dźwięku z mikrofonu. Nie sądzę,

aby ktokolwiek chcąc nagrać np. odgłosy

bulgotania wody w rurach wodociągo−

wych (można tym doprowadzić do szału

nawet największego flegmatyka) posłu−

giwał się w tym celu mikrofonem. Najlep−

szą metodą wykonania takiego oraz wie−

lu innych efektów będzie z pewnością

nagranie ich jako plików WAV, odpowie−

dnie przekształcenie programowe, a na−

stępnie wczytanie go do naszego magne−

tofonu bezpośrednio z wyjścia karty

dźwiękowej komputera. Nagrywaniu

efektów służy wejście CON1, do którego

możemy doprowadzić sygnał akustyczny

o amplitudzie ok. 100mVpp. Dla tych Czy−

telników, którzy mimo wszystko chcieliby

Rys. 1. Schemat iideowy modułłu magnetofonu

E LEKTRONIKA DLA WSZYSTKICH 10/99

Projekty AVT

dokonywać nagrań bezpośrednio z mikro−

fonu, w dalszej części artykułu podam in−

formację, w jaki sposób można to uczy−

nić.

Nagrywanie efektu dźwiękowego roz−

poczynamy naciśnięciem przycisku S1

i może ono trwać maksymalnie 20 s.

ISD1420 jest stałym elementem ukła−

du: występuje w nim zawsze, niezależnie

od sposobu pracy modułu głównego.

Omówmy teraz pozostałe elementy tego

układu, które nie zawsze muszą być sto−

sowane.

Układ z generatorem − licznikiem 4060

służy do wyzwalania odtwarzania efek−

tów dźwiękowych w regularnych odstę−

pach czasu. Czas trwania przerwy pomię−

dzy kolejnymi “audycjami” możemy

zmieniać w szerokich granicach za pomo−

cą doboru wartości rezystancji R8 i / lub

pojemności C11. Czas ten może zawie−

rać się w przedziale od kilkunastu sekund

do wielu godzin. Każde opadające zbocze

sygnału występujące na wyjściu Q14 licz−

nika IC3 powoduje przedostanie się krót−

kiego impulsu ujemnego na wejście wy−

zwalania /PLAYE i rozpoczęcie odtwarza−

nia nagranego efektu dźwiękowego.

Wyzwalanie odtwarzania może zostać

uzależnione od natężenia oświetlenia

w pomieszczeniu, w którym umieścili−

śmy nasz układ. Detekcji poziomu oświe−

tlenia służy prosty układ z bramką

Schmitta IC4A i fototranzystorem T1. Je−

żeli poziom oświetlenia w pomieszczeniu

jest wysoki, to tranzystor T1 przewodzi

i napięcie na wejściu bramki IC4A jest

niższe od napięcie przełączania przerzut−

nika Schmitta. Stan wysoki z wyjścia tej

bramki blokuje działanie licznika IC3.

Zmniejszenie poziomu oświetlenia powo−

duje pojawienie się stanu niskiego na

wyjściu bramki IC4A i w konsekwencji

zezwolenie na pracę licznika. Jeżeli nie

będziemy uzależniać pracy układu od po−

ziomu oświetlenia, to układu IC4 po pro−

stu nie wkładamy w podstawkę, a wej−

ście RST licznika 4060 zwieramy na stałe

do masy, lub wykorzystujemy do stero−

wania pracą układu za pomocą dodatko−

wego modułu (np. wyzwalania radiowe−

go lub 24−godzinnego timera) dołączone−

go do złącza CON4.

Nagrany na cyfrowy magnetofonik

efekt dźwiękowy może także zostać jed−

norazowo odtworzony natychmiast po

włączeniu zasilania. Opcja ta może zostać

wykorzystana np. do katowania kierow−

ców. Nagranie na magnetofonik efektu

symulującego zgrzyt jakiegoś rozpadają−

cego się fragmentu samochodu, sprytne

ukrycie układu we wnętrzu pojazdu

i sprzężenie z jakimś urządzeniem elek−

trycznym włączanym często podczas ja−

zdy może zmusić niejednego kierowcę

nawet do wielokrotnego rozkładania sa−

mochodu na części i poszukiwania nie

istniejącego uszkodzenia! Szczególnie

polecam połączenie układu z żarówką

światła cofania, którego reflektor jest ła−

two dostępny w wielu typach samocho−

dów. W Maluchu możemy dokonać całej

operacji nawet bez dostawania się do

wnętrza pojazdu, ukrywając nasz układ

wewnątrz lampy światła cofania.

Po włączeniu zasilania, na wejściu

bramki IC4C panuje stan niski przez

chwilę potrzebną na naładowanie się

kondensatora C12. Po wystąpieniu na

tym kondensatorze napięcia wyższego

od napięcia przełączania przerzutnika

Schmitta zawartego w strukturze tej

bramki, stan wyjścia IC4C zmienia się

z wysokiego na niski i krótki impuls ujem−

ny przedostający się na wejście /PLAYE

IC1 powoduje rozpoczęcie jednorazowe−

go odtwarzania efektu dźwiękowego.

Oczywiście, podczas wykorzystywania

tego sposobu pracy układu IC3 musi być

wyjęty z podstawki, a jumper JP1 zwar−

ty!

Moduł może być zasilany na dwa spo−

soby: napięciem 7 ... 15VDC lub 4,8

Wykaz elementów − moduł

magnetofonu odtwarzającego

Kondensatory

C1, C5 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 470nF

C2, C7, C10 . . . . . . . . . . . . . . .100uF/10

C3, C6, C8, C9, C12 . . . . . . . . . . . .100nF

C4 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .4,7uF/10

C11 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .100nF(*)

Rezystory

PR1 . . . . . . . . .potencjometr montażowy

miniaturowy 100k

R2 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .30

R3 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .470k

Ω

R7, R8 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .100k(*)

Półprzewodniki

D1 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .1N4148

IC1 . . .ISD1420 (nie wchodzi w skład kitu)

IC2 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .LM386

IC3 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .4060

IC4 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .4093

IC5 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .78L05

T1 . . . . . . . . . . . . . . . . . . .fototranzystor

Pozostałe

LS1 . . . . . . . . . . . . . . . .głośniczek >=8

Ω

S1 . . . . . . . . . .przycisk typu microswitch

Rys. 2. Schemat iideowy modułłu tiimera

E LEKTRONIKA DLA WSZYSTKICH 10/99

R1, R5, R6, R9, R10, R11 . . . . . . .100k

R4 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .3k

Projekty AVT

...6VDC. W pierwszym przypadku cześć

układu zasilana jest ze stabilizatora napię−

cia IC5, w drugim stabilizator ten zastę−

pujemy zworą JP2. Zasilanie wyższym

napięciem stosujemy tylko wtedy, kiedy

zależeć nam będzie na uzyskaniu jak naj−

większej siły dźwięku.

Przejdźmy teraz do opisu drugiego

modułu − układu timera, dzięki któremu

będziemy mogli np. generować odgłosy

jęków i szczękania łańcuchów duchów

pojawiających się codziennie o północy

w nawiedzonym domu. Dla ułatwienia

zrozumienia zasady działania modułu, je−

go schemat pokazany na rysunku 2 mo−

żemy podzielić na dwa bloki funkcjonal−

ne: układ generatora impulsów godzino−

wych i układ licznika godzin.

Generator częstotliwości wzorcowej

zbudowany został z wykorzystaniem do−

brze już znanego naszym Czytelnikom

układu 4060 − IC1. Jest to kostka szcze−

gólnie wygodna dla konstruktorów budu−

jących układy czasowe, ponieważ może−

my na niej zbudować zarówno generator

kwarcowy, jak i wstępny dzielnik często−

tliwości. Generator jest stabilizowany re−

zonatorem kwarcowym 32768Hz, tanim

i powszechnie dostępnym elementem

stosowanym w zegarkach naręcznych.

Na wyjściu Q14 IC1 otrzymujemy, po

czternastokrotnym podziale 32768Hz,

częstotliwość 2Hz.

Ponieważ potrzebny nam jest prze−

bieg o okresie równym jednej godzinie

musimy dokonać kolejnego podziału czę−

stotliwości, tym razem przez 7200, czyli

przez 1110000100000 (BIN). Rolę kolej−

nego dzielnika pełni licznik binarny zawar−

ty w strukturze układu IC2 − 4040. Na

wejście tego licznika podawana jest czę−

stotliwość 2Hz pobierana z wyjścia Q14

IC1. Na początku zliczania na wyjściu

IC3A, 3 przerzutnika R−S zrealizowanego

na bramkach IC3A i IC3B utrzymuje się

stan niski, przekazywany za pomocą rezy−

stora R3 na wejście zerujące licznika,

umożliwiając tym samym jego pracę. Za−

stosowanie rezystora R3 było absolutnie

konieczne, pozwala on bowiem na wyze−

rowanie liczników w dowolnym momen−

cie za pomocą przełącznika S1 i diody D8.

W momencie osiągnięcia przez licznik

IC2 stanu 1110000100000 (BIN) diody

D1 ... D4 przestają zwierać do masy wej−

ście IC3B,6 przerzutnika RS. Przerzutnik

ten zmienia swój stan, zerując stanem

wysokim licznik, a jednocześnie na wej−

ście licznika godzin IC4B zostaje przeka−

zany kolejny impuls godzinowy. Nadej−

ście wstępującego zbocza impulsu zega−

rowego powoduje wyzerowanie prze−

rzutnika RS i cykl zliczania rozpoczyna się

od początku.

Układ zliczający godziny zrealizowany

został na dwóch licznikach zawartych

w strukturze układu scalonego typu 4520

− IC4. Po osiągnięciu przez te liczniki sta−

nu 24 (11000 (BIN) ) przerzutnik R−S zbudo−

wany na bramkach IC3C i IC3D zmienia

swój stan, a jednocześnie liczniki zerowa−

ne są krótkim impulsem dodatnim prze−

kazywanym za pośrednictwem konden−

satora C3 na ich wejścia RST. Zmiana sta−

nu drugiego przerzutnika R−S powoduje

także spolaryzowanie bazy tranzystora T1

i uruchomienie dołączonego do jego ko−

lektora układu. Jeżeli kolektor T1 dołączo−

ny był do złącza CON2 modułu magneto−

fonu, to efekt dźwiękowy odtworzony zo−

stanie tylko jeden raz. Jeżeli do masy zo−

stanie zwarte wejście CON4, to rozpocz−

nie się cykliczne odtwarzanie nagrania,

które będzie trwało 1, 2 lub 4 godziny,

w zależności od położenia jumpera JP1.

Ważną rolę w układzie timera odgrywa

przycisk S1. Umożliwia on wyzerowanie

układu w dowolnym momencie i rozpo−

częcie 24−godzinnego cyklu odmierzania

czasu rozpoczynającego się w momencie

naciśnięcia przycisku. Z tego idealnie pro−

stego rozwiązania wynika jednak pewna

niedogodność: zerować układ musimy

dokładnie na 24 godziny przed jego pierw−

szym planowanym zadziałaniem. Na przy−

kład, jeżeli chcemy swoim znajomym

urządzić “dom nawiedzony przez duchy”,

to układ timera musimy wyzerować o pół−

nocy dnia poprzedzającego wizytę u na−

szych ofiar i umieścić go w dobrze ukry−

tym miejscu w domu naszych serdecz−

nych przyjaciół przed godziną 24.

Przejdźmy teraz do omówienia sche−

matu kolejnego modułu − układu odbiorni−

ka radiowego (rys. 3). Układ odbiornika

został uproszczony do minimum dzięki

zastosowaniu znanego już nam modułu

odbiornika 430MHz, produkcji włoskiej

firmy TELECONTROLLI. Moduł ten zna−

lazł już wielokrotnie zastosowanie w na−

szych konstrukcjach i nie ma sensu po−

nownie go szczegółowo opisywać. Wy−

starczy wspomnieć, że jest to kompletny

odbiornik radiowy, fabrycznie dostrojony

do częstotliwości 430MHz, na którego

wyjściu otrzymujemy zdemodulowany

Wykaz elementów −

moduł odbiornika radiowego

Kondensatory

C1 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .22nF

C2, C4 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .100nF

C3, C5 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .100uF/10

Rezystory

R1 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .56k

R2 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .200k

R3 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .3k

R4 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .220

Półprzewodniki

IC1 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .MC145028

T1 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .BC548

Pozostałe

Q1 . . . . . .moduł odbiorczy 430MHz RR4

Wykaz elementów − moduł

timera 24−godzinnego

Kondensatory

C1 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .33pF

C2 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .trymer 60pF

C3 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .1nF

C4 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .100uF/10

C5 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .100nF

Rezystory

R1 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .330k

R2 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .10M

R3, R4, R5, R6, R8 . . . . . . . . . . . .100k

R7 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .3k

Półprzewodniki

D1 ... D9 . . . . . . . . . . . . . . . . . . .1N4148

IC1 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .4060

IC2 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .4020

IC3 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .4001

IC4 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .4520

T1 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .BC548

Pozostałe

CON1 . . . . . . . . . . . . . . . .ARK3 (3,5mm)

Q1 . . . . . . .rezonator kwarcowy 32768Hz

Kompllet podzespołłów z płłytką

jjest dostępny w siiecii handllowejj

AVT jjako kiity:

AVT−2378/1 magnetofon

AVT−2378/2 ukłład czasowy

AVT−2378/3 odbiiorniik

Rys. 3. Schemat iideowy modułłu odbiiorniika

E LEKTRONIKA DLA WSZYSTKICH 10/99

Projekty AVT

sygnał o poziomie TTL. Teoretycznie wy−

starczyłoby zastosować w naszym ukła−

dzie sam odbiornik RR4, który sygnalizo−

wałby stanem wysokim na wyjściu OUT

fakt odebrania fali nośnej o właściwej czę−

stotliwości. Taki układ działałby jednak wy−

łącznie “na papierze”, ponieważ w prakty−

ce reagowałby na liczne zakłócenia, a tak−

że na fale nośne generowane przez wszy−

stkie piloty radiowe w promieniu kilkudzie−

sięciu metrów. Dlatego też, zarówno

nadajnik jak i odbiornik radiowy pracujące

w naszym systemie wyposażone zostały

w proste układy kodera i dekodera, zabez−

pieczające w wystarczający sposób przed

niekontrolowanym włączaniem się odtwa−

rzacza modułu 1. Jako koder i dekoder zo−

stały zastosowane dobrze znane i wielo−

krotnie już opisywane układy MC145026

(koder) i MC145028 (dekoder).

Układ IC1 − MC145028 dekoduje ode−

brany sygnał radiowy i porównuje go

z ustawionym kodem. Jeżeli dwa kolejne

porównania wypadną pozytywnie, to na

wyjściu VT (Valid Transmission) pojawia

się stan wysoki, który polaryzuje bazę

tranzystora T1. Dalsze działanie układu

polega już na jego współpracy z modu−

łem głównym. Połączenie kolektora tran−

zystora T1 ze złączem CON2 (oczywiście

po wyjęciu IC3 z podstawki) spowoduje

jednokrotne odtworzenie efektu dźwię−

kowego po naciśnięciu przycisku pilota.

Czwartym modułem potrzebnym do

pełnego wykorzystania naszego zestawu

do dręczenia bliźnich jest pilot − nadajnik ra−

diowy AVT−2298. Jego schemat został po−

kazany na rysunku 4, a opis działania znaj−

dziecie w numerze 11/98 Elektroniki dla

Wszystkich. Tam też możecie zapoznać się

z opisem kodowania nadajnika i odbiornika,

stosowanych w naszym zestawie.

Rys. 4. Schemat iideowy modułłu nadajjniika

tych układów nie można powiedzieć ni−

czego, z czym już nie spotkaliście się

podczas budowy innych urządzeń elek−

tronicznych. Jak zwykle montaż rozpo−

czynamy od elementów o najmniejszych

gabarytach, a kończymy na wlutowaniu

w płytki kondensatorów elektrolitycznych

i innych dużych podzespołów. Nie zapo−

mnijmy o wlutowaniu zworek, oznaczo−

nych na stronie opisowej kreskami i sym−

bolami “Z”. Także jak zwykle zachęcam

do stosowania podstawek pod układy

scalone. Pamiiętajjciie, że wllutowaniie

ukłładów IC3 i IC4 (w modulle głłównym)

Rys. 8. Schemat montażowy nadajjniika

bezpośredniio w płłytkę uniiemożlliiwii wy−

korzystywaniie niiektórych funkcjjii tego

modułłu!

Warto jeszcze wspomnieć parę słów na

temat głośnika stosowanego w naszym ze−

stawie. Jego typ powinien ściśle zależeć od

rodzaju efektu dźwiękowego, który chce−

my uzyskać. Jeżeli na przykład naszym ce−

lem jest stworzenie domu nawiedzonego

przez duchy, to powinniśmy zastosować

głośnik o jak największych wymiarach, do−

brze przenoszący tony niskie. Uzyskanie

efektu brzęczenia much czy innych dokucz−

liwych owadów będzie wymagać znacznie

mniejszego głośnika i mniejszej siły dźwię−

ku. W wielu wypadkach możemy nawet

zrezygnować ze stosowania wzmacniacza

mocy i głośnik dołączyć bezpośrednio do

wyjść układu ISD1420. Ciekawe efekty

można także uzyskać stosując zamiast gło−

śnika przetwornik piezo z dołączoną do nie−

go dodatkową membraną. Pamiętajcie, że

układ nasz ma charakter wybitnie ekspery−

mentalny i że jego pełne wykorzystanie za−

leży głównie od Waszej pomysłowości.

Na zakończenie jedna prośba: róbcie

dowcipy jedynie ludziom obdarzonym wiel−

kim poczuciem humoru, a oszczędzajcie po−

nuraków i malkontentów.

Montaż i uruchomienie

Na rysunkach 5, 6, 7 i 8 zostały poka−

zane mozaiki ścieżek płytek obwodów

drukowanych czterech modułów wcho−

dzących w skład naszego zestawu do tor−

turowania bliźnich. O sposobie montażu

Rys. 6. Schemat montażowy ukłładu

czasowego

Rys. 5. Schemat montażowy magnetofonu

Rys. 7. Schemat montażowy odbiiorniika

Zbiigniiew Raabe

E LEKTRONIKA DLA WSZYSTKICH 10/99

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: