Służba Bezpieczeństwa i Higieny Pracy.docx

Służba Bezpieczeństwa i Higieny Pracy

5. Służba Bezpieczeństwa i Higieny Pracy

      Służba BHP została powołana do życia uchwałą nr 592 Prezydium Rządu z dnia 1 sierpnia 1953 r. Działanie służby BHP uregulowało zarządzenie Przewodniczącego Państwowej Komisji Planowania Gospodarczego z dnia 16 września 1953 r.

      Zmieniająca się sytuacja gospodarcza i polityczna wielokrotnie korygowała kształt aktów prawnych będących podstawą funkcjonowania służby BHP, a mianowicie:
- uchwała nr 333 Rady Ministrów z 22 listopada 1968 r.,
- uchwała nr 36 Rady Ministrów z 1 lutego 1974 r.,
- wytyczne nr 25 MPPiSS z 6 sierpnia 1985 r.,
- uchwała nr 14 Rady Ministrów z 18 lutego 1992 r., (stanowiła istotną nowelizację o kwalifikacjach
  służby BHP, a także określała jej zadania i uprawnienia),
- znowelizowany w lutym 1996 r. Kodeks pracy uzupełnił dotychczasową lukę w przepisach    nakładając na pracodawcę obowiązek powoływania służb BHP w zależności od liczby pracowników,
- rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 2 września 1997r.w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy
  ( Dz.U. nr 109 , poz.704) (określiło szczegółowy zakres działania, uprawnienia, organizację,
  liczebność i podporządkowanie służby BHP oraz wymagane kwalifikacje pracowników służby BHP),
- ustawa z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy. Rozdział X, art. 23711 Służba bezpieczeństwa
  i higieny pracy [ Dz. U.1998 nr 21 poz. 94],
- rozporządzenie RM z dnia 2 z dnia 2 września 1997 r. w sprawie służby bhp
  [Dz. U. Nr 109, poz. 704, ze zm. W Dz.U z 2004 r. Nr 246, poz. 2468 i z 2005 r. Nr 117, poz. 986].

      Zgodnie ze zmianami w rozporządzeniu RM z dnia 2 września 1997 r. w sprawie służby bhp wprowadzonymi w 2004 i 2005 r., między innymi ustalono:

      Ze względu na postęp naukowo-techniczny w procesach pracy oraz wyższe standardy unijne dotyczące bezpieczeństwa pracy i ochrony zdrowia, podwyższono w znowelizowanym rozporządzeniu wymagania zawodowe wobec pracowników służby bhp, np.:

1) Zrezygnowano z zatrudniania osób z wykształceniem średnim, poza osobami posiadającymi

zawód technika bezpieczeństwa i higieny pracy. W efekcie pracownicy tej służby muszą mieć odpowiednie kierunkowe przygotowanie zawodowe, takie jak: technik bezpieczeństwa i higieny pracy, wyższe wykształcenie o kierunku ub specjalności "bezpieczeństwo i higiena pracy" lub studia podyplomowe z tej dziedziny.

2) Wprowadzono stanowisko starszego specjalisty ds. bezpieczeństwa i higieny pracy oraz ustalono wymagania kwalifikacyjne dla tego stanowiska.

3) Dla osób zatrudnionych w służbie bhp i wykonujących jej zadania w dniu wejścia rozporządzenia w życie, nie spełniających określonych wymagań kwalifikacyjnych, utrzymano prawo do zatrudnienia

i wykonywania zadań przez 8 lat po dniu wejścia w życie tego aktu wykonawczego.

Zgodnie z art. 23711 Kodeksu pracy:
1) Pracodawca zatrudniający więcej niż 100 pracowników tworzy służbę bezpieczeństwa i higieny pracy, zwaną dalej służbą "służbą bhp", pełniącą funkcje doradcze i kontrolne w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy.
2) Pracodawca zatrudniający do 100 pracowników powierza wykonywanie zadań służby bhp pracownikowi zatrudnionemu przy innej pracy.
3) Pracodawca posiadający ukończone szkolenie niezbędne do wykonywania zadań służby bhp może sam wykonywać zadania tej służby, jeżeli:

- zatrudnia do 10 pracowników albo

- zatrudnia do 20 pracowników  i jest zakwalifikowany do grupy działalności, dla której ustalono nie wyższą niż trzecią kategorię ryzyka w rozumieniu przepisów o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych.
4) Pracodawca - w przypadku braku kompetentnych pracowników – może powierzyć wykonywanie zadań służby bhp specjalistom spoza zakładu pracy.
5) Pracownik służby bhp oraz pracownik zatrudniony przy innej pracy, któremu powierzono wykonywanie zadań służby bhp, o którym mowa w pkt. 2, a także specjalista spoza zakładu pracy powinni spełniać wymagania kwalifikacyjne niezbędne do wykonywania zadań służby bhp oraz ukończyć szkolenie w dziedzinie bezpieczeństwa i higieny pracy dla pracowników tej służby.
6) Pracownik służby bhp oraz pracownik zatrudniony przy innej pracy, któremu powierzono wykonywanie zadań tej służby, nie mogą ponosić jakichkolwiek niekorzystnych dla nich następstw z powodu wykonywania zadań i uprawnień służby bhp.
7) Właściwy inspektor pracy może nakazać utworzenie służby bhp, albo zwiększenie liczby pracowników tej służby, jeżeli jest to uzasadnione stwierdzonymi zagrożeniami zawodowymi.

      Wymagania zawarte w znowelizowanym Rozporządzeniu Rady Ministrów z dnia 2 września 1997 r. w sprawie służby bezpieczeństwa i higieny pracy. Na podstawie art.23711 § 5 ustawy z dnia 26 kwietnia 1974 r. – Kodeksu pracy (Dz.U. z 1998 r. Nr 212, poz. 94, z późn. zm.) zarządza się, co następuje:
1.Służbę bezpieczeństwa i higieny pracy, zwaną dalej "służbą bhp", stanowią wyodrębnione komórki
organizacyjne jednoosobowe lub wieloosobowe.
2. Liczbę pracowników służby bhp ustala, pracodawca, biorąc pod uwagę stan zatrudnienia oraz występujące w zakładzie warunki pracy i związane z nimi zagrożenia zawodowe, a także uciążliwości pracy.
3.Pracodawca zatrudniający od 100 do 600 pracowników tworzy wieloosobową lub jednoosobową komórkę albo zatrudnia w tej komórce pracownika służby bhp w niepełnym wymiarze czasu pracy.
4.Pracodawca zatrudniający ponad 600 pracowników zatrudnia w pełnym wymiarze czasu pracy co najmniej 1 pracownika służby bhp na każdych 600 pracowników.
5.Służba bhp podlega bezpośrednio pracodawcy. U pracodawcy będącego jednostką organizacyjną służba bhp podlega, bezpośrednio osobie zarządzającej tą jednostką lub osobie wchodzącej w skład organu zarządzającego, upoważnionej przez ten organ do sprawowania nadzoru w sprawach z zakresu bhp.

Pracowników służby bhp zatrudnia się na stanowiskach:
- inspektorów,
- starszych inspektorów,
- specjalistów,
- starszych specjalistów oraz
- głównych specjalistów do spraw bezpieczeństwa i higieny pracy

Pracownikami służby bhp mogą być osoby spełniające następujące wymagania kwalifikacyjne:
1) inspektorem do spraw bezpieczeństwa i higieny pracy może być osoba posiadająca zawód technika bhp,
2) starszym inspektorem do spraw bezpieczeństwa i higieny pracy może być osoba posiadająca:

a) zawód technika bezpieczeństwa i higieny pracy oraz co najmniej 3-letni staż pracy w służbie bhp lub
b) wyższe wykształcenie o kierunku lub specjalności w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy albo studia podyplomowe w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy.

3) specjalistą do spraw bezpieczeństwa i higieny pracy może osoba posiadająca wyższe wykształcenie o kierunku lub specjalności w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy albo studia podyplomowe w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy oraz co najmniej 1 rok stażu pracy w służbie bhp,

4) starszym specjalistą do spraw bezpieczeństwa i higieny pracy może być osoba posiadająca wyższe wykształcenie o kierunku lub specjalności w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy albo studia podyplomowe w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy oraz co najmniej 3-letni staż pracy w służbie bhp,

5) głównym specjalistą do spraw bezpieczeństwa i higieny pracy może być osoba posiadająca wyższe wykształcenie o kierunku lub specjalności w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy albo studia podyplomowe w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy oraz co najmniej 5-letni staż pracy w służbie bhp.