Pozdrowienie Czuwaj.docx

(71 KB) Pobierz

Pozdrowienie Czuwaj! (ZHP)

Harcerskie pozdrowienie Czuwaj pochodzi z czasów rycerskich, kiedy podczas nocnej służby strażnicy na murach miejskich nawoływali się w ten sposób. Dziś przypomina, że harcerze zawsze powinni być gotowi do działania, pracy dla innych i nad sobą. Tradycyjnie wymawia się je, akcentując przeciągle pierwszą sylabę.

W 1910 roku, w 500-lecie bitwy grunwaldzkiej, zawołanie "Czuwaj" było hasłem zlotu organizacji "Sokół", a do harcerstwa wprowadziła je w 1912 roku Olga Drahonowska. Używały go najpierw dziewczęta z III Lwowskiej Żeńskiej Drużyny Skautek im. Emilii Plater, której była drużynową. Pozdrowienie "Czuwaj" wymieniają harcerze na powitanie i pożegnanie.

Pozdrowienie harcerskie

Pozdrowienie harcerskie (również motto, zawołanie harcerskie, skautowe) – zawołanie którym pozdrawiają się harcerze (skauci) najczęściej podczas powitania i pożegnania. Wprowadzone zostało przez twórcę skautingu Roberta Baden Powella. Hasło przez niego stosowane be prepared (z ang. bądź gotów) zostało w Polsce przekształcone, na wzór zawołania średniowiecznych rycerzy, na Czuwaj. Zawołanie używane jest przez miliony skautów na całym świecie od 1907 roku. Większość organizacji członkowskich należących do WOSM i WAGGGS używa tego samego zawołania.

Spis treści

[ukryj]

· 1 Baden-Powell i "Be Prepared"

o 1.1 Akronim

· 2 Czuwaj

· 3 Bądź gotów

· 4 Motto w różnych językach

· 5 Podobne motta w innych organizacjach

· 6 Zobacz też

· 7 Źródła

Baden-Powell i "Be Prepared" [edytuj]

W krajach anglojęzycznych jest to najczęściej używane zawołanie. Nie jest zbiegiem okoliczności, że może być ono skrócone do B. P. i Robert Baden-Powell, założyciel ruchu, skracał swoje nazwisko do B.-P.

W trzeciej części książki Scouting for Boys Robert Baden Powell wyjaśniał znaczenie zdania:

Mottem skautów jest: BYĆ GOTOWYM, które oznacza, że jesteś zawsze w stanie gotowości umysłu i ciała do wypełnienia twojego OBOWIĄZKU

· Być gotowym w myśli poprzez bycie gotowym na wypełnienie każdego rozkazu, a także przemyślany każdy wypadek, każdą możliwą sytuację zatem wiesz, co masz robić w danej chwili i chcesz to zrobić

· Być gotowym w ciele poprzez bycie silniejszym i aktywniejszym oraz możliwym do podjęcia właściwych działań, we właściwym momencie, i zrobisz to

Także pierwszy podręcznik dla przewodniczek, How Girls Can Help to Build Up the Empire, napisany przez Agnes i Roberta Baden-Powell, wyjaśnia podobnie:

Mottem przewodniczek jest "Być gotów". Dlaczego tak jest? Jest tak, ponieważ (...) macie obowiązek być gotowym w każdym momencie do stanięcia wobec trudności i niebezpieczeństwa poprzez wiedzę co i jak zrobić wtedy.

Akronim [edytuj]

W książce Hilary Saint George Saunders Uścisk lewych dłoni: Ruch skautów podczas wojny, 1939-1945' autorka stworzyła rozwinięci hasła Be prepared. Wybrała słowa: Bravery (odwaga), Enterprise (inicjatywa), Purpose (cel), Resolution (zdecydowanie), Endurance (wytrzymałość), Partnership (partnerstwo), Assurance (pewność siebie), Reformation (poprawa), Enthusiasm (entuzjazm) and Devotion (poświęcenie).

Czuwaj [edytuj]

Pozdrowienie Czuwaj! wprowadzone do polskiego harcerstwa jako zamiennik angielskiego zawołania, w ramach przystosowywania skautingu do warunków polskich.

Zawołanie to znane było i używane w średniowiecznej Polsce. Podobno strażnicy murów miejskich i bram, gdy nocą pełnili swoją służbę, nawoływali się przeciągłym "Czu – waj!" Miało to zapobiec zasypianiu strażników. Z chwilą, gdy straciły swą wartość mury miasta a technika życia pomknęła naprzód, wraz ze zniknięciem straży miejskich znikło to zawołanie. Dopiero w 500 lat po pogromie Krzyżaków pod Grunwaldem, słowo to stało się hasłem zlotu organizacji "Sokół". Zlot ten odbył się w Krakowie w roku 1910, w pięćsetlecie bitwy. Jako słowo pozdrowienia wprowadziła je do polskiego skautingu w 1912 roku 3 Lwowska Drużyna żeńska im. Emilii Plater, założona (1911) przez Olgę Drahonowską. Drużyna ta zorganizowała w lipcu 1912 roku obóz, na którym postanowiono zastąpić używane wówczas "Czołem!", przejęte od Towarzystwa Sokół, obowiązującym do dzisiaj "Czuwaj!". Uznano bowiem, że w pozdrowieniu sokolim jest element czołobitności, uległości, że pochodzi ono od "chylę czoła". Pozdrowienie używane przez 3 LDŻ szybko rozpowszechniło się w pozostałych organizacjach skautowych i przyjęto zostało jako oficjalne przez cały skauting. Przejął je powstały w 1918 roku Związek Harcerstwa Polskiego. Pozdrowienie "Czuwaj" ma przypominać o konieczności stałej gotowości do czynu, służby dla Ojczyzny, pracy dla innych i nad sobą. Wymieniają je między sobą harcerze na powitanie i pożegnanie, w niektórych wypadkach również przy oddawaniu honorów.

Bądź gotów [edytuj]

Bądź gotów! – pozdrowienie harcerskie, stosowane niegdyś jako powitanie i pożegnanie w Czerwonym Harcerstwie Towarzystwa Uniwersytetu Robotniczego, mające zastąpić Czuwaj!. Zawołanie miało przypominać o konieczności stałej gotowości do walki o sprawę proletariatu.

Kryptonim Bądź Gotów nosiła też podczas II wojny światowej Organizacja Harcerek ZHP.

Motto w różnych językach [edytuj]

Wiele języków ma męską i żeńską formę słów, gdzie rodzaj zmienia motto skautową. Różnice zostały tutaj zaznaczone. Języki regionalne, bez kraju zostały zaznaczone przez gwiazdkę (*).

POZDROWIENIE CZUWAJ

Zawołanie "Czuwaj!" znane było i używane w średniowiecznej Polsce. Podobno strażnicy murów miejskich i bram, gdy nocą pełnili swoją służbę, nawoływali się przeciągłym "Czu - waj!" Miało to zapobiec zasypianiu strażników.
Z chwilą, gdy straciły swą wartość mury miasta a technika życia pomknęła naprzód, wraz ze zniknięciem straży miejskich znikło to zawołanie.
Dopiero w 500 lat po pogromie Krzyżaków pod Grunwaldem, słowo to stało się hasłem zlotu organizacji "Sokół". Zlot ten odbył się w Krakowie w roku 1910, w pięćsetlecie bitwy.
Jako słowo pozdrowienia wprowadziła je do polskiego skautingu w 1912 roku 3 Lwowska Drużyna żeńska im. Emilii Plater, założona (1911) przez Olgę Drahonowską. Drużyna ta zorganizowała w lipcu 1912 roku obóz, na którym postanowiono zastąpić używane wówczas "Czołem!", przejęte od Towarzystwa Sokół, obowiązującym do dzisiaj "Czuwaj!".
Uznano bowiem, że w pozdrowieniu sokolim jest element czołobitności, uległości, że pochodzi ono od "chylę czoła".
Pozdrowienie używane przez 3 LDŻ szybko rozpowszechniło się w pozostałych organizacjach skautowych i przyjęto zostało jako oficjalne przez cały skauting. Przejął je powstały w 1918 roku Związek Harcerstwa Polskiego.
Pozdrowienie "Czuwaj" ma przypominać o konieczności stałej gotowości do czynu, służby dla Ojczyzny, pracy dla innych i nad sobą. Wymieniają je między sobą harcerze na powitanie i pożegnanie, w niektórych wypadkach również przy oddawaniu honorów.

Symbolika harcerska

· Lilijka

· Koniczynka

· Krzyż Harcerski

· Pozdrowienie "Czuwaj"

· Podkładki pod Krzyż

· WAGGGS

· WOSM

Lilijka

Światowy symbol skautów. Kształt lilijki wzorowany jest na rysunku zakończenia igły magnetycznej w dawnych busolach. Symbolizuje podążanie harcerzy zawsze w dobrym kierunku, czyli zgodnie z ideałami Prawa i Przyrzeczenia. Na ramionach lilijki, która jest tradycyjnym symbolem przynależności do ZHP, znajdują się litery O N C (Ojczyzna - Nauka - Cnota). Są to pierwsze litery hasła Filomatów - tajnego związku polskiej młodzieży w Wilnie, działającego w pierwszej połowie XIX wieku. Harcerze noszą na nakryciu głowy lilijkę srebrną, instruktorzy - złotą.

Koniczynka

Trójramienna koniczynka - oznaka skautek to symbol potrójnej służby: Bogu, Ojczyźnie, i bliźnim. Gwiazdki oznaczają Prawo i Przyrzeczenie, które harcerki zawsze mają przed oczami. Pionowa kreska to igła kompasu, wskazująca właściwy kierunek, a podstawa łodyżki wyraża płomień miłości bliźniego.

Krzyż Harcerski

Odznaka ZHP wzorowana jest na najwyższym polskim odznaczeniu wojskowym, Orderze Virtuti Militari. Projekt krzyża powstał w roku 1912, początkowo przyjęto go jako odznakę Naczelnej Komendy Skautowej w zaborze rosyjskim. Od 1918 roku jest odznaką całego ZHP. Autorem projektu krzyża jest ks. Kazimierz Lutosławski. Poszczególne elementy krzyża mają dla nas znaczenie symboliczne. Na poziomych ramionach znajduje się napis "Czuwaj" - tradycyjne harcerskie pozdrowienie. W środku krzyża umieszczona jest lilijka - znak skautowy. Lilijkę otacza krąg, ku któremu biegną od środka promienie. Promienie symbolizują pozytywne oddziaływanie harcerzy, a okrąg - łączenie się wspólnym braterskim kręgu. Pomiędzy ramionami krzyża wpleciony jest wieniec z liści laurowych (symbol zwycięstwa) i dębowych (symbol męstwa). Drobne punkty na powierzchni ramion krzyża oznaczają niezliczone jak ziarna piasku rzesze harcerek i harcerzy.