Uniwersytet Gdański
Wydział Biologii, Geografii i Oceanologii
kierunek Geografia
Barbara Beister
Nr albumu: 97576/BGiO/97
Szanse rozwoju społeczno-gospodarczego wybranych wysp bałtyckich
Praca magisterska wykonana w Katedrze
Geografii Rozwoju Regionalnego
pod kierunkiem dr. hab. Tadeusza Palmowskiego
Gdynia 2003
Wstęp 5
1 Integracja – wprowadzenie 8
1.1 Istota i rodzaje integracji 8
1.2 Izolacja wysp motywacją kontaktów 9
1.3 Pojęcie Europy Bałtyckiej 11
1.4 Początki organizacji B7 12
1.4.1 Struktura administracyjna organizacji B7 14
1.4.2 Najważniejsze problemy wysp – wyzwania dla B7 18
2 Charakterystyka wysp należących do B7 19
2.1 Wyspa Bornholm 19
2.1.1 Położenie geograficzne 19
2.1.2 Środowisko przyrodnicze 20
2.1.3 Rys historyczny 22
2.2 Wyspa Gotlandia 26
2.2.1 Położenie geograficzne 26
2.2.2 Środowisko przyrodnicze 29
2.2.3 Rys historyczny 30
2.3 Wyspa Olandia 33
2.3.1 Położenie geograficzne 33
2.3.2 Środowisko przyrodnicze 35
2.3.3 Rys historyczny 38
2.4 Wyspa Saaremaa 41
2.4.1 Położenie geograficzne 41
2.4.2 Środowisko przyrodnicze 43
2.4.3 Rys historyczny 46
2.5 Wyspa Hiiumaa 47
2.5.1 Położenie geograficzne 47
2.5.2 Środowisko przyrodnicze 48
2.5.3 Rys historyczny 50
2.6 Wyspy Alandzkie 52
2.6.1 Położenie geograficzne 52
2.6.2 Środowisko przyrodnicze 53
2.6.3 Rys historyczny 54
2.7 Wyspa Rugia 58
2.7.1 Położenie geograficzne 58
2.7.2 Środowisko przyrodnicze 59
2.7.3 Rys historyczny 63
3 Wybrane wskaźniki społeczno-gospodarcze organizacji B7 65
3.1 Ludność wysp 65
3.1.1 Zmiany liczby ludności i gęstości zaludnienia na wyspach należących do B7 66
3.2 Sytuacja ekonomiczna Wysp B7 70
3.2.1 Turystyka na Wyspach B7 80
4 Cele i zadania organizacji B7 84
4.1 Projekty Unii Europejskiej 84
4.1.1 Ruch turystyczny na wyspach bałtyckich – Projekt BEST 84
4.1.1.1 Główne cele projektu BEST 86
4.1.1.2 Dokument Green Paper 88
4.1.1.2.1 Turystyka zrównoważona – definicja pojęcia według Green Paper 88
4.1.1.2.2 Rezultaty programu BEST na poszczególnych wyspach 90
4.1.2 Projekt SUSWAT – wykorzystywanie zasobów wodnych 94
4.1.2.1 Programy pilotażowe przyjęte przez członków B7 96
4.2 Grupy Współpracy wewnątrz organizacji B7 99
4.2.1 Grupa Współpracy „People-to-People” (P-t-P) 100
4.2.2 Grupa Współpracy „Environment Working Group” (EWG) 102
5 Podsumowanie – analiza SWOT dla B7 108
Spis literatury: 110
Spis stron internetowych: 113
Spis rycin: 115
Spis tablic: 117
„Pojęcie granicy może w sobie zawierać jakąś ostateczność, drzwi mogą zatrzasnąć się raz na zawsze. (...) Tym, co najbardziej pożądane i przez wszystkich upragnione jest absolutna bezgraniczność”(Kapuściński)
„Bałtyk jest morzem szczególnego rodzaju. Położony na uboczu światowych morskich szlaków komunikacyjnych, posiadający wąskie i płytkie połączenie z oceanem światowym, stanowił od dawna teren ożywionych wielostronnych stosunków między państwami nadbrzeżnymi”(Gelberg)
Współczesna sytuacja międzynarodowa kształtuje się pod wpływem dwóch głównych tendencji. Z jednej strony są to procesy globalizacji, szczególnie widocznej w ciągu ostatniego dziesięciolecia, a z drugiej strony regionalizacji, czyli integracji regionalnej. Tak więc społeczeństwo świata nie jest już zbiorem elementów rozwijających się w izolacji. Stopniowo staje się systemem, tj. zbiorem różnych pod względem politycznym, gospodarczym i kulturalnym, ale powiązanych ze sobą części.
Działalność na szczeblu polityki międzynarodowej państw sprzyja zarówno trendom globalizacji i regionalizacji. Jednakże, w przypadku globalizacji, do której zbliża swobodny przepływ informacji, towarów i ludzi, potrzebna jest inicjacja w postaci stosownych ustaleń prawnych, co związane jest z polityką zagraniczną państw, które takie unie zawiązują. Integracja regionalna takich odgórnych decyzji sprawczych nie potrzebuje. Tworzeniu się obszarów współpracy sprzyjają często względy natury geograficznej (fizyczna bliskość terenów i łączący je system komunikacji obniżają koszty transportu), historycznej, kulturowej i ekonomicznej. Powstają regiony ściśle kooperujące ponad podziałami granic państwowych i różnych systemów prawnych.
Zjawisko to dotyczy nie tylko obszarów lądowych, rozdzielonych jedynie administracyjnie, ale także tych, które z punktu widzenia geograficznego pozostają w oddaleniu, nie będąc częścią tego samego terenu.
Przykładem takiego regionu, zróżnicowanego pod względem rodzajów obszarów współpracujących w jego granicach jest kształtująca się Europa Bałtycka. Oprócz kooperujących stref lądowych wokół Bałtyku (Państwa Bałtyckie), na morzu znajduje się szereg wysp, które ze względu na brak lądowego połączenia stanowią ciekawy przedmiot badań wszelkich zachodzących między nimi procesów integracyjnych.
...
deska18