Krwotok
Dzielimy go na zewnętrzny i wewnętrzny.Jeśli nie zostanie zatamowany, może dojść do znacznej utraty krwi co w konsekwencji najczęściej prowadzi do rozwinięcia wstrząsu hipowolemicznego.
Krwotok zewnętrzny
Nie ma trudności w jego rozpoznawaniu, widać wypływającą z rany krew.
Postępowanie:
· ocena stanu poszkodowanego: świadomości, oddechu, tętna
· wezwanie pomocy
· nałożenie jałowego opatrunku i uciśnięcie miejsca krwawienia
· umocowanie opatrunku bandażem; kontynuować ucisk do ustania krwawienia. Taki opatrunek nazywamy opatrunkiem uciskowym (nie mylić z opaską uciskową!)
· jeśli opatrunek przesiąka krwią - dołożyć kolejne warstwy nie zdejmując starego i nie zwalniając ucisku
· jeśli krwawienie nadal nie ustaje, unieść krwawiącą kończynę nie zwalniając ucisku
· unieruchomić krwawiącą kończynę
· jeśli powyższe metody zawodzą – zastosować ucisk na tętnice powyżej miejsca krwawienia (tętnica ramienna poniżej dołu pachowego na kończynie górnej albo tętnica udowa w pachwinie na kończynie dolnej)
· w ostateczności stosować opaskę uciskową; powinna być stosowana raczej w bardzo ciężkich urazach jak amputacje lub zmiażdżenia.
Użycie opaski uciskowej nie jest zbyt bezpieczne; potencjalne powikłania:
· uszkodzenie nerwów, mięsni bądź naczyń krwionośnych (głównie przy stosowaniu zbyt wąskiej opaski!)
· martwicy tkanek położonych obwodowo od opaski (gdy założona jest zbyt długo i dojdzie do niedokrwienia)
Zakładając opaskę należy pamiętać, że:
· nie wolno zakładać jej na kończynach poniżej łokci lub kolan oraz nigdy nie na tułowiu
· należy stosować szeroki bandaż albo podłożyć pod wąski szeroki opatrunek (aby powierzchnia ucisku była jak największa)
· nie należy poluźniać raz założonej opaski uciskowej
· opaska musi być widoczna przez cały czas, nie wolno jej przykrywać
· należy opisać opaskę hasłem „opaska uciskowa” oraz godziną jej założenia.
Technika zakładania opaski uciskowej:
· powyżej miejsca krwawienia ratownik kilkukrotnie owija kończynę szerokim bandażem
· końce bandaża wiąże tak, aby można było włożyć w węzeł kawałek drewna (np. gałąź, kij)
· umocowuje w węźle gałąź/kij i obraca nią tak długo, aż krwawienie ustąpi
· końce kija/gałęzi przymocowuje tak, aby nie doszło do jego poluźnienia (i tym samym do ponownego krwawienia!)
· opisuje opaskę uciskową.
Krwotok wewnętrzny
W przeciwieństwie do krwotoku zewnętrznego, tutaj nie ma miejsca wypływ krwi z rany na zewnątrz ciała.
Rozpoznanie:
Na podstawie objawów mogących świadczyć o krwotoku:
· zmiana zabarwienia skóry (ciemnoniebieskie-fioletowe), zwane potocznie „siniakiem”
· wymiotowanie krwią bądź oddawanie smolistych stolców to często objaw krwawienia z wrzodu żołądka lub dwunastnicy
· oddawanie stolca podbarwionego krwią – krwawienie z końcowego odcinka przewodu pokarmowego
· oddawanie moczu podbarwionego krwią – krwawienie z układu moczowego
· wykrztuszanie wydzieliny podbarwionej krwią lub krwi – krwawienie z płuc
· powiększenie się obwodu brzucha, zasinienie pod którymś z łuków żebrowych – krwawienie z narządów jamy brzusznej (wątroby, śledziony)
· krwawienie towarzyszące złamaniom zamkniętym; może towarzyszyć temu obrzęk, zasinienie, zwiększone ucieplenie.
· ocena stanu poszkodowanego – świadomości, oddechu, tętna
· zbadanie poszkodowanego i ustalenie rozpoznania
· przy krwawieniu wewnątrz kończyn – unieruchomienie
· ułożenie poszkodowanego w pozycji przeciwwstrząsowej (z lekko uniesionymi kończynami dolnymi)
· okrycie poszkodowanego
· okresowa kontrola parametrów życiowych
· NIE podawać poszkodowanemu niczego doustnie.
Krwawienie z nosa
Przyczyny:
· urazy twarzoczaszki
· choroby krwi, np. hemofilia
· nadciśnienie tętnicze
· zapalenie zatok obocznych nosa
· infekcje górnych dróg oddechowych
· zamieniona śluzówka (np. w zbyt częstym używaniu kropli do nosa!)
· przy podejrzeniu złamaniu podstawy czaszki (w wywiadzie uraz głowy, widoczny wypływ krwi z uszu i nosa) należy unieruchomić głowę i przykryć miejsce krwawienia (nos, uszy) jałowym opatrunkiem, bez ucisku. Nie tamować wypływu krwi i płynu mózgowo-rdzeniowego.
· gdy nie podejrzewamy urazu czaszki:
A. poszkodowany nieprzytomny:
o wezwać pomoc
o udrożnić drogi oddechowe
o skontrolować zawartość jamy ustnej (krew może spływać po tylnej ścianie gardła)
o stosować ucisk na skrzydełka nosa do ustania krwawienia
o sprawdzać oddech i krążenie
B. poszkodowany przytomny:
o posadzić poszkodowanego, uspokoić go, pochylić do przodu (aby poszkodowany nie połykał bądź nie zakrztusił się krwią)
o przyłożyć zimny opatrunek (lód) bezpośrednio na nos i na szyję w miejscu przebiegu dużych naczyń.
MAAXHD