Ameryka Północna
[edytuj]
Z Wikipedii
Skocz do: nawigacji, szukaj
Ten artykuł dotyczy kontynentu. Zobacz też: Mgławica Ameryka Północna.
Ameryka Północna – zdjęcie satelitarne w naturalnych barwach
Zlewiska oceanów w Ameryce Północnej
Skały: osadowe, wulkaniczne, plutoniczne metamorficzne
Zobacz zbiór multimediów na Wikimedia Commons:Ameryka Północna
Ameryka Północna – kontynent o powierzchni 24 242 000 km² (co stanowi 16,3% całkowitej powierzchni lądów na kuli ziemskiej), położony na półkulach: północnej i zachodniej. Do Ameryki Północnej należy Ameryka Środkowa.
Spis treści
[ukryj]
· 1 Dane geograficzne
· 2 Ludność
· 3 Podział polityczny Ameryki Północnej
o 3.1 Państwa Ameryki Północnej i ich stolice
o 3.2 Terytoria zależne
· 4 Regiony fizycznogeograficzne
Dane geograficzne [edytuj]
Osobny artykuł: Geografia Ameryki Północnej.
Od zachodu Amerykę Północną otacza Ocean Spokojny, od północy Ocean Arktyczny, a od wschodu Ocean Atlantycki. Ameryka Północna od Azji oddzielona jest Cieśniną Beringa. Na południu łączy się z Ameryką Południową. Południowa część nazywana jest Ameryką Łacińską.
Najdalej wysunięte punkty kontynentu:
· na północy - Kap Morris Jesup (83°40'N),
· na południu - Wyspa Kokosowa (5°32'N),
· na zachodzie - Przylądek Wrangla (172°25′E),
· na wschodzie - Przylądek Północno-Wschodni (11°00'W).
Skrajne punkty lądowej części Ameryki Północnej:
· na północy - Przylądek Murchisona (71°58'N),
· na południu - Punta Mariato (7°12'N),
· na zachodzie - Przylądek Księcia Walii (168°05'W),
· na wschodzie - Cape St. Charles (55°40'W).
Rozciągłość południkowa 7,2 tys. km, równoleżnikowa 6,8 tys. km. Kontynent silnie rozczłonkowany, długość linii brzegowej 75 600 km. 8,3% Ameryki Północnej stanowią półwyspy, a 16,7% - wyspy. Największymi półwyspami są:
· Labrador - 1430 tys. km²,
· Jukatan - 150 tys. km²,
· Kalifornijski - 144 tys. km²,
· Floryda - 110 tys. km²,
· Malville'a - 63 tys. km²,
· Seward - 50 tys. km²,
· Nowa Szkocja - 45 tys. km²,
· Alaska - 45 tys. km².
Do największych wysp opisywanego kontynentu należą:
· Grenlandia - 2175,6 tys. km² (największa wyspa na świecie)
· Ziemia Baffina - 507 tys. km²,
· Wyspy Królowej Elżbiety - 419 tys. km²,
· Wyspa Wiktorii - 217 tys. km²,
· Wyspa Ellesmere'a - 196 tys. km²,
· Nowa Fundlandia - 112 tys. km²,
· Kuba - 105 tys. km²,
W Ameryce Północnej zaznacza się przewaga gór i wyżyn nad nizinami - średnia wysokość 781 m. Najwyższym punktem jest McKinley (znany też jako Denali - 6194 m) na Alasce, natomiast najniższy znajduje się w Dolinie Śmierci (86 m p.p.m.). Ponad 64% powierzchni leży powyżej 300 m. Wzdłuż zachodnich brzegów Kordyliery (aktywne sejsmicznie) z wewnętrznymi wyżynami (Kolorado, Meksykańska), wewnątrz Wielkie Równiny i Niziny Wewnętrzne, na wschodzie Appalachy. Wybrzeża wschodnie nizinne. Klimat od okołobiegunowego na północy przez umiarkowany, podzwrotnikowy i zwrotnikowy do równikowego w Ameryce Środkowej. W Kordylierach klimaty górskie. Głównymi rzekami są: Missisipi z Missouri, Mackenzie, Jukon, a jeziorami: Górne, Huron, Michigan, Wielkie Jezioro Niedźwiedzie, Wielkie Jezioro Niewolnicze, Erie. Na północy pustynie arktyczne, tundra, lasy iglaste, ku południu przechodzą w lasy mieszane i liściaste, w części środkowej prerie, na pd.-zach. półpustynie i pustynie. W Kordylierach górskie lasy iglaste i roślinność alpejska, na wybrzeżach Ameryki Środkowej lasy równikowe. Fauna zróżnicowana: wół piżmowy, renifer karibu, jeleń wirginijski, niedźwiedzie (baribal, grizzly), bizon (w rezerwatach).
Ludność [edytuj]
Amerykę Północną zamieszkuje 524 mln ludzi (dane z 2007 roku), co stanowi około 8% ludności świata, głównie biali, czarni i Indianie. Gęstość zaludnienia jest niewielka w porównaniu do średniej gęstości zaludnienia świata i wynosi 21,5 osoby/km². Rozmieszczenie ludności jest bardzo nierównomierne i jest następstwem silnego zróżnicowania warunków środowiska przyrodniczego. Najbardziej zaludnione tereny to: Bermudy - 1189 osób/km2 (1994) i Barbados 607 osób/km2 (1994), a najmniej zaludnione tereny to obszar Grenlandii (0,2 osób/km2 - 1992) i Kanada - 3 osoby/km2 (1994). Szczególnie ważnym czynnikiem wpływającym na rozmieszczenie ludności jest fakt, że ogromna powierzchnia kontynentu znajduje się pod wpływem klimatów: polarnego, subpolarnego i umiarkowanie chłodnego, co znacząco ogranicza możliwość trwałego egzystowania człowieka na północy. Kolejnym obszarem o niewielkiej koncentracji ludności są Kordyliery wraz z kotlinami śródgórskimi, a także obszary pustynne i półpustynne. W Ameryce Północnej można również wskazać obszary o wysokiej koncentracji ludności, np. pogranicze kanadyjsko-amerykańskie, północny wschód Stanów Zjednoczonych, niektóre odcinki wybrzeża Oceanu Spokojnego a także tereny ciągnące się od Meksyku po Gwatemalę. Państwami o największej gęstości zaludnienia w Ameryce Północnej są kraje wyspiarskiej części Ameryki Środkowej.
Podział polityczny Ameryki Północnej [edytuj]
Ameryka Północna – mapa polityczna
Ameryka Północna w końcu XVIII wieku
Państwa Ameryki Północnej i ich stolice [edytuj]
Lp.
Państwo
Stolica
...
najlepsze1234