Mgr Renata Kreczmańska

Studia doktoranckie

Teologia moralna

UKSW

Wykład z dnia 20 maja 2008 r., dla studentów studiów stacjonarnych teologii ogólnej i misjologii, rok III

HASŁO: „Komu wiele dano, od tego wiele wymagać się będzie; a komu wiele zlecono, tym więcej od niego żądać będą.” – Łk 12,48

Temat: Życie konsekrowane jako szczególna forma powołania religijnego w Kościele

Bibliografia: Jan Paweł II, Posynodalna adhortacja apostolska Vita consecrata o życiu konsekrowanym i jego misji w Kościele i świecie, 25 marca 1996 roku, w Uroczystość Zwiastowania Pańskiego [18 rok pontyfikatu]

1

„Szczególność” drogi określona jest w czterech układach parowych:

1)    z racji daru, łaski, jaką Pan Bóg daje;

2)    z racji zadań, jakie z tego wynikają;

w aspekcie:

1)    wewnętrznym;

2)    zewnętrznym;

z racji:

1)    jednostki;

2)    wspólnoty.

a także z racji:

1)    życia doczesnego;

2)    życia wiecznego;

14

Dodatek:

Rady ewangeliczne w odniesieniu do relacji osobowych

WSTĘP

Ewangelicznych podstaw życia konsekrowanego należy szukać w szczególnej relacji, jaką Jezus nawiązał w czasie swego ziemskiego życia z niektórymi spośród swoich uczniów, wzywając ich, by nie tylko przyjęli Królestwo Boże we własnym życiu, ale także by oddali swoje życie w służbę tej sprawy, porzucając wszystko i naśladując wiernie Jego sposób życia. – VC 14

Świeccy w sposób szczególny są powołani do głoszenia ewangelicznego orędzia w życiu doczesnym – VC 32. Odzwierciedlają tajemnicę Wcielonego Słowa przede wszystkim jako Tego, który jest Alfą i Omegą świata, podstawą i miarą wartości wszystkich rzeczy stworzonych – VC 16. Dla misji wiernych świeckich, którzy mają szukać Królestwa Bożego, zajmując się sprawami świeckimi i kierując nimi po myśli Bożej – KK 11, odpowiednim fundamentem jest konsekracja przez chrzest i bierzmowanie, wspólna wszystkim członkom Ludu Bożego – VC 31.

Duchowni są żywymi wizerunkami Chrystusa-Głowy i Pasterza, prowadzącego swój Lud, który wędruje przez rzeczywistość doczesną, pomiędzy „już” a „jeszcze nie”, w oczekiwaniu na Jego przyjście w chwale. Szafarze pełniący posługę święceń otrzymują oprócz tej konsekracji podstawowej także konsekrację w sakramencie święceń, aby kontynuować w czasie posługę apostolską – VC 31.

Konsekrowani mają wskazywać świętość Kościoła – VC 32 i ukazywać, że Wcielony Syn Boży jest eschatologicznym celem ku któremu wszystko zmierza, blaskiem, przy którym blednie wszelkie inne światło, nieskończonym pięknem, które samo zdolne jest zaspokoić wszystkie pragnienia ludzkiego serca – VC 16. Osoby konsekrowane, które obierają drogę rad ewangelicznych, otrzymują nową i specjalną konsekrację, która co prawda nie jest sakramentalna, ale zobowiązuje je do naśladowania-przez praktykę celibatu, ubóstwa i posłuszeństwa-tej formy życia, jaką sam Jezus przyjął i dał za wzór uczniom – VC 31.

K-ł zawsze postrzegał profesję rad ewangelicznych jako uprzywilejowaną drogę do świętości. Już same określenia, którymi ją opisuje:

à szkoła służby Panu, à szkoła miłości i świętości, à droga lub stan doskonałości

wskazują zarówno na skuteczność i bogactwo środków właściwych dla tej formy życia ewangelicznego, jak i na szczególny wysiłek tych, którzy je podejmują – VC 35

Wszyscy w K-le są konsekrowani przez chrzest i bierzmowanie – VC 31. Życie konsekrowane stanowi szczególne i owocne pogłębienie konsekracji chrzcielnej – VC 30. Ta nowa konsekracja różni się jednak od pierwszej swą specyfiką, jako że nie jest jej koniecznym następstwem – KK 44. Każdy ochrzczony jest powołany, aby mocą łaski udzielonej mu przez Boga zachowywać czystość właściwą dla jego stanu życia, okazywać posłuszeństwo Bogu i K-łowi oraz zachowywać rozsądny dystans wobec dóbr materialnych, ponieważ wszyscy są powołani do świętości, która polega na doskonałej miłości. Jednakże chrzest sam w sobie nie wiąże się z powołaniem do celibatu lub do dziewictwa, do rezygnacji z posiadania dóbr i do posłuszeństwa przełożonemu w specyficznej formie rad ewangelicznych. Dlatego ich profesja zakłada istnienie swoistego daru Bożego, który nie jest udzielany wszystkim – VC 30

Osoby konsekrowane otrzymują nową i specjalną konsekrację, która co prawda nie jest sakramentalna, ale zobowiązuje je do naśladowania-przez praktykę celibatu, ubóstwa i posłuszeństwa-tej formy życia, jaką sam Jezus przyjął i

dał za wzór uczniom – VC 31

A.I.1.

Powołanie do życia konsekrowanego jest wyłączną inicjatywą Boga – VC 17. Powołanie do życia konsekrowanego jest wielkim darem, niczym nie zasłużonym, indywidualną drogą do świętości bezpośrednio dla osoby, która zostaje powołana. Bóg zaprasza każdego do takiego stanu życia, poprzez który najszybciej w stanie osiągnąć zbawienia. Jest to powołanie nie tyle z racji zdolności, predyspozycji, talentów, choć i te są uwzględniane w Bożej pedagogii, ale bardziej z powodu z nędzy ludzkiej i braków danej osoby, a więc jako ratunek. Świadomość tego uczy wielkiej pokory, że nie dla zasług, nie z powodu własnej wielkości, predyspozycji, ale z powodu mojej nędzy jestem powołany przez Pana Boga na taką czy inną drogę. Dot. to także życia konsekrowanego.

Wybór rad ewangelicznych nie prowadzi w żadnej mierze do zubożenia wartości autentycznie ludzkich – VC 87.

A.I.2.

Życie konsekrowane, głęboko zakorzenione w przykładzie życia i w nauczaniu Jezusa, jest darem Boga Ojca udzielonym jego Kościołowi za sprawą Ducha Świętego - VC 1. Służy budowie Ciała Chrystusa i misji Kościoła w świecie – VC 4. Życie konsekrowane wyraża najgłębszą istotę powołania chrześcijańskiego oraz dążenie całego Kościoła-Oblubienicy do zjednoczenia z jedynym Oblubieńcem – KK 44.

Życie konsekrowane „naśladuje wierniej i ustawicznie uprzytamnia w K-le tę formę życia” – KK 44, jaką Jezus-najdoskonalszy konsekrowany i misjonarz Ojca w Jego Królestwie-obrał dla siebie i wskazał uczniom, którzy szli za Nim - KK 44.

Życie konsekrowane wskazuje wszystkim ochrzczonym w Chrystusie, a więc całemu Kościołowi prawdziwy porządek życia doczesnego, że „nie mamy tutaj trwałego miasta” (Hbr 13, 14), bo „nasza bowiem ojczyzna jest w niebie” (Flp 3, 20), a jedyną rzeczą naprawdę konieczną jest poszukiwanie „Królestwa Boga i Jego sprawiedliwości” (por. Mt 6, 33) i nieustanne przyzywanie przyjścia Chrystusa – VC 26 . Życie konsekrowane pozostaje w służbie tego ostatecznego objawienia się chwały Bożej – VC 27

Zadanie powierzone życiu konsekrowanemu polega na ukazywaniu, że Wcielony Syn Boży jest eschatologicznym celem ku któremu wszystko zmierza, blaskiem, przy którym blednie wszelkie inne światło, nieskończonym pięknem, które samo zdolne jest zaspokoić wszystkie pragnienia ludzkiego serca. – VC 16. Eschatologiczna natura życia konsekrowanego objawia się także w tym, że jest tą formą życia, jaka będzie wieczną rzeczywistością wszystkich, że ani nie żenić się nie będą, ani za mąż nie będą wychodziły, gdyż będą w pełni skoncentrowani na Bogu. Życie konsekrowane jest więc zapowiedzią przyszłego Królestwa – VC 26.

Osoby konsekrowane mają też być świadkami Boskiej Komunii, żyć duchowością komunii, która stanowi zwieńczenie historii człowieka–VC 46.

A.I.3.

W naszym świecie, gdzie ślady Boga wydają się często zatarte, pilnie potrzebne jest zdecydowane świadectwo prorockie osób konsekrowanych. Jego przedmiotem powinno być przede wszystkim pierwszeństwo Boga i dóbr przyszłych, czego przejawem jest naśladowanie Chrystusa czystego, ubogiego i posłusznego, całkowicie oddanego chwale Ojca oraz miłości do braci i sióstr– VC 85.

Świat potrzebuje radykalizmu ewangelicznego i braterskiej służby-przede wszystkim ubogim i opuszczonym. Ta służba pozwala dostrzec szczególnie wyraziście jedność przykazania miłości Boga i bliźniego – VC 5.

Życie konsekrowane, jeśli jest prawdziwie przeżywane i wiedzione, stanowi odnowę społeczeństwa, służy budowaniu społeczeństwa ziemskiego w oczekiwaniu na nadejście Królestwa niebieskiego – VC 6. Życie konsekrowana jest – w swoich założeniach – wymownym znakiem komunii, równości w godności wszystkich ludzi, powszechnego przeznaczenia dóbr. Ukazuje, iż świat jest w zamyśle Bożym gościnnym domem dla wszystkich szukających Boga i spraw duchowych. Jest także krzewieniem ludzkiej solidarności, jakiej domaga się jedność natury ludzkiej. Tam, gdzie osoby konsekrowane podejmują służbę w ośrodkach uniwersyteckich i wychowawczych, kulturalnych i społecznych, wnoszą wkład w budowanie cywilizacji miłości – por. VC 6.

Przypomnienie: cztery zasady cywilizacji życia i miłości [za EV 98]:

(1)               prymat osoby nad rzeczą;

(2)               prymat bycia nad posiadaniem;

(3)               prymat etyki nad techniką;

(4)               prymat miłosierdzia nad sprawiedliwością

A.II.

KLĘSKA nie polega na spadku liczebności, ale na zaniku duchowej wierności Chrystusowi oraz własnemu powołaniu i misji – VC 63. Stąd życie konsekrowane ma do dyspozycji wielkie środki, adekwatnie do wielkości, szczególności drogi.

Są to:

(1)             rady ewangeliczne;

(2)             szczególne charyzmaty Ducha Świętego;

(3)             szczególna relacja z Kościołem – Oblubienicą Chrystusa;

A.II.1.

Dziewictwo, ubóstwo i posłuszeństwo to przymioty Jezusa – VC 1, które są podejmowane nie ze względu na ich samą wartość, bo raczej są one wbrew naturze, która przecież w Bożym zamyśle, jest dobra, ale ze względu na Osobę Jezusa. Profesja czystości, ubóstwa i posłuszeństwa jest wezwaniem, by nie lekceważyć ran zadanych przez grzech pierworodny. Rady ewangeliczne podkreślają względność dóbr i wskazują na Boga jako na dobro absolutne. Ci, którzy idą drogą rad ewangelicznych, choć dążą do własnego uświęcenia, ukazują ludzkości drogę „duchowej terapii”, ponieważ odrzucają bałwochwalczy kult stworzenia i w pewnej mierze czynią widzialnym Boga żywego – VC 87.

Czystość celibatariuszy i dziewic, jako wyraz oddania się Bogu niepodzielnym sercem (por.2 Kor 7,32-34), jest odblaskiem nieskończonej miłości łączącej trzy Boskie Osoby w tajemniczej głębi życia trynitarnego;

Ubóstwo głosi, że Bóg jest jedynym prawdziwym bogactwem człowieka. Przeżywane na wzór Chrystusa, który „będąc bogaty (...) stał się ubogim” (2 Kor 8, 9), wyraża całkowity dar z siebie, jaki składają sobie nawzajem trzy Osoby Boskie. Ten dar przelewa się w stworzenie i objawia się w pełni we Wcieleniu Słowa i w Jego odkupieńczej śmierci.

Posłuszeństwo praktykowane na wzór Chrystusa, którego pokarmem było wypełnianie woli Ojca (por. J 4, 34), objawia wyzwalające piękno uległości synowskiej, a nie niewolniczej, wzbogaconej poczuci...