Wykład 11.doc

Wykład 11

Wzrost posttraumatyczny (postraumatic growth)

n                     DEFINICJA: pozytywna psychologiczna zmiana doświadczana jako rezultat zmagania się z wysoce wymagającymi warunkami życia

q                     Po moim pierwszym nowotworze, nawet najmniejsze radości zyskały szczególne znaczenie – oglądanie pięknych zachodów słońca, przytulenie mojego dziecka, śmiech Doroty. Takie poczucie nie opuszczało mnie. Po moim drugim i trzecim nowotworze proste radości życia są wszędzie i są nieograniczone, ponieważ przywiązuję wielką wagę do mojej rodziny i przyjaciół oraz kontempluję resztę mojego życia … życia, które oczywiście nie jest dla mnie czymś pewnym.

q                     Po śmierci Aarona [syna] jestem wrażliwszym oraz bardziej skutecznym pastorem i życzliwym doradcą, niż kiedykolwiek przedtem. Jednak w okamgnieniu oddałbym to wszystko za syna. Gdybym mógł wybierać, zrzekłbym się całego mojego duchowego wzrostu, które wyniknęło z tego doświadczenia … Lecz nie mogę wybierać.

Wymiary posttraumatycznego wzrostu

n                    większe docenianie życia i poczucie zmiany priorytetów

n                    cieplejsze i bardziej intymne relacje z innymi

n                    większe poczucie osobistej siły

n                    rozpoznanie nowych możliwości lub ścieżek życiowych

n                    rozwój duchowy

<obrazek>

Komentarz do modelu posttraumatycznego wzrostu (PW)

n                     Jakie właściwości osobiste towarzyszą PW? Wystąpił związek PW z ekstrawersją, otwartością na doświadczenie, optymizmem, otwartością na uczucia, pozytywnymi emocjami – ale nie z neurotyzmem!

n                     Poznawcze przetwarzanie doświadczenia traumy, niezbędne dla PW, jest uruchamiane przez dysonans między reprezentacją psychiczną traumy a dotychczasowym naszym „światem założeń” (n.t. siebie, innych ludzi, świata).

n                     Dysonans ten powoduje ruminacje (powracające myśli, związane z traumą), które początkowo mają charakter zautomatyzowany i intruzywny, ale z czasem – nieco bardziej zamierzony i refleksyjny (podobnie jak w procesie twórczym)

n                     Co dzieje się podczas powolnego przechodzenia od ruminacji „raczej zautomatyzowanych” do „raczej refleksyjnych”? M.in. uporczywe myślenie kontrfaktyczne, przeżywanie trudnych uczuć (żalu, złości, etc.) związanych z traumą, powolne godzeniem się z utratą.

Zaburzenia nastroju (afektywne)

Czym jest anhedonia?

To niezdolność do przeżywania zarówno uczucia smutku, jak i radości

              Nie zależy mi na niczym. Nie chce mi się jeździć konno, gdyż ćwiczenie to jest zbyt agresywne… Nie chce mi się leżeć, bo albo musiałbym pozostać w pozycji leżącej, albo musiałbym wstać, a tego też mi się nie chce… Nic mi się nie chce

Kierkegaard (1844)

TYPY ZABURZEŃ NASTROJU

q                     EPIZOD DEPRESYJNY (występuje aktualnie)

n                     łagodny, umiarkowany, ciężki bez objawów psychotycznych, ciężki z objawami psychotycznymi (spójnymi / nie spójnymi z nastrojem)

n                     z objawami somatycznymi, bez objawów somatycznych             

q                     ZABURZENIE DEPRESYJNE NAWRACAJĄCE (epizod depresji występuje aktualnie i występował w przeszłości)

n                     j.w.

q                     ZABURZENIE AFEKTYWNE DWUBIEGUNOWE

n                     I (aktualnie występuje epizod manii i nie ma znaczenia, czy w przeszłości występował epizod depresyjny)

n                     II (aktualnie występuje epizod depresji i w przeszłości występował epizod manii, hipomanii lub mieszany)

q                     DYSTYMIA (przewlekła i łagodna depresja – min. 2 lata, remisja nie dłużej, niż 2 m-ce)

q                     CYKLOTYMIA (okresy przewlekłej i łagodnej depresji oraz hipomanii – przez min. 2 lata)

Rozróżnienia:

n                   Czym różni się:

q                   „duża depresja” od „małej depresji”?

q                   „depresja endogenna” od „depresji egzogennej (reaktywnej”)?

q                   dystymia od zaburzenia adaptacyjnego?

n                   Czym charakteryzuje się:

q                   „depresja poporodowa”?

q                   „depresja podwójna”?

EPIZOD DEPRESYJNY / Z. D. NAWRACAJĄCE

n                    Ryzyko wstąpienia: 12%

n                    Różnice płciowe: 2 razy częściej u kobiet

n                    Początek: najczęściej po 40 roku życia

n                    Czas trwania epizodu: ok. 6 miesięcy (depresja nie leczona może trwać ok. 40 miesięcy lub dłużej)

n                    Ryzyko nawrotu: po pierwszym epizodzie depresyjnym u 50% chorych występuje następny

Kryteria epizodu depresyjnego (ICD-10)

q                     Czas trwania – co najmniej 2 tygodnie

q                     A. Objawy psychopatologiczne (co najmniej 2):

n                     Nastrój obniżony w stopniu wyraźnie nieprawidłowym dla danej osoby, utrzymujący się przez większość dnia i prawie każdego dnia, w zasadzie nie podlegający wpływowi wydarzeń zewnętrznych

n                     Utrata zainteresowań lub zadowolenia w zakresie aktywności, które zwykle sprawiają przyjemność

n                     Zmniejszona energia lub zwiększona męczliwość

q                     B. Dodatkowe objawy (co najmniej 2):

n                     Spadek zaufania lub szacunku do siebie

n                     Nieracjonalne poczucie wyrzutów sumienia lub nadmiernej a nieuzasadnionej winy

n                     Nawracające myśli o śmierci lub samobójstwie

n                     Skargi na zmniejszoną zdolność myślenia lub skupiania się, albo jej przejawy, takie jak niezdecydowanie

n                     Zmiany w zakresie aktywności psychoruchowej w postaci pobudzenia lub zahamowania

n                     Zaburzenia snu wszelkiego typu

n                     Zmiany łaknienia wraz z odpowiednią zmianą wagi

Nasilnie epizodu depresyjneg / z.d. nawracającego