bhp-2(1).pdf

Zakład Aerologii i Bezpieczeństwa Górniczego

Instytut Eksploatacji Złóż

Wydział Górnictwa i Geologii

Politechnika Śląska

INFORMACJA

na temat działalności w zakresie badań nad problemem bezpieczeństwa i higieny

pracy, ratownictwa górniczego, bezpieczeństwa termicznego górników oraz

oceny kultury bezpieczeństwa pracy.

Gliwice, lipiec 2009 r.

Pracownicy Zakładu Aerologii i Bezpieczeństwa Górniczego Wydziału Górnictwa

i Geologii Politechniki Śląskiej w Gliwicach od wielu lat prowadzą prace badawcze z zakresu

bezpieczeństwa i higieny pracy, ratownictwa górniczego, bezpieczeństwa termicznego

górników oraz oceny kultury bezpieczeństwa pracy.

Powyższą problematyką zajmuje się w pełni dyspozycyjny Zespół pracowników

naukowych mogący realizować samodzielnie wszelkiego rodzaju badania i pomiary, nawet

w trudnych warunkach dołowych i terenowych. Podstawę Zespołu stanowi sześciu

pracowników naukowo-dydaktycznych ze stopniem doktora nauk technicznych (średnia

wieku poniżej 35 lat) ze znacznym dorobkiem naukowo-badawczym. Nadzór merytoryczny

zapewnia dwóch samodzielnych pracowników naukowych na stanowisku profesora

nadzwyczajnego w Politechnice Śląskiej.

Zespół współpracuje z Centralną Stacją Ratownictwa Górniczego, prowadzi badania

związane z ratownictwem górniczym (nowy sprzęt oraz wyposażenie) i bezpieczeństwem

termicznym górników. Ponadto współpracuje z Kopalnianymi Stacjami Ratownictwa

Górniczego. Członkowie Zespołu są stale obecni podczas ćwiczeń i szkoleń realizowanych

w Okręgowej Stacji Ratownictwa Górniczego w Zabrzu.

Zespół przeprowadza analizy bezpieczeństwa klimatycznego pracowników, oparte

między innymi o wskaźnik dyskomfortu cieplnego δ (delta). Wskaźnik ten jest parametrem

uwzględniającym wszystkie czynniki wpływające na warunki klimatyczne w środowisku, do

których należą: parametry klimatu, prędkość przepływu powietrza, średnia temperatura

promieniowania otoczenia, wydatek energetyczny pracownika, ubiór i aklimatyzacja. Analiza

bezpieczeństwa termicznego pracowników przeprowadzana jest w oparciu o istniejące

wskaźniki mikroklimatu i obowiązujące przepisy oraz normy górnicze, a także porównanie

ich z wynikami uzyskanymi na podstawie wskaźnika dyskomfortu cieplnego

Wykonane obliczenia pozwalają na dokonanie analizy efektów różnych sposobów

poprawy warunków klimatycznych (obniżenie temperatury powietrza, zwiększenie prędkości

przepływu powietrza, zmniejszenie wilgotności względnej lub właściwej powietrza, obniżenie

średniej temperatury promieniowania otoczenia, zmniejszenie wydatku energetycznego

poprzez przerwy w pracy i inne).

Członkowie Zespołu są autorami opracowań i dokumentacji z zakresu zarządzania

ryzykiem oraz oceny ryzyka zawodowego. Prowadzą także nowatorskie badania dotyczące

problematyki oceny poziomu kultury bezpieczeństwa w kopalniach.

Rezultatami tych prac i analiz są między innymi prace doktorskie członków Zespołu:

dr. inż. Zbigniewa Słoty pt. Określenie wpływu wydatku energetycznego, aklimatyzacji

i ubioru na obciążenie termiczne organizmu w wyrobiskach kopalń podziemnych oraz mgr

inż. Anny Morcinek pt. Identyfikacja i ocena postaw oraz zachowań pracowników kopalń

węgla kamiennego jako elementów kultury bezpieczeństwa pracy .

Zespół przeprowadził liczne pomiary parametrów mających wpływ na bezpieczeństwo

termiczne górników i ratowników górniczych (parametry stanu powietrza, pomiar i ocena

wydatku energetycznego, określenie oporu cieplnego odzieży, stopnia aklimatyzacji itp.).

Badania takie prowadzono praktycznie we wszystkich kopalniach węgla kamiennego

w Polsce, kopalniach LGOM oraz w innych zakładach górniczych. Wynikami badań są

sporządzone liczne opracowania i ekspertyzy, a także obszerna baza pomiarowo-

porównawcza.

Zespół dysponuje odpowiedniej jakości przyrządami pomiarowymi, takimi jak

baroluksy, anemometry, psychrometry, welometry, pirometry, analizatory składu powietrza,

termometry do pomiaru temperatury wewnętrznej, wagi elektroniczne, pulsometry,

ciśnieniomierze.

Na podstawie przeprowadzonych badań i uzyskanych wyników wykonuje się analizę

zagrożenia obciążeniem termicznym.

Zespół wykonuje prace związane z analizą wypadkowości, oceną ryzyka zawodowego

i opracowywaniem dokumentacji z zakresu zarządzania ryzykiem. Realizuje prace naukowo-

badawcze z zakresu prewencji wypadkowej dotyczącej oceny zagrożeń. Opracowuje także

zalecenia do profilaktyki.

Członkowie Zespołu zajmują się również problemem badania kultury bezpieczeństwa

pracowników kopalń podziemnych. Po serii wielkich katastrof przemysłowych, w obliczu

wciąż ogromnej liczby wypadków w pracy i poza pracą, zrodziła się potrzeba rozwijania

i umacniania kultury bezpieczeństwa. Zespół opracował metodykę badań dotyczących kultury

bezpieczeństwa pracy pracowników kopalń podziemnych. Na jej podstawie zostały wykonane

badania w jednej z polskich kopalń węgla kamiennego. Przeprowadzono je na podstawie

prostego narzędzia badawczego, jakim jest ankieta. Badania objęły reprezentatywną, losowo

wybraną grupę ludzi, w skład której wchodzili, zarówno pracownicy fizyczni, jak i osoby

dozoru. Ankieta miała formę wielokrotnego wyboru, a jej rezultaty pozwoliły na ustalenie

hierarchii wartości autotelicznych i wartości pracy pracowników, postaw wobec formalnych

norm bezpieczeństwa, jak również stosunku do ryzyka i ryzykownych zachowań oraz

zagrożeń występujących w górnictwie.

Wszystkie obliczenia i analizy przeprowadzane są z wykorzystaniem nowoczesnych

technik informatycznych. Zespół dysponuje nowoczesnym sprzętem komputerowym

i specjalistycznym autorskim oprogramowaniem z zakresu bezpieczeństwa i higieny pracy

oraz oceny ryzyka zawodowego.

W skład Zespołu wchodzą osoby z wieloletnim doświadczeniem w tworzeniu

i wdrażaniu rozwiązań informatycznych dla polskiego górnictwa oraz na potrzeby BHP.

Załącznik

Spis publikacji i opracowań z tematu działalności w zakresie badań nad problemem

bezpieczeństwa i higieny pracy, ratownictwa górniczego, bezpieczeństwa termicznego

górników oraz oceny kultury bezpieczeństwa pracy:

1. Drenda J.: Analiza poprawy warunków klimatycznych przez ochładzanie i osuszanie

powietrza. Mat. Konferencji pt. “Vetrani a bezpecznost dolu” Ostrawa 22-23. 05. 1997.

Wyd. VSB- Technicka Universita Ostrawa.

2. Drenda J.: Dyskomfort cieplny w środowiskach kopalń głębokich. Zeszyty Naukowe Pol.

Śl. seria Górnictwo Z. 213, Gliwice 1993. ( Praca habilitacyjna ).

3. Drenda J.: Evaluation of the Efficiency of Means Adopted to Improve the Climatic

Conditions in Deep Mines. Proceedings of the 7 th International Mine Ventilation

Congress. Kraków 2001. s.157-162.

4. Drenda J.: Obliczenia ekstremalnych wartości parametrów powietrza w środowiskach

pracy w celu zapewnienia bezpiecznych, zadowalających i komfortowych warunków

klimatycznych. Materiały I Szkoły Aerologii Górniczej, Zakopane 11-15. 10. 1999 r.

5. Drenda J.: Ocena klimatycznych warunków pracy górników. Międzynarodowa

Konferencja Naukowa pt. “Szkoła Eksploatacji Podziemnej”, Wydawnictwo: PAN

CPPGSMiE Kraków 1997 r.

6. Drenda J.: Thermal safety of workers in warm and hot work conditions. 5 th International

Conference on Air Distribution in Rooms ROOMVENT-96 Yokohama, July 17-19. 1996

r. Japonia.

7. Drenda J.: Wpływ prędkości powietrza na warunki klimatyczne w środowiskach pracy.

V Ogólnopolskie Symp. nt. “Zastosowanie Mechaniki Płynów w Inżynierii Środowiska –

97. Gliwice-Wisła 1997. Wyd. Politechniki Śl.

8. Drenda J.: Wykorzystanie wskaźnika dyskomfortu cieplnego dla normowania warunków

klimatycznych w kopalniach. Materiały “9-ej Sesji Międzynarodowego Biura Termofizyki

Górniczej”, Gliwice 18-22. 09. 2000 r.

9. Drenda J., Domagała L., Jaromin M., Musioł D.: „Простой графический способ оценки

безопасности климатических условий в шахтных забоях”, s. 310–316,

Mat. Konf. „Occupational safety in underground and open pit mines and quarries”,

Varna, Bułgaria, 1998 r.,

10. Drenda J., Domagała L., Musioł D., Różański Z.: „Wyniki eksperymentów prowadzonych

z zasłonami chłodzącymi w komorze klimatycznej”, s. 325–332, Materiały Konf. 9. Sesji

Międzynarodowego Biura Termofizyki Górniczej „IBMT 2000”, Gliwice, 18-22 wrzesień

2000 r.

11. Drenda J., Domagała L., Musioł D., Różański Z., Słota K., Wierzbiński K., Wrona P.:

Strefy chłodzące w komorach frontów eksploatacyjnych kopalń miedzi LGOM. Materiały

V Międzynarodowej Konferencji „Wybieranie złóż na dużych głębokościach oraz w

trudnych warunkach geotermicznych”, str. 141 – 146. Jugowice 2005.

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: