Metoda Lehmanna.pdf

(40 KB) Pobierz
26338266 UNPDF
Politechnika Gdaska, Wydział Zarzdzania i Ekonomii
Zakład Ergonomii i Eksploatacji Systemów Technicznych
Ergonomia i ochrona pracy - Projektowanie
PROJEKT – ETAP 2.
Ocena uci
ąż
liwo
ś
ci wysiłku fizycznego metod
ą
chronometra
ż
owo-
tabelaryczn
ą
wg Lehmanna.
1. Wst
ę
p
Do oceny uci
ąż
liwo
ś
ci wysiłku fizycznego metod
ą
szacunkowo-tabelaryczn
ą
wg
Lehmanna brane s
ą
pod uwag
ę
nast
ę
puj
ą
ce składniki:
a) wydatek energetyczny [kJ/8h], wyra
ż
aj
ą
cy prac
ę
mechaniczn
ą
(wysiłek dynamiczny)
wykonan
ą
podczas czynno
ś
ci roboczych,
b) wysiłek statyczny , zwi
ą
zany ze stałym napi
ę
ciem mi
ęś
ni podczas pracy w wymuszonej
pozycji ciała,
c) powtarzalno
ść
ruchów, okre
ś
laj
ą
c
ą
uci
ąż
liwo
ść
pracy wywołan
ą
jednostronnym
niowego w wyniku wykonywania jednostajnych, monotonnych
ruchów roboczych (np. na ta
ąż
eniem układu mi
ęś
ś
mie monta
ż
owej).
Sposób posługiwania si
ę
metod
ą
jest nast
ę
puj
ą
cy:
a) opracowa
ć
tabel
ę
„fotografia dnia roboczego” wg wzoru podanego w tabeli A na str. 6,
b) obliczy
ć
wielko
ść
wydatku energetycznego z tabel 1 i 2,
c) oceni
ć
kolejne składniki uci
ąż
liwo
ś
ci w skali punktowej wg tabel 4-6,
d) podsumowa
ć
oceny punktowe wg tabeli 3., w pisac je do tabeli B na str. 6.
e) odczyta
ć
ł
ą
czn
ą
uci
ąż
liwo
ść
danej pracy fizycznej z tabeli 6
Wydatek energetyczny metod
ą
Lehmanna mo
ż
na oszacowa
ć
dla prac
ś
rednio ci
ęż
kich
i ci
ęż
kich z dokładno
ś
ci
ą
rz
ę
du 10%, co jest wystarczaj
ą
ce dla potrzeb przemysłowych.
Uwagi do posługiwania si
ę
metod
ą
Lehmanna:
a) dopuszczalne s
ą
niewielkie interpolacje warto
ś
ci z tabel,
b) przerwy w pracy winny by
ć
wliczone, z uwzgl
ę
dnieniem jedynie pozycji ciała, w jakiej
pracownik te przerwy sp
ę
dza,
c) dokładno
ść
szacowania wydatku energetycznego spada, gdy okresy pracy przedzielone s
ą
długimi przerwami.
2. Fotografia dnia roboczego
Przed przyst
ą
pieniem do oceny nale
ż
y sporz
ą
dzi
ć
zestawienie wszystkich czynno
ś
ci
roboczych wykonywanych przez pracownika w ci
ą
gu 8 godz. zmiany roboczej. Zestawienie
takie zwane jest fotografi
ą
dnia roboczego (tab.8.).
Oznaczenia do tab.8.:
t
-
czas trwania danej czynno
ś
ci roboczej [min],
w a
-
wydatek energetyczny z uwagi na pozycj
ę
tułowia [kJ/min],
1
obci
26338266.020.png
Politechnika Gdaska, Wydział Zarzdzania i Ekonomii
Zakład Ergonomii i Eksploatacji Systemów Technicznych
w b
-
wydatek energetyczny z uwagi na prac
ę
ko
ń
czyn [kJ/min],
w c
-
wydatek energetyczny na dan
ą
czynno
ść
robocz
ą
[kJ], obliczony jako
w c = (w a +w b )* t
Warto
ś
ci w a i w b do wzoru odczytujemy z tab.1. i tab.2.
Wielko
ść
całkowitego wydatku energetycznego w e [kJ/8h] obliczamy sumuj
ą
c
wydatki energetyczne w c dla wszystkich czynno
ś
ci w ci
ą
gu 8-godzinnej zmiany roboczej.
Obliczona wielko
ść
wydatku energetycznego powinna mie
ś
ci
ć
si
ę
w zakresie:
do 3500 kJ/8h - dla prac lekkich,
od 3500
do 6500 kJ/8h - dla prac
ś
rednio ci
ęż
kich,
od 6500
do
10000 kJ/8h - dla prac ci
ęż
kich.
Dla osób o przeci
ę
tnej sile fizycznej za granic
ę
dopuszczaln
ą
wydatku przyjmuje si
ę
czyzn, ok. 7100 kJ/8h dla kobiet, natomiast za zakres optymalny dla
obu płci 3300-6500 kJ/8h.
Tab. 1. Wydatek energetyczny w a z uwagi na pozycj
ęż
ę
tułowia.
Pozycja ciała
w a [kJ/min]
Siedz
ą
ca
1,2
Kl
ę
cz
ą
ca
2,1
Stoj
ą
ca
2,5
Stoj
ą
ca pochylona
4,2
Chodzenie
7,2-14,8
Chodzenie bez obci
ąż
enia po pochyło
ś
ci 10 o
3,5/metr wzniesienia
Tab. 2. Wydatek energetyczny w b z uwagi na prac
ę
ko
ń
czyn.
Rodzaj pracy
w b [kJ/min]
Prace palców dłoni i przedramienia
lekka
ś
1,2 - 2,5
2,5 - 3,8
3,8 - 5,2
rednia
ci
ęż
ka
Prace jednego ramienia
lekka
ś
3,0 - 5,0
5,0 - 7,2
7,2 - 9,3
rednia
ci
ęż
ka
Prace obu ramion
lekka
ś
6,3 - 8,4
8,4 -10,5
10,5-12,6
rednia
ci
ęż
ka
Praca całego ciała
lekka
ś
10,5-16,8
16,8-25,1
25,1-35,6
35,6-48,2
rednia
ci
ęż
ka
b.ci
ęż
ka
2
ok. 8400 kJ/8h dla m
26338266.021.png 26338266.022.png 26338266.023.png 26338266.001.png 26338266.002.png 26338266.003.png 26338266.004.png 26338266.005.png 26338266.006.png 26338266.007.png
Politechnika Gdaska, Wydział Zarzdzania i Ekonomii
Zakład Ergonomii i Eksploatacji Systemów Technicznych
3. Ocena punktowa uci
ąż
liwo
ś
ci
Po obliczeniu wielko
ś
ci wydatku energetycznego kolejne składniki wysiłku fizycznego
nale
ż
y oszacowa
ć
w skali punktowej:
Tab. 3. Ocena ł
ą
czna uci
ąż
liwo
ś
ci.
Składnik wysiłku
Ocena
punktowa
słowna
Wydatek energetyczny ................. kJ/8h
z tab.4.
Obci
ąż
enia statyczne
z tab.5.
Powtarzalno
ść
ruchów
z tab.6.
........pkt. Wysiłek...................
(ocena słowna z Tab.7.)
Tab. 4. Ocena wydatku energetycznego przy pracy fizycznej.
Wydatek
energetyczny
[kJ/8h]
Ocena wydatku energetycznego
słowna
punktowa
do 1260
bardzo mały
0
1260 - 3350
mały
1 - 25
3350 - 6300
ś
redni
25 - 50
6300 - 8400
du
ż
y
51 - 75
ponad 8400
bardzo du
ż
y
76 - 100
3
26338266.008.png 26338266.009.png 26338266.010.png 26338266.011.png
Politechnika Gdaska, Wydział Zarzdzania i Ekonomii
Zakład Ergonomii i Eksploatacji Systemów Technicznych
Tab. 5. Ocena stopnia obci
ąż
enia statycznego.
Ocena stopnia
Pozycja ciała przy pracy
Przykłady
obci
ąż
enia statycznego
słownie
punkty
1-10
siedz
ą
ca niewymuszona
wi
ę
kszo
ść
prac biurowych
stoj
ą
ca niewymuszona z
mały
1-30
11-20
okresowej
zmiany na siedz
ż
liwo
ś
ci
ą
ś
lusarz, stolarz
ą
c
ą
21-30
ca na
przemian z chodzeniem
ą
ca lub stoj
ą
nadzór techniczny,
bibliotekarz
31-40
ca wymuszona,
niepochylona b
ą
pisanie na maszynie,
obsługa pras
mechanicznych
nieznacznie pochylona
ą
d
ź
41-50
stoj
ą
ca niewymuszona, bez
obsługa niektórych
obrabiarek, malowanie,
lakierowanie, praca
ekspedienta
redni
31-60
ci okresowej
zmiany pozycji na siedz
ż
liwo
ś
ą
c
ą
51-60
ca wymuszona,
niepochylona z mo
ą
motorniczy, suwnicowy
ż
liwo
ś
ci
ą
okresowej zmiany pozycji
na siedz
ą
c
ą
61-70
ca, wymuszona,
bardzo pochylona
ą
szwaczka,
zegarmistrz
y
61-90
ż
71-80
ca wymuszona,
niepochylona bez
mo
ą
piaskowanie, obsługa
niektórych obrabiarek
ci okresowej
zmiany pozycji na siedz
ż
liwo
ś
ą
c
ą
81-90
ca wymuszona,
pochylona, niezale
ą
górnictwo, obróbka drewna
ż
nie od
mo
ż
liwo
ś
ci zmieniania
pozycji
bardzo
du
91-100
ca, w przysiadzie i
inne nienaturalne pozycje
ę
cz
ą
czne,
górnictwo, posadzki,
ś
ę
y
91-100
ż
lusarz samochodowy
4
mo
siedz
siedz
ś
mo
stoj
siedz
du
stoj
stoj
kl
formowanie r
26338266.012.png 26338266.013.png 26338266.014.png
Politechnika Gdaska, Wydział Zarzdzania i Ekonomii
Zakład Ergonomii i Eksploatacji Systemów Technicznych
Tab. 6. Ocena stopnia uci
ąż
liwo
ś
ci pracy fizycznej wskutek powtarzalno
ci
ruchów.
Liczba powtórze
ruchów
stereotypowych na zmian
ń
ę
robocz
ą
Stopie
ń
uci
ąż
liwo
ś
ci
Wywierana siła
do 100 N
ponad 100 N
słownie
w punktach
do 800
do 300
mały
1 - 30
800-1600
300 - 800
ś
redni
31 - 60
ponad 1600
ponad 800
du
ż
y
61 - 100
Tab. 7. Ocena sumaryczna obci
ąż
enia prac
ą
fizyczn
ą
w skali punktowej.
Ocena wysiłku
Ogólna
W punktach
Bardzo lekki
1 - 30
Lekki
31 - 70
Ś
redni
71 - 120
Ci
ęż
ki
121 - 190
Bardzo ci
ęż
ki
191 - 300
ci wysiłku fizycznego
Po zako ń czeniu oblicze ń nale ż y okre ś li ć :
a) który ze składników obci ąż enia prac ą fizyczn ą najbardziej przyczynia si ę do jej
uci ąż liwo ś ci,
b) wskaza ć , które czynno ś ci robocze s ą najbardziej energochłonne i uci ąż liwe.
Nale ż y zaproponowa ć metody pracy i usprawnienia techniczno-organizacyjne zmierzaj ą ce
ąż
liwo
ś
do:
a) zmniejszenia wydatku energetycznego,
b) ogólnego zmniejszenia uci ąż liwo ś ci pracy fizycznej na badanym stanowisku.
LITERATURA:
1. A.Hansen. Ergonomiczna analiza uci ąż liwo ś ci pracy. Wyd. ZW. W-wa 1977.
2. Praca zbiorowa. Medycyna Pracy. PZWL W-wa 1985.
3. J.V.G. Durnin, R.Passmore. Energetyka pracy i wypoczynku. PWN, W-wa 1969.
4. G.Lehmann. Praktyczna fizjologia pracy. PWT, W-wa 1960.
5
ś
4. Analiza składników uci
26338266.015.png 26338266.016.png 26338266.017.png 26338266.018.png 26338266.019.png
Zgłoś jeśli naruszono regulamin