mały słowniczek filozofia - Notatnik.pdf - Filozofia - silver969

mały słowniczek filozofia

SŁOWNICZEK FILOZOFII

• Doxa- mniemanie

• Episteme- wiedza naukowa

• Dogma- wiedza, wobec twierdzeń której nie da

się postawić pytania „ dia ti? ‘’ ( dlaczego?),

oparta na aksjomatach

• Gnosis- odnalezienie przyczyny ostatecznej,

poznanie wyższe ( objawienie ,tylko dla wybranych,

nieracjonalne)

• Arche – władza

1. Metafizyka – zajmuje się tym co ostateczne,

wobec czego nie można zadać pytania dia ti?

2. Ontologia ( to on –byt, logos- wiedza) –

nauka o bycie,

- nauka o tym co jest, co istnieje

Istota bytu:

1.substacjalizm:

2.wariabilizm

-istnieją rzeczy

- stawanie się

»Arystoteles

-naprawdę istnieje to ,co zmienne

Ojciec subst.»Parmenides

Heraklit

- wszystko jest zmienne

Natura bytu:

1. materializm

2. idealizm

-Demokryt z Abdery

Strona 1

mały słowniczek filozofia

- mówi o

granicach wewn.

- mówi o granicach

(

naszej wyobraźni)

zewnętrznych

Ilość bytu:

1. monizm ( od słaba monada ,czyli jedynka)

• materialistyczny ( K. Marks)

• idealistyczny ( Platon)

2. dualizm

- jest zarazem materialistyczny i idealistyczny (

Kartezjusz)

3. pluralizm

- wiele, nieskończenie wiele

• materialistyczny ( Empedokles, Anaksagoras)

• idealistyczny ( Leibniz)

Epistemologia

Episteme- poznanie, wiedza

^ nauka ( przejście z doxa do episteme)

Doxa

• Podmiot – Przedmiot- Rzecz

epistemologia

ontologia

Sądy epistemologiczne sądy

ontologiczne

Strona 2

mały słowniczek filozofia

Ja sądzę ,że A jest B A jest B

Agnostycyzm- pogląd , że niczego nie poznajemy

Fenomenalizm- co innego istnieje, co innego

poznajemy

Idealizm :

1. subiektywny ( Berkeley)- to ,co poznajemy ma

naturę idealną ,ale jest zależne od nas

2. obiektywny ( Platon)- to, co poznajemy ma

naturę idealną ,ale jest niezależne od nas.

Solipsyzm( Solis ipsa- ja sam istnieje) – skrajny

idealizm subiektywny

METODA POZNANIA

1 .RACJONALIZM ( ratio- rozum)

Poznajemy za pomocą rozumu ( Kartezjusz)

• genetyczny

- wszelka wiedza pochodzi z rozumu (Platon)

• metodologiczny

- wiedza pochodzi z różnych źródeł i bierze pod

uwagę różne kryterium

2.EMPIRYZM ( doświadczenie)

• genetyczny (J. Locke)

• metodologiczny( F. Bacon)

3.SENSUALIZM ( E. de Cadillac)

Skrajny empiryzm –mówi tylko o doświadczeniu

zewnętrznym, a nie wewnętrznym (introspekcja)

4. IRRACJONALIZM

- sprzeczny z racjonalizmem i empiryzmem

5. ILUMINACJONIZM ( oświecenie)

- Św. Augustyn

- wiedza pochodzi od Boga ( objawienie)

Strona 3

mały słowniczek filozofia

6. EMOTYWIZM ( emocje)

-B. Pascal – poznanie za pomocą uczuć

7. WOLUNTARYZM ( wola)

- A. Schopenhauer, F. Nietzsche

- dzięki woli poznajemy świat

- rzeczy istnieją tylko wtedy ,kiedy stawiają nam

opór

8. INTUICJONIZM

- Bergson

- najwyższym stopniem poznania jest intuicja

SPÓR O UNIWERSALIA

1. Skrajny realizm pojęciowy – ci, którzy

nawiązują do Platona uważają ,ze istniej to, co

ogólne ,nie to co jednostkowe

2. Umiarkowany realizm pojęciowy – nawiązywał

do Arystotelesa; istnieją konkretne rzeczy, które

mają daną cechę.

3. Nominalizm- nawiązanie do stoików i

sofistów; rzeczy są jednostkowe ,ale nazwy są

takie same ,ogólne

4. Konceptualizm- Abelard; rzeczy są

jednostkowe, nasz umysł, koncept w umyśle powstaje

przez analogię

5. Sermonizm ( od „sermo”- dźwięk) – nie

przekazujemy sobie żadnych komunikatów,

przekazujemy dźwięki ( głos ma bardzo duże

znaczenie)

Strona 4

mały słowniczek filozofia

KONCEPCJE PRAWDY

1. Klasyczna Arystotelesa

-adequatio

- veritas est adequatio rei cet intelectus( prawda

jest zgodnością rzeczy i umysłu)

2. Nieklasyczna definicja prawdy

a) Kartezjusz

- ewidencje- oczywistość

- Sąd jest prawdziwy, jeśli jest oczywisty

- Oczywiste jest: czym jest rzecz i czym nie

jest rzecz

b) koherencji (Leibniz)

c) obowiązywanie- I. Kant

- nie ważne ,co jest prawdą, ważne że dana teoria

obowiązuje

d) zgody powszechnej- Vaihinger

prawdą jest to, na co zgadza się większość lub

wszyscy

e)konwencjonalizm – M. Poincare

-konwencja- umowa

- sąd jest prawdziwy, jeśli autorytety z danej

dziedziny umówią się ,aby uznać go za prawdziwy

f) pragmatyczna ( utylitarna) – W.James

- utilitus- użyteczny

- To jest prawdziwe, co jest użyteczne

g) recentywistyczna ( J. Barika)

- sąd jest prawdziwy teraz i tylko teraz

ANTROPOLOGIA

- nauka o człowieku w sensie biologicznym

- etnologia ( aut. Kulturowa – badanie zwyczajów,

obyczajów , systemów ,wartości i życia

Strona 5

mały słowniczek filozofia - Notatnik.pdf

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: