Wyklad 08 medycyna nuklearna.pdf

(1927 KB) Pobierz
Wyklad 8 medycyna nuklearna
Medycyna Nuklearna
Andrzej Dąbrowski
Zakład Fizyki Medycznej
Świętokrzyskie Centrum Onkologii
1
220902016.003.png
Medycyna Nuklearna
Medycyna nuklearna – samodzielny dział medycyny wykorzystujący
otwarte źródła
promieniowania jonizującego
w
celach
diagnostycznych i leczniczych).
Techniki stosowane w medycynie nuklearnej polegają na podaniu
choremu związku chemicznego znakowanego radioizotopem –
radiofarmaceutyku.
2
choremu związku chemicznego znakowanego radioizotopem –
220902016.004.png 220902016.005.png
Medycyna Nuklearna
Radiofarmaceutyk – substancja powstała z połączenia
chemicznego dwóch waŜnych składników:
o radioizotopu – promieniotwórczego izotopu pewnego pierwiastka,
o ligandu – związku chemicznego, cząsteczki, lub komórki wykazującej
gromadzenie w obrazowanym narządzie lub tkance.
(dzi ę ki swoim wła ś ciwo ś ci ą farmakodynamicznym) gromadzi się w
określonych tkankach organizmu w zaleŜności od ich stanu
funkcjonalnego (np. radioizotop jodu gromadzi si ę w komórkach
p ę cherzykowych tarczycy proporcjonalnie do aktywno ś ci mechanizmu
transportuj ą cego jod ) . Jest to podstawowa róŜnica między technikami
stosowanymi w medycynie nuklearnej a innymi technikami.
3
220902016.006.png
Medycyna Nuklearna
Idealny radiofarmaceutyk powinien być tani, łatwy do otrzymania,
łączenia z innymi związkami chemicznymi oraz powinien szybko się
rozpadać (mie ć krótki czas połowicznego zaniku) . Dobrze jest, gdy
emituje wyłącznie promieniowanie
g , bez bezuŜytecznego
diagnostycznie, a szkodliwego dla organizmu promieniowania b .
Radiofarmaceutyk moŜe być podawany pacjentowi:
o doustnie,
o inhalacje,
o do naczyniowo,
o do kanałowo (płyn mózgowo-rdzeniowy) .
4
diagnostycznie, a szkodliwego dla organizmu promieniowania b .
220902016.001.png
Historia medycyny nuklearnej
Odkrycie przez I. i F. Joliot promieniotwórczości sztucznej – sztuczny
radioizotop fosforu 32 P.
Prace węgierskiego naukowca von Hevesy’ego – wykazał, Ŝe
pierwiastki promieniotwórcze zachowują się w Ŝywym organizmie
podobnie jak pierwiastki występujące naturalnie. Stosuj ą c radioizotopy
odpowiednich pierwiastków mo Ŝ na wi ę c ś ledzi ć przy Ŝ yciowo procesy
biologiczne.
Wykazanie przez Seidlina w 1946 r., Ŝe radioaktywny jod
131 I moŜe
być stosowany w leczeniu zmian przerzutowych raka tarczycy. Dat ę
t ę przyjmuje si ę za dat ę narodzin medycyny nuklearnej.
1945 r. – uruchomienie pierwszego reaktora słuŜącego do
otrzymywania radioizotopów dla celów medycznych.
5
podobnie jak pierwiastki występujące naturalnie. Stosuj ą c radioizotopy
220902016.002.png
Zgłoś jeśli naruszono regulamin