Wielka Emigracja – ruch emigracyjny o podłożu patriotyczno-politycznym po upadku powstania listopadowego, jeden z największych ruchów emigracyjnych ówczesnej Europy. Do emigrantów należała głównie szlachta polska, żołnierze powstańczy, członkowie Rządu Narodowego, politycy, pisarze, artyści, inteligencja. W późniejszym czasie dołączyli do nich także inni uchodźcy, głównie z zaboru rosyjskiego. Ośrodkiem emigrantów była Francja (głównie Paryż), pomniejsze znajdowały się też w Saksonii, Belgii, Wielkiej Brytanii, Szwajcarii. Wśród Polaków byli: Adam Mickiewicz, Juliusz Słowacki, Józef Bem, książę Adam Jerzy Czartoryski, Ernest Malinowski i inni.
Główne ośrodki emigracji polskiej:
· Francja – ok.5 tys. ludzi; głównie Paryż i okolice
· Niemcy (Saksonia) – ok. 3 tys. ludzi; gł. Drezno, Lipsk
· Belgia (gł. Bruksela) – ok. 200 osób
· Anglia – ok.700 osób – gł. Londyn, wyspa Jersey
· Szwajcaria – ok. 50 osób
· Stany Zjednoczone
· również: Norwegia, Algieria i Turcja
Na Wielkiej Emigracji istniało wiele zrzeszeń, stowarzyszeń, instytucji i organizacji, takich jak:
· Towarzystwo Demokratyczne Polskie
· konserwatywny Hotel Lambert (od rezydencji księcia Adama Czartoryskiego, od lat 30. do 60. kierującego obozem)
· Komitet Narodowy Polski
· Lud Polski
· Zemsta Ludu
· Młoda Polska
· Zjednoczenie Emigracji Polskiej
· Towarzystwo Litewskie i Ziem Ruskich
· Towarzystwo Historyczno-Literackie
· liceum polskie w Batignolles
· Biblioteka Polska
· liczne księgarnie i drukarnie
Głównym problemem politycznym Emigracji było ustosunkowanie się do upadku powstania listopadowego. Streszczało się to w odpowiadaniu kolejnych organizacji na trzy fundamentalne pytania: Dlaczego upadło powstanie? Co teraz? Czy jest sens jeszcze walczyć?
Wydawano wiele czasopism i periodyków, m.in.: Le Polonais, Kraj i Emigracja, Trzeci Maj, Czwarty Maja, Piąty Maja, Szósty Maja, Wiadomości Polskie, Pielgrzym Polski, Ideologia Towarzystwa Demokratycznego Polskiego, Postęp, Demokrata Polski, Pismo TDP, Pszonka "Przegląd Dziejów Polski".
Z emigracją związani byli m.in. Fryderyk Chopin, Adam Mickiewicz, Juliusz Słowacki, Cyprian Kamil Norwid, Joachim Lelewel, Maurycy Mochnacki, Seweryn Goszczyński, Jan Czyński
Natek22