Struktura macierzowa charakteryzuje się tym, że w jej ramach funkcjonują dwie równorzędne układy: funkcjonalny i przedmiotowy.
W organizacji o strukturze macierzowej funkcjonują układy organizacyjne różniące się stabilnością. Układ funkcjonalny to stała część struktury.
Zalety:
· wysoka elastyczność
· wysoka motywacja do pracy
· sprzyja obiektywnej ocenie pracowników
Wady:
· konflikty kompetencyjne, spowodowane nieprzestrzeganiem zasady jedności rozkazodawstwa (każdy uczestnik organizacji może mieć dwa lub więcej bezpośrednich przełożonych)
· poczucie stałej tymczasowości uczestników organizacji
· wysokie koszty funkcjonowania organizacji
Struktura organiczna charakteryzuje się tym, że uczestnicy organizacji są bezpośrednio służbowo podporządkowani naczelnemu, a na ich „zbiorze” tworzone są zespoły zadaniowe, zajmujące się realizacją określonych, jednorazowych przedsięwzięć.
Struktura organiczna różni się od macierzowej przede wszystkim tym, że w jej ramach brak jest układu funkcjonalnego.
· bardzo wysoka elastyczność
· duża motywacja do pracy
· obiektywna ocena pracowników
· konflikty kompetencyjne spowodowane nieprzestrzeganiem zasady jedności rozkazodawstwa
Nadmierna organizacja o takiej strukturze funkcjonuje na krawędzi chaosu.
Możliwości łączenia struktur – hybryda.
Otoczenie a struktura organizacyjna
Zdaniem Burnsa i Stalkera w warunkach stabilnego otoczenia sprawdza się struktura mechanistyczna, natomiast w warunkach otoczenia dynamicznego, burzliwego struktura organiczna.
Struktura mechanistyczna:
· hierarchiczne struktury władzy i kierowania
· wysoki stopień specjalizacji
· precyzyjne określenie uprawnień decyzyjnych i odpowiedzialności na stanowisku
· dominacja interakcji pionowych
· regulowanie zachowań uczestników organizacji, przede wszystkim za pomocą instrukcji i decyzji przełożonych
· zależność autorytetu od miejsca hierarchii organizacyjnej
Struktura organiczna:
· słabo zaznaczona struktura, władza zmienia się wraz z zadaniami
· niski stopień specjalizacji
· uprawnienia i odpowiedzialność adekwatne do aktualnie realizowanych zadań
· dominacja interakcji poziomych
· dominacja interakcji głównie przez konsultacje o charakterze doradczym
· zależność autorytetu od wiedzy
Struktury mechanistyczne i organiczne stanowią krańce kontinuum struktur organizacyjnych.
Zaba154