gastroenterologia - uzupełnienie.pdf

(89 KB) Pobierz
gastroenterologia - uzupełnienie
GASTROLOGIA - UZUPEŸNIENIE:
FP . PoniewaŜ nie są one swoiste dla raka jelita
grubego, słuŜą głównie do monitorowania leczenia (po operacji następuje spadek ich stęŜenia.
JeŜeli po spadku stęŜenie ich zaczyna znowu rosnąć, to świadczy to o wznowie).
Wady rozwojowe jelita grubego:
·
a
Megacolon congenitum (choroba Hirschprunga) cechuje się zwęŜeniem w części dystalnej
jelita, co powoduje z kolei rozszerzenie części proksymalnej. Megacolon występuje równieŜ w
postaci nabytej.
· Oligocolon .
Zwolnienie pasaŜu przez jelito grube najczęściej jest spowodowane guzami i zrostami.
Objawia się jako uporczywe, długotrwałe zaparcia i wzdęcia. Rozpoznanie przyczyny umoŜliwia
wtedy wlew doodbytniczy. Leczenie jest zwykle objawowe. Podaje się leki pobudzające
perystaltykę.
Uchyłkowatość jelita grubego .
Uchyłki :
Ćwiczenie I
Zapalenie przełyku.
Za górny odcinek przewodu pokarmowego uwaŜa się jego część powyŜej więzadła Treitza.
NajcięŜszą postacią zapalenia przełyku jest zespół Mallory - Weissa . Przyczyną zespołu jest
zazwyczaj naduŜywanie alkoholu, a jego skutkiem cięŜki krwotok z przewodu pokarmowego.
Przyczyn ą zapalenia przełyku jest najczęściej zarzucanie treści Ŝołądkowej, wywołane
niewydolnością wpustu. Wydolność wpustu wynika z prawidłowego kąta Hisa i połoŜenia Ŝołądka.
NieŜyt Ŝołądka jest jego najczęstszą chorobą. Najczęściej jest wywołany nieświeŜym pokarmem
lub uŜywkami.
Zapalenie typu A umiejscawia się najczęściej w antrum , a wywoływane jest
zarzucaniem Ŝółci i nadtrawianiem ściany Ŝołądka.
Zapalenie typu B umiejscawia się najczęściej w górnej części trzonu. Wywołane jest
czynnikami autoimmunologicznymi. Jego najcięŜszą postacią jest choroba Addisona -
Biermera.
Zapalenie typu C jest odmianą pośrednią, o niejasnej etiologii.
Zgaga występuje zwłaszcza u osób otyłych. Zaleca się wtedy obniŜenie masy ciała,
niestosowanie pasków do spodni i dietę bogatobłonnikową.
a) rzekome - uwypuklenie tylko błony śluzowej i podśluzowej;
b) prawdziwe - uwypuklenie całej ściany jelita.
Powikłaniem uchyłkowatości jest zapalenie uchyłka:
I. Ostre - objawia się podobnie do zapalenia wyrostka robaczkowego.
II. Przewlekłe zapalenie uchyłków objawia się niecharakterystycznymi
dolegliwościami: dyspepsją, biegunkami na przemian z zaparciami, wzdęciami.
Występuje często u ludzi starych i odŜywiających się dietą ubogoresztkową.
Rozpoznaje się je endoskopowo lub badaniem rtg z wlewem doodbytniczym.
Biegunki infekcyjne wywoływane są infekcjami bakteryjnymi, grzybiczymi lub pierwotniakowymi.
Biegunki wywołane grzybami są zwykle skąpoobjawowe i długotrwałe.
Biegunkom towarzyszy zwykle rozwolnienie stolca.
Leczenie: loperamid, nifuroksazyd, kolistyna, neomycyna.
Rzekomobłoniaste zapalenie jelita grubego wywołane jest przez Clostridium difficile i objawia
się jako biegunki, bóle brzucha i krwawienia. Rozpoznanie : stwierdzenie obecności toksyn Cl.
difficile w stolcu; sigmoidoskopowe stwierdzenie obecności błon rzekomych; posiew (rzadko).
Leczenie: Lakcid, antybiotyki, ewentualnie metronidazol lub wankomycyna.
Zespół jelita draŜliwego ( colon irritabile ) jest najczęstszą przyczyną dolegliwości ze strony
jelita grubego u pacjentów. Objawy: mała ilość oddawanego stolca podczas biegunki, biegunki na
przemian z zaparciami, wzdęcia, objawy dyspeptyczne, bóle brzucha. Przyczyny: najczęściej jest
to zaburzenie emocjonalne. Rozpoznanie jest moŜliwe dopiero po wykluczeniu innych przyczyn
tego typu dolegliwości (np. raka jelita grubego, czy uchyłkowatości). Wykonuje się badanie rtg z
wlewem doodbytniczym, w którym stwierdza się tylko zwiększenie haustracji, bez innych
odchyleń.
Leczenie jest długotrwałe i mało skuteczne. Przy zaparciach podaje się Coordinax lub laktulozę.
Stosuje się dietę bogatoresztkową; posiłki powinny być częste, lecz nieobfite. Pacjent powinien
duŜo pić.
Ćwiczenie II. Choroby jelita grubego.
Rak jelita grubego.
Badanie na krew utajon ą testem guajakolowym Haemoccult jest testem przesiewowym słuŜącym
do wczesnego rozpoznawania raka jelita grubego.
Ultrasonografia interwencyjna to technika słuŜąca do nakłuwania róŜnych torbieli, zwłaszcza
trzustkowych.
Endoskopię wykorzystuje się do nacinania brodawki dwunastnicy przy kamicy przewodowej; do
obliteracji Ŝylaków przełyku, do hamowania krwawień i usuwania polipów.
Stany przedrakowe w jelicie grubym:
a) polipy gruczolakowe kosmkowe, kosmkowo - cewkowe i cewkowe;
b) polipowatość jelita grubego;
c) wrzodziejące zapalenie jelita grubego.
Polipy usuwa się endoskopowo i bada histopatologicznie. W przypadku polipowatości usuwa się
całe jelito grube. U osób ze stwierdzoną obecnością polipów naleŜy co rok wykonywać
kolonoskopię.
Czas ewolucji polipa gruczolakowego w raka trwa średnio 10 lat.
Objawy raka jelita grubego:
I. prawostronnego: niedokrwistość, objawy dyspeptyczne;
II. lewostronnego: krwawienia i zwęŜenie światła jelita powodujące zaparcia i stolce
ołówkowate.
Rozpoznanie: palpacyjne, rektoskopowe, sigmoidoskopowe lub kolonoskopowe. MoŜna równieŜ
zastosować wlew doodbytniczy.
Rak jelita grubego rozwija się bardzo wolno. Do oceny stopnia jego rozwoju wykorzystuje się
ultrasonografię głowicą rektalną .
Ćwiczenie III. Choroby pęcherzyka Ŝółciowego i dróg Ŝółciowych.
1) Kamica Ŝółciowa.
Kamienie Ŝółciowe mogą powstać z cholesterolu, barwników Ŝółciowych, wapnia. Kamienie
cholesterolowe zawierają 90 % cholesterolu, są na ogół pojedyncze, duŜe, jasnobrązowe, na
przekroju warstwowe z jądrem krystalizacji, stanowią ok. 25 % kamieni. Kamienie barwnikowe są
drobne, mnogie, ciemnobrązowe, szorstkie, bezpostaciowe lub warstwowe. Stanowią ok. 70 %
kamieni. Kilka procent stanowią kamienie wapniowe. Dodatkowe składniki kamieni to siarczany i
fosforany.
1
Markerami raka jelita grubego są CEA i
112694931.002.png
Kamica Ŝółciowa występuje u 10 % populacji, zwłaszcza u kobiet po 40 rŜ i u osób starszych.
Zazwyczaj przebiega bezobjawowo.
Czynniki ryzyka:
·
4 F - female, fatty, forty, fertile ;
Objawy: gorączka, dreszcze, rozlany ból kolkowy w prawym podŜebrzu, nudności, wymioty,
zatrzymanie gazów, zaparcie, wzdęcia, często Ŝółtaczka. śółtaczka wywołana jest
zaczopowaniem dróg Ŝółciowych lub powiększeniem głowy trzustki. OB jest przyśpieszone,
leukocytoza zwiększona.
Rozpoznanie: USG, rzadko badanie rtg kontrastowe.
Leczenie: skuteczne jest tylko leczenie operacyjne, połączone z antybiotykoterapią (zwykle
podaje się ampicylinę, amoksycylinę lub cefalosporyny). Operuje się po wyciszeniu ostrych
objawów.
Powikłania: ropniak pęcherzyka Ŝółciowego; zgorzel ściany pęcherzyka, jego perforacja i
następcze zapalenie otrzewnej; posocznica.
3) Przewlekłe zapalenie pęcherzyka Ŝółciowego wywołane jest kamicą Ŝółciową. Zwykle
kamieni jest duŜo, a w ścianie pęcherzyka rozwija się włóknienie.
Objawy mają bardzo róŜne nasilenie - od objawów dyspeptycznych do napadów bólowych.
Choroba często występuje rodzinnie. W wywiadzie zwykle stwierdza się epizody ostrego
zapalenia pęcherzyka Ŝółciowego i napady kolki Ŝółciowej, a niekiedy lambliozę. Leczenie jest
operacyjne, a przy lambliozie podaje się metronidazol.
4) Zapalenie dróg Ŝółciowych moŜe być ostre lub przewlekłe. Związane jest z niedroŜnością
jednego z przewodów wątrobowych lub przewodu Ŝółciowego wspólnego wywołaną kamicą,
rakiem brodawki Vatera, lub powiększeniem głowy trzustki. Zastój Ŝółci prowadzi do
zakaŜenia, najczęściej E. coli . Droga zakaŜenia jest w większości przypadków wstępująca.
Postacie:
·
cukrzyca;
·
stosowanie doustnych środków antykoncepcyjnych;
·
hipercholesterolemia;
·
marskość alkoholowa;
niedokrwistość hemolityczna;
· Ŝółć litogenna, bogata w cholesterol, powstaje wskutek defektu enzymatycznego w
wątrobie powodującego zwiększenie aktywności reduktazy, biorącej udział w
syntezie cholesterolu, oraz spadek aktywności hydrolazy biorącej udział w syntezie
kwasów Ŝółciowych;
· wzrost zawartości glikoprotein w Ŝółci, które obniŜają jej pH, oraz wiąŜą
bilirubiniany, tworząc jądra krystalizacji;
· wzrost stęŜenia bilirubiny niezwiązanej w Ŝółci (N < 1 %), w związku z działaniem
glukuronidazy bakteryjnej lub pochodzącej z komórek nabłonka;
· zastój i zagęszczenie Ŝółci.
Kamica pęcherzykowa:
Objawy: kolka Ŝółciowa, pojawiająca się po błędzie dietetycznym, często teŜ w okresie
miesiączki. Ból z prawego podŜebrza promieniuje do łopatki. Ponadto występują nudności i
wymioty (często bardzo uporczywe i męczące), zatrzymanie gazów i stolca. Fizykalnie stwierdza
się bolesność w prawym podŜebrzu, (+) objaw Chełmońskiego, miejscową obronę mięśniową.
Pomiędzy napadami kolki pacjent nie odczuwa dolegliwości, lub mogą pojawić się niewielkie
zaburzenia dyspeptyczne i pobolewania w prawym podŜebrzu.
Objawy daje tylko kamień umiejscowiony w szyjce pęcherzyka Ŝółciowego.
Powikłania: wodniak lub ropniak pęcherzyka Ŝółciowego, zgorzel ściany pęcherzyka z jego
perforacją i zapaleniem otrzewnej, przetoka pęcherzykowo - Ŝołądkowa lub pęcherzykowo -
jelitowa.
Rozpoznanie: USG, zdjęcie przeglądowe jamy brzusznej (obrazują się w nim tylko kamienie, w
których wapń stanowi ponad 4 % suchej masy - głównie barwnikowe), badanie rtg z kontrastem
doŜylnym lub doustnym.
Kolka w prawym podŜebrzu moŜe wystąpić takŜe w chorobie wrzodowej, stanach spastycznych
jelit, prawostronnej kolce nerkowej, zawale mięśnia sercowego, prawostronnym zapaleniu
opłucnej.
Kamica przewodowa objawia się Ŝółtaczką wywołaną zablokowaniem odpływu Ŝółci z przewodu
Ŝółciowego wspólnego przez kamień. Dochodzi wtedy do zastoju Ŝółci, co ułatwia infekcję.
Szybko rozwija się ostre zapalenie dróg Ŝółciowych. Przy zaklinowaniu się kamienia w brodawce
Vatera moŜe rozwinąć się ostre zapalenie trzustki lub zwęŜające zapalenie brodawki
dwunastnicy.
Leczenie kamicy Ŝ ółciowej : w objawowej kamicy przewodowej leczy się operacyjnie, lub
wykonuje endoskopową papillotomię. Przy kamicy pęcherzykowej zwykle stosuje się leczenie
zachowawcze - podaje się środki przeciwbólowe, np. pyralginę lub Dolargan; rozkurczowe, np.
papawerynę, aminofilinę, nitroglicerynę, parasympatykolityki. Ponadto stosuje się leki
Ŝółciopędne i Ŝółciotwórcze, np. Cholestil, Raphacholin, sól gorzka lub karlsbadzka.
Dieta - unikanie pokarmów cięŜkostrawnych, tłustych, wzdymających; spoŜywanie duŜej ilości
błonnika (ze względu na częste zaparcia). Posiłki podaje się często, ale w nieobfite.
2) Ostre zapalenie pęcherzyka Ŝółciowego (cholecystitis acuta) jest w 90 - 98 % przypadków
wywołane kamicą Ŝółciową. Ucisk na ścianę pęcherzyka wywołany wzrostem ciśnienia Ŝółci
powoduje jej niedokrwienie. Inne przyczyny ostrego zapalenia pęcherzyka Ŝółciowego to
skręt pęcherzyka, infekcja bakteryjna, zamknięcie światła pęcherzyka przez pasoŜyty (glisty).
·
1. Ostre nieropne zapalenie dróg Ŝółciowych , objawiające się triad ą Charcota:
gorączką z dreszczami, bólem w prawym podŜebrzu i Ŝółtaczką. Zapalenie
nieropne moŜe przejść w ropne, w Ŝółciowe zapalenie otrzewnej, lub doprowadzić
do zwęŜenia przewodu Ŝółciowego wspólnego w miejscu zaklinowania kamienia.
Okresowo w trakcie choroby moŜe dochodzić do odklinowywania się kamienia, co
objawia się jako gorączka przerywana Charcota.
2. Ostre ropne zapalenie dróg Ŝółciowych , objawiające się triadą Charcota, do której
szybko dołączają się objawy posocznicy. Jego powikłaniem są mnogie ropnie
wątroby.
Leczenie: operacyjne. Bezwzględnym wskazaniem do zabiegu operacyjnego jest zapalenie
ropne. Ponadto podaje się leki przeciwbólowe, rozkurczowe i antybiotyki.
5) Hemobilia jest to krwawienie do światła przewodu Ŝółciowego wspólnego wskutek jego
uszkodzenia przez kamień.
6) Rak dróg Ŝółciowych daje objawy zastoju Ŝółci. W zaawansowanym raku nowotwór moŜe
się rozpadać, co moŜe doprowadzić do wtórnego udroŜnienia się dróg Ŝółciowych.
7) Diagnostyka chorób pęcherzyka i dróg Ŝółciowych: na zdjęciu rtg moŜna niekiedy
stwierdzić obecność całkowicie zwapniałego pęcherzyka Ŝółciowego, tzw. pęcherzyk
porcelanowy. Do diagnostyki przewodów Ŝółciowych i trzustkowego stosuje się endoskopową
wsteczną cholangiopankreatografię. Rzadko wykorzystuje się rentgenowskie badania
kontrastowe z podaniem kontrastu doŜylnie, doustnie, lub w cholecystografii przezskórnej i
przezwątrobowej. Po zabiegach operacyjnych wykonuje się cholangiografię przez dren
Kehra .
Ćwiczenie IV. Diagnostyka bólów jamy brzusznej.
Bóle jamy brzusznej mogą być pochodzenia czynnościowego lub organicznego.
Przyczyny bólów brzucha:
a) zapalenia , zazwyczaj dotyczące śluzówki. Do chorób zapalnych powodujących bóle
brzucha zalicza się zapalenie wyrostka robaczkowego, trzustki, chorobę Crohna,
zapalenie przełyku;
2
112694931.003.png
 
b) niedroŜność jelit;
c) wzrost napięcia torebek narządów wskutek rozrostu nowotworowego, tętniaka
rozwarstwiającego aorty, zespołu jelita draŜliwego ;
d) wzrost ciśnienia w przewodach jamy brzusznej , np. w kamicy Ŝółciowej;
e) zaburzenia ukrwienia - niedokrwienie (angina brzuszna) lub przekrwienie;
f) zmiany w powłokach;
g) choroby pozabrzuszne.
h) choroby ginekologiczne : zapalenie jajowodów, nadŜerki szyjki macicy, guzy jajnika,
mięśniaki;
i) mocznica;
j) zatrucie ołowiem;
k) neurogenne - bóle korzonkowe.
Bóle słabo nasilone pojawiają się w zaparciach, uczuleniach, nieŜytach przewodu pokarmowego.
Bóle umiarkowane występują w zespole jelita nadwraŜliwego, w przewlekłych chorobach trzustki i
pęcherzyka Ŝółciowego, przepuklinie przeponowej, chorobie Crohna.
Bóle nasilone występują w chorobach nowotworowych.
Bóle zmienne charakterystyczne są dla choroby wrzodowej, zapalenia uchyłków, niedokrwienia
jelit, chorób psychogennych.
Ludzie młodzi cierpią najczęściej z powodu choroby Crohna, lub chorób ginekologicznych.
W średnim wieku najczęściej występują choroba wrzodowa, przepukliny, choroby psychogenne,
choroby pęcherzyka Ŝółciowego.
U ludzi starych najczęstsze są nowotwory i angina brzuszna.
Nasilenie bólu zaleŜy od czynników zaostrzających i osłabiających.
W chorobie Crohna bóle umiejscawiają się w prawym dole biodrowym. W zapaleniu uchyłków -
w lewym dole biodrowym. We wrzodach dwunastnicy i chorobach trzustki ból promieniuje z
nadbrzusza do pleców. Z podbrzusza do okolicy krzyŜowej - w chorobach ginekologicznych.
W zapaleniu trzustki i przełyku bóle nasilają się podczas leŜenia. Podczas ruchu zaostrzają się
bóle neurologiczne.
Ulga przy oddawaniu gazów i stolca pojawia się w chorobach jelita grubego.
Objawy towarzysz ą ce bólom:
·
odmiana linitis plastica przebiega skąpoobjawowo. Rozpoznanie - gastroskopia, badanie rtg,
badanie krwi.
Dyspepsja niewrzodowa przypomina klinicznie chorobę wrzodową, choć nie stwierdza się w niej
niszy wrzodowej. Stosuje się w niej leki alkalizujące, rzadziej blokery receptora H 2 . Niekiedy
później moŜe ujawnić się rak.
Przewlekłe zapalenie trzustki - zazwyczaj chorują męŜczyźni, zazwyczaj w wieku 35 - 45 lat.
Często towarzyszą mu biegunki i piekące, cuchnące stolce. Chorzy są wychudzeni, często mają
niedokrwistość i awitaminozy. Diagnostyka: badanie rtg, ERCP, USG.
Rak trzustki występuje częściej u palących męŜczyzn ze zwłókniałą trzustką. Objawy są skąpe,
zwłaszcza w guzach trzonu i ogona trzustki. Najczęściej pojawia się tępy ból nadbrzusza,
promieniujący do pleców, nasilający się po jedzeniu i w pozycji leŜącej. Pęcherzyk Ŝółciowy jest
powiększony, niebolesny ( objaw Curvoisiera ), często pojawia się wodobrzusze i zapalenie Ŝył.
Rak okr ęŜ nicy częściej występuje u męŜczyzn. Objawia się bólami całego brzucha, zaparciami
na przemian z biegunkami, obecnością świeŜej lub utajonej krwi w stolcu, wyniszczeniem.
Choroba trwa długo. Diagnostyka: kolonoskopia. Trudności diagnostyczne: rak okręŜnicy
skojarzony z uchyłkowatością.
Przy bólach nadbrzusza wykonuje się EKG.
Przy bólach wywołanych zmianami podprzeponowymi ból promieniuje do barków i karku.
Przepuklina zwykle jest niebolesna. Boli przy uwięźnięciu lub naciągnięciu otrzewnej.
Ćwiczenie V. Choroby wątroby.
wzdęcia i gazy w zespole jelita nadwraŜliwego;
Diagnostyka chorób wątroby:
Aminotransferazy w surowicy rosną przy uszkodzeniu hepatocytów. PodwyŜszają się równieŜ
wtedy poziomy LDH, GLDH (dehydrogenazy glutaminianowej) i GGTP.
W ostrych zapaleniach wątroby aminotransferazy rosną zwykle bardzo wysoko, natomiast w
przewlekłych - zwykle do 200 j.
W cholestazie zwiększa się w surowicy aktywność enzymów ekskrecyjnych - fosfatazy
zasadowej AP, oraz stęŜenie bilirubiny.
W chorobach wątroby obniŜa się stęŜenie albumin, a rośnie stęŜenie g - globulin w surowicy, co
znajduje swoje odbicie w próbie tymolowej.
StęŜenie Ŝelaza w surowicy rośnie w ostrych zapaleniach i uszkodzeniu toksycznym wątroby, a
stęŜenie miedzi rośnie w przewlekłej Ŝółtaczce mechanicznej (najczęściej w przebiegu
nowotworu).
Próby barwnikowe . Próba bromosulfoftaleinowa polega na podaniu BSP, która jest
wychwytywana przez wątrobę i wydalana z Ŝółcią. P 45 min od podania zawartość BSP powinna
spaść do 5 % wartości wyjściowej. JeŜeli jest wyŜsza, to świadczy to o uszkodzeniu miąŜszu
wątroby.
Klirens hepidy polega na podaniu promieniotwórczej hepidy, która jest selektywnie
wychwytywana przez hepatocyty. Prawidłowa wartość wynosi 240 ml/min/m 2 . W przewlekłych
chorobach wątroby maleje.
Oznaczanie markerów nowotworowych CEA i
·
utrata masy ciała w nowotworach;
·
odbijanie pustym w chorobie wrzodowej???;
·
świąd w Ŝółtaczce;
·
zapalenia stawów i narządu wzroku w chorobie Crohna;
·
biegunki na przemian z zaparciami w chorobie Crohna, raku jelita grubego, zespole
jelita nadwraŜliwego;
biegunka 0,5 h po posiłku w anginie brzusznej;
· krew utajona w stolcu w chorobie wrzodowej i raku jelita grubego;
· świeŜa krew w stolcu - w raku i chorobie Crohna;
· cuchnące stolce w przewlekłym zapaleniu trzustki.
Ból w połowie cyklu miesięcznego występuje przy owulacji. Silne bóle w podbrzuszu mogą
sugerować zapalenie przydatków.
Rakowi Ŝołądka moŜe towarzyszyć niedokrwistość złośliwa.
W niedokrwieniu jelit niekiedy moŜna stwierdzić szmer skurczowy w brzuchu.
Bóle brzucha przy niskim ciśnieniu tętniczym i zimnej skórze mogą sugerować chorobę
Addisona.
Tylko u 10 % dzieci moŜna stwierdzić wyraźną przyczynę bólów brzucha.
Rak Ŝołądka moŜe pojawić się u osób z niedokrwistością złośliwą, zespołem Peutza - Jeghersa
(polipowatością przewodu pokarmowego), zwykle po 50 rŜ. Zlokalizowany jest głównie
przedodźwiernikowo. Często objawia się powiększeniem węzła podobojczykowego lewego. Jego
·
a
FP . Markery te są niespecyficzne. Poziom
a
FP
zwiększa się w pierwotnym raku wątroby.
USG ułatwia rozpoznanie torbieli, nowotworów pierwotnych i przerzutowych, bąblowca (torbiele
wielokomorowe z echami wewnętrznymi o charakterze zwapnień), pozwala na wykonanie biopsji
cienkoigłowej pod kontrolą USG.
Przy zmianach rozlanych w wątrobie wykonuje się biopsję gruboigłową. Przeciwwskazania: skaza
krwotoczna, hiperbilirubinemia.
W angiografii wykrywa się naczyniaki wątroby.
CT wykorzystuje się do dokładnej diagnostyki zmian, a scyntygrafię do oceny czynności oraz
zmian ogniskowych w wątrobie.
Choroby spichrzeniowe wątroby są rzadkie.
3
 
Hemochromatoza moŜe być:
a) pierwotna , związana z defektem śluzówki jelita powodującym zwiększenie
wchłaniania Ŝelaza i będąca cechą dziedziczoną recesywnie.
b) wtórna , pojawiająca się przy marskości alkoholowej, przy nieprawidłowym
wykorzystaniu Ŝelaza (np. w niedokrwistościach aplastycznych), po częstych
przetaczaniach krwi.
Charakterystyczna dla niej jest triada objawów :
·
marskość wątroby;
·
przebarwienia skóry i śluzówek;
cukrzyca.
W surowicy stwierdza się podwyŜszenie stęŜenia Ŝelaza. Rozpoznanie umoŜliwiają biopsja i test
z podaniem deferoksaminy (wydalanie ponad 2,5 mg Ŝelaza świadczy wtedy o
hemochromatozie).
Leczenie: krwioupusty, ograniczenie podaŜy Ŝelaza w diecie, doustne podawanie środków
chelatujących Ŝelazo.
Zwyrodnienie wątrobowo - soczewkowe (choroba Wilsona) jest cechą wrodzoną,
dziedziczącą się autosomalnie recesywnie. W wyniku niedoboru ceruloplazminy miedź odkłada
się w wątrobie i OUN. Miedź jest wchłaniana w nadmiarze w jelitach, ale nie moŜe zostać
przyłączona do ceruloplazminy.
Objawy: uszkodzenie jąder podstawy mózgu powoduje drŜenie, zaburzenia mowy, osłabienie
sprawności umysłowej. Wokół rogówki widoczny jest pierścień Kaisera - Fleischera . Rozwija się
marskość wątroby. StęŜenie miedzi w moczu jest zwiększone. Niewydolność wątroby rozwija się
szybko.
Leczenie: penicylamina (Cuprenil).
Pierwotny rak wątroby - najczęściej jest to Ca hepatocellulare .
Przyczyny : WZW typu B i C, mykotoksyny. Rozwojowi raka wątroby sprzyja równieŜ alkoholizm.
Rak wątroby moŜe być jedno - lub wieloogniskowy. Daje przerzuty głównie drogą krwi, do płuc,
mózgu, OUN, nerek, kości.
U osób z marskością wątroby wykonuje się badania przesiewowe poziomu AFP w celu
wczesnego wykrycia raka.
Leczenie jest chirurgiczne i praktycznie nieskuteczne. Niekiedy stosuje się leczenie
kriochirurgiczne lub embolizację z podaniem chemioterapeutyku (cis - platyny lub litiodolu) do
naczyń guza, albo teŜ wykonując celowaną iniekcję ze stęŜonego alkoholu do guza. Bardzo
rzadko wykonuje się transplantację wĄtroby.
Ćwiczenie VI.
Podział zaburzeń przytomności:
1. Krótkotrwałe - omdlenie ( syncope ) wywołane jest zazwyczaj zmianami naczyniowymi,
hipotonią ortostatyczną, przedawkowaniem leków hipotensyjnych, zespołem MAS.
2. Długotrwałe - śpiączka ( coma ), np. cukrzycowa, wątrobowa, mózgowa, mocznicowa.
3. Stany po ś rednie :
·
senno ść długotrwała ( somnolentia );
·
senność napadowa ( narcolepsis );
·
stan pomroczny ( obnubilatio );
·
spl ą tanie ( amentio );
·
stan przed ś pi ą czkowy ( praecoma ).
4
·
112694931.001.png
Zgłoś jeśli naruszono regulamin