SPOSOBY ROZMIESZCZANIA ZNAKÓW BEZPIECZEŃSTWA NA DROGACH EWAKUACYJNYCH I DROGACH POŻAROWYCH.doc

SPOSOBY ROZMIESZCZANIA ZNAKÓW BEZPIECZEŃSTWA NA DROGACH EWAKUACYJNYCH I DROGACH POŻAROWYCH

1. WSTĘP

1.1 Zakres normy

W niniejszej normie ustalono zasady umieszczania znaków bezpieczeństwa na drogach ewakuacyjnych i drogach pożarowych.

Norma dotyczy obiektów budowlanych, w których wymagane lub celowe jest oznakowanie ewakuacyjnych w celu zapewnienia w przypadku zagrożenia bezpiecznej i szybkiej ewakuacji ludzi. Norma dotyczy także oznakowania dróg pożarowych w celu umożliwienia jednostkom ochrony przeciwpożarowej dojazdu do określonych obiektów ustalonymi drogami w przypadku pożaru. Przedstawiono przykłady oznakowań dróg ewakuacyjnych znakami bezpieczeństwa, które ilustrują treść normy, lecz nie są konkretnymi rozwiązaniami.

1.2 Normy powołane

Pn-E-02033:1984 (PN-84/E-02033) Oświetlenie wnętrz światłem elektrycznym

Pn-N-01256-1:1992 (PN-92/N-01256/01) Znaki bezpieczeństwa – Ochrona przeciwpożarowa

Pn-N-01256-2:1992 (Pn-92/N-01256/02) Znaki bezpieczeństwa – Ewakuacja

Pn-N-01256-4:1997 Znaki bezpieczeństwa – Techniczne środki przeciwpożarowe

1.3. Definicje

1.3.1 Droga ewakuacyjna

Cały odcinek drogi poziomej i pionowej do przebycia z dowolnego punktu budynku do wyjścia końcowego na przestrzeń otwartą lub do innej strefy pożarowej

1.3.2 Droga pożarowa

Droga o określonych parametrach, umożliwiająca dojazd do określonych obiektów jednostkom ochrony przeciwpożarowej.

1.3.3 Pomieszczenia zagrożone wybuchem

Pomieszczenia, w którym może wytworzyć się mieszanina wybuchowa powstała z wydzielającej się takiej ilości palnych gazów, par, mgieł lub płynów, której wybuch mógłby spowodować przyrost ciśnienia w tym pomieszczeniu przekraczający 5 kPa.

1.3.4 System oświetlenia i oznakowania dróg ewakuacyjnych

Komplikacja oświetlenia i oznakowania ewakuacyjnego i znaków ewakuacyjnych umożliwiającą szybką i bezpieczną ewakuację ludzi z miejsca zagrożenia.

2. OŚWIETLENIE I OZNAKOWANIE DRÓG EWAKUACYJNYCH

2.1. Ogólne wymagania

System oświetlenia i oznakowania dróg ewakuacyjnych polega na odpowiednim dobraniu sposobu oświetlenia drogi ewakuacyjnej z odpowiednim rozmieszczeniem znaków ewakuacyjnych. Rozróżnia się:

·         wysoko umieszczone oświetlenie podstawowe;

·         wysoko umieszczone oświetlenie ewakuacyjne;

·         nisko umieszczone oświetlenie ewakuacyjne;

·         wysoko umieszczone znaki ewakuacyjne;

·         nisko umieszczone znaki ewakuacyjne.

W zależności od obiektu w jakim przebiega droga ewakuacyjna, stopnia niebezpieczeństwa, liczby potencjalnych osób przebywających w danym obiekcie, rodzaju obiektu i innych warunków środowiskowych system oświetlenia i oznakowania dróg ewakuacyjnych powinien być dobrany indywidualnie.

Podstawowy system oświetlenia o oznakowania dróg ewakuacyjnych powinien składać się z wysoko umieszczonego oświetlenia ewakuacyjnego oraz wysoko umieszczonych znaków ewakuacyjnych. System ten może być uzupełniony nisko umieszczonymi znakami ewakuacyjnymi, na przykład w przypadku możliwości dużego zadymienia.

Jeżeli zastosowanie wysoko umieszczonego oświetlenia ewakuacyjnego i wysoko umieszczonych znaków ewakuacyjnych nie jest możliwe, system ten może składać się tylko z nisko umieszczonego oświetlenia ewakuacyjnego i nisko umieszczonych znaków ewakuacyjnych.

W przypadku braku oświetlenia ewakuacyjnego (występuje tylko oświetlenie podstawowe), należy stosować dodatkowe oznakowanie dróg ewakuacyjnych.

2.2 Wymagania dotyczące oświetlenia i znaków ewakuacyjnych.

2.2.1 Wysoko umieszczone oświetlenie podstawowe i/lub ewakuacyjne powinno być usytuowane powyżej 200 cm od podłogi. Pozostałe wymagania dotyczące oświetlenia – wg PN-E-02033:1984 (PN-84/E-02033).

2.2.2 Wysoko umieszczone znaki ewakuacyjne powinny być zgodne z PN-N-01256-1:1992 (PN-92/N-01256/1) i PN-N-01256-2:1992 (PN-92/N-01256/2) pod względem barwy, wielkości i grafiki. Wysokość umieszczenia znaków: na ścianach – od 150 cm do 200 cm od podłogi, zawieszone – powyżej 200 cm od podłogi.

2.2.3 Nisko umieszczone oświetlenie ewakuacyjne powinno być osiągnięte poprzez:

·         punktowe źródła światła – źródło światła emitujące światło o powierzchni punktowej rozstawione w łańcuszku w odległościach max 20 cm lub przez płaskie oprawy oświetlenia miejscowego o wymiarach od 7,5 cm do 10 cm x 15 cm do 20 cm ustawione w łańcuszku w odległościach max 35 cm;

·         liniowe źródło światła w postaci pasa o szerokości od 2 cm do 5 cm o wysokich wartościach natężenia oświetlenia lub w postaci pasa o szerokości od 15cm do 20 cm o niskich wartościach natężenia oświetlenia.

Nisko umieszczone oświetlenie ewakuacyjne wytyczające drogę ewakuacji powinno być usytuowane nie wyżej niż 40 cm od podłogi. Pozostałe wymagania dotyczące oświetlenia – wg PN-E-02033:1984 (PN-84/E-02033).

2.2.4 Nisko umieszczone znaki ewakuacyjne powinny być zgodnie z PN-N-01256-1:1992 (PN-92/N-01256/1) i PN-N-01256-2:1992 (PN-92/N-01256/2) pod względem barwy, wielkości i grafiki i powinny być usytuowane – nie wyżej niż 40 cm od podłogi.

3. OZNAKOWANIE DRÓG EWAKUACYJNYCH

3.1. Wymagania dotyczące oznakowania

Niezbędne informacje do ewakuacji można uzyskać poprzez:

a.    umieszczanie w miejscach widocznych wykazu telefonów alarmowych oraz instrukcji postępowania na wypadek pożaru;

b.    oznakowanie znakami bezpieczeństwa zgodnie z Polskimi Normami PN-N-01256-1:1992, PN-N-01256-2:1992 i PN-N-01256-4:

·         drogi, wyjścia i kierunki ewakuacji;

·         miejsca usytuowania urządzeń przeciwpożarowych;

·         lokalizację przeciwpożarowych wyłączników prądu oraz głównych zaworów gazu;

·         pomieszczeń, w których występują materiały niebezpieczne pożarowo

Podstawową zasadą rozmieszczenia znaków ewakuacyjnych na drodze ewakuacyjnej jest to, że z każdego miejsca na drodze ewakuacyjnej, w którym może pojawić się wątpliwość co do kierunku ewakuacji, powinien być widoczny znak ewakuacyjny. Przy rozmieszczeniu znaków ewakuacyjnych należy zwrócić uwagę na ich rozmieszczenie w stosunku do źródeł światła. Należy dążyć do umieszczania znaków ewakuacyjnych możliwie blisko źródeł światła w celu zapewnienia ich dostatecznej luminacji. Wymiary znaków ewakuacyjnych są uzależnione od odległości z jakiej powinien ten znak być dostrzegany przez ewakuujących się ludzi.

3.2. Rodzaje oznakowania ewakuacyjnego

W zależności od pomieszczeń i oświetlenia drogi ewakuacyjne można oznaczać:

a.    znakami ewakuacyjnymi fotoluminescencyjnymi;

b.    znakami ewakuacyjnymi podświetlanymi

c.     znakami ewakuacyjnymi fotoluminescencyjnymi i znakami ewakuacyjnymi podświetlanymi.

Znaki ewakuacyjne wykonane na materiale fotoluminescencyjnym powinny być stosowane tam, gdzie funkcjonuje oświetlenie dzienne i/lub elektryczne podstawowe, oświetlające te znaki w czasie wystarczającym do dostarczenia materiałom fotoluminescencyjnym niezbędnej energii.

Znaki ewakuacyjne podświetlane powinny być stosowane tam, gdzie pomieszczenia lub drogi ewakuacyjne nie są oświetlone światłem dziennym lub sztucznym przez długie okresy i materiały fotoluminescencyjne nie mogą się naładować, a mianowicie:

·         w teatrach, kinach, gdzie drogi ewakuacyjne nie mogą być okresowo oświetlone podczas przedstawień;

·         tam gdzie drogi ewakuacyjne nie mogą być okresowo oświetlone z powodu braku instalacji elektrycznej;

·         tam, gdzie drogi ewakuacyjne lub ich części nie są oświetlone przez długie okresy.

Znaki ewakuacyjne fotoluminescencyjne można stosować na przemian ze znakami ewakuacyjnymi podświetlanymi, na przykład w teatrach i kinach, gdzie drogi ewakuacyjne nie mogą być okresowo oświetlone podczas przedstawień, można zastosować na sali widowiskowej znaki ewakuacyjne podświetlane a na korytarzach i schodach mogą być znaki ewakuacyjne fotoluminescencyjne.

3.3. Lokalizacja znaków ewakuacyjnych na drodze ewakuacyjnej

3.3.1. Znak WYJŚCIE EWAKUACYJE

3.3.1.1 Znak WYJŚCIE EWAKUACYJNE

należy stosować do oznakowania drzwi, przegradzających drogę ewakuacji, takich jak:

a.    wyjścia ewakuacyjne z pomieszczeń, w których są wymagane co najmniej dwa takie wyjścia;

b.    wyjścia prowadzące z budynku, innego obiektu budowlanego – na zewnątrz;

c.     wyjścia prowadzące do innej strefy pożarowej, w tym na obudowaną i zamknięta drzwiami klatkę schodową w budynku o wysokości ponad 25 m. (wysokim lub wysokościowym);

d.    wyjścia prowadzącego przez przedsionek i dotyczy drzwi wyjściowych z przedsionka.

Znak WYJŚCIE EWAKUACYJNE powinien być umieszczony nad drzwiami wymienionymi w podpunkcie a) do d).

Rysunek 1

3.3.1.2. Rozmiary znaku WYJŚCIE EWAKUACYJNE powinny być dostosowane do odległości, z jakiej ten znak powinien być dostrzegany przez ewakuujących się ludzi, a także do ewentualnego jego przesunięcia w stosunku do normalnej linii środkowej widzenia (rysunek 2). Na rysunku 2 podano zależność szerokości znaku od kąta przesunięcia w stosunku do linii środkowej widzenia dla odległości 10 m.

Rysunek 2

3.3.2. Znaki: DRZWI EWAKUACYJNE i KIERUNEK DROGI EWAKUACYJNEJ

3.3.2.1. Znak drzwi ewakuacyjne (rysunek 3a) i znak kierunek do wyjścia drogi ewakuacyjnej (rysunek 3b i 3c) należy stosować do oznakowania drzwi skrzydłowych przegradzających ustaloną drogę ewakuacyjną nie wymienionych w p. 3.3.1.1, w tym także drzwi wyjściowych do przedsionka.

Rysunek 3

Znakowi DRZWI EWAKUACYJNE (rysunek 3a) powinien towarzyszyć znak KIERUNEK DO WYJŚCIA DROGI EWAKUACYJNEJ (rysunek 3c) umieszczony na drodze ewakuacyjnej, chyba, że drzwi są bezpośrednio widoczne. W przypadku zmiany kierunku drogi ewakuacyjnej za drzwiami skrzydłowymi przegradzającymi ustaloną drogę ewakuacyjną należy znak DRZWI EWAKUACYJNE (rysunek 3a) i znak DO WYJŚCIA DROGI EWAKUACYJNEJ (rysunek 3b) umieścić razem nad drzwiami skrzydłowymi zgodnie z wiarantami zmiany kierunku drogi ewakuacyjnej według tablicy 1.

W przypadku gdy droga ewakuacyjna nie zmienia kierunku, nad drzwiami skrzydłowymi należy umieścić sam znak DRZWI EWAKUACYJNE co obrazuje rysunek 4.

Rysunek 4

3.3.2.2 Warianty i zastosowanie znaków przy zmianie kierunku drogi ewakuacyjnej – zgodnie z tablicą 1.

TABLICA 1

3.3.3. Znaki: KIERUNEK DO WYJŚCIA DROGI EWAKUACYJNEJ, KIERUNEK DO WYJŚCIA DROGI EWAKUACYJNEJ SCHODAMI W DÓŁ i KIERUNEK DO WYJŚCIA DROGI EWAKUACYJNEJ SCHODAMI W GÓRĘ

3.3.3.1. Znak KIERUNEK DO WYJŚCIA DROGI EWAKUACYJNEJ (rysunek 5) należy stosować do oznakowania miejsc, w których kierunek ewakuacji może budzić wątpliwości, a mianowicie:

a.    gdy nie jest widoczny znak WYJŚCIE EWAKUACYJNE lub znak DRZWI EWAKUACYJNE;

b.    gdy widoczny jest więcej niż jeden znak WYJŚCIE EWAKUACYJNE, a ludzie zgodnie z planem ewakuacji powinni przemieszczać się tylko w kierunku jednego z tych znaków.

Rysunek 5

Znaki KIERUNEK DO WYJŚCIA DROGI EWAKUACYJNEJ SCHODAMI W DÓŁ (rysunek 6) i KIERUNEK DO WYJŚCIA DROGI EWAKUACYJNEJ SCHODAMI W GÓRĘ (rysunek 7) należy stosować wówczas, gdy droga ewakuacyjna przebiega schodami.

Rysunek 6