ogrod_2005-09-13.pdf

Ogrd Ð

Ð sama radoæ

sama radoæ!

intensywne prace wieÄczce sezon, przygotowujce roæliny do bezpiecznego sp«dzenia zimy, rwnieý porzdkowe. Co roku u schy¸ku lata odbywa si« w

Warszawie wystawa ogrodnicza ãZieleÄ to ýycieÒ. Tym naszym Czytelnikom, ktrzy nie mieli okazji si« na ni wybra, uznani w branýy fachowcy udzielaj

cennych porad.

W ramach wspomnieÄ wakacyjnych zagldamy dziæ do parafialnego ogrodu botanicznego w Miko¸owie-Bujakowie. Tej oazy ciszy i przepi«knej zieleni, ale i

ca¸ego przemys¸owego Grnego ålska, strzeýe Matka Boýa Bujakowska, Patronka årodowiska Naturalnego. A moýe juý gdzieæ w Polsce powstaje nast«pny

parafialny ogrd botaniczny...?

Wrzosy Ð ogrodowy makijaý

tura czy liæcie, bo zbij si« w jedn mas«, nie przepuszcz po-

wietrza i w efekcie po odkryciu wiosn wrzosy b«d brzowe.

Dla roælin nie ma znaczenia, o jakiej porze zak¸adamy wrzo-

sowisko. Materia¸ szk¸karski jest w doniczkach, wi«c sadzi mo-

ýemy przez ca¸y sezon. W praktyce jednak poleca¸bym sierpieÄ,

poniewaý o tej porze mamy wgld w wieloæ kwitncych odmian

i pe¸en asortyment w szk¸kach.

Wrzosy powinniæmy sadzi w mniejszej iloæci odmian,

a w wi«kszych plamach. Wyglda to o wiele bardziej efektownie

i naturalnie. Nie warto sadzi po kilka zaledwie wrzosw tej sa-

mej odmiany, bo nie b«dzie tego efektu, to musz by duýe pla-

my. W ofercie mamy blisko 100 odmian o bardzo duýej

rýnorodnoæci, gdy chodzi o termin kwitnienia, wzrost,

kolor kwiatw i liæci. Jest teý ciekawa grupa odmian

wrzosw pczkowych, ktre nie otwieraj pczkw,

a wi«c i nie przekwitaj, dzi«ki czemu wygldaj bardzo

atrakcyjnie aý do silnych mrozw.

Mwi si«, ýe wrzosy s makijaýem ogrodu. Idealnie wy-

pe¸niaj plamy mi«dzy innymi duýymi roælinami, drzewa-

mi lub krzewami. Poýdane jest dla nich ssiedztwo brzz,

ýarnowcw, kolumnowych ja¸owcw, innych roælin z rodzi-

ny wrzosowatych, jak azalie japoÄskie, rýaneczniki, aza-

lie, ktre maj podobne wymagania co do pod¸oýa.

Jeæli zak¸adajc wrzosowisko, starannie dobierzemy

odmiany wrzoæcw wiosennych, letnich i nast«pnie

wrzosw, to od koÄca lutego Ð pocztku marca aý do je-

sieni coæ na wrzosowisku b«dzie kwit¸o Ð wrzoæce krwi-

ste do po¸owy maja, potem bagienne, popielate, Watso-

na i rozpierzch¸e Ð latem, wype¸niajc luk« mi«dzy wrzo-

æcami wiosennymi i wrzosami. Zaleýnie od przebiegu

pogody pierwsze odmiany wrzosw zaczynaj kwitn

juý od po¸owy lipca, a pczkowe wygldaj atrakcyjnie

przez ca¸ zim«.

Marek Majewski, Szk¸ka Roælin Wrzosowatych Majewscy, KoÄskowola:

Schy¸ek lata jest t szcz«æliw por roku, gdy moýemy podziwia

wrzosy i do tego ogranicza si« teraz nasza rola w ich uprawie.

Wiosn piel«gnacj« zaczynamy od po¸owy kwietnia, przycinajc

roæliny po ubieg¸orocznym kwitnieniu. Jest to zabieg niezb«dny.

Jeæli tego nie zrobimy, one zaczn wyrasta z wierzcho¸kw p«-

dw, obnaýajc si« od do¸u i bardzo tracc na atrakcyjno-

æci. Toteý przycinamy je bardzo krtko, poniýej przekwit-

ni«tych kwiatw. Gdy spojrzy si« na roæliny z boku, podno-

szc p«dy, wida na nich wyranie granic« mi«dzy kwiata-

mi i liæmi, i w tym miejscu w¸aænie naleýy ci.

Podstawowym warunkiem powodzenia w uprawie

wrzosw jest stanowisko. Nie moýna ich sadzi w cieniu,

od p¸nocnej strony, w miejscu, gdzie zalega woda. W ta-

kich warunkach brzowiej, przestaj rosn, nie daj

ýadnego efektu dekoracyjnego. A wi«c stanowisko dobie-

ramy starannie Ð suche i s¸oneczne. Gleba musi by kwa-

æna, wi«c pod¸oýe musimy specjalnie przygotowa. Po

wyznaczeniu miejsca pod wrzosowisko zbieramy z wierz-

chu ok. 15-centymetrow warstw« ziemi. Nasypujemy

w to miejsce kwaænego torfu, przekopujemy wszystko na

g¸«bokoæ szpadla, tj. ok. 25 cm. Do æci¸kowania po po-

sadzeniu najlepsza jest kora sosnowa, niekoniecznie mie-

lona. Podnosi ona efekt estetyczny, chroni p¸ytki system

korzeniowy wrzosw przed wysychaniem (zatrzymujc

wilgo w pod¸oýu), ogranicza wzrost chwastw i umoýli-

wia ¸atwe ich usuwanie.

Na zim« wrzosy powinno si« w po¸owie listopada przy-

kry ga¸zkami æwierkowymi lub podwjnie z¸oýon tkanin cie-

niujc, lepsz niý agrow¸knina, bo odporniejsz na uszkodze-

nia przez wiatr. Mocujemy j do pod¸oýa wok¸ roælin kilkoma

szpilkami z drutu. Materia¸ do przykrycia bezwzgl«dnie powinien

przepuszcza powietrze. Nie nadaje si« do tego celu folia, tek-

Jesienne porzdki

Szklarnie Ð

zimowe ogrody

Doktor Jacek Marcinkowski, Byliny w pojemnikach,

J.J. Marcinkowscy, Warszawa:

Waldemar Chruæciel, ACM

AGROCENTRUM, Kielce:

O tej porze roku wærd roælin robimy g¸wnie po-

rzdki. Pewne roæliny moýemy jeszcze przesadza,

np. piwonie. Gdy jest tak sucho, jak teraz, warto po-

czeka na deszcz. Niektre gatunki kwitnce wiosn

i na pocztku lata moýemy przy okazji przesadzania

podzieli. Te prace koÄczymy w po¸owie padzierni-

kwiatw czy kwiatostanw przed¸uýa ich kwitnienie.

Gdy przyjd silniejsze mrozy i cz«æci nadziemne

bylin zmarzn, æcinamy je i przy okazji usuwamy

chwasty. U niektrych gatunkw cz«æ nadziemna

zamiera, a pozostaje ýywotna tylko ta w ziemi. Ja-

ko nieprzystosowane do naszego klimatu mog

zmarzn, wi«c wymagaj

przykrycia, np. zawilce ja-

poÄskie. Po æci«ciu zaschni«-

tej cz«æci nadziemnej i za-

marzni«ciu wierzchniej war-

stwy gruntu okrywamy je

grub warstw suchych liæci

lub traw, czyli lekkim mate-

ria¸em organicznym. Dzi«ki

temu gleba nie zamarznie

g¸«biej. Inaczej przykrywamy

roæliny zimozielone, jak ubio-

rek wieczniezielony. Jeæli ro-

ænie w miejscu bardzo ekspo-

nowanym, s¸onecznym, gdzie

ænieg si« nie trzyma i szybko

topnieje, to w czasie zimy

moýe nie tyle zmarzn, ile

uschn. Dlaczego? Ponie-

waý ziemia jest zmarzni«ta,

korzenie nie funkcjonuj

i nie pobieraj wody, a cz«æ

nadziemna jest ciemnozielo-

na, wi«c si« bardzo nagrzewa, aparaty szparkowe

w liæciach si« otwieraj, woda wyparowuje i na

wiosn«... roælina jest sucha. Mwimy: ãZmarz¸aÒ.

Nie zmarz¸a, lecz usch¸a w czasie zimy. Dlatego

gatunki zimozielone okrywamy lekko siatk cieniu-

jc, ga¸zkami sosny, wi«kszymi trawami lub

trzcin, by zacieniowa i chroni przed nadmier-

nym wysuszeniem, nie przed mrozem.

åwieýo sadzone roæliny przed zim doæ grubo

æci¸kujemy kor, aby zapobiec wypychaniu ich wio-

sn oraz ýeby mia¸y cieplej i nie tak sucho.

Szklarnie przyæcienne mog pe¸ni

funkcj« ogrodu zimowego. Inne mode-

le naleýy w zimie ociepla grzejnikami

wiszcymi lub stojcymi. Nie naleýy

dodatkowo okrywa w¸knin szklarni,

w ktrej prowadzimy zim upraw«,

gdyý o tej porze i tak jest niedobr

æwiat¸a.

Ogrd moýe zakwita

od wiosny do jesieni

Mariusz Krakowski, Szk¸ka Roælin Ozdobnych Saxifraga, Cz«stochowa:

Aktualnie prowadz« hodowl« i upraw«

bylin cieniolubnych, cho takýe zajmuj«

si« zak¸adaniem ogrodw i w¸aænie

z myæl o ogrodach naturalistycznych

specjalizuj« si« w pewnych gatunkach

roælin. W cieniu pi«knie kwitn np. ho-

sty, o kwiatach od bia¸ego poprzez lila

do ciemnofioletowego, wiele odmian

przy tym ¸adnie pachnie, np. jedna

o bia¸ych kwiatach. S takýe tawu¸ki, li-

gularie, wizwki, kokorycz, cimicifu-

ga... Poniewaý wi«kszoæ z nich kwitnie,

umiej«tnie dobierajc gatunki i odmia-

ny, moýna uzyska w zacienionym za-

ktku ogrodu kwitnienie od wiosny do

jesieni. Paleta barw jest szeroka Ð od

bieli poprzez wszystkie fiolety, czerwie-

nie, ý¸cie i b¸«kit.

Jeýeli roæliny s dobrane odpowiednio

do siedliska i warunkw panujcych

w ogrodzie, posadzone s niezbyt g«sto,

aby zachowany zosta¸ mi«dzy nimi prze-

p¸yw powietrza, nie powinna wystpi

ýadna choroba grzybowa. Jej pojawienie

si« moýe wyp¸ywa z czynnikw niezaleý-

nych od kompozycji, np. uwarunkowaÄ

klimatyczno-pogodowych.

ka, bo roæliny musz si« dobrze ukorzeni przed zi-

m. Gdy si« nie ukorzeni, ¸atwiej zmarzn lub po

wiosennych roztopach zostan wypchni«te z ziemi,

gdyý korzenie ich nie trzymaj w ziemi. Jedynie kon-

walie wykopujemy pniej, dopiero po zý¸kni«ciu li-

æci. Tniemy k¸cza na drobne kawa¸ki, wida na nich

wyranie pczki na przysz¸y rok Ð kwiatowe grube

i nabrzmia¸e, a liæciowe wskie, wrzecionowate.

Konwalie sadzimy do listopada.

O tej porze jest jeszcze wiele bylin w pe¸ni kwitnie-

nia Ð rudbekie, dzielýany, astry. Usuwanie przekwit¸ych

Ogrd

P o sierpniowej przerwie zagldamy na karty ãOgrodu Ð sama radoæ!Ò. Juý tylko dni dziel nas od pocztku jesieni. Z jej nadejæciem wiý si« nie mniej

8 Nasz Dziennik Wtorek, 13 wrzeænia 2005

OGRîD Ð SAMA RADOå!

Ogrd parafialny

Leýcy na Grnym ålsku Bujakw naleýy dziæ do Miko¸owa. Wieæ to stara, zwizana z rodzin Buja-

kowskich. Wed¸ug legendy, æw. Wojciech, pielgrzymujc przez te ziemie do Gniezna, poæwi«ci¸ ok. 995 r.

pierwszy koæci¸ w Bujakowie. Obecna æwitynia liczy sobie juý ponad 500 lat. Historia bujakowskiego

ogrodu parafialnego zacz«¸a si« w 1976 r., kiedy to wczesny proboszcz ks. kan. Jerzy Kempa zacz¸

porzdkowa teren naleýcy do parafii. By¸o to niegdyæ wielkie gospodarstwo rolne. Kiedy zabrano w¸a-

snoæ Koæcio¸owi, przy parafii pozosta¸y jedynie zabudowania gospodarcze, ktre z czasem popad¸y

w ruin«. Ksidz kanonik na uprztni«tych miejscach po rozebranych chlewach i stodo¸ach posadzi¸ ro-

æliny. Z biegiem czasu na obszarze 1 ha powsta¸ ogrd, ktry moýna dziæ nazwa botanicznym.

Po przejæciu ks. kan. Jerzego Kempy

na emerytur« jego dzie¸o podj¸

i z powodzeniem kontynuuje ks. pro-

boszcz Jerzy Walisko. Ð Zawsze lubi-

¸em przyrod« i upraw« roælin. W mo-

jej poprzedniej parafii w Katowicach

Szopienicach uprawia¸em ogrdek,

ale nie taki duýy. Moýe dlatego

ks. abp Damian ZimoÄ przenis¸

miejsce, gdzie fotografuj si« m¸ode

pary. Na kwaterze zielarskiej moýna

zapozna si« z licznymi gatunkami

leczniczymi i przyprawowymi.

Nie same tylko roæliny, cho liczne,

dorodne i pi«knie utrzymane, stano-

wi atrakcj« ogrodu parafialnego.

Oprcz nich obejrzymy tu autentycz-

ne, stare ýarna, ktre pochodz

przez zim« wiewirk«, ktra obgryza-

¸a kor« metasekwoi. Dokarmialiæmy

j nawet orzechami, aby zosta¸a

u nas, ale z wiosn gdzieæ sobie po-

sz¸a. No cý, nie zawsze to, co my lu-

bimy, lubi i zwierz«ta Ð uæmiecha si«

ksidz proboszcz.

Umieszczony na æcianie budynku

plebanii kamieÄ prognozy meteoro-

logicznej uczy trafnego przewidywa-

nia pogody, wywo¸ujc przy tym wie-

le radoæci i æmiechu u zwiedzajcych.

W kciku ogrodu jest zagroda dla

ptactwa domowego, w tym ozdob-

nych kurek. Ð Aby by¸o go wi«cej,

sprowadziliæmy pawie. Cho s pi«k-

ne, odg¸osy przez nie wydawane nie

naleý do najprzyjemniejszych dla

ucha, ale trzeba si« przyzwyczai

Ð dodaje. Ð Jeden rozwalony chlew

przebudowaliæmy, zak¸adajc komi-

nek. Tu rýne grupy parafian, jak se-

niorzy, ministranci, Dzieci Maryi czy

oaza, mog organizowa sobie im-

prezy i kie¸baski upiec, np. z okazji

zakoÄczenia roku. Po to si« to robi,

by by¸o takie miejsce Ð podkreæla.

W ogrodzie jest przewidziane miejsce

na o¸tarz polowy, gdzie po uporzd-

kowaniu i utwardzeniu terenu usypa-

ny zosta¸ kopiec i obsiany traw.

Obok znajduje si« odrestaurowana

stara studnia ze æwieý wod.

Warto zaduma si« przy krzyýu po-

kutnym, jednym z wielu zachowa-

nych do dziæ na ålsku. To æwiadek

zbrodni z 1691 r. na zbierajcej jago-

dy w lesie szlachciance z pobliskich

Ornontowic, pannie Katarzynie Kisie-

loÄskiej. Ð Wwczas by¸ na ålsku

zwyczaj, ýe jeæli morderca bardzo ýa-

¸owa¸ za swj czyn i chcia¸ unikn

kary æmierci, to mu j darowano pod

warunkiem, ýe w¸asnor«cznie wykuje

w jednym kawa¸ku kamienia krzyý

pokutny. Mia¸ on by wyrazem ýalu,

skruchy, ch«ci naprawienia z¸a. By¸

teý przestrog, ýe w tym miejscu do-

konano zbrodni, a poza tym wzywa¸

do modlitwy za niewinn ofiar« oraz

za winowajc«, aby jeszcze w cigu

ýycia zdo¸a¸ odpokutowa za zbrod-

ni« i zadoæuczyni Ð opowiada

ksidz proboszcz.

W ogrodzie panuje cisza i atmos-

fera spokoju. Ð Nasze sanktuarium

mnie w¸aænie tutaj. Z pocztku tro-

ch« mnie to przeraýa¸o, bo jest tu

naprawd« duýo pracy i nie wiedzia-

¸em, jak si« do tego zabra, ale

obecnie wsplnymi si¸ami praca

idzie do przodu. Juý wiem, kto umie

i chce coæ robi, spotykam si«

z ogromn ýyczliwoæci ludzk. My-

æl«, ýe b«dzie coraz wi«cej ch«tnych

do pracy Ð mwi ksidz proboszcz.

W soboty i niedziele ogrd otwie-

ra swoje podwoje dla goæci Ð piel-

grzymw i turystw, dla wszystkich

spragnionych kontaktu z przyrod.

Malowniczo wijce si« æcieýki zapra-

szaj do wejæcia do tego krlestwa

roælin. Wi«kszoæ z nich zaopatrzona

jest w tabliczki z nazwami. Jest tu

wiele gatunkw drzew ozdobnych

i troch« owocowych, krzewy ozdob-

ne i byliny. Wærd ciekawszych roælin

ozdobnych spotkamy m.in. sosn«

ý¸t, metasekwoj«, mi¸orzb japoÄ-

ski, perukowiec podolski, dereÄ bia-

¸y, tulipanowiec, limb«, kryptomeri«.

Gatunki lubice wilgo w pod¸oýu

otaczaj staw b«dcy pere¸k ogro-

du. Pluskaj w nim ryby, wiosn

kumkaj niezmordowanie ýaby,

wærd roælin zagniedzi¸a si« teý dzi-

ka kaczka. Na powierzchni wody

rozk¸adaj si« dorodne grzybienie,

zwane liliami wodnymi, o kwiatach

bia¸ych, kremowych i czerwonych.

Ogromn atrakcj jest wysepka

z mostkiem, z ktrego moýna podzi-

wia ca¸y staw i jego wielobarwne

roælinne obramowanie. To ulubione

z dawnego gospodarstwa lub zosta¸y

przyniesione przez ludzi, oraz stare

ule. Nie brak teý kapliczek przystro-

jonych kwiatami, æwitkw oraz

rzeb ludowych. W koronach drzew

pe¸no estetycznie wykonanych budek

l«gowych, z ktrych ch«tnie korzysta-

j skrzydlaci æpiewajcy mieszkaÄcy

ogrodu. Ð Jeden z parafian w zesz¸ym

roku na wiosn« sam z w¸asnej woli

wi, takie uspokojenie we-

wn«trzne jest cz¸owiekowi

bardzo potrzebne Ð na ¸onie

przyrody, blisko kwiatw,

rýnych roælin, æpiewajcych

ptakw. Nie musz gdzieæ

daleko jecha, wystarczy

wzi rower. W soboty i nie-

dziele przyjeýdýaj ca¸e ro-

dziny i wtedy mamy tu ruch

Ð mwi ksidz proboszcz.

Okaza¸e drzewa daj cieÄ,

w ktrym przy ogrodowych

stolikach pielgrzymi i wszy-

scy inni zwiedzajcy ogrd

maj okazj« wypocz, posi-

lajc si« przy kawie czy her-

bacie s¸ynnym w okolicy bu-

jakowskim ko¸oczem.

W cigu tygodnia nato-

miast praca w ogrodzie

wre. Utrzymanie i piel«-

gnacja ogrodu wymagaj

wielkiej pracy i musi by

w to zaangaýowanych wie-

lu ludzi, bo par« osb nie

da rady. Ð Ogrd za¸oýy¸

ksidz, a prowadz para-

fianie. Staramy si«, by kaý-

dy mia¸ jakiæ wycinek. Jedni

panowie kosz traw«, inni

przycinaj ga¸«zie, ktoæ

przychodzi plewi. Chodzi

o to, by kaýdy si« czu¸ od-

powiedzialny, ýeby coæ od

siebie do¸oýy¸ Ð mwi ks.

proboszcz Jerzy Walisko.

Ð Wtedy to b«dzie wsplne dzie¸o,

nie ksi«dza czy garstki ludzi, ale

wsplnoty. Pracuj takýe osoby

spoza parafii, wolontariusze, ktrzy

specjalnie przyjeýdýaj, poæwi«ca-

jc na to swj wolny dzieÄ, by coæ

dobrego zrobi. Niektrzy sami nie

maj juý w¸asnego ogrdka, wi«c

przyjeýdýaj do nas, by obdarza

nas ciekawymi roælinami, bo za-

uwaýyli, ýe ich tu jeszcze nie ma,

i sadz je. Naleý do przyjaci¸ na-

szego ogrodu. Jest to wi«c wsplne

dzie¸o dla wszystkich, ýeby tu by¸o

¸adnie. Nie chodzi o to, aby cigle

rozwija ogrd, ale by zachowa

i piel«gnowa to, co juý jest, i jego

kameralny charakter Ð podkreæla.

wszystkie budki l«gowe, a jest ich po-

nad 100, pozdejmowa¸, rozebra¸,

oczyæci¸, wymieni¸ przegni¸e deseczki,

naprawi¸ oraz na nowo posk¸ada¸

i zawiesi¸ na drzewach. By¸em mu za

ten trud bardzo wdzi«czny, a ptaki

chyba teý, ýe dosta¸y tak moýliwoæ

wyboru budek. Mieliæmy w ogrodzie

ma charakter rodzinny, ludzie

w ma¸ych grupkach przyjeýdýaj na

rowerach z aglomeracji miejskich

Ð z Miko¸owa, Tych, ûor, Katowic,

Chorzowa, Gliwic, Zabrza, by sko-

rzysta coæ dla ducha w koæciele,

a potem jeszcze wærd zieleni uspo-

koi si« i wyciszy. Jak wszyscy m-

Ð Na pewno wi«ksz radoæ spra-

wia, gdy cz¸owiek nie tylko przyje-

dzie i obejrzy, ale jak moýe powie-

dzie: ãWidzisz, to ja tutaj posadzi-

¸em, tamto podci¸em, a tutaj wy-

plewi¸em ten kawa¸eczekÒ.

W ssiedztwie rozciga si« drugi

ogrd, przepi«knie, wr«cz bajkowo

urzdzony i niezwykle starannie

uprawiany, a w nim czynne ule. Je-

go gospodarzem jest emerytowany

proboszcz i zami¸owany pszczelarz,

ks. kan. Jerzy Kempa.

Jednak wypoczynek w ogrodzie pa-

rafialnym to dopiero drugi proponowa-

ny punkt programu zwiedzania parafii

w Bujakowie. Pierwszym jest wizyta

w koæciele u Matki Boýej Bujakowskiej.

OGRîD Ð SAMA RADOå!

Ogrd parafialny

Wtorek, 13 wrzeænia 2005 Nasz Dziennik 9

Ogrd parafialny

Po przejæciu ks. kan. Jerzego Kempy

na emerytur« jego dzie¸o podj¸

i z powodzeniem kontynuuje ks. pro-

boszcz Jerzy Walisko. Ð Zawsze lubi-

¸em przyrod« i upraw« roælin. W mo-

jej poprzedniej parafii w Katowicach

Szopienicach uprawia¸em ogrdek,

ale nie taki duýy. Moýe dlatego

ks. abp Damian ZimoÄ przenis¸

mnie w¸aænie tutaj. Z pocztku tro-

ch« mnie to przeraýa¸o, bo jest tu

naprawd« duýo pracy i nie wiedzia-

¸em, jak si« do tego zabra, ale

obecnie wsplnymi si¸ami praca

idzie do przodu. Juý wiem, kto umie

i chce coæ robi, spotykam si«

z ogromn ýyczliwoæci ludzk. My-

æl«, ýe b«dzie coraz wi«cej ch«tnych

do pracy Ð mwi ksidz proboszcz.

W soboty i niedziele ogrd otwie-

ra swoje podwoje dla goæci Ð piel-

grzymw i turystw, dla wszystkich

spragnionych kontaktu z przyrod.

Malowniczo wijce si« æcieýki zapra-

szaj do wejæcia do tego krlestwa

roælin. Wi«kszoæ z nich zaopatrzona

jest w tabliczki z nazwami. Jest tu

wiele gatunkw drzew ozdobnych

i troch« owocowych, krzewy ozdob-

ne i byliny. Wærd ciekawszych roælin

ozdobnych spotkamy m.in. sosn«

ý¸t, metasekwoj«, mi¸orzb japoÄ-

ski, perukowiec podolski, dereÄ bia-

¸y, tulipanowiec, limb«, kryptomeri«.

Gatunki lubice wilgo w pod¸oýu

otaczaj staw b«dcy pere¸k ogro-

du. Pluskaj w nim ryby, wiosn

kumkaj niezmordowanie ýaby,

wærd roælin zagniedzi¸a si« teý dzi-

ka kaczka. Na powierzchni wody

rozk¸adaj si« dorodne grzybienie,

zwane liliami wodnymi, o kwiatach

bia¸ych, kremowych i czerwonych.

Ogromn atrakcj jest wysepka

z mostkiem, z ktrego moýna podzi-

wia ca¸y staw i jego wielobarwne

roælinne obramowanie. To ulubione

miejsce, gdzie fotografuj si« m¸ode

pary. Na kwaterze zielarskiej moýna

zapozna si« z licznymi gatunkami

leczniczymi i przyprawowymi.

Nie same tylko roæliny, cho liczne,

dorodne i pi«knie utrzymane, stano-

wi atrakcj« ogrodu parafialnego.

Oprcz nich obejrzymy tu autentycz-

ne, stare ýarna, ktre pochodz

z dawnego gospodarstwa lub zosta¸y

przyniesione przez ludzi, oraz stare

ule. Nie brak teý kapliczek przystro-

jonych kwiatami, æwitkw oraz

rzeb ludowych. W koronach drzew

pe¸no estetycznie wykonanych budek

l«gowych, z ktrych ch«tnie korzysta-

j skrzydlaci æpiewajcy mieszkaÄcy

ogrodu. Ð Jeden z parafian w zesz¸ym

roku na wiosn« sam z w¸asnej woli

wszystkie budki l«gowe, a jest ich po-

nad 100, pozdejmowa¸, rozebra¸,

oczyæci¸, wymieni¸ przegni¸e deseczki,

naprawi¸ oraz na nowo posk¸ada¸

i zawiesi¸ na drzewach. By¸em mu za

ten trud bardzo wdzi«czny, a ptaki

chyba teý, ýe dosta¸y tak moýliwoæ

wyboru budek. Mieliæmy w ogrodzie

przez zim« wiewirk«, ktra obgryza-

¸a kor« metasekwoi. Dokarmialiæmy

j nawet orzechami, aby zosta¸a

u nas, ale z wiosn gdzieæ sobie po-

sz¸a. No cý, nie zawsze to, co my lu-

bimy, lubi i zwierz«ta Ð uæmiecha si«

ksidz proboszcz.

Umieszczony na æcianie budynku

plebanii kamieÄ prognozy meteoro-

logicznej uczy trafnego przewidywa-

nia pogody, wywo¸ujc przy tym wie-

le radoæci i æmiechu u zwiedzajcych.

W kciku ogrodu jest zagroda dla

ptactwa domowego, w tym ozdob-

nych kurek. Ð Aby by¸o go wi«cej,

sprowadziliæmy pawie. Cho s pi«k-

ne, odg¸osy przez nie wydawane nie

10 Nasz Dziennik Wtorek, 13 wrzeænia 2005

OGRîD Ð SAMA RADOå!

Drzewa w naszym ogrodzie

odmiany (niewiele rýni si« od sta-

rych wzrostem), a wærd nich koniecz-

nie cho jedn tzw. sercwk«, o mi«k-

kim miýszu i bardzo smaczn. Nie

spotyka si« ich w sadach towarowych,

bo le znosz transport, ale smak ma-

j rewelacyjny. Poza tym owocuj

wczeænie, unikajc ataku nasionnicy

trzeæniwki i zwalniajc nas z ko-

niecznoæci dokonania oprysku.

Drzewka starych odmian, jak

kosztela, malinwka czy antonw-

ka, s juý w niektrych szk¸kach.

Inne b«dzie mona zamawia

w Zak¸adzie Sadowniczym ISK

w Prusach. Aby mie wi«cej od-

mian, trzeba rozejrze si« wærd

szk¸ek lub... samemu wzi si« za

szczepienie. W ogrodzie powinno

by jak najwi«cej nie tyle drzew, ile

iloæci odmian. Dzi«ki temu wyd¸uýa

si« czas spoýywania æwieýych owo-

cw, np. jab¸ka mamy od po¸owy

lipca do koÄca listopada, a jak

przechowujemy, to znacznie d¸uýej.

W¸aænie pod tym ktem naleýy my-

æle o ogrodzie, ýeby zapewni ro-

dzinie æwieýe owoce przez ca¸y se-

zon i by moýna je by¸o zagospoda-

rowa. Gdy jest duýy urodzaj, za-

wsze moýna podzieli si« lub wy-

mieni owocami z ssiadem.

Grzegorz Hodun, Instytut Sadownictwa i Kwiaciarstwa, Skierniewice:

ciasta takýe kandyzowany agrest.

Jeæli mamy duýy ogrd, moýemy

pokusi si« o posadzenie co najmniej

kilku drzew starych odmian jab¸oni.

Ale juý z czereæni warto mie nowe

W ogrodach o wi«kszej powierzchni

moýemy z powodzeniem posadzi

wi«ksze drzewa. Na ma¸ej dzia¸ce

jest z tym trudniej, ale i tu mamy wy-

br: moýemy posadzi pi« drzew

ma¸ych lub jedno duýe. Pi« ma¸ych

to zwykle pi« rýnych odmian, ale

gdy mamy jedno duýe, to takýe ¸a-

weczk« i cieÄ. Pozostaje wi«c kwestia

wyboru. Duýe drzewo moýemy takýe

przeszczepi rýnymi odmianami

i wtedy rwnieý mamy kilka odmian.

Stare odmiany by¸y i s uprawia-

ne nadal w bardzo trudnych dla nich

warunkach Ð na nie najlepszym

pod¸oýu, zwykle s¸abo nawoýone.

Rosn dzi«ki temu, ýe wi«kszoæ

z nich jest ma¸o wraýliwa na choro-

by. Jako uprawiane na silnie rosn-

cych podk¸adkach nie wymaga¸y ta-

kiego cz«stego dogldania jak

drzewka niskopienne. Ich zalet jest

d¸ugowiecznoæ. Wysoko po¸oýone

pierwsze odga¸«zienia konarw

w sposb naturalny sprzyjaj unika-

niu zakaýenia chorobami, zw¸aszcza

parchem. Wi«kszoæ zarodnikw

kie¸kujcych wiosn z opad¸ych liæci

nie si«ga aý tak wysoko. W ten spo-

sb wysokopienne drzewa bro-

ni si« przed infekcj.

Dobierajc odmiany, pami«taj-

my, ýe owoce wi«kszoæci nowych

odmian moýemy kupi. Warto

wi«c skupi si« na tych, ktrych

nie ma w handlu, a ktre moýe-

my wykorzysta w kuchni. W wa-

runkach amatorskich czasem

trudno uzyska owoce tak dobrej

jakoæci jak te z sadw towaro-

wych, ale spokojnie moýemy

konkurowa jab¸kami przetwr-

czymi, ktrych nie ma w sprzeda-

ýy Ð tu jesteæmy nawet bezkonku-

rencyjni!

Z antonwek robimy lekkie,

s¸abo rozpraýone marmolady do

ciasta, ktre w s¸oikach przecho-

wamy aý do nast«pnych zbiorw.

B«dzie z nich jab¸ecznik, a ýe

smaczniejszy jest z kawa¸kami

owocw, dodajemy potem do te-

go musu bardzo lekko rozpraýone

owoce innej odmiany, np. deserowe.

Przyjemnie wzbogaca smak i zapach

Ogrd nie musi

by kosztowny

Odtwarzanie pejzaýy

Marek Nabia¸ek, Platan Ð Ogrody w zgodzie z natur:

Ostatnio wzrasta zapotrzebowanie

na ogrody naturalistyczne. Skd si«

ono bierze? Otý ludzie dobrze si«

czuj w otoczeniu przyrody, a jeý-

dýc po lasach, na wycieczki Ð za-

chowuj w pami«ci obejrzany krajo-

braz, ktrym si« zachwycili,

urocze miejsca. Dzi«ki nam

maj to na co dzieÄ. Klienci

przekazuj nam to, co widzie-

li gdzieæ w lesie, a co zapa-

mi«tali lub sfotografowali, po

czym otrzymuj w swoim

ogrodzie te wspomnienia.

Spotka¸em ma¸ýeÄstwo, ktre

si« pozna¸o w jakimæ pi«knym

zaktku. Miejsce to sta¸o si«

im drogie, a ýe leýa¸o daleko,

pragn«li mie taki pejzaý

u siebie Ð wi«c go dostali, do-

k¸adnie to samo.

Odtwarzamy pejzaýe leæne,

strumyki, stawy, rde¸ka. Materia¸ ro-

ælinny stanowi gatunki rodzime, kt-

re sami produkujemy i adaptujemy do

warunkw, w jakich maj rosn. Sa-

mi rwnieý przygotowujemy pod¸oýe,

kszta¸tujemy teren. Nie sporzdzamy

projektu, by niepotrzebnie nie obci-

ýa klienta finansowo, po prostu na

podstawie opisu, zdj« czy filmu przy-

st«pujemy do realizacji.

Ogrd naturalistyczny moýna za-

¸oýy nawet na 30-50 m 2 . Oczywi-

æcie, im wi«ksze b«d jego

rozmiary, tym wi«ksze moý-

liwoæci. Ogromn zalet

ogrodw w zgodzie z natu-

r jest niek¸opotliwa piel«-

gnacja. W pierwszym okre-

sie ogranicza si« ona do

usuwania ewentualnych

chwastw, a pniej ogrd

za¸oýony zgodnie z zasada-

mi sztuki staje si« w 90

proc. bezobs¸ugowy. Roæliny

s dobrane w taki sposb,

by jedna zast«powa¸a dru-

g, gdy ta z jakichæ powo-

dw nie moýe rosn.

Marcin Gajda, prezes Polskiego Stowarzyszenia

Wykonawcw Terenw Zieleni i Architektw

Krajobrazu Ð ZieleÄ Polska, Krakw:

Wszechstronny bambus

dla oka i na pewno nie b«d ele-

mentem wyrýniajcym si« w ogro-

dzie. Zreszt to tylko od nas zaleýy,

czy bambusowi i jego wyrobom przy-

znamy w naszym ogrodzie rol«

pierwszoplanow czy statysty.

Tyczki bambusowe s zdecydowa-

nie bardziej trwa¸e od swych drew-

nianych odpowiednikw (pami«taj-

my, ýe bambus naleýy do rodziny

traw). S zarazem sztywniejsze, lýej-

sze i przede wszystkim taÄsze, toteý

polscy szk¸karze i sadownicy coraz

powszechniej uýywaj w¸aænie bam-

busowych tyczek.

Chiu Yik Wah, dyr. C&L Bamboo, Tarczyn:

Zastosowanie bambusa i jego wyro-

bw w ogrodzie jest wszechstronne.

Drabinki, pa¸ki, kratki, stoýki czy

zwyk¸e tyczki bambusowe s¸uý jako

podpory dla roælin Ð jednorocznych

pnczy, rý, krzeww piennych, m¸o-

dych drzewek. Maty bambusowe mo-

g os¸ania mniej estetyczne miejsca

(kompostowniki, kciki gospodarcze)

albo chroni przed wiatrem lub nie-

poýdanym okiem. Duýym zaintere-

sowaniem w Polsce ciesz si« ele-

menty architektury ogrodowej

z bambusa. Coraz cz«æciej moýna

zobaczy bambusowe p¸otki, pergo-

le, nawet altany.

Podpory, p¸otki czy maty bambu-

sowe maj podobne kszta¸ty i pe¸ni

te same funkcje co ich drewniane

i wiklinowe odpowiedniki. Za spra-

w naturalnego, oliwkowego koloru

bambusa jego wyroby s przyjazne

REKLAMA

Zrzeszamy najlepsze w branýy firmy

i architektw krajobrazu. W ubieg¸ym

roku zostaliæmy przyj«ci do Europej-

skiego Stowarzyszenia Wykonawcw

Terenw Zieleni (ELCA) jako jedyny

przedstawiciel polskiej branýy. Na-

szym zadaniem jest doradzanie klien-

tom, z ktr firm projektow warto

pracowa. Pomagamy wyszuka i pro-

jektanta, i wykonawc«, w zaleýnoæci

od potrzeb. Nie wszyscy dysponuj

duýymi funduszami, wi«c u nas otrzy-

muj wskazwki, do kogo w swoim

regionie zamieszkania mog si«

zwrci, by zaprojektowa¸ im ogrd.

Jego realizacj« mog potem wykony-

wa sami, rozk¸adajc prac« na kilka

lat, by nie nadwer«ýa budýetu.

Gdy chodzi o trendy, obecnie pre-

ferowane s ogrody naturalistyczne,

proste. Okazuje si«, ýe przestrzeÄ

moýna ukszta¸towa przy pomocy

prostych ærodkw, niekoniecznie

kosztownych, nie musz to by ogro-

dy skalne z kamieniami pouk¸adany-

mi w tyralier«. Ostatni konkurs orga-

nizowany przez ELCA wygra¸ ogrd

szwajcarski, w¸aænie dzi«ki swojej

prostocie. By¸ to ogrd geometryczny

z prostym, bardzo naturalnym sta-

wem, w ktrym istnia¸a moýliwoæ

kpieli, a na ktrego brzegu rosn

roæliny. Taki staw ¸adnie wyglda

takýe wtedy, gdy nie moýna z niego

korzysta, czego nie da si« powie-

dzie o innych basenach, np.

z okropn niebiesk foli, ktre by-

najmniej nie zdobi ogrodu.

Nowoæci cebulowe i roælinne

WIOSNA 2005

Zapraszamy

w godz. 8.00-18.00

sobota 8.00-15.00

Lublin

Lublin , al. Kraænicka 33

P.P.H.U. ã OGRODNIK

OGRODNIK Ò

rona

tel. (81) 444 62 82/3

Sklep internetowy

www

www .ogrodnik.net.pl

Dodatek przygotowa¸a

Maria KaliÄska.

Krzysztof W rona

Krzysztof W

.ogrodnik.net.pl

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: