rozdzial_3.pdf

III

SySteM PRZeciWteRRORyStycZNy

W RZecZyPOSPOLiteJ POLSKieJ

Obecne wysiłki – ukierunkowane w Rzeczypospolitej Polskiej na zwal-

czanie terroryzmu – są rozproszone w kilku resortach, instytucjach i or-

ganizacjach 121 . W ramach obecnie obowiązującej kategoryzacji i nazewnic-

twa 122 problematyka ta jest podejmowana przez (rys. 12):

– Ministerstwo Spraw Wewnętrznych i Administracji wraz z podległy-

mi strukturami (Policją, Strażą Graniczną, Biurem Ochrony Rzą-

du),

– Ministerstwo Obrony Narodowej wraz z podległymi strukturami

(Służbą Wywiadu Wojskowego, Służbą Kontrwywiadu Wojskowego,

Żandarmerią Wojskową),

– Ministerstwo Spraw Zagranicznych,

– Ministerstwo Finansów wraz z podległymi strukturami,

– Agencję Wywiadu,

– Agencję Bezpieczeństwa Wewnętrznego.

Z obowiązujących uregulowań formalno-organizacyjnych wynika,

że spośród wymienionych, najbardziej wyraziste kompetencje w sprawie

zwalczania terroryzmu posiadają: na terytorium kraju – Agencja Bezpie-

czeństwa Wewnętrznego (ABW), a poza jego granicami – Agencja Wy-

wiadu (AW). Pozostałe posiadają kompetencje mniej wyraziste. O ska-

li niedostatków organizacyjnych świadczyć też może fakt, że nawet one,

nie posiadają wystarczających wskazań dyrektywnych obligujących je do

międzyinstytucjonalnego zespalania działań w kwestiach zwalczania ter-

roryzmu. Formalnie obowiązek ten spoczywa na urzędzie ministra koor-

dynatora ds. służb specjalnych, jednak konfrontując to z rzeczywistymi

uprawnieniami i izycznymi możliwościami wykonawczymi tego urzędu,

międzyinstytucjonalna sprawczość koordynacyjna zdaje się wskazywać na

liczne niedostatki systemowe.

118

iii – SySteM PRZeciWteRRORyStycZNy W RZecZyPOSPOLiteJ POLSKieJ

Rys 12. Resorty i instytucje zaangażowane w procedury

zwalczania terroryzmu (stan obowiązujący w 2007 r.)

Źródło: opracowanie własne

Funkcje koordynacyjne w zakresie zwalczania terroryzmu spełnia też

minister spraw wewnętrznych i administracji, z racji pełnienia funkcji prze-

wodniczącego Międzyresortowego Zespołu ds. Zagrożeń Terrorystycznych ,

którego zapleczem wspierającym jest kolegialna Grupa Stałych Ekspertów .

także i inne człony organizacyjne struktur państwowych, zaangażowane

w zwalczanie terroryzmu, powołują w ramach swoich kompetencji różnego

rodzaju zespoły koordynacyjne. Podejmowane w tym zakresie wysiłki nie

mają jednak trwałego i formalnie usankcjonowanego statusu rozwiązań

121) termin „organizacja” został w tym miejscu użyty w rozumieniu rzeczowym – to

znaczy: jako pewna wyodrębniona całość, mająca określone cele (Kieżun W., Sprawne

zarządzanie organizacją , SGH, Warszawa 1997, s. 12).

122) chodzi o stan skategoryzowania obowiązujący w 2007 r.

119

kompleksowych, charakterystycznych dla rozwiązań systemowych – jak

jest to praktykowane we Francji, Wielkiej Brytanii czy też w Holandii.

W rzeczywistości są to tylko wysiłki wskazujące na dobre intencje poszcze-

gólnych zwierzchników, ale w całości są to poczynania zbyt odizolowane od

siebie pod względem więzi hierarchicznych i funkcjonalnych 123 . Służą tylko

fragmentarycznym potrzebom operacyjnym występującym w ramach insty-

tucjonalnego zobowiązania przypisanego zwalczaniu terroryzmu. W znacz-

nie mniejszym zakresie przyczyniają się do systemowego zwalczania tego

zjawiska w skali krajowej i w skali międzynarodowej, do czego również

Polska jest zobligowana zobowiązaniami unijnymi.

3.1

POLSKie ReGuLAcJe PRAWNe dOtycZące

ZWALcZANiA teRRORyZMu

Poszukując przyczyn istniejącego stanu rzeczy w sprawie zwalczania terro-

ryzmu, autor doszedł do przekonania, że u podstaw tego leży brak stosownych

uregulowań formalnoprawnych, inspirujących i sankcjonujących rozwiązania

racjonalne. Poddając kwerendzie dostępne mu dokumenty ustalił, że w latach

1990-2007 ukazało się dwadzieścia różnych ustaw, w których – w różnym

kontekście pojęciowym – przewija się termin terroryzm (tab. 15).

Tabela 15. Zestawienie ustawowych uregulowań w sprawie

zwalczania terroryzmu

Lp.

NaZwa

dokumentu

TREŚĆ DOTYCZĄCa

ZwaLCZaNIa TERRORYZMU

MIEjsCE

ZapIsU

1. uStAWA

Z dNiA

06.04.1990 R.

O POLicJi

Policjant może zostać delegowany do pełnie-

nia służby poza granicami państwa w celu

realizacji zadań określonych w art. 1 ust. 2

pkt. 7 i ust. 3, w kontyngencie policyjnym

wydzielonym do udziału w:

2) akcji zapobiegania aktom terroryzmu

lub ich skutkom

Rozdział 10a

„Kontyngen-

ty policyjne

wydzielone

do realizacji

zadań poza

granicami

państwa”

120

iii – SySteM PRZeciWteRRORyStycZNy W RZecZyPOSPOLiteJ POLSKieJ

Jeżeli środki przymusu bezpośredniego,

wymienione w art. 16 ust.1. okazały się

niewystarczające lub ich użycie, ze względu

na okoliczności danego zdarzenia, nie jest

możliwe, policjant ma prawo użycia broni

palnej wyłącznie:

Art.145a.

pkt 2

Rozdział 3

„Zakres

uprawnień

Policji”

Art.17.1.pkt 6.

6) w bezpośrednim pościgu za osobą,

wobec której użycie broni było dopusz-

czalne w przypadkach określonych

w pkt. 1-3 i 5, albo za osobą, wobec

której istnieje uzasadnione podejrze-

nie popełnienia zabójstwa, zamachu

terrorystycznego , uprowadzenia osoby

w celu wymuszenia okupu lub określo-

nego zachowania, rozboju, kradzieży

rozbójniczej, wymuszenia rozbójnicze-

go, umyślnego ciężkiego uszkodzenia

ciała, zgwałcenia, podpalenia lub

umyślnego sprowadzenia w inny spo-

sób niebezpieczeństwa powszechnego

dla życia albo zdrowia,

W razie zagrożenia bezpieczeństwa pu-

blicznego lub zakłócenia

porządku publicznego, zwłaszcza poprzez

sprowadzenie:

Art.18. pkt 4

4) zagrożenia przestępstwem o charak

terze terrorystycznym bądź jego doko-

nania w stosunku do obiektów mają-

cych szczególne znaczenie dla bezpie-

czeństwa lub obronności państwa, bądź

mogącym skutkować niebezpieczeń-

stwem dla życia ludzkiego.

Prezes Rady Ministrów, na wnio-

sek ministra właściwego do spraw

wewnętrznych, w celu zapewnienia

bezpieczeństwa publicznego lub przy

123) Każdą strukturę, jako całość dobrze zorganizowaną , charakteryzują – między in-

nymi – jednolite więzi hierarchiczne i funkcjonalne, stwarzające warunki, aby

wszystkie elementy tejże struktury przyczyniały się do powodzenia całości (przypis

autora sformułowany w oparciu o podstawy prakseologiczne).

121

wrócenia porządku publicznego, może

zarządzić użycie uzbrojonych oddziałów

lub pododdziałów Policji .

8 . Rada Ministrów określi, w drodze roz

porządzenia:

Art.18. pkt 8

i 9.1

1) szczegółowe warunki i sposób użycia

oddziałów i pododdziałów Policji i Sił

Zbrojnych,

2) sposób koordynowania działań podej

mowanych przez Policję i Siły Zbrojne

w formie określonej w ust. 3 i 4,

3) tryb wymiany informacji i sposób

logistycznego wsparcia działań Policji

prowadzonych z pomocą oddziałów

i pododdziałów Sił Zbrojnych.

9 . Rozporządzenie, o którym mowa w ust.

8, powinno uwzględniać:

1) stopień zagrożenia bezpieczeństwa

publicznego lub zakłócenia porządku

publicznego, w tym przestępstwem o cha-

rakterze terrorystycznym, oraz przewi-

dywany rozwój sytuacji

2. uStAWA

Z dNiA 12

10.1990 R.

O StRAŻy GRA-

NicZNeJ

1 . Jeżeli środki przymusu bezpośredniego

wymienione w art. 23 ust. 1 okazały się

niewystarczające lub ich użycie ze wzglę-

du na okoliczności danego zdarzenia nie

jest możliwe, funkcjonariusz ma prawo

użycia broni palnej wyłącznie:

Rozdział 5

„użycie środ-

ków przymu-

su bezpośred-

niego i broni

palnej”

Art.24 pkt

1.7

7) w bezpośrednim pościgu za oso-

bą, wobec której użycie broni było

dopuszczalne w przypadkach określo-

nych w pkt 1-6, albo za osobą, wobec

której istnieje uzasadnione podejrzenie

popełnienia zabójstwa, zamachu terrory-

stycznego , uprowadzenia osoby w celu

wymuszenia okupu lub określonego

zachowania, rozboju, kradzieży roz-

bójniczej, wymuszenia rozbójniczego,

umyślnego ciężkiego uszkodzenia

ciała, zgwałcenia, podpalenia lub

umyślnego sprowadzenia w inny

122

iii – SySteM PRZeciWteRRORyStycZNy W RZecZyPOSPOLiteJ POLSKieJ

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: