Sztuka_latania.pdf

Sztuka latania

Wczoraj skoczyþem, miaþem skrzydþa jak ptak

Raz jeden w Ňyciu kaŇdy chyba to czuþ

KtoĻ nagle krzyknĢþ, tak to kaŇdy by chciaþ

CoĻ pochwyciþo i ĻciĢgnħþo mnie w dþ

Lady Pank

Grawitacja jest, na co dzieı naszym sprzymierzeıcem, choę wcale o niej nie pamiħtamy. Przypomina

nam o swoim istnieniu, kiedy po raz kolejny wkraczamy w nasz pionowy Ļwiat. Ten moment dla

jednych jest przyjemnym sposobem opuszczenia nieprzyjemnego miejsca, dla drugich natomiast

wiĢŇe siħ z czħsto irracjonalnym strachem przed odpadniħciem. W naszych rozwaŇaniach wykluczamy

oczywiĻcie sytuacje, w ktrych po prostu nie wolno nam odpaĻę! UmiejħtnoĻę bezpiecznego álataniaÑ

jest elementem, ktry moŇna trenowaę, redukujĢc tym samym strach przed odpadniħciem. Trening

álotwÑ ma na celu wyksztaþcenie u wspinacza nawykw i reakcji, ktre zminimalizujĢ ryzyko.

Generalnie odpadniħcia moŇemy podzielię na: kontrolowane i niekontrolowane (obiektywnie

groŅniejsze w skutkach). W przypadku tych pierwszych wszystkie fazy lotu wspinacza sĢ zaleŇne od

niego, a lot jest w wiħkszoĻci przypadkw bezpieczny. Niekontrolowane odpadniħcia sĢ najczħĻciej

wynikiem ukruszenia chwytu, stopnia lub poĻlizgniħcia siħ wspinacza, ktry zaskoczony sytuacjĢ

spŅnia siħ z prawidþowĢ reakcjĢ. Skutkiem tego sĢ loty gþowĢ na dþ lub uderzenia o Ļcianħ.

MoŇemy wyrŇnię trzy fazy lotu: moment przygotowania, faza lotu oraz lĢdowanie.

www.primaroca.pl

Przygotowanie trwa czħsto sekundy lub co gorsza nie ma go wcale, a jest naprawdħ waŇne. Warto

zwrcię uwagħ na: ustawienie wzglħdem Ļciany, prowadzenie liny, uaktywnienie asekurujĢcego.

Ustawienie frontalne jest najbardziej poŇĢdanym, bo tak teŇ bħdziemy lĢdowaę na skale. Odpadniħcie

w pozycji bocznej np. podczas wykonywania skrħtu, nadaje ciaþu, trudnĢ, a czħsto nawet niemoŇliwĢ

do opanowania w trakcie lotu, rotacjħ.

Przy prowadzeniu liny powinniĻmy uwaŇaę, aby jej nie przekraczaę. Pomocna bħdzie tutaj reguþa:

gdy droga biegnie w linii prostej Î lina miħdzy nogami, w razie wykonywania trawersu Î lina po

zewnħtrznej, bħdĢcej bliŇej Ļciany stronie nogi. Lot z zaplĢtanĢ nogĢ czħsto koıczy siħ gþowĢ na dþ i

przypaleniem przez trĢcĢ linħ.

Konieczne jest takŇe zwracanie uwagi na to, czy lina nie zahaczy o skaþħ i czy poprawnie jĢ

wpiħliĻmy. Po pierwsze w trakcie lotu zahaczona lina zazwyczaj nie pracuje na caþej dþugoĻci (czyli

odcinku wydanym przez asekurujĢcego). Skutkiem tego moŇe byę zwiħkszenie wspþczynnika

odpadniħcia lub wylĢdowanie w maþo poŇĢdanym miejscu np. na krawħdzi okapu. Po drugie,

nieprawidþowo przepiħta lina, przy skromnym udziale tzw. pecha wypina siħ rwnie þatwo co wpina.

Uaktywnienie asekurujĢcego za pomocĢ mniej lub bardziej peþnego trwogi gþosu i zwrcenie w ten

sposb jego uwagi na nasze poczynania moŇe nam tylko pomc.

Faza lotu to zasadniczo trzy etapy: moment ástartuÑ, czysty lot oraz lĢdowanie.

áStartÑ naleŇy w miarħ moŇliwoĻci zaczĢę odepchniħciem siħ od Ļciany, ktre sprawia, Ňe lecimy w

powietrzu, nie uderzajĢc w nic po drodze. Tor naszego lotu jest zbliŇony do paraboli, dziħki temu

moŇemy, lĢdujĢc na nogach, lepiej wytracię energiħ odpadniħcia. O tym, jak mocno powinniĻmy siħ

odepchnĢę, decyduje nachylenie Ļciany. W terenie przewieszonym czħsto jest to zbħdne lub wystarczy

tylko delikatna ingerencja. Im jest mocniejsze, tym wiħksza jest siþa, z ktrĢ uderzamy o Ļcianħ!

PoþĢczone z jednoczesnym wybraniem liny przez asekurujĢcego przynosi zgubne skutki. PoŇyteczne

jest takŇe przestrzeganie zasady, zwþaszcza w poczĢtkach kariery wspinaczkowej, Ňe kontakt ze ĻcianĢ

tracĢ jako pierwsze nie rħce, a nogi wspinacza (w praktyce odbywa siħ to jednoczeĻnie).

Lot Î waŇna jest pozycja, ktrĢ przyjmiemy (na supermana wykluczona). Nie lecimy ána

bacznoĻęÑ. Nogi powinny byę w maþym rozkroku i lekko ugiħte w kolanach, tuþw nachylony ku

przodowi, miħĻnie napiħte, rħce szeroko ásterujĢÑ lotem lub jednĢ z nich trzymamy na linie blisko (!)

wħzþa, ktrym jesteĻmy zwiĢzani. Taki chwyt za linħ daje z psychologicznego punktu widzenia

poczucie pewnoĻci, uþatwia takŇe utrzymanie prawidþowej pozycji w momencie lĢdowania. Skutki

chwytania siħ podczas lotu za ekspresy lub linħ biegnĢcĢ do partnera, czyli czħstych odruchw u

poczĢtkujĢcych lotnikw, budzĢ grozħ!

áLĢdowanieÑ przypomina zeskok z duŇej wysokoĻci. LĢdujemy na obie nogi, lekko ugiħte w

stawach kolanowych. Jako pierwsze kontakt ze ĻcianĢ majĢ stopy. JeĻli sĢ ustawione frontalnie,

stanowiĢ rodzaj swoistego ázderzakaÑ, a zarazem áamrotyzatoraÑ. Siþħ uderzenia amortyzujemy

bowiem wþaĻnie poprzez ugiħcie ng. Jest to rwnie waŇne jak niezeskakiwanie na proste nogi.

Odpadniħcia w terenie poþogim wyglĢdajĢ zgoþa inaczej: sĢ mniej przyjemne i czħsto niebezpieczne

(w þatwym terenie lepiej nie odpadaę). Na poþogich pþytach, rajbungach odepchniħcie od Ļciany bywa

najczħĻciej bþħdem fatalnym w skutkach. W takich sytuacjach zaleca siħ dwie metody. Pierwsza to

zsuwanie siħ w pozycji wspinaczkowej po poþogiej pþycie, aŇ do momentu, w ktrym zadziaþa

asekuracja (co jest duŇĢ sztukĢ).

www.primaroca.pl

Druga metoda, ktra wyglĢda naprawdħ osobliwie, zakþada odwrcenie siħ twarzĢ do ekspozycji i

zbiegniħciu w dþ po pþycie! Takie scenki moŇna zaobserwowaę np. w szwajcarskim rejonie Grimsel.

Kolejny problem to odpadniħcie na átrawersieÑ i wyjĢtkowo ryzykowny lot ápo wahadleÑ. Wydaje

siħ, Ňe jedynĢ sensownĢ radĢ jest: nie odpadaj! Pewnym rozwiĢzaniem w takich sytuacjach moŇe byę

odepchniħcie siħ w kierunku ostatniego punktu asekuracyjnego. Po prostu áskok w bokÑ, ktrego

zadaniem jest zmniejszenie efektu wahadþa. Nadal pozostaje jednak problem ábezurazowegoÑ

lĢdowania.

Autor: Tomasz áMendozaÑ Rħgwelski

Artykuþ ukazaþ siħ w Magazynie Gry, nr 4 (131), kwiecieı 2005

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: