Kolcowój, Licyjska jagoda, Goji, Chińska wilcza jagoda
Tłumaczenie artykułu o Wolfberry
http://en.wikipedia.org/wiki/Wolfberry
Uwaga: zmieniono nazwę z Wilczej jagody na Licyjską jagodę albo jagody Goji a to po zapoznaniu się z informacją dotyczącą Linneusza, pomylono dwie rzeczy t.j. pierwszy opis naukowy tego gatunku w literaturze zachodzniej pochodzi z Lycji (płn Anatolia) obecnie Turcja natomiast lycos po grecku oznacza wilk, stąd to nieporozumienie w tłumaczeniu nazwy naukowej nadanej przez Linneusza na nazwy w innych językach europejskich.
Inna nazwa wilcza jagoda jest również nazwą dla śnieżnej jagody (śnieguliczki amerykańskiej), Symphoricarpos occidentalis.
Kolcowój zwyczajny (szkarłatny)
Owoce: Licyjskie jagody
Scientific classification
Królestwo: Plantae
Grupa: Magnoliophyta
Klasa: Magnoliopsida
Rząd: Solanales
Rodzina: Solanaceae
Rodzaj: Lycium
Gatunki: Kolcowój
Lycium barbarum L. (K. zwyczajny lub szkarłatny)
Lycium chinense Mill. (K. chiński)
Lycium halimifolium Mill. (synonym for L. barbarum)
Lycium ovatum Loisel. (synonym for L. chinense Mill. var. chinense
Lycium turbinatum Veill. or Loisel. (synonym for L. barbarum)
Lycium vulgare Dunal (synonym for L. barbarum)
Licyjska jagoda jest pospolitą nazwą dla owoców należących do dwóch blisko spokrewnionych gatunków t.j. Lycium barbarum (Chinese: 寧夏枸杞; pinyin: Níngxià gǒuqǐ) i L. chinense (Chinese: 枸杞; pinyin: gǒuqǐ), dwa gatunki kolcowojów ang. boxthorn należących do rodziny psiankowych Solanaceae (do niej zalicza się również ziemniak, pomidor, kabaczek, pokrzyk wilcza jagoda, papryka oraz tytoń (potato, tomato, eggplant, deadly nightshade, chili pepper, i tobacco). Chociaż obszar pierwotnego występowania jest dokładnie nieznany (prawdopodobnie z Płd-Wsch Europy southeastern Europe do Płd-Zach. Azji southwest Asia), Licyjskie jagody są obecnie uprawiane w wielu rejonach świata [1] Jedynie w Chinach znajdują się znaczące gospodarczo obszary uprawy.
Zgodnie z informacjami Ministerstwa Rolnictwa USA United States Department of Agriculture Germplasm Resources Information Network,[2] ww. nosi nazwę chińskiej wilczej jagody, jagoda goji, i inne
(Chinese wolfberry, goji berry, barbary matrimony vine, bocksdorn, Duke of Argyll's tea tree,[3] or matrimony vine.[4] . Nie zwązane z miejscem pochodzenia tej rośliny powszechnie na rynku żywności ekologicznej używa się nazwy Tybetańska lub Himalajska Goji [5] i to we wszystkich produktach ekologicznych pochodzących od tej rośliny health food .
ZNACZENIE
Gatunek znany w Azji z tego że jest produktem wysoce pożywnym, Licyjskie jagody były używane w tradycyjnej medycynie chińskiej traditional Chinese medicine od 1900 lat wstecz (Gross et al., 2006). Legenda głosi że jagody były używane znacznie wcześniej t.j. związana z legendarnym Pierwszym Imperatorem Chin t.j. Shen Nung (Shennong), mitycznym ojcem rolnictwa, znawcy ziół żyjącym w przybliżeniu 2800 lat pne.
Począwszy od 21 stulecia n.e. w Stanach Zjedniczonych i innych krajach rozwiniętych szybko uznano wysokie wartości dietetyczne Licyjskiej jagody nutrient oraz bogactwo wysokiej jakości przeciwutleniaczy antioxidant wzbogacając listę produktów konsumpcyjnych. Tego rodzaju szybki rozwój komercyjny spowodował że Licyjskie jagody stały się produktem wysoko stojącym w rankingu super owoców superfruits[6][7] przewiduje się że do 2011 roku staną się częścią wielomiliardowego rynku.[8][9]
OPIS
Kolcowoje należą do gatunków krzewiastych corocznie zrzucających liście deciduous woody perennial plants, dorastają od 1 do 3 m wysokości. L. chinense rośnie w Chinach Płd i jest trochę niższy, podczas gdy L. barbarum rośnie w części Płn Chin przede wszystkim w prowincjach Ningxia Hui Autonomous Region i jest trochę wyższy.
Podział botaniczny podany poprzednio Magnoliophyta, wskazuje że kwiaty tej rośliny należą do klasy magnoliowców Magnoliopsida dwuliścienne (Dicotyledons) z liścieniami zarodkowymi w nasieniu zwanymi kotyledonami cotyledons pojawiającymi się podczas kiełkowania germination.
Rząd psiankowych Solanales wskazuje na byliny z kwiatami 5-cio krotnymi które są mniej lub bardziej złączone w okółki u podstawy, inne znane grupy roślin należące do tego rzędu to dzwonkowate, morning glory, powojowate bindweed, oraz bataty sweet potato jak również rośliny z rodziny psiankowych Solanaceae, o tym poniżej.
Na koniec rodzina psiankowych Solanaceae która jest uważana za rodzinę z dużą ilością gatunków trujących, w jej skład wchodzą setki gatunków włącznie z ziemniakami potato, pomidorami tomato, kabaczkami eggplant, pokrzykiem wilczą jagodą, papryką (paprika), tytoniem (tobacco), oraz petuniami (petunia). Chociaż rząd psiankowych obejmuje dużo roślin uprawnych z przeznaczeniem na spożycie to niektóre gatunki są trujące np. pokrzyk wilcza jagoda belladonna , lulek, mandaragora i inne.
LIŚCIE I KWIATY
Liście kolcowoju tworzą na łodydze ułożenie naprzeciwległe lub w okółki dochodzące do 3 liści w grupie, a, każdy z liści posiada kształt albo lancetowaty (kształt podobny do ostrza włóczni) albo owalny (jajowaty) ovate . Liście dochodzą do 7 cm długości i 3,5 cm szerokości z tępo zakończonymi lub zaokrąglonymi czubkami.
Kwiaty występują w zgrupowaniu 1-3 na łodyżkach o długości 1-2 cm. Kielich calyx (ulega rozerwaniu poprzez rozrastającej się jagody) jest w kształcie dzwonowaty lub rurkowy, płatki okwiatu sepals tworzą krótkie trójkątne płatki. Korona corolla jest koloru lawendy lub purpury o długości 9-14 cm z pięcioma lub sześcioma płatkami które są krótsze od rurki kielicha. Pręciki stamens zakończone są pylnikami anthers otwierającymi się podłużnie, one są krótsze od nóżki pręcika filaments .
Na półkuli północnej okres kwitnienia przypada od czerwca do września włącznie, a jagody dojrzewają począwszy od sierpnia do października w zależności od szerokości geograficznej, wysokości nad poziomem morza oraz specyfiki klimatu.
Oba gatunki kolcowojów wytwarzają jaskrawe, pomarańczowo-czerwone elipsoidalne jagody ellipsoid o długości 1-2 cm [11] Ilość nasion w każdej jagodzie jest różna i zależy od kultywaru cultivar oraz wielkości owocu, owoc zawiera zazwyczaj 10-60 nasion koloru żółtego, w nich zawierty jest skurczony zarodek. Jagody dojrzewają od lipca do października na półkuli północnej
ENTYMOLOGIA
Licyjskie jagody (ang. "Wolfberry"t.j. wilcze jagody) to najbardziej rozpowszechniona nazwa w kręgu zachodnim, podczas gdy gǒuqǐ (枸杞) jest chińską nazwą rośliny wytwarzającej te jagody. W języku chińskim jagody tej rośliny noszą nazwę gǒuqǐzi (枸杞子), gdzie zi oznacza nasiono lub jagodę . Inne pospolitsze nazwy to "the Duke of Argyll's Tea Tree"[3] oraz "matrimony vine".[4] . Rzadziej Licyjskie jagody w oznaczeniu farmakologicznym pharmacological znane są jako Lycii fructus, co oznacza po łacinie owoc Lycium..
Chociaż pochodzenie nazwy zwyczajowej Wolfberry (wilcza jagoda) jest trudno zdefiniować, to może pochodzić od znaczenia nazwy greckiej Greek lycos (λύκος), - wilk, najpierw użytej w nazwie pomidora Solanum lycopersicum lyco – wilk a persicum – brzoskwinia, zatem wilcza brzoskwinia nazwa nadana przez Linneusza Carolus Linnaeus w 1753[12], w tym samym roku nazwa Lycium barbarum została wprowadzona w literaturze botanicznej botanical nomenclature. Botanicznie podobna do pomidora w rodzinie psiankowych Solanaceae, nazwę ...
jedrus1a