lekcja S8.doc

Urządzenia pomocnicze.

W celu efektywnej realizacji procesów przemieszczania ładunków urządzeniami transportu technologicznego konieczne jest stosowanie urządzeń pomocniczych. Są to na ogół urządzenia wielokrotnego użytku. Umożliwiają one zastosowanie daleko idącej mechanizacji realizowanych czynności (z automatyzacją włącznie), przy zachowaniu odpowiedniego zabezpieczenia ładunków, a w niektórych przypadkach również zachowanie bezpiecznych warunków pracy. Do urządzeń pomocniczych zalicza się:

·         kontenery ładunkowe;

·         palety ładunkowe;

·         nadstawki paletowe;

·         pojemniki transportowo-magazynowe;

·         mostki i platformy ładunkowe;

·         urządzenia do zabezpieczenia jednostek ładunkowych;

·         magazyny-podajniki pustych palet;

oraz wiele innych urządzeń (osprzętu pomocniczego), jak np. drabiny magazynowe, zawiesia, urządzenia do utrzymania czystości, prasy do odpadów, które pozwalają na zachowanie odpowiednich warunków bezpieczeństwa i higieny pracy.

Kontenery ładunkowe.

Kontenery ładunkowe określić można jako urządzenia pomocnicze:

·       trwałe, wielokrotnego użytku;

·       o budowie przystosowanej do przewozu ładunków (bez przeładowywania) jednym lub kilkoma rodzajami transportu;

·       posiadając wyposażenie umożliwiające łatwą manipulację, zwłaszcza podczas przeładunku z jednego na drugi środek transportu;

·       przystosowane do łatwego napełniania i opróżniania;

·       o wewnętrznej objętości co najmniej 1 m3 (35,3 ft3).

W zależności od masy kontenera brutto wyróżnia się:

·       kontenery małe, których masa wraz z ładunkiem nie jest większa niż 2500 kg;

·       kontenery średnie, których masa wraz z ładunkiem zawiera się w przedziale 2500 ÷ 10000 kg;

·       kontenery wielkie, których masa wraz z ładunkiem jest większa niż 10000 kg (są to kontenery serii 1 ISO).

W zależności od tego, jakim rodzajem transportu będą one przemieszczane rozróżnia się kontenery przeznaczone do transportu:

·       naziemnego (drogowego, szynowego, morskiego);

·       powietrznego (lotniczego i naziemnego).

W transporcie naziemnym najbardziej rozpowszechnione są kontenery ISO. Są to kontenery spełniające wymagania norm ISO w chwili ich wyprodukowania. Wymiary charakterystyczne dla kontenerów serii 1 ISO przedstawia poniższa tabela:

Klasyfikacja międzynarodowa wyróżnia dwie podstawowe grupy kontenerów ISO przeznaczone do transportu naziemnego:

·       do ładunków różnych;

·       do ładunków specjalnych.

Kontenery do ładunków różnych to kontenery ładunkowe, przeznaczone do transportu ładunków nie zaliczanych do specjalnej kategorii. Do tej grupy kontenerów zalicza się kontenery: ogólnego przeznaczenia (nazywane również kontenerami uniwersalnymi)

oraz specjalnego przeznaczenia (typu zamkniętego wentylowane, z otwartym dachem, płytowe, typu płytowego).

Kontenery do ładunków specjalnych to kontenery ładunkowe, przeznaczone głównie do transportu ładunków szczególnych kategorii, takich jak np. ładunki wymagające kontroli temperatury, ładunki masowe luzem, płyny, czy gazy, samochody lub żywe zwierzęta. Do tej grupy zalicza się kontenery: izotermiczne, zbiornikowe, do ładunków stałych masowych luzem, specjalizowane.

W transporcie lotniczym stosowane są kontenery odpowiadające standardom International Air Transport Association (IATA). Wymiary i kształt przedstawionych kontenerów lotniczych pozwalają na lepsze wykorzystanie środków transportu lotniczego. Są one przystosowane zarówno do transportu, jak i naziemnego.

Palety ładunkowe.

Palety ładunkowe to urządzenia przeznaczone do układania na nich lub w nich ładunków, przystosowane do zmechanizowanego przemieszczania, jako paletowe jednostki ładunkowe. Rozróżnia się palety ładunkowe:

·       płaskie – urządzenia jedno- lub dwupłytowe, odwracalne lub nieodwracalne, dwu- lub czterowejściowe, bez skrzydeł lub ze skrzydłami, wykonane z drewna, metalu, tworzywa sztucznego lub z materiałów mieszanych, jednorazowego lub wielokrotnego użytku, na płytach nośnych, na których można składować ładunki posiadające kształty umożliwiające układanie w stabilnych warstwach. Ważną rolę wśród tego rodzaju urządzeń odgrywają palety ładunkowe płaskie drewniane jednopłytowe czterowejściowe bez skrzydeł 800 x 1200 mm typu EUR, które produkowane są w oparciu o wymagania określone w karcie Międzynarodowego Związku Kolejowego (UIC). Produkują je firmy posiadające specjalną licencję nadaną przez jednostkę upoważnioną przez UIC, a odbiór poszczególnych partii produkcyjnych odbywa się również przez jednostkę posiadającą specjalne upoważnienie. Przykłady palet płaskich przedstawiono poniżej.
 

·      

słupkowe – urządzenia wielokrotnego użytku, posiadające słupki umożliwiające piętrzenie paletowych jednostek ładunkowych bez obciążania ładunku znajdującego się na palecie. Ładunki układane na płycie nośnej palety słupkowej również powinny posiadać kształty umożliwiające ich układanie w stabilnych warstwach. Palety tego typu na ogół są wykonane z metalu. Słupki tych palet mogą być stałe, demontowane lub składane, połączone lub nie, rozbieralnymi poprzeczkami wzmacniającymi;

·       skrzyniowe – urządzenia wielokrotnego użytku, posiadające ścianki umożliwiające piętrzenie i składowanie w nich ładunków o nieregularnych kształtach i różnych wymiarach, luzem i w opakowaniach. Wyróżnia się palety skrzyniowe:

o       pełne (szczelne) – posiadające ścianiki boczne trwałe i sztywno połączone z płytą nośną;

o       ażurowe – posiadające ścianiki wykonane najczęściej z siatki lub zgrzewanych prętów;

o       składane – posiadajace ścianki boczne zawiasowo zamocowane do płyty nośnej tak, że mogą one być składane, w celu zmniejszenia wysokości palety pustej;

o       demontowane – posiadające ścianiki boczne zdejmowane, w celu zmniejszenia wysokości palety pustej;

o       posiadajacej osadzoną zawiasowo jedną całą ściankę lub jej część, umożliwiającą dostęp do ładunku po odchyleniu;

o       posiadające wieko umożliwiające zabezpieczenie ładunku przed dostępem;

o       wykonywane z metalu, tworzywa sztucznego lub metalu i drewna;

W tej grupie palet produkowane są palety ładunkowe skrzyniowe 800 x 1200 mm typu EUR. Produkowane są na zasadach podobnych jak w przypadku palet płaskich typu EUR.

·       specjalizowane – urządzenia o konstrukcji i wymiarach dostosowanych do właściwości składowanego asortymentu, warunków transportu, przechowywania, czy opróżniania, umożliwiające piętrzenie.

Znając dane charakterystyczne ładunku, można dokonać wyboru odpowiedniej palety, która będzie stanowiła podstawę dla formowanej paletowej jednostki ładunkowej. Najbardziej rozpowszechnione w praktyce są palety ładunkowe o wymiarach podstawy: 800 x 1200 mm oraz 1000 x 1200 mm. W obrocie spotykane są również palety ładunkowe o wymiarach podstawy: 600 x 800 mm, 1000 x 1600 mm, 1200 x 1600 mm oraz 1200 x 1800 mm.

Nadstawki paletowe.

Nadstawki paletowe to urządzenia stanowiące konstrukcje nakładane (czasami mocowane) na palety ładunkowe płaskie drewniane lub z tworzywa sztucznego, umożliwiające piętrzenie paletowych jednostek ładunkowych uformowanych z ładunków, których właściwości nie zezwalają na bezpośrednie piętrzenie. Zastosowanie nadstawek paletowych zwiększa funkcjonalność palet ładunkowych płaskich drewnianych, ochraniając równocześnie ułożone na niej ładunki przed zdeformowaniem, a paletowe jednostki ładunkowe przed rozformowaniem. Rozróżnia się nadstawki paletowe:

·       słupkowe – konstrukcje składające się ze słupków połączonych elementami metalowymi;

·       skrzyniowe -  wzajemnie połączonych ścianek pełnych wykonanych z metalu, drewna, materiałów drewnopochodnych lub tworzywa sztucznego;

·       ażurowe – konstrukcje składające się ze ścianek wykonanych z siatki metalowej lub zgrzewanych cienkich prętów stalowych.

Pojemniki transportowo – magazynowe.

Pojemniki transportowo – magazynowe, w skrócie zwane pojemnikami, to urządzenia pomocnicze przeznaczone do transportu i składowania towarów, a niekiedy również ich ekspozycji. Wyróżnia się pojemniki przejezdne i nieprzejezdne.

Pojemniki przejezdne to urządzenia przemieszczane ręcznie na kołach jezdnych, w których składowane są towary. Niektóre ich rozwiązania przystosowane są do piętrzenia za pomocą sprzętu mechanicznego.

Wśród pojemników przejezdnych wyróżnia się następujące ich rodzaje:

·       rozbieralne – charakteryzujące się budową zezwalającą na zakładanie i zdejmowanie półek oraz słupków lub ram bocznych;
&#x...