3
Temat: Bez orzeczeń, czyli o równoważnikach zdania.
Cele lekcji
Uczeń:
- zna i stosuje pojęcia wypowiedzenie, zdanie i równoważnik zdania;
- rozpoznaje typy wypowiedzeń, także w tekstach użytkowych;
- stosuje równoważniki zdań oraz zawiadomienia* (bez wprowadzania terminu) do konstruowania tytułów.
* Autorka podręcznika proponuje określanie tego typu wypowiedzeń na zasadzie wykluczania (porównaj ćw. 6, s. 49).
Pomoce: karty pracy; wycinki z gazet; podręcznik Jutro pójdę w świat kl. 5, s. 48–50.
Uwaga: Uczniowie przynoszą wycinane z gazet reklamy oraz tytuły.
Tok lekcji
1. Nawiązanie do tematu lekcji – przypomnienie wiadomości o orzeczeniu. Uwaga: Przy słabszej klasie, jeśli jest taka potrzeba, powtórzenie to można zrealizować z ćwiczeniem – karta pracy 1. W podanym dowcipie uczniowie podkreślają orzeczenia. Następnie ktoś z klasy opowiada jakiś żart, po czym wspólnie uczniowie szukają w nim orzeczeń.
2. Różnice między zdaniem a równoważnikiem:
a) ćwiczenie – karta pracy 2 (zadanie może być wykonywane w grupach);
b) regułka do uzupełnienia po odczytaniu definicji ze s. 48 – karta pracy 3;
c) ćw. 2, 3, 4 i 5, s. 49 - omówienie wyników pracy.
3. Wypowiedzenie typu zawiadomienie:
a) ćw. 6, s. 49;
b) karta pracy 4 – uzupełnienie tabelki tytułami z ramki, wyszukanie zdań i równoważników w przyniesionych wycinkach prasowych, wzbogacenie tymi przykładami tabelki.
4. Praca domowa: Napisz streszczenie swojego ulubionego filmu, podkreśl orzeczenia w zdaniach. Następnie, używając równoważników zdań, napisz przebieg zdarzeń w tym filmie.
Karty pracy na następnej stronie
Karta pracy 1
☺☺☺
– Tato, kiedy była bitwa pod Grunwaldem?
– Nie wiem, synu.
– A czym zajmował się Kopernik?
– Nie pamiętam.
– A nie gniewasz się, że ciągle cię o coś pytam?
– Och, nie, przecież w ten sposób możesz się wiele nauczyć!
Karta pracy 2
Pewien nieśmiały rycerz postanowił zanotować sobie, w jaki sposób wyzna miłość kasztelance. Plan pisał zdaniami. Jego giermek także notował, lecz równoważnikami zdań. Część notatek giermka zaginęła. Odtwórz je.
Karta pracy 3
............................................................ to grupa wyrazów przekazująca jakąś informację, myśl.
Wypowiedzenia dzielimy na .................................................... (np. Rycerz przybył pod okno swej ukochanej) oraz równoważniki zdań (Przybycie rycerza), które nie zawierają ..........................................................................
Karta pracy 4
Tytuły
Zawierające orzeczenie
Bez orzeczenia, które można uzupełnić
Bez orzeczenia – nie wiadomo jak uzupełnić
„Mówią wieki”
„Ewa gotuje”
„Powrót Arabeli”
„Brzydula”
zdania
równoważniki zdań
wypowiedzenia, które nie są zdaniami ani równoważnikami
wypowiedzenia
„Jaka to melodia?”; „Jutro pójdę w świat”; „Boso przez świat”; „Powrót muszkieterów”; „Opowieści z Narnii”; „Chodź, pomaluj mój świat”; „Gotuj z Okrasą”; „Tryumf Pana Kleksa”; „Rozmowy w toku”; „Jedenastoletni zakochany”; „Panna z mokrą głową”; „Kazimierz Wielki kumem”; „Czwórka plus z wieloryba”; „Co to jest radość?” ; Lato Muminków”.
www.wsip.pl
kapulinka