LEKI STOSOWANE W CHOROBACH KRWI

Przeciwkrzepliwe, trombolityczne, przeciwpłytkowe

Nadmierna krzepliwość krwi sprzyja powstawaniu zakrzepów i zatorów.

·         p/krzepliwe= antykoagulanty

·         trombolityczne= fibrynolityczne

·         leki hamujące agregację płytek= antyagregacyjne

1 i 3 gr profilaktycznie, a 2 wyłącznie w lecznictwie (profilaktyka wtórna)

Leki p/krzepliwe

I.  Działanie bezpośrednie

·         heparyna zwykła

·         heparyna o niskim ciężarze cząsteczkowym

II.   Działanie pośrednie

·         poch. hydroksykumaryn

·         poch. Indadionu

·          

Heparyna

·         mukopolisacharyd, m. cz. 5.000-30.000

·         zawiera: glukozaaminy, kwas glukuronowy, liczne reszty kwasu siarkowego

·         odczyn kwasny, silny ładunek elektroujemny, zdolnośc tworzenia kompleksów z dod naładowanymi białkami

·         jest naturalnym czynnikiem przeciwzakrzepowym wytwarzanym w kom. Tucznych ssaków. Jako lek otrzymuje się ją z płuc oraz błony śluzowej jelit różnych ssaków

·          

Działanie w układzie krzepniecia:

·         hamuje przejście protrombiny w trombinę(cz. II)

·         unieczynnia trombine i tromboplastynę

·         za pośrednictwem koenzymu AT III hamuje prawie wszystkie etapy procesu krzepnięcia

·         dzaiła In vitro i In vivo

·         właściwości p/zapalne

p/uczuleniowe

p/miażdżycowe

Farmakokinetyka

·         rozkładana w przewodzie pokarmowym (nie wchłania się)

·         po iv szybko zniak z krwi(wychwyt przez ukł. Siateczkowo-śródbłonkowy)

·         t ½ załeży od dawki

·         działanie p/zakrzepowo po iv występuje natychmiast prze 2-4 h

·         metabolizowana w wątrobie

·         nie przechodzi przez łożysko, ani do mleka matki

·         aktywuje antytrombinę (AT), która jest silnym inhibitorem trombiny i słabszym innych osoczowych czynników krzepnięcia (Xa, IXa, XIa, XIIa).

Wskazania:

·         zapobieganie i leczenie żylnej choroby zakrzepowo-zatorowej (z wyjątkiem alloplastyki stawu biodrowego i kolanowego, gdzie zaleca się stosowanie heparyn drobnocząsteczkowych), zatorowości płucnej, wybranych przypadków zespołu rozsianego wykrzepiania wewnątrznaczyniowego (DIC),

·         tętniczych powikłań zatorowo-zakrzepowych,

·         niestabilnej dławicy piersiowej,

·         świeżego zawału serca, u chorych poddanych operacji naczyniowej, angioplastyce tętnic wieńcowych, chorych z wszczepionymi stentami w tętnicach wieńcowych.

·         profilaktyka aktywacji krzepnięcia krwi podczas stosowania krążenia pozaustrojowego i dializy w naczyniach laboratoryjnych.

·         preparaty miejscowe stosuje się w zakrzepowym zapaleniu żył powierzchownych, urazach tkanek miękkich, żylakach kończyn dolnych.

Przeciwwskazania:

·         Nadwrażliwość na heparynę.

·         Nie poddające się kontroli krwawienie, skaza krwotoczna i małopłytkowość,

·         objawowe nadciśnienie wrotne,

·         rozwarstwiający tętniak aorty,

·         udar krwotoczny lub pourazowy krwiak śródczaszkowy (<2 mies.), operacja lub uraz głowy (<20 dni), nowotwory lite OUN,

·         do 24 h po zabiegu operacyjnym, biopsji narządu lub nakłuciu tętnicy (do 4 dni, jeśli były trudności z hemostazą w trakcie zabiegu), do 24 h po nakłuciu lędźwiowym,

·         ciężkie nadciśnienie tętnicze (>200/110 mm Hg), retinopatia cukrzycowa,

·         ciężka niewydolność wątroby i(lub) nerek z tendencją do krwawień,

·         ostre zapalenie osierdzia.

Interakcje:

              Leki nasilające działanie przeciwzakrzepowe heparyny:

·         antykoagulanty,

·         NLPZ,

·         dekstran,

·         niektóre cefalosporyny.

                            Leki osłabiające  działanie heparyny:

·         nitrogliceryna,

·         glikozydy naparstnicy,

·         tetracykliny,

·         nikotyna

·         leki przeciwhistaminowe

Działania niepożądane:

·         krwawienia

·         ból, zaczerwienienie, rzadko martwica skóry w miejscu wstrzyknięcia,

·         reakcje alergiczne

·         długotrwały, bolesny wzwód członka (priapizm),

·         supresja wydzielania aldosteronu, hiperkaliemia,

·         przejściowa utrata włosów,

·         małopłytkowość immunologiczna zależna od heparyny-powodująca zespół białego zakrzepu

Dawkowanie

Profilaktycznie: 5000 j.m. co 8–12 h s.c.

Leczniczo: Dorośli. I.v. dawka nasycająca 80 j.m./kg mc. (5000 j.m.) we wstrzyknięciu i.v. (bolus), a następnie 18 j.m./kg mc./h (32 000 j.m./d) we wlewie ciągłym i.v.

              Dawkowanie należy dobierać indywidualnie tak, aby APTT wynosił 1,5–2,5 wartości referencyjnej. Podczas stosowania profilaktycznego nie ma konieczności kontroli parametrów układu krzepnięcia krwi.

Nadroparyna (Fraxiparine)                                                                       Heparinum                                                         
Enoksaparyna (Clexane)                                                                      Heparin Calcium
Rewiparyna (Clivarin)                                                                                    Calciparine
Parnaparyna (Fluxum)                                                                                    Heparin Natrium
Delteparyna (Fragmin)

Heparyna drobnocząsteczkowa LMWH

·         fragment heparyny po depolimeryzacji chemicznej lub enzymatycznej

·         glikozaminoglikan o m.cz. ok. 4300 D

·         wykazuje silne działanie hamujące aktywność czynnika Xa oraz ok. wielokrotnie słabsze działanie hamujące czynnik IIa

·         powoduje silny i długotrwały efekt przeciwzakrzepowy

·         po podaniu s.c. wchłania się szybko, dostępność biologiczna wynosi 98%-100%

·         nie jest inaktywowana przez płytkowy czynnik 4.

·         mniejsze ryzyko powikłań zwłaszcza w postaci krwawień

·         skuteczniejsza i bezpieczniejsza

·         działania nie mozna kontrolować za pomoca terstu PTT

Farmakokinetyka

·         większość białek krwi wiążących heparynę nie wiążę LMWH (dzięki temu dostępność biologiczna LMWH jest b.dobra a efekt p/zakrzepowy łatwy do przewidzenia)

·         t1/2 dłuższy od heparyny 2-7 h, działanie utrzymuj e się nawet do 18 h

Wskazania LMWH:

·         profilaktyka powikłań zatorowo-zakrzepowych

·         przed i po zabiegach chirurgicznych

·         leczenie zakrzepicy żył głębokich

·         leczenie zatorowości płuc

·         utrzymanie płynności krwi w czasie hemodializy

·          

Dawkowanie LMWH:

s.c. co 12 h lub 24 h (ze względu na dłuższy czas działania i połtrwania)

Doustne antykoagulanty:

·         pochodne kumaryny i fenyloindadionu

·         hamują konkurencyjnie na aktywność wit K, która warunkuje syntezę protrombiny w wątrobie oraz syntezę czyn. VII, IX, X

·         dobrze wchłaniana z przewodu pokarmowego

·         99% wiąże się z białkami osocza

·         przenikają przez łożysko do płodu i do mleka

Acenokumarol- przykład powyższego

Działanie:

Hamuje syntezę aktywnych czynników krzepnięcia zespołu protrombiny (II, VII, IX, X) i powoduje powstanie ich nieaktywnych akarboksylowych postaci.

Acenokumarol
Wskazania:

·         tętnicze i żylne powikłania zatorowo-zakrzepowe,

·         zatorowość płucna,

·         po zawale płuca,

·         migotanie przedsionków i wady zastawki mitralnej

·         w poliglobulii

·         po zabiegach operacyjnych, (protez naczyniowych i sztucznych zastawek serca)

·         wrodzony niedobór antytrombiny III (AT III).

Przeciwwskazania:

·         Nadwrażliwość na acenokumarol lub pochodne kumaryny

·         Skaza krwotoczna, występowanie łatwo krwawiących zmian,

·         Jawne krwawienie,

·         Niedawne operacje neurochirurgiczne lub okulistyczne.

·         Nadciśnienie tętnicze,

·         Ostre zapalenie wsierdzia,

·         Tętniak aorty.

·         Owrzodzenie żołądka lub dwunastnicy, żylaki przełyku,

·         Retinopatia cukrzycowa

·         Zaawansowana niewydolność wątroby lub nerek,

·         Zaawansowana gruźlica.

...