SKRYPT NDT pop.doc

1. Badania nieniszczące

1.1. Cel ćwiczenia:

Celem ćwiczenia jest zapoznanie się z technikami badań nieniszczących, możliwościami badawczymi poszczególnych metod, metodyką badań oraz interpretacją wyników.

1.2. Wprowadzenie

Badania nieniszczące (w jęz. angielskim: NDT- non-destructive testing) – stanowią grupę metod badań, które dostarczają informacji o właściwościach przedmiotu badanego bez pozbawienia go wartości użytkowych, tzn. bez zmiany jego eksploatacyjnej przydatności.

Stosowane są głównie do wykrywania wad materiału powstałych w różnych etapach procesu technologicznego (w tym również gotowych wyrobów) lub powstałych podczas eksploatacji. Ponadto stosowane są do oceny stanu materiału, jego gabarytów oraz własności.

Szczególne znaczenie mają w przemyśle: rakietowym, lotniczym, chemicznym, petrochemicznym, zbrojeniowym, energetyki jądrowej i konwencjonalnej, okrętownictwie, kolejnictwie, budowie dróg, mostów i tuneli oraz w innych dziedzinach, a zwłaszcza tam, gdzie istnieją zagrożenia dla życia człowieka i jego otoczenia.

Badania nieniszczące stosowane są także w dziedzinach nietechnicznych takich jak badania dzieł sztuki i innych przedmiotów dziedzictwa kulturowego. Miedzy innymi wykorzystuje się je do: potwierdzenia autentyczności dzieł sztuki, określenia stanu konserwacji, wieku dzieła.

Inną dziedziną wykorzystującą badania nieniszczące jest medycyna, np. diagnostyka i chirurgia ultrasonograficzna, diagnostyka rentgenowska, badania wizualne z użyciem endoskopów i inne.

Celem badań nieniszczących jest zapewnienie bezpieczeństwa ludziom, które w dużej mierze zależy od niezawodności konstrukcji i urządzeń. Badania te umożliwiają zdiagnozowanie istotnych uszkodzeń elementów, które zagrażają integralności urządzeń i konstrukcji i wskazanie wyeliminowania takich obiektów z użytku. Celem badań nieniszczących jest także zapobieganie: stratom ludzkim, materialnym oraz katastrofom ekologicznym.

Powodem prowadzenia badań nieniszczących były i są katastrofy i awarie różnych urządzeń i konstrukcji, jakie miały miejsce oraz groźba ich wystąpienia. Przykład może stanowić największa katastrofa budowlana w historii Polski, mająca miejsce 28 stycznia 2006 r. na terenie hali wystawowej Międzynarodowych Targów Katowickich podczas trwania wystawy gołębi pocztowych. Zginęło 65 osób, a ponad 140 zostało rannych.

Prowadzenie badań nieniszczących polega na:

Ø      doborze metody badań,

Ø      doborze wyposażenia aparatury i środków do badań,

Ø      wykonaniu badań,

Ø      ocenie wyników badań, np. wg kryteriów akceptacji,

Ø      sporządzeniu protokołu badań.

Zarówno ogólne jak i szczegółowe informacje dotyczące przeprowadzenia każdej metody badawczej, a także rodzaju badanych elementów oraz przygotowania personelu określają stosowne normy PN-EN oraz PN-ISO. Każdą metodę badawczą reguluje kilkadziesiąt norm. Normy podają także sposób sporządzenia dokumentacji badań (opis badanego elementu, miejsce badań, rodzaj zastosowanej metody, opis wyników badań, ocena wadliwości, dane kontrolera, data i miejsce badania). Przykładowy protokół badania, którego postać zależy od zastosowanej metody, przedstawiono w tablicach 1-3

Tablica1

Przykład protokołu badań radiograficznych ujmujący warunki badań (a) oraz wyniki (b)

a)

b)