1. Wstęp............................................................................................str. 2
2. Źródło zachowań nałogowych......................................................str. 2
3. Powody zażywania narkotyków przez młodzież..........................str. 3
4. Sygnały ostrzegawcze...................................................................str. 3
5. Narkomania w Polsce...................................................................str. 4
6. Rodzaje narkotyków.....................................................................str. 5
7. Analiza przeprowadzonych badań................................................str. 6
8. Wnioski........................................................................................ str.36
9. Bibliografia.................................................................................. str.39
Załączniki :
Ankiety
Narkomania jest jednym z najpoważniejszym zagrożeń wśród młodego pokolenia. Narkomania jest to „nałóg, uzależnienie spowodowane krótszym lub dłuższym zażywaniem leków albo innych środków uzależniających; charakteryzuje się koniecznością przyjmowania środka uzależnionego, tendencją do stałego lub okresowego zwiększania dawki oraz fizycznym i psychicznym uzależnieniem.”[1] Długo trwałe przyjmowanie środków psychotropowych prowadzi do ruiny całego organizmu.
Od kilku lat narkomania utraciła swój marginalny charakter, dotyczący jedynie wąskiego kręgu zbuntowanej młodzieży, stając się zjawiskiem coraz bardziej powszechnym i obecnym. Narkotyki i narkomania są problemem społecznym, który stanowi wyzwanie cywilizacje o zasięgu globalnym. To nie jest problem tylko jednostki ale całego społeczeństwa. Zjawisko narkomani dotyczy zarówno dzieci jak i dorosłych.
Badania wykazują, że narkomania występuje najczęściej z jednej strony w grupach społecznie zaniedbanych, z drugiej zaś ( w mniejszym zakresie) w środowiskach zamożnej młodzieży. W ostatnim okresie zauważono używanie narkotyków także wśród tak zwanej młodzieży normalnej. Co ciekawe każdej z tych grup można przypisać preferowania innych rodzajów narkotyków. Młodzież wywodząca się ze środowisk biedniejszych, zaniedbanych w większości stosuje narkotyki z gatunku opiatów i często narkotyzuje się za pomocą środków wziewnych oraz klejów, natomiast wywodząca się z zamożnej części społeczeństwa stosuje najczęściej narkotyki przemycane z innych części Europy i świata, takie jak heroina, kokaina, ecstasy czy LSD.
Podejmowane są próby wyjaśniania przyczyn nałogowych zachowań. Można je sklasyfikować następująco:
§ Przyczyny biopsychiczne: wysoka podatność na uzależnienia, nadpobudliwość, zaburzenia natury emocjonalnej, zaburzenia rozwoju osobowości, choroby somatyczne i związane z nimi dolegliwości, niska odporność na stres;
§ Przyczyny psychospołeczne: niezaspokojone potrzeby psychiczne, wadliwe oddziaływanie środowiska wychowawczego rodziny, szkoły, brak poczucia bezpieczeństwa, niepowodzenia w szkole czy pracy, niepowodzenia osobiste, brak akceptacji sytuacji życiowej itp.;
§ Przyczyny kulturowe: moda, dostępność środków, postawa hedonistyczna, sposób spędzania czasu wolnego, przynależność do negatywnych subkultur,, bunt przeciw obowiązującemu systemowi wartości do negatywnych subkultur, bunt przeciw obowiązującemu systemowi wartości czy stylowi życia.[2]
Przyczyn uzależnienia od narkotyków upatruje się przede wszystkim w braku zaspokojenia potrzeb. Chłód rygoryzm rodziców, obojętność, samotność dziecka, brak norm – prowadzą do deprawacji, która najczęściej przejawia się różnego rodzaju lękami, przeszkadzającymi w normalnym rozwoju osobowości. Poszukiwanie bezpieczeństwa jest wówczas naturalnym odruchem. Jeżeli młody człowiek napotyka na swojej drodze inną osobę lub grup[ę osób uzależnionych, która za przyłączenie się i wspólne używanie narkotyków daje jej poczucie przynależności i uczestnictwa może chętnie do niej przystać.[3]
§ Ciekawość – chcą po prostu sprawdzić, czy po zażyciu „dawki” rzeczywiście jest tak wspaniale, jak mówią koledzy;
§ Stres – młody człowiek pragnie się wyluzować – odreagować napięcia, zapomnieć o kłopotach w domu czy szkole. Pamiętajmy jednak, że dzieci poddawane silnym stresom (np. awanturujący się rodzice), są bardziej podatne na popadnięcie w nałóg w życiu dorosłym.
§ Nuda – kiedy po lekcjach nie ma co robić, to najprościej zafundować sobie kolejny „odlot” – choćby wąchając opary kleju;
§ Potrzeba akceptacji – w tym wieku bardzo ważne jest poczucie przynależności do grupy. Młodzi „biorą”, by nie odróżniać się od kolegów; boją się ich odrzucenia.
Gdy rodzice mają obawy, że dziecko bierze narkotyki powinni to sprawdzić. Tylko wczesne rozpoznanie problemu może uchronić młodego człowieka przed nałogiem. Można zrobić prosty test moczu na obecność narkotyków w ustroju. W aptekach jest dostępnych (bez recepty) wiele ich rodzajów. Czasem dzieci ostro sprzeciwiają się wykonaniu testu. Wtedy należy uważnie się przyglądać ich oczom. Gdy są nienaturalnie zwężone lub rozszerzone źrenice lub kiedy do nosa dziecka zbliża się palec, a gałki jego oczu nie zbiegają się – w grę wchodzą narkotyki.
Sygnały ostrzegawcze:
§ Stracił apetyt, wyraźnie chudnie;
§ Zdarzają mu się zaburzenia równowagi, bełkotliwa mowa, krwotoki z nosa;
§ Zdradza objawy alergii (przekrwione oczy, kichanie, kaszel), dokuczają mu bóle głowy, bardzo się poci;
§ Bywa pobudzony, czasami wręcz agresywny albo dla odmiany staje się dziwnie spowolniały, senny, apetyczny;
§ Unika kontaktu z bliskimi, zaniedbuje dawnych przyjaciół, naukę, własny wygląd. Prowadzi tajemnicze rozmowy telefoniczne, obraca się w towarzystwie nieznanych kolegów;
§ Podkrada pieniądze lub wynosi z domu różne cenne rzeczy.
W latach 50-60 służba zdrowia zarejestrowała kilkaset osób uzależnionych, głównie dotyczyła tzw. białego personelu. W tym czasie narkomania w Polsce nie stanowiła poważniejszego problemu społecznego.
Wzrost używania substancji psychoaktywnych pojawił się w latach 1969 – 1975. Był to czas sięgania po środki chemiczne oraz syntetyczne środki przeciwbólowe i psychotropowe. Okres ten jest nazwany fazą narkomanii substytucyjnej.
W następnych latach 1976 - 1980 pojawiła się domowa technologia produkcji heroiny tzw. „kompot”. Polska heroina została wynaleziona przez studenta farmacji z Gdańska. Narkotyk stał się powszechnie dostępny. Gwałtownie wzrosła w tym okresie liczba narkomanów.
Następne rozpowszechnienie się narkomani nastąpiło w latach 1984 – 1985. W tym czasie Polska jest krajem dobrego zbytu także przez podaż organizowaną przez międzynarodowe kartele.
W 1998 r. na rynku pojawiły się dotychczas nieznane substancje halucynogenne, pochodna amfetaminy. Wzrósł też znacznie popyt na „brązową heroinę”.
Z rokiem 2001 liczba pacjentów leczonych stacjonarnie wzrosła ponad 3-krotnie w stosunku do 1990 r.. Także nastąpiło zróżnicowanie wiekiem, wystąpił wzrost odsetek osób z młodszych grup wiekowych. W 1997 r. odsetek pacjentów w wieku 16 – 24 lata wynosił 40%, a w 2001 r. – już 57%. [4]
„Rozmiary używania narkotyków przez młodzież szkolną rosły systematycznie w latach 90. Na pewną stabilizacje trendu po raz pierwszy wykazały wyniki badań mokotowskich z 2004 r. (..) Wyniki HBSC ilustrują na przykładzie używania marihuany lub haszyszu, że pomiędzy 2002 a 2006 r. nastąpiła stabilizacja, a nawet niewielkie zmniejszenie się rozmiarów używania tych narkotyków.”[5]
Za najbardziej zagrożone narkomanią województwa należy uznać: lubuskie, dolnośląskie, mazowieckie, warmińsko-mazurskie i zachodniopomorskie.
Najczęściej stosowane w naszym kraju narkotyki to: marihuana, pochodne amfetaminy i heroina.
§ Marihuana, haszysz – brązowo zielone liście i nasionka;
§ Opium, morfina, polska heroina, brown sugar – małe fioletowe torebki z biało – beżową lub różową substancją przypominającą cukier puder;
§ Ecstasy – białe lub kolorowe pastylki z wytłoczonymi wzorkami;
§ Kokaina, crack – biały proszek lub brązowe kuleczki;
§ Amfetamina – biały proszek;
§ Rozpuszczalniki – różnego rodzaju chemikalia np. rozpuszczalniki do farb, kleje, smary, zmywacze;
§ Halucynogeny, LSD, grzybki – malutkie kartoniki z kolorowymi nadrukami, kolorowe „kamyki do zapalniczek”, różnego rodzaju suszone grzybki o zabarwieniu żółtawym do czarnego z prześwitem brązowym.[6]
W kwietniu 2007 roku przeprowadziłam własne badania w celu poznania opinii młodzieży Zespołu Szkół Zawodowych .................... w ....................................................na temat zjawisk narkomani wśród młodych ludzi. Badaniem objęto 146 osób uczących się w różnych typach szkół : liceum profilowane 41 osób, technikum 68 osób i ZSZ 37 osób ( tabela nr 1). Została ankietowana młodzież obojga płci: 108 chłopców i 38 dziewcząt ( tabela nr 2); oraz w dwóch przedziałach wiekowych : pierwszy obejmował grupę od 16 – 18 roku, drugi powyżej 18 roku życia ( tabela nr 3).
Badania przeprowadzone były podczas godzin wychowawczych. Na wstępie poproszono młodzież o rzetelne i dokładne wypełnianie ankiet. Respondenci zostali poinformowani o anonimowości ankiet oraz że służy ona wyłącznie celą badawczym.
Tabela nr 1
Lp.
Liceum profilowane
Technikum
ZSZ
Razem
1
Liczbowo
41
68
37
146
2
Procentowo
100%
W miejscu tym chciała bym zaznaczyć, że wśród grupy uczących się w ZSZ nie ma kobiet, uczących się w wieku 16-18 lat jest 32,43%, a młodzieży pełnoletniej 67,57%. Natomiast na grupę z liceum przypada dziewcząt 21 co stanowi 51% ankietowanych tej grupy, młodszej młodzieży w tym profilu uczy się 51,22%, a starszej 48,78%. Co się tyczy grupy z technikum to w skład jej wchodzi: osobników płci żeńskiej 17 co daje 25% badanej tej grupy, uczących się małoletnich jest 52,945, a osiemnastoletniej 47,06%.
Tabela nr 2
K
M
38
108
Tabela nr 3
16 -18 r.ż
18 -więcej
69
77
Anna-Helena1