Lava Lamp
Konstruowaniem "Lavalamp" zajmuję się już od jakiegoś czasu. W tym miejscu pragnę zaznaczyć że początek był dosyć trudny ale teraz jestem w stanie zrobić taką lampę w ciągu kilku godzin i w zasadzie nie ustępuje ona fabrycznym konstrukcjom. Na początek trochę informacji o historii tego wynalazku i ogólne zasady działania oraz prosty sposób na wykonanie własnej lampy.
"Lava Lamp" to dosyć proste urządzenie o bardzo ciekawym efekcje wizualizacyjnym. Oogólnie rzecz biorąc, lavalamp składa się z dwóch nie mieszających się ze sobą cieczy (w różnych kolorach). Obie znajdują się w podgrzewanym od dołu zbiorniku . Płyn znajdujący się niżej, na skutek rosnącej temperatury zmniejsza swą gęstość i podnosi się do góry, by po ochłodzeniu opaść na dno naczynia. Prawda jest znacznie bardziej złożona jeśli weźmiemy pod uwagę wpływ temperatury, lepkość i współczynnik rozszerzalności cieplnej obu płynów, napięcia powierzchniowego i nawet ich koloru, a także absorpcji energii całego systemu.
"Lava Lamp"została wynaleziona w 1963 r. i opatentowana w Anglii 16 marca 1964 r. przez Edwarda Craven Walkera. Oczywiście brak jest informacji co do proporcji składników oryginalnej "Lavy" i jest to jak dotychczas objęte tajemnicą, to jednak patent zawiera kilka informacji . Lampa składa się z mineralnego oleju, (Ondina 17), parafiny, czterochlorku węgla (tetra), barwnika i glikolu propylenowego lub gliceryny oraz wody. Oczywiście , nie będziemy zajmować się odtwarzaniem oryginalnej formuły. Przyczyna jest prosta. Czterochlorek węgla znajduje się w wykazie trucizn i jest w związku z tym nieosiągalny dla większości z nas. Dla tych, którzy chcą zbudować własną lampę zamieszczam poniższy opis.
Co potrzeba
Płyn znajdujący się na dnie zbiornika musi spełniać kilka istotnych warunków : 1. musi być nierozpuszczalny w wodzie 2. musi być cięższy niż woda (mieć większą gęstość) 3. powinien być niepalny (dla bezpieczeństwa) 4. nie powinien reagować z wodą i z powietrzem 5. powinien być bardziej lepki niż woda 6. jego cena musi być w miarę niska Płyn znajdujący się u góry butelki nie może być : 1. toksyczny (dla bezpieczeństwa) 2. nie może tworzyć emulsji z wodą 3. chlorowany Jednak do wykonania naszej pierwszej lampy zastosujemy nieco inną formułę. Jest w miarę prosta i nie obciąży zbytnio naszej kieszeni. Potrzebne będą następujące odczynniki i materiały :
· Alkohol Izopropylowy (można kupić w sklepach chemicznych ok. 7 zł. za litrową butelkę)
· Gliceryna (apteka , sklepy chemiczne )
· Olej mineralny oczyszczony (ok.100-150 ml.może być też parafina ciekła)
· Terpentyna ( kilka kropli dodaj do oleju mineralnego lub parafiny)
· Barwnik tłuszczowy opcjonalnie (Sudan Red , lub inny )
· Wysoka butelka o poj. ok. 0.5 do 1 litra ( sklepy spoż.)
· Żarówka o mocy 25-40 W wraz z oprawką itp. (art. elektr.)
· Kilka pustych, blaszanych puszek na obudowę (sklepy spoż. )
· Odcinek drutu nierdzewnego o średnicy ok.0.5-0,6 mm .
· Gips
· Opcjonalnie -regulator oświetlenia
Jak zrobić lavalamp
W puszce musisz zrobić na samym dole otwór na przewód elektryczny. Przeciągnij go przez wykonany otwór i zamocuj końcówki do oprawki na żarówkę. Umieść oprawkę w puszce i zalej ją rozrobionym na rzadko gipsem (mniej więcej do połowy wysokości oprawki. Uważaj by nie zalać styków i poczekaj aż stwardnieje. Butelkę (musi być czysta i sucha) napełnij alkoholem izopropylowym, ale tak by zostało w niej miejsce na olej mineralny. Wlej olej (z kilkoma kroplami terpentyny i ew. zabarwiony) do butelki, ale nie do pełna. TO BARDZO WAŻNE. Jeśli wlejesz do pełna to butelka może pęknąć po nagrzaniu. Zostaw kilka cm. wolnej przestrzeni. Poczekaj aż olej opadnie na dno zbiornika. W celu zwiększenia skuteczności działania możesz umieścić na dnie zwiniętą sprężynkę o średnicy butelki. Postaw butelkę na puszce z żarówką i włącz ją do sieci (UWAGA!!! Gips musi być suchy inaczej istnieje ryzyko porażenia prądem). Po kilkudziesięciu minutach pracy lampy, dodawaj po kilka kropli gliceryny, do momentu aż olej nie zacznie się podnosić do góry. Zakręć butelkę. Możliwe , że jeszcze kilka razy trzeba będzie dodać kilka kropli gliceryny. Można też użyć wody destylowanej, ale ta powoduje zmętnienie alkoholu izopropylowego. Uwaga!!!. Masz do czynienia z substancją palną i zachowaj daleko idącą ostrożność . Jeśli wykonasz lampę wg. powyższego opisu i doprowadzisz ją do stanu działania to możesz pokusić się o zrobienie jeszcze doskonalszej "LAVY" Potrzebne będą następujące chemikalia i materiały :
· Alkohol benzylowy (ok. 100-150 ml.)
· Sól stołowa NaCl
· Woda destylowana
· Wodorotlenek sodu NaOH (do dokładnego odtłuszczenia butelki. Inaczej alkohol będzie się lepił do dna zbiornika. Może być popularny "Kret do rur")
· Sprężyna z drutu nierdzewnego do umieszczenia na dnie butelki (tu niestety konieczna)
· Butelka jak w opisie wyżej
· Żarówka o mocy 25 W, oprawka i przewód z włącznikiem
· Puszka metalowa o wymiarach zbliżonych do średnicy dna butelki
Umieść na dnie spiralę z drutu (pomaga ona łączyć się bańkom alkoholu benzylowego po nagrzaniu się lampy) Napełnij czystą butelkę wodą destylowaną , zostawiając miejsce na alkohol. Wlej zabarwiony alkohol (ja barwiłem markerem do tablic sucho ścieralnych). Po umieszczeniu butelki w podstawie włącz żarówkę i odczekaj ok. 1 godz. aż temperatura wewnątrz zbiornika podniesie się. Dodawaj po kilka kropli wodnego(nasyconego) roztworu soli kuchennej do momentu aż alkohol zacznie się podnosić do góry naczynia. Jeśli lampa zacznie pracować zakręć dokładnie butelkę by ciecz nie parowała . Oczywiście istnieją jeszcze inne i bardziej skomplikowane formuły ale są w nich używane bardzo niebezpieczne i trudno dostępne substancje chemiczne.
Poniżej znajduje się schemat "LavaLamp":
radziukol