Liczebniki główne i porządkowe.doc

Liczebniki główne i porządkowe
Números cardinales y ordinales

NÚMEROS CARDINALES – Liczebniki główne

Liczebniki od 1 do 30 pisze się jako jedno słowo:

21 – veintiuno
28 – veintiocho

Liczebniki od 31 piszemy jako dwa oddzielne słowa oddzielone y:

31 – treinta y uno
87 – ochenta y siete

Spójnika y używamy tylko między liczebnikami dziesiętnymi a jednostkowymi:

32 – treinta y dos
48 – cuarenta y ocho
1384 – mil trescientos ochenta y cuatro

Liczebnik 100 to cien, ale 101 to ciento uno, 102 – ciento dos itd.

Liczbę i rodzaj liczebnika uzgadniamy przy następujących liczbach:

·          jeden:

un perro (jeden pies)
una casa (jeden dom)

·          liczebniki dziesiętne + jeden:

veintiún coches (dwadzieścia jeden samochodów)
treinta y una camas (trzydzieści jeden łóżek)

·          liczebniki setne od 200:

cien chicos (stu chłopców)
ciento tres chicos (stu trzech chłopców)
ciento tres chicas (sto trzy dziewczyny)

ale
doscientos chicos (dwustu chłopców)
doscientas chicas (dwieście dziewcząt)

Liczebnik uno traci -o przed rzeczownikiem rodzaju męskiego liczby pojedynczej. W przypadku
rzeczownika rodzaju żeńskiego końcówka -o zamienia się na -a. Liczebniki złożone, które
kończą się na uno również podlegają tej zasadzie:

un chico (jeden chłopiec)
una chica (jedna dziewczynka)
veitiún hombres (dwudziestu jeden mężczyzn)
veintiuna mujeres (dwadzieścia jeden kobiet)

Liczebnik ciento nie ma formy żeńskiej, np.

(rodzaj męski) ciento dos libros (sto dwie książki)
(rodzaj żeński) ciento dos cajas (sto dwa pudełka)

 

Liczebników głównych używamy dla określenia:

·          wagi: Pesa tres kilos. (Waży 3 kilo)

·          ceny: Cuesta ochenta euros. (Kosztuje 80 euro)

·          odległości: Nuestros pueblos están a treinta kilómetros. (Nasze miasta są oddalone od siebie
o 30 kilometrów.)

·          miary: Su hermano mide un metro ochenta centímetros. (Jego brat ma metr osiemdziesiąt centrymetrów.)

·          godziny: Son las dos y media. (Jest druga trzydzieści.)

·          dni miesiąca: Hoy es el diez de marzo. (Dziś jest dziesiąty marca.)

NÚMEROS ORDINALES – Liczebniki porządkowe

Liczebniki porządkowe w języku hiszpańskim są zgodne z rodzajem i liczbą określanego
rzeczownika. Dlatego występują w rodzaju męskim i żeńskim oraz w liczbie pojedynczej
i mnogiej. Odpowiednie formy tworzy się analogicznie do form przymiotników.
 

Oto podstawowe liczebniki porządkowe:

Liczebników porządkowych używamy do określenia:

·          piętra w bloku, np.

Vivo en la primera planta. (Mieszkam na pierwszym piętrze)

·          kolejności w grupie:

Soy segundo en la cola. (Jestem drugi w kolejce)

Rzadko używamy liczebników porządkowych powyżej 10 (dziesiąty). Najczęściej zastępujemy je liczebnikami głównymi. Oto przykłady:

Vivo en la decimosexta planta. (Mieszkam na szesnastym piętrze.)
Vivo en la planta dieciséis. (Mieszkam na szesnastym piętrze.)

Liczebniki porządkowe uzgadniamy z liczbą i rodzajem rzeczownika, który określają. Występują w rodzaju męskim i żeńskim oraz w liczbie pojedynczej i mnogiej, np.

Mi hermana es la primera de la clase. (Moja siostra jest najlepsza z klasy)
El libro está en el segundo piso. (Książka jest na drugim piętrze)

Liczebniki porządkowe primero i tercero tracą końcową literę -o, jeśli występują przed
rzeczownikiem rodzaju męskiego liczby pojedynczej. Porównaj przykłady:

Vivo en la tercera planta. (Mieszkam na trzecim piętrze)
Vivo en el tercer piso. (Mieszkam na trzecim piętrze)

Hoy es mi primer día en el trabajo. (Dziś jest mój pierwszy dzień w pracy)
Voy a ser el primero en la oficina. (Będę najlepszy w biurze)