kChKwas2009.pdf

(209 KB) Pobierz
Microsoft Word - KWAS_Siarkowy.doc
Karta charakterystyki – Kwas siarkowy (VI) 2009r.
 
1. Identyfikacja substancji/preparatu i identyfikacja przedsiębiorstwa.
1.1 Identyfikacja substancji/preparatu.
Nazwa produktu: Kwas siarkowy (VI)
Nazwa wg IUPAC: sulfuric acid
Synonimy:
kwas siarkowy stężony (VI), witriol, kwas siarkowy kontaktowy, kwas siarkowy
techniczny stężony, kwas siarkowy zawierający ponad 51% kwasu.
Wzór chemiczny: H 2 SO 4
1.2 Zastosowanie substancji/preparatu.
Zastosowanie: Surowiec do wielu syntez chemicznych (sulfonowanie, nitrowanie), do
produkcji nawozów sztucznych, materiałów wybuchowych, kwasu solnego, przy
produkcji sztucznego jedwabiu, do rafinacji tłuszczów, jako środek
odwadniający. Wszechstronne zastosowanie w przemyśle i przy uzdatnianiu
wody.
1.3 Identyfikacja przedsiębiorstwa.
Zakłady Górniczo-Hutnicze „Bolesław” Spółka Akcyjna
ul. Kolejowa 37, 32-332 Bukowno; PL
Tel.:
+ 48 32 295 51 00
Fax.:
+ 48 32 295 50 00
E-mail.:
Office@zghboleslaw.pl
Osoby kontaktowe:
Dr inż. Mirosław Fatyga
Tel.: +48 32 295 56 34
Mgr inż. Zbigniew Curyło
Tel.: +48 32 295 57 52
1.4 Telefony alarmowe.
Dyspozytor zakładu: Tel.: +48 32 296 55 80
Centra ratownicze: Tel.: 112
Straż pożarna:
Tel.: 998
2. Identyfikacja zagrożeń.
Produkt zaklasyfikowano jako preparat niebezpieczny.
C – Preparat żrący
R 35 – Powoduje poważne oparzenia
Zagrożenie dla środowiska - Ze względu na niskie pH może stanowić zagrożenie dla środowiska,
zwłaszcza w przypadku zrzutu większej ilości produktu.
 
ZGH  „Bolesł aw”  S.A. Bukowno, ul.Kolejowa  37  Strona 1 
499162626.002.png
Karta charakterystyki – Kwas siarkowy (VI) 2009r.
 
3. Skład/informacja o składnikach.
Nazwa
Kwas siarkowy
Zawartość w %
>51
Wzór cząsteczkowy
H 2 O 4 S
Wzór strukturalny
H 2 SO 4
Klasyfikacja substancji:
C; R35
Numer UN (ONZ):
1830 kwas siarkowy o stężeniu >51%
Pre-rejestracja dla H 2 SO 4 :
EC number: 231-639-5
CAS number: 7664-93-9
Submission type: pre-registration
Submission number: QD 173329-34
Reference number: 05-2114269933-37-0000
W pkt. 16 podano znaczenie zwrotów R.
4. Pierwsza pomoc.
Narażenie inhalacyjne
Wyprowadzić osobę poszkodowaną z rejonu zagrożenia na świeże powietrze. Zapewnić ciepło i
spokój. Wysiłek fizyczny może sprzyjać wystąpieniu obrzęku płuc. Niezwłocznie zasięgnąć porady
lekarza.
Objawy i skutki narażenia: ból, łzawienie oczu, oparzenia spojówek, rogówki, ból gardła, kaszel,
duszność, skurcz głośni, obrzęk krtani, skurcz oskrzeli, obrzęk płuc, powoduje oparzenia dróg
oddechowych.
Zanieczyszczenie oczu
Wyjąć szkła kontaktowe. Przy podwiniętych powiekach jak najszybciej przemyć oczy dużą ilością
czystej bieżącej wody lub innym jałowym płynem do płukania oczu (przemywać przez co najmniej
10-15 minut). Unikać silnego strumienia wody aby nie uszkodzić oczu. Nałożyć jałowy opatrunek i
niezwłocznie zasięgnąć porady lekarza.
Objawy i skutki narażenia: wywołuje poważne oparzenia powiek, gałki ocznej i trwałe uszkodzenie,
zaczerwienienie, pieczenie, ból; może powodować utratę wzroku lub trwałe zmętnienie rogówki.
Kontakt ze skórą
Natychmiast zdjąć zanieczyszczoną odzież, a także zanieczyszczoną produktem bieliznę, skarpetki,
pończochy, buty, itp. Skórę zanieczyszczoną produktem umyć dużą ilością wody, najlepiej bieżącej,
ale nie gorącej i starannie spłukać wodą. Można zastosować glikol polietylowy 400 do zmywania
skóry. Nie stosować mydła. Nie stosować środków zasadowych zobojętniających. Nałożyć jałowy
opatrunek na oparzone miejsca i niezwłocznie zasięgnąć porady lekarza.
Objawy i skutki narażenia: wywołuje oparzenia chemiczne, zaczerwienienie, pieczenie i termiczne
(reakcja egzotermiczna z wilgotną skórą).
Połknięcie
Przepłukać usta wodą. Osobie przytomnej podać dużo wody do wypicia. Nie wywoływać wymiotów.
Nie podawać środków zobojętniających kwasy. Natychmiast wezwać lekarza - pokazać niniejszą
kartę charakterystyki.
Objawy i skutki narażenia: wywołuje oparzenia jamy ustnej, gardła, przełyku, żołądka, uczucie
pragnienia, nudności, wymioty, biegunka, krwotok z przewodu pokarmowego, wstrząs.
 
ZGH  „Bolesł aw”  S.A. Bukowno, ul.Kolejowa  37  Strona 2 
499162626.003.png
Karta charakterystyki – Kwas siarkowy (VI) 2009r.
 
Metody oczyszczania/usuwania:
Uwolniony produkt zasypać odpowiednim materiałem pochłaniającym ciecze, np. piaskiem, ziemią,
a także materiałami neutralizującymi kwasy, np. węglanem wapnia lub sodu, zmielonym
wapieniem, dolomitem i zebrać do oznakowanego pojemnika na odpady. Do usuwania wycieków
kwasu siarkowego nie stosować materiałów palnych, np. trocin. Zanieczyszczone pozostałości
usuwać zgodnie z zaleceniami przedstawionymi w punkcie 13. Miejsca zanieczyszczone spłukać
dużą ilością wody.
5. Postępowanie w przypadku pożaru.
Kwas siarkowy nie jest substancją palną. Pożar zwalczać środkami odpowiednimi do palących się
materiałów. Zbiorniki zagrożone pożarem usunąć z zagrożonego obszaru lub chłodzić wodą. Nie
dopuścić do przedostania się wody do zbiornika z kwasem siarkowym.
Podczas pożaru mogą wytwarzać się niebezpieczne opary zawierające tlenki siarki. Nie wdychać
dymów i gazów wytwarzających się podczas pożaru. W kontakcie z metalami wytwarza się wodór,
skrajnie łatwo palny gaz zagrażający wybuchem. Stężony kwas siarkowy działa silnie utleniająco.
Reaguje z materiałami organicznymi i może spowodować zapalenie sproszkowanych organicznych
materiałów. W zależności od sytuacji określić potrzebę ewakuacji lub odizolowania terenu
zagrożonego pożarem.
W zależności od rozmiaru pożaru nosić aparaty oddechowe z niezależnym źródłem powietrza i jeżeli
to konieczne kombinezony ochronne, kwasoodporne, kombinezony gazoszczelne.
Zużyte środki gaśnicze zebrać i usunąć zgodnie z obowiązującymi przepisami, aby nie dopuścić do
spływania do kanalizacji.
6. Postępowanie w przypadku niezamierzonego uwolnienia do środowiska.
Obwałować wyciek, aby zapobiec jego rozprzestrzenianiu. Nie dopuszczać do przedostawania się
produktu do wód powierzchniowych, gruntowych i gleby. Nie dopuszczać do przedostawania się
produktu do kanalizacji, studni, piwnic itp. Zabezpieczyć studzienki ściekowe. Zawiadomić
odpowiednie władze w przypadku uwolnienia preparatu do kanalizacji. Unikać zanieczyszczenia
środowiska.
Uwolniony produkt zasypać odpowiednim materiałem pochłaniającym ciecze, np. piaskiem, ziemią,
a także materiałami neutralizującymi kwasy, np. węglanem wapnia lub sodu, zmielonym
wapieniem, dolomitem i zebrać do oznakowanego pojemnika na odpady. Do usuwania wycieków
kwasu siarkowego nie stosować materiałów palnych, np. trocin. Zanieczyszczone pozostałości
usuwać zgodnie z zaleceniami przedstawionymi w punkcie 13. Miejsca zanieczyszczone spłukać
dużą ilością wody.
7. Postępowanie z substancją/preparatem i jej/jego magazynowanie.
Postępowanie z preparatem:
Patrz także punkt 6 i 14.
Zapewnić odpowiednią wentylację. Unikać zanieczyszczenia oczu, skóry i odzieży. Nie wdychać
oparów produktu. Nie dopuszczać do wytwarzania aerozoli produktu. Nigdy nie dodawać wody do
produktu. Rozcieńczać dodając powoli kwas do wody i starannie wymieszać. Podczas otwierania
pojemnika nie stosować narzędzi iskrzących, gdyż w pojemniku może znajdować się wodór.
Podczas pracy postępować zgodnie z instrukcją stanowiskową. Przestrzegać zaleceń
obowiązujących podczas pracy z czynnikami chemicznymi – rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia
30 grudnia 2004 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy związanej z występowaniem w
miejscu pracy czynników chemicznych – Dz. U. z dnia 18 stycznia 2005 r., Nr 11, poz. 86. Nosić
odpowiednie środki ochrony indywidualnej – patrz punkt 8.
Magazynowanie:
Przechowywać wyłącznie w szczelnie zamkniętych, oryginalnych i właściwie oznakowanych
pojemnikach w chłodnym, suchym i dobrze wentylowanym pomieszczeniu. Podłoga pomieszczeń
magazynowych powinna być wykonana z materiałów kwasoodpornych. Chronić przed źródłami
 
ZGH  „Bolesł aw”  S.A. Bukowno, ul.Kolejowa  37  Strona 3 
499162626.004.png
Karta charakterystyki – Kwas siarkowy (VI) 2009r.
 
ciepła i bezpośrednim światłem słonecznym. Chronić przed kontaktem z wodą.
Patrz także punkt 10.
Najczęściej stosowane materiały do budowy zbiorników i armatury:
- stal– wyłącznie przy kontakcie ze stężonym kwasem siarkowym (92-98%)
- stal kwasoodporna
- teflon
- polietylen (w temp. 20 ° C odporność w pełnym zakresie stężeń)
- polipropylen (w temp. 20 ° C odporność w pełnym zakresie stężeń).
8. Kontrola narażenia i środki ochrony indywidualnej.
Dodatkowe zalecenia w zakresie środków inżynieryjnych:
Zapewnić odpowiednią wentylację poprzez zastosowanie ogólnej wentylacji wywiewnej. Zaleca się
również zastosowanie wentylacji wyciągowej na stanowiskach pracy. W warunkach braku
możliwości utrzymywania stężeń par składników produktu poniżej dopuszczalnych wartości nosić
odpowiednie środki ochrony dróg oddechowych.
Parametry kontroli narażenia:
Rozporządzenie MPiPS z dnia 29 listopada 2002 r. w sprawie najwyższych dopuszczalnych stężeń i
natężeń czynników szkodliwych dla zdrowia w środowisku pracy (Dz. U. z 2002 r. nr 217, poz.
1833 ze zmianami w Dz. U. z 2005 r. nr 212 poz. 1769, Dz. U. Nr 161, poz. 1142, 2007).
Kwas siarkowy
NDS - 1 mg/m 3 ; NDSCh- 3 mg/m 3 ; NDSP - nie określono.
Zalecenia dotyczące procedury monitoringu zawartości składników niebezpiecznych w powietrzu –
metodyka pomiarów:
PN ISO 4225/Ak:1999 Jakość powietrza – Zagadnienia ogólne – Terminologia (arkusz krajowy)
PN Z-04008-7:2002. Ochrona czystości powietrza. Pobieranie próbek. Zasady pobierania próbek
powietrza w środowisku pracy i interpretacji wyników.
PN-EN-689:2002. Powietrze na stanowiskach pracy – Wytyczne oceny narażenia inhalacyjnego na
czynniki chemiczne przez porównanie z wartościami dopuszczalnymi i strategia pomiarowa.
PN-EN-482:2002. Powietrze na stanowiskach pracy – Ogólne wymagania dotyczące procedur
pomiaru czynników chemicznych.
Kwas siarkowy
PN-91/Z-04056/02 Ochrona czystości powietrza. Badania zawartości kwasu siarkowego i
trójtlenku siarki. Oznaczanie kwasu siarkowego i trójtlenku siarki na stanowiskach pracy metodą
turbidymetryczną
PN-79/Z-04056/03 Ochrona czystości powietrza. Badania zawartości kwasu. Oznaczanie kwasu
siarkowego na stanowiskach pracy metodą miareczkową.
Wartości dopuszczalnych stężeń (DSB) w materiale biologicznym:
Nie określono.
Środki ochrony indywidualnej:
Zdjąć natychmiast odzież zanieczyszczoną produktem. Myć ręce i twarz przed każdą przerwą i po
zakończeniu pracy. W miejscu pracy nie jeść, nie pić, nie palić tytoniu. Unikać kontaktu ze skórą.
Nie dopuszczać do zanieczyszczenia oczu. Nie wdychać par, aerozoli produktu.
Ochrona dróg oddechowych:
W warunkach narażenia na stężenia przekraczające dopuszczalne wartości NDS, w warunkach
narażenia na aerozole produktu lub w sytuacjach awaryjnych, np. podczas wycieku produktu nosić
odpowiednie ochrony dróg oddechowych, np. w warunkach krótkotrwałego narażenia - maski
filtrujące z pochłaniaczami par kwaśnych lub aparaty oddechowe z niezależnym dopływem
powietrza w warunkach narażenia na duże stężenia.
 
ZGH  „Bolesł aw”  S.A. Bukowno, ul.Kolejowa  37  Strona 4 
499162626.005.png
Karta charakterystyki – Kwas siarkowy (VI) 2009r.
 
Ochrona rąk:
Nosić odpowiednie rękawice ochronne, nieprzepuszczalne i odporne na kwasy. Właściwości
ochronne rękawic zależą nie tylko od rodzaju materiału, z którego są wykonane. Czas działania
ochronnego może być różny przypadku różnych producentów rękawic. W przypadku wielu
substancji nie można precyzyjnie oszacować czasu działania ochronnego rękawic. Uwzględniając
podane przez producenta parametry rękawic należy zwracać uwagę podczas stosowania produktu
czy rękawice jeszcze zachowują swoje właściwości ochronne. Zaleca się stosowanie kremu
ochronno-barierowego do skóry.
Ochrona oczu:
Nosić szczelnie przylegające okulary ochronne (gogle), przeciwodpryskowa osłona twarzy. W
pobliżu stanowisk pracy zaleca się zamontowanie punktów poboru wody, pryszniców ratunkowych
i urządzeń do płukania oczu.
Ochrona skóry:
Stosownie do narażenia podczas pracy z produktem nosić odpowiednią odzież ochronną,
kwasoodporną z długimi rękawami i nogawkami, fartuchy, obuwie ochronne. W pobliżu stanowisk
pracy zaleca się zamontowanie punktów poboru wody, pryszniców ratunkowych i urządzeń do
płukania oczu.
UWAGA:
Środki inżynieryjno-techniczne mają pierwszeństwo przed środkami ochrony osobistej.
Wymagania zasadnicze dla środków ochrony indywidualnej określa Rozporządzenie Ministra
Gospodarki z dnia 21 grudnia 2005 r. w sprawie zasadniczych wymagań dla środków ochrony
indywidualnej (Dz. U. Nr 259, poz. 2173). Pracodawca jest zobowiązany zapewnić, aby stosowane
środki ochrony indywidualnej oraz odzież i obuwie robocze posiadały właściwości ochronne i
użytkowe oraz zapewnić odpowiednie ich pranie, konserwację, naprawę i odkażanie.
9. Właściwości fizyczne i chemiczne.
Postać (20 ° C)
Ciecz, oleista
Barwa
Bezbarwny do żółtego
Zapach
Ostry, duszący
pH (49 g/l wody; 25 ° C)
<1 (silny kwas)
Ciepło właściwe
1,465 kJ/kg (kwas 96%)
Temperatura krystalizacji w zależności
od stężenia
98,3 % - 10,4 o C
98,3 % - 10,4 o C
98,3 % - 10,4 o C
98,3 % - 10,4 o C
98,3 % - 10,4 o C
Temperatura wrzenia (1013 hPa)
Ok. 310 ° C (280 ° C - 340 ° C
– wg danych literaturowych)
Temperatura samozapłonu
Nie dotyczy
Granice stężeń wybuchowych
Nie dotyczy
 
ZGH  „Bolesł aw”  S.A. Bukowno, ul.Kolejowa  37  Strona 5 
Temperatura zapłonu
Nie dotyczy
499162626.001.png
Zgłoś jeśli naruszono regulamin