Arthropoda- stawonogi
Podtyp:
Trylobitokształtne
Skorupiaki
Szczękoczułkowce
Tchawkowe
Najliczniejszy w gatunki:
Ogólna charakterystyka stawonogów:
- heteronomiczna budowa ciała wyrażająca się zespoleniem określonej liczby segmentów w tagmy
- członowane parzyste odnóża, z których przednie pary przekształcają się w narządy gębowe
- szkielet zewnętrzny, zróżnicowany na płytkie zestawione ze sobą ruchomo
- zróżnicowanie mięsni w zespoły- brak wora powłokowego
- mięśnie wyłącznie poprzecznie prążkowane
- hemocelijama ciała, do której wlewa się krew z układu krwionośnego (układ krwionośny otwarty). Hemocel powstaje w rozwoju zarodkowym w wyniku połączenia blastocelu (jamy pierwotnej) i celomy (jamy wtórnej)
- układ krwionośny otwarty, rolę serca pełni w nim grzbietowe naczynie krwionośne
- brak nabłonków orzęsionych
- rozdzielnopłciowość (hermafrodytyzm jest bardzo rzadki)
- występowanie larw w rozwoju osobniczym
- linienie powiązane ze wzrostem
- pokrycie ciała- oskórek (epikutikula i prokutikula) i naskórek
- układ nerwowy centralny (mózg, obrączka okołoprzełykowa, zwój podprzełykowy), brzuszny łańcuszek nerwowy, budowa drobinkowa, układ nerwowy sympatyczny
- układ pokarmowy zróżnicowany (jelito przednie, środkowe i tylne)
- oddychanie (skrzela, płucotchawki, tchawki lub skrzelotchawki)
- układ wydalniczy- metanefrydia (skorupiaki i część szczękoczułkowców)
- cewki Malphiego
TRYLOBITOKSZTAŁTNE (Trilobitomorpha) - wymarły podtyp zwierząt wodnych z typu stawonogów, obejmujący ok. 4 tysięcy znanych gatunków. Ciało jednolicie segmentowane, mające odnóża na wszystkich segmentach ciała, z wyjątkiem pierwszego i ostatniego. Pokryte pancerzem. Występowały w morzach płytkich, głównie w strefach przybrzeżnych. Pędziły przeważnie tryb życia przydenny, nieliczne gatunki były planktonowe.
SKORUPIAKI (Crustacea)
Dwuczułkowce, Skorupiakokształtne, Skrzelodyszne
Charakterystyka ogólna:
- głównie zwierzęta wodne oddychające skrzelami, występują we wszystkich szer.geogr..
- wyraźny podział ciała na kilka odcinków (głowa, tułów lub głowotułów, odwłok). Wyraźna segmentacja tułowia i odwłoka. Charakteryzują się dużym stopniem zróżnicowania budowy. - - wielkość od 0,5 mm (oczlik) do kilkudziesięciocentymetrowych okazów homarów czy langust. Największy skorupiak to krab japoński.
- na głowie znajdują się dwie pary czułków, para oczu złożonych i trzy pary odnóży gębowych (żuwaczki i dwie pary szczęk).
-tułów i odwłok mają liczne odnóża, w tym skrzela. Odnóża są dwuczęściowe z wyjątkiem pierwszej pary czułków.
- u większości ciało pokryte pancerzem (karapaksem).
- wiele gatunków pasożytniczych np. spośród wąsonogów (Cirripedia) lub widłonogów (Copepoda) to pasożyty wewnętrzne, których skrajnie uproszczona budowa zewnętrzna i wewnętrzna w niczym nie przypomina budowy wolno żyjących przedstawicieli. Ich przynależność do podtypu skorupiaków określa się na podstawie analizy budowy stadiów larwalnych lub badań genetycznych.
- układ mięśniowy-skorupiaki mają zginacze i prostowniki, których działanie jest antagonistyczne.
- układ krążenia- otwarty, krąży w nim hemolimfa, powstała z wymieszania krwi i płynu jamy ciała. Barwniki oddechowe występujące u skorupiaków to hemocyjanina i hemoglobina.
-układ wydalniczy- narządami wydalniczymi skorupiaków są metanefrydia znajdujące się w gruczołach czułkowych lub i szczękowych.
- oddychanie- mniejsze oddychają całą powierzchnią ciała, większe skrzelami lub płucami odwłokowymi.
- rozmnażanie- większość skorupiaków jest rozdzielnopłciowa, nieliczne są obojnakami, rozwój może być prosty lub złożony
- środowisko życia- zwierzęta wodne, w większości wolno żyjące, rzadziej osiadłe (wąsonogi), nieliczne lądowe – te na ogół składają jaja w morzu, część na lądzie w wilgoci. Pasożyty nieliczne.
tadek1512