PRZECIWDZIAŁANIE AGRESJI
Z agresją spotykamy się na co dzień. Często obwiniamy telewizję, "podwórko", szkołę, rodzinę. Warto się zatem zastanowić, czym jest agresja, co ją wywołuje. W oparciu o istniejące teorie i definicje można przyjąć, że agresja jest naturalnym, fizycznym wyładowaniem nagromadzonych negatywnych bodźców, napięć emocjonalnych. Agresja może być skierowana przeciwko komuś lub czemuś, ukierunkowana na zewnątrz lub przeciw sobie samemu. Psychologowie z Yale sformułowali tezę, iż "każda frustracja zawsze prowadzi do wystąpienia jednej z form agresji". Agresywne zachowania uznawane są powszechnie, jako społecznie szkodliwe i niebezpieczne. Koncentrujemy się na efektach tych działań, nie zaś na przyczynach. Dziecko - agresor zawsze będzie miało usprawiedliwienie dla swojego działania. Zazwyczaj jest to obrona przed czymś lub przed kimś. Reaguje ono na bodziec instynktownie bądź w jedyny mu znany sposób. W swej dotychczasowej pracy w zawodzie nauczyciela często spotykałam się z podobnymi sytuacjami. Dziecko wie, że postępuje niewłaściwie, ale nie umie w inny sposób. Nagromadzone negatywne uczucia muszą mieć swoje ujście. Być może gdyby znało inne możliwości skorzystałoby z nich, rozwiązując problem bez uciekania się do agresji. Opracowanie ukierunkowanego programu przezwyciężania agresji okazało się konieczne. Podstawą jego opracowania była literatura: Klaus W. Vopel, Gry i zabawy interakcyjne, cz. 1 - 4 R. Portmann, Gry i zabawy przeciwko agresji. T. Tomaszewski, Wstęp do psychologii R. Więckowski, Życie Szkoły 1/2002
PRZECIWDZIAŁANIE AGRESJI : PROGRAM ZAJĘĆ SOCJOTERAPEUTYCZNYCHCELE1.Poznanie wartości samego siebie i budowanie silnej tożsamości.2.Lepsze rozumienie siebie samego i innych ludzi.3.Rozpoznawanie elementów wyzwalających w nas złość i agresję.4.Dostrzeganie i wyrażanie agresywnych odczuć.5.Opanowanie agresji, a także jej przezwyciężanie.6.Nawiązywanie nie agresywnych kontaktów.7.Pokojowe rozwiązywanie konfliktów.ETAPY PRACY 1.Analiza sytuacji w grupie.2.Wprowadzenie gry interakcyjnej.3.Faza eksperymentalna.4.Faza oceny.ZASADY GRUPY1.Ufamy sobie.2.Nie zmuszamy nikogo do udziału.3.Znamy cel zadania.4.Znamy instrukcje działania.5.Jesteśmy aktywni.6.Dzielimy się swoimi doświadczeniami.GRY I ZABAWY Gry i zabawy przeciwko agresji są środkiem dydaktycznym. Możne je stosować w realizacji treści z zakresu edukacji polonistycznej, środowiskowej, na zajęciach motorycznych.
TREŚCI
BLOKI TEMATYCZNE
Budowanie poczucia własnej wartości i silnej osobowości.
-Poznajemy siebie-Wśród rówieśników-Lubię siebie-Indiańskie imiona
-Chcemy być lepsi-Tacy sami, a jednak inni-Moja wizytówka
-Inny nie znaczy gorszy-I ja mogę zostać Mikołajem-Trzy życzenia do złotej rybki
Uczymy się lepiej rozumieć siebie samych i innych.
-Wśród rówieśników-Jaki jestem-Chcemy być lepsi-O koleżeństwie-Moje sukcesy i porażki-Ręka nie musi bić-Zabawa w czterech kątach
-Błędy własne i cudze-Moje sukcesy i porażki-Przyjazna dłoń-O koleżeństwie
-O przyjaźni-Pierwsza pomoc-Moje sukcesy i porażki
Rozpoznawanie przyczyn wściekłości i agresji.
-Dobre i złe samopoczucie-Co mnie złości
-Kiedy jestem wściekły ...-Malowanie uczuć
-Agresja na obrazku-To mnie złości
Dostrzeganie agresywnych uczuć i ich wyrażanie.
-Co mnie złości-Moja mina wyraża moje uczucia
-Gdzie tkwi problem-Mowa ciała
-Łańcuch wściekłości-Reakcja łańcuchowa-Denerwuje mnie ...
Opanowanie i przezwyciężanie złości i agresji.
-Otrząsanie się ze złości-Balonowa bitwa-Czary mary na złe humory
-Obrona przed zaczepkami-Pojedynek na kciuki, plecy, stopy
-Moja książka /plakat/ przeciwko złości
Nawiązywanie nieagresywnych kontaktów.
-Budzenie jeża-Zmarznięte dłonie-Chroniący szałas-Świeci słoneczko; masaż pleców-Rzeźba grupy-Perskie oczko
-Zmarznięte dłonie-W jedności siła-Rzeźba grupy-Indianie na wojennej ścieżce
-Wyczarujmy przyjaźń-Rzeźba grupy
Pokojowe rozwiązywanie konfliktów.
-Kontrakt, co to takiego?-Złością do kosza
-Bajka o dziecku, które pokonało złość-Protokół z konfliktu
-Sporne kwestie-Pokojowe propozycje
"Co mnie złości"
LP
PRZEBIEG ZAJĘĆ
UWAGI
1.
Powitanie w kręgu zabawą "Jestem..."Każdy na kartce pisze zdanie zaczynające się od słów; Jestem /lub czuję, myślę itp./
Kartki papieru,przybory do pisania.
2.
Wprowadzenie do tematu zajęć.-Co nas najczęściej złości? -Co nas najbardziej złości?
3.
Rozpoznawanie przyczyn wściekłości i agresji. ALFABET ZŁOŚCI Każde dziecko wypisuje na kartce litery swojego imienia pionowo i szuka do każdej z nich dowolnego wyrazu - nazwy wydarzenia, które szczególnie go złości. Arogancja, gadulstwo, hałas.W grupach 4 osobowych rozmawiają o indywidualnych przyczynach wybuchów złości. Następnie tworzą Alfabet Złości z sytuacjami, które szczególnie złoszczą całą grupę.A - a nie mówiłemB - brzydka pogodaC - ciasnota D - draństwo ...Wykonanie klasowego Alfabetu Złości /ranking/Rozmowa nt. tego, co nas najczęściej złości. Próba ustalenia przyczyn i najczęstszych reakcji.
Kartki, przybory do pisaniaBrystol, pisaki.
4.
Zabawa ruchowa "Ludzie do ludzi"Wszyscy dobierają się w pary. Osoba, bez pary, kontroluje wykonanie i kieruje zabawą mówiąc np. : nos do nosa, plecy do pleców, kolana do kolan, ręka do nogi itp. Kiedy powie ludzie do ludzi każdy zmienia partnera wraz z osobą prowadzącą i zabawa trwa dalej. Po zakończeniu zabawy dzielimy się swoimi odczuciami;-Co było przyjemne?-Co było dla mnie trudne?-Z kim dobrze się bawiłem?-Podziękujmy sobie za wspólną zabawę.
zabawa trwa ok. 10 min., można wcześniej ustalić, że zabawa trwa do 3 zmiany.
5.
Opanowanie i przezwyciężanie złości i agresji.OBRAZKI PRZECIWKO ZŁOŚCIRys.1: dzieci rysują "obrazki złości" przedstawiające osoby, sytuację, która szczególnie szybko je denerwuje.W grupach /2 - 3 osobowych/ rozmawiają o formach ich przezwyciężania, tworzą "recepty". Rozwiązania przedstawiają plastycznie /rys. 2/ lub zapisują je w formie zdań. Rys. 2 przykrywa rys. 1.Gotowe dzieło można wręczyć dziecku, które najczęściej jest autorem tych sytuacji lub powiesić wszystkie prace na gazetce ściennej.
praca samodzielnakartki, kredki
6.
Podziękowanie za pracę i pożegnanie w kręgu "Iskierka"
"W jedności siła"
Powitanie w kręgu. Rozmowa nt. oceny obraźliwych powiedzonek, z którymi dzieci się spotkały. Co czuły kiedy były ich adresatami, a co w sytuacji kiedy to one były nadawcami.
HASŁA PRZYJAŹNIDzieci w parach wymyślają hasła przyjaźni, które są przeciwstawne do agresywnych, obraźliwych powiedzonek. Zapisują je na plakatach, które należy wyeksponować w klasie. Np. NIECH ŻYJĄ WSZYSTKIE SPRYTNE DZIECI !!! RysunekBĄDŹ WESOŁYM PRZYJACIELEM ZAMIAST SMUTNYM WROGIEMRysunekPO CO OD RAZU WYCHODZIĆ ZE SKÓRY?RysunekDOŁĄCZ DO NASZEJ WESOŁEJ PACZKI Rysunek itp...Prezentacja haseł - plakatów /nagradzamy brawami/
kartki, kredki, pisaki
Nawiązywanie nieagresywnych kontaktów /zabawy ruchowe/CHRONIĄCY SZAŁASDzieci tworzą drogą losowania 4 - osobowe grupy. Jedno zostaje mistrzem budowy, który z pozostałych tworzy "szałas", następnie sam wchodzi do niego i mówi jak się w nim czuje. Potem następują zmiany, tak aby każde dziecko było budowniczym. Dodatkowym wzmocnieniem zabawy mogą być odgłosy burzy, poruszania się szałasu itp. Omówienie zabawy;-Jaki musi być szałas, byśmy czuli się bezpiecznie?-Jak czują się dzieci, które nas chroniły?-Jak czują się dzieci, które się schroniły?PRZYSUŃMY SIĘ DO SIEBIE NAWZAJEMDzieci próbują zająć, jak najmniejszą powierzchnię, którą oznaczamy np. gazetą, szarfą, narysowanym kręgiem. Zadanie wykonujemy w małych grupach /4, 5 osób/,następnie łączymy dwie grupy, trzy grupy, na koniec zadanie wykonuje cała klasa. Omówienie;-Co czuliście podczas wykonywania tego zadania?-Czy było coś, co powodowało, że źle się czułeś?-Co było przyjemne w tej zabawie?CO BYM ZROBIŁ DLA PRZYJACIELAGrupy losują kartki, na których przedstawione są nieprzyjemne sytuacje, w których znalazł się ich przyjaciel. Dzieci w formie ćwiczeń dramowych /bądź innej, wybranej również drogą losowania/ mają przedstawić sposób udzielenia pomocy. Omówienie: Rozmowa nt. skuteczności przedstawionych propozycji
karty do losowania grupgazety, szarfykartki z: opisaną sytuacją, formą prezentacji
...
coolsister