1.6 Omówi proces determinacji płci
Determinacja płci – proces występujący u wszystkich organizmów, u których występują różne płci.
Rodzaj płci, jaką dany organizm wykształci, jest zależny od sygnału wywoławczego, jakim może być:
1. środowisko rozwoju organizmu (na przykład krokodyle czy żółwie rozwijają płeć w zależności od temperatury inkubacji jaj).
2. środowisko hormonalne, w jakim rozwija się dany organizm.
3. stosunek liczby autosomów do heterosomów (na przykład Drosophila melanogaster)
4. obecność konkretnego chromosomu lub konkretnych genów (na przykład człowiek).
Sygnał wywoławczy uruchamia kaskadę genów regulatorowych, które następnie wpływają na różne procesy rozwoju, prowadzące do wykształcenia konkretnej płci.
Osobniki żeńskie u większości gatunków mają dwa identyczne chromosomy płci, zwane chromosomami X, natomiast osobniki męskie mają jeden chromosom X i jeden mniejszy chromosom zwany Y, który koniuguje z chromosomem X w czasie mejozy. Mężczyzna ma więc 22 pary autosomów plus 1 chromosom X i jeden chromosom Y, kobieta zaś ma 22 pary autosomów i dwa chromosomy X. U człowieka i innych gatunków, u których normalny samiec ma jeden chromosom X i jeden Y, powstają dwa rodzaje plemników; połowa zawiera chromosom X a druga połowa Y. Jeżeli jajo zawierające chromosom X zostaje zapłodnione plemnikiem z chromosomem X, powstaje zygota żeńska XX. Jeśli natomiast zostanie zapłodnione plemnikiem zawierającym chromosom Y, postanie zygota męska XY. Ponieważ plemniki zawierające chromosom X bądź Y występują w równych ilościach, powstaje mniej więcej taka sama liczna samców i samic. W rzeczywistości na 100 dziewczynek rodzi się 106 chłopców, przy zapłodnieniu zaś stosunek płci męskiej do żeńskiej jest nawet wyższy.
animacja