2005_10___konstanty_ildefons_galczynski.pdf

Monety emisji 2005

Narodowy Bank Polski

Rewers: Z prawej strony wizerunek Konstantego Ildefonsa

Ga¸czyÄskiego. Z lewej strony stylizowany wizerunek zielonej

g«si. Z lewej strony p¸kolem napis: KONSTANTY ILDEFONS,

z prawej strony p¸kolem napis: GAüCZYÁSKI. Z prawej strony

napis: 1905/1953.

Monety

Ð Konstanty Ildefons Ga¸czyÄski,

1905-1953 Ð

nomina¸

200 z¸

metal

900/1000Au

stempel

lustrzany

ærednica

27,00 mm

masa

15,50 g

wielkoæ emisji (nak¸ad)

3.500 szt.

Awers: Z lewej strony wizerunek or¸a, ustalony dla god¸a

Rzeczypospolitej Polskiej oraz oznaczenie roku emisji: 2005.

U gry p¸kolem napis: RZECZPOSPOLITA POLSKA. Poniýej

oznaczenia roku emisji stylizowany wizerunek doroýki z koniem.

U do¸u napis: 200 Zü. Pod lew ¸ap or¸a znak mennicy:.

nomina¸

2 z¸

metal

stop CuAl5Zn5Sn1

stempel

zwyk¸y

Ð w

ærednica

27,00 mm

Rewers: Wizerunek Konstantego Ildefonsa Ga¸czyÄskiego, poniýej

ukoænie odwzorowanie podpisu K.I. Ga¸czyÄskiego oraz pod nim

napis: 1905-1953. W otoku napis: KONSTANTY ILDEFONS

GAüCZYÁSKI.

masa

8,15 g

wielkoæ emisji (nak¸ad)

850.000 szt.

Awers: Wizerunek or¸a ustalony dla god¸a Rzeczypospolitej

Polskiej, po bokach or¸a oznaczenie roku emisji: 20-05, pod

or¸em napis: Zü 2 Zü, w otoku napis: RZECZPOSPOLITA POLSKA,

poprzedzony oraz zakoÄczony szeæcioma pere¸kami. Pod lew

¸ap or¸a znak mennicy: .

Ð w

Rewers: Z prawej strony wizerunek Konstantego Ildefonsa

Ga¸czyÄskiego. Z lewej strony stylizowane wizerunki g¸owy

konia i g«si. W otoku napis na grze: KONSTANTY ILDEFONS

GAüCZYÁSKI, na dole: 1905-1953.

Na boku: Oæmiokrotnie powtrzony napis: NBP, co drugi

odwrcony o 180 stopni, rozdzielony gwiazdkami.

nomina¸

10 z¸

metal

925/1000 Ag oraz

zielona farba

stempel

lustrzany

ærednica

32,00 mm

masa

14,14 g

wielkoæ emisji (nak¸ad)

62.000 szt.

Projektant monet: Ewa Tyc-KarpiÄska

Awers: Wizerunek or¸a ustalony dla god¸a Rzeczypospolitej

Polskiej, powyýej p¸kolem napis: RZECZPOSPOLITA POLSKA.

Poniýej or¸a stylizowany wizerunek doroýki i koni. Powyýej

doroýki z prawej strony ukoænie oznaczenie roku emisji: 2005.

U do¸u napis: 10 Zü. Pod lew ¸ap or¸a znak mennicy: .

Monety zosta¸y wyprodukowane w Mennicy Polskiej SA

w Warszawie.

Ð w

Sk¸ad i druk: Drukarnia NBP

Monety emisji 2005

W dniu 26 padziernika 2005 r. Narodowy Bank Polski

wprowadza do obiegu monety, przedstawiajce posta

Konstantego Ildefonsa Ga¸czyÄskiego, o nast«pujcych

nomina¸ach:

najpi«kniejsze liryki mi¸osne K.I. Ga¸czyÄskiego, od tak znanych

wierszy jak Portret panny Noelczy Serwus, madonnapo Pieæni,

stanowice rodzaj testamentu poetyckiego autora.

fizycznym, t¸umaczem, sanitariuszem, rzadko bywa poet. W latach

niewoli (1939-1945) K.I. Ga¸czyÄski napisa¸ jedynie szeæ wier-

szy Ð m. in. tak znane jak Srebrna akacja, Dzika rýa, PieæÄ

ofladze. Wszystkie by¸y drukowane w polskiej prasie podziemnej.

Odnotujmy jeszcze pierwszy wieczr autorski m¸odego poety

w sto¸ecznym Klubie Artystycznym wiosn 1929 roku, pierwsz

prac« zarobkow w Polskim Towarzystwie Emigracyjnym

(upami«tnion m. in. w Romancy otrzech siostrach emigrant-

kach), a nast«pnie w warszawskim Komisariacie Rzdu

na stanowiskuÉ cenzora. Tutaj uda¸o mu si« popracowa

zaledwie trzy tygodnie!

¥ 200 z¸ - wykonan stemplem lustrzanym w z¸ocie,

¥ 10 z¸ - wykonan stemplem lustrzanym w srebrze,

¥ 2 z¸ - wykonan stemplem zwyk¸ym w stopie Nordic Gold.

Do kraju K.I. Ga¸czyÄski wraca w marcu 1946 roku i natychmiast

podejmuje wsp¸prac« z krakowskim tygodnikiem ãPrzekrjÓ.

Tu ukazuj si« jego najbardziej znane utwory: Zaczarowana

doroýka, Kolczyki Izoldy, pozornie absurdalna Zielona G«æ, Listy

zfio¸kiem. Poeta pisze i drukuje bardzo duýo, m. in. w ãTygodniku

PowszechnymÓ, ãOdrodzeniuÓ, ãSzpilkachÓ, jakby chcia¸

nadrobi szeæcioletnie milczenie. Wsp¸tworzy kabaret

ãPrzekrojuÓ Ð ãSiedem KotwÓ. Spotyka si« z czytelnikami

na licznych wieczorach autorskich w ca¸ej Polsce. Przeýywa czas

wielkiej popularnoæci. Czytelnicza Polska zgn«biona socre-

alizmem, nadsztygarami i normami wydobycia rozchwytuje

egzemplarze ãPrzekrojuÓ i wydawane w skromnych nak¸adach

tomiki Ga¸czyÄskiego.

ãÉ poezja to jest z¸oty szerszeÄ,

co ksa, wi«c si« pisze wiersze

cý, cz¸owiek pisze tak, jak moýe ÉÓ

Lata 1931-1933 to pobyt w Berlinie, gdzie Ga¸czyÄski pracuje

jako referent kulturalny polskiego konsulatu. Ma¸o pisze, duýo

podrýuje. W styczniu 1933 powstaje poemat Bal u Salomona

(do dziæ przez niektrych znawcw literatury oceniany jako

dzie¸o niezwyk¸e); w dwa miesice pniej poeta samowolnie

wraca do Warszawy. Praca w Berlinie by¸a ostatnim urz«dni-

czym zaj«ciem K.I. Ga¸czyÄskiego. Postanawia odtd ýy

wy¸cznie z pracy twrczej. I cho do koÄca ýycia nie b«d go

opuszcza¸y k¸opoty finansowe, postanowienia nie zmieni.

Ten fragment jednego z Przekrojowych wierszy uzna moýna

za motto ca¸ej niezwyk¸ej twrczoæci Konstantego Ildefonsa

Ga¸czyÄskiego.

ûy¸ krtko, zaledwie 48 lat, ale za to niezwykle pracowicie

i twrczo; pozostawi¸ po sobie setki zaczarowanych wierszy,

wiele poematw, s¸uchowisk radiowych, powieæci, niezapo-

mnianych scenek z Najmniejszego Teatru åwiata i felietonw

spod znaku fio¸ka. Wiele wersw, powiedzeÄ wzi«tych z tej

twrczoæci wesz¸o na trwa¸e do j«zyka; jego wiersze pos¸uýy¸y

za teksty setek piosenek æpiewanych od 50 lat przez najbardziej

znanych wokalistw, ostatnio nawet dla raperw. W wielu

wypadkach owe wersy i powiedzenia ýyj wærd nas anonimowo.

Czy moýe istnie bardziej przekonujcy dowd cig¸ej m¸odoæci

tej poezji, jej trwania, jej ponadczasowej aktualnoæci Ð cho

w tym roku obchodzimy stulecie jego urodzin? Zosta¸ klasykiem,

ale jednoczeænie dla kolejnego pokolenia Polakw nie przestaje

by twrc na wskroæ wsp¸czesnym.

Czerwcowy zjazd pisarzy w roku 1950 og¸asza: za ãburýuazyjne

smaczki, formalizm, nienadýanie z duchem epoki, drobno-

mieszczaÄskie cigotyÓ w ca¸ej twrczoæci Konstantego

Ildefonsa obowizuje zakaz druku. Znikaj liryki, Zielona G«æ,

fio¸kowe listy. Jedynym lekarstwem na ci«ýk depresj«,

chorob«, za¸amanie staj si« Mazury: Warszawa jest daleko,

a on ma jeszcze wiele do powiedzenia. W cigu pi«ciu mazur-

skich pobytw w Praniu powstaj poematy Kronika olsztyÄska,

Niobe, Wit Stwosz, Spotkanie z matk, Pieæni, cykl wierszy

satyrycznych Ezop æwieýo malowany, sporo pi«knych lirykw

i celnych utworw groteskowych.

W latach 1934-1936 Ga¸czyÄscy mieszkaj w Wilnie; poeta

nawizuje æcis¸ wsp¸prac« z wileÄskim radiem, drukuje

w miejscowej prasie, a takýe w czasopismach ukazujcych si«

w kraju. Z bardziej znanych utworw tego okresu naleýy

wymieni poemat Ludowa zabawa, wiersze Ð Inge Bartach, List

znad rzeki Limpopo, Modlitwa doAnio¸a Strýa, Kryzys wbranýy

szarlatanw, Pi« donosw. Ga¸czyÄscy zaprzyjaniaj si«

z Hank Ordonwn i jej m«ýem, Micha¸em Tyszkiewiczem.

Dla aktorki i pieæniarki poeta pisze wiersze, ca¸e rewie.

6 grudnia 1953 r. przychodzi æmiertelny trzeci zawa¸. Mia¸

zaledwie 48 lat. Sta¸ u progu nowych poetyckich odkry,

ktrych moýliwoæci pokaza¸ w Pieæniach. Zosta¸ pochowany

na Cmentarzu Wojskowym na Powzkach.

Konstanty Ildefons Ga¸czyÄski (23 I 1905 r. Ð 6 XII 1953 r.)

urodzi¸ si« w Warszawie i z tym miastem wiza¸y si« wszystkie

waýne wydarzenia jego ýycia; tutaj ukoÄczy¸ gimnazjum

i rozpocz¸ studia na Uniwersytecie (anglistyka i filologia

klasyczna); tutaj w roku 1923 wierszem Szturm debiutowa¸

w dodatku literackim do pisma ãRzeczpospolitaÓ. O swoim

rzeczywistym debiucie nie omieszka¸ w typowy dla siebie

sposb poinformowa w napisanym pod koniec ýycia Krtkim

ýyciorysie: ãMj pierwszy wiersz Ð Sonet do mi¸oæci Ð powsta¸

w toku 1916 z tworzywa uczu mi¸osnych. Nauczycielka botaniki

mia¸a na imi« KazimieraÓ. W Warszawie zwiza¸ si« z ãKwadrygÓ

Ð drug co do znaczenia grup literack w mi«dzywojniu.

W roku 1926 rozpocz¸ wsp¸prac« z popularnym wwczas

satyrycznym tygodnikiem ãCyrulik WarszawskiÓ; na jego

¸amach opublikowa¸ wiele waýnych i dziæ wierszy. Wsp¸praca

ta trwa¸a osiem lat.

Powrt do Warszawy to okres bliskiej wsp¸pracy przede

wszystkim z dwoma tygodnikami Ð ãProsto zmostuÓ i ãSzpilkamiÓ.

Drukuje w nich swoje najbardziej znane utwory Ð Skumbrie

wtomacie, Opis domu poety, Ulic« szarlatanw, poemat Noctes

Aninenses i dziesitki lirykw, satyr i groteski. W roku 1937

ukazuje si« pierwszy tak obszerny tom wierszy K.I. Ga¸czyÄ-

skiego Ð Utwory poetyckie jako V tom Biblioteki ãProsto

z mostuÓ. Za ten zbir poet« uhonorowano w nast«pnym roku

nagrod tygodnika. Warto doda, ýe jest to jedyna nagroda

za twrczoæ, jak wyrýniono K.I. Ga¸czyÄskiego w jego

krtkim ýyciu.

Moja poezja to s proste dziwy Ð napisa¸ Konstanty Ildefons

przed laty. Moýe dlatego wracamy dziæ do owych dziww,

æwiata zaczarowanych doroýek, do owych magicznych obrazw,

otwierajcych nam jego sidme niebo, do wciý ýywej i jednako

wzruszajcej poezji Czarodzieja Konstantego.

Kira Ga¸czyÄska

23 sierpnia 1939 r. K.I. Ga¸czyÄski otrzymuje kart« mobilizacyjn

do jednostki Korpusu Ochrony Pogranicza, znajdujcego si«

na dawnych wschodnich terenach Polski. 17 wrzeænia dostaje

si« do sowieckiej niewoli i trafia do organizujcego si« obozu

w Kozielsku. Stamtd przez koleg« wysy¸a do ýony (podobnie

jak kilkanaæcie dni wczeæniej PieæÄ oýo¸nierzach zWesterplatte)

wiersz Sen ýo¸nierza. Pod koniec padziernika, wraz z ostatni

grup polskich ýo¸nierzy zostaje wymieniony na radzieckich

obywateli pozosta¸ych po stronie niemieckiej. Tak trafia

do stalagu Altengrabow pod Magdeburgiem. Jest robotnikiem

W stolicy mia¸ miejsce debiut ksiýkowy Ga¸czyÄskiego Ð

fantastyczno-groteskowa opowieæ Porfirion Osie¸ekczyliKlub

åwi«tokradcw. Tu w maju 1929 roku pozna¸ pann« Natali«

Awa¸ow, z ktr w czerwcu nast«pnego roku, w cerkwi

na Pradze, wzi¸ ælub. Do Natalii adresowane b«d wszystkie

Wszystkie monety emitowane przez NBP s prawnym

ærodkiem p¸atniczym w Polsce.

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: