ANKIETA-szkolenie_dla_student_363w.pdf

Justyna Pisek, Pedagogiczna Biblioteka Wojewdzka im. J. Lompy w Katowicach. Filia w

Pszczynie

Opublikowano 1czerwca 2009

Biblioteka Pedagogiczna w Pszczynie, jako placwka pedagogiczna, sþuŇy gþwnie

potrzebom oĻwiaty i wychowania. UŇytkownikami biblioteki sĢ przede wszystkim

nauczyciele, studenci i wszystkie osoby doksztaþcajĢce siħ. WychodzĢc naprzeciw potrzebom

studiujĢcych osb, opracowaþam scenariusz szkolenia na temat tworzenia kwestionariusza

ankiety, gdyŇ jest to najczħĻciej wykorzystywane narzħdzie przy tworzeniu badaı do

wszelakich prac dyplomowych.

áW badaniach ankietowych nie tyle sam ankieter musi byę mĢdry,

co sama ankietaÑ (J. Sztumski)

90 min.

: studenci;

• nabycie umiejħtnoĻci poprawnego konstruowania kwestionariusza ankiety.

a) zdefiniowanie pojħę: ankieta, kwestionariusz ankiety, badania ankietowe;

b) przedstawienie typologii ankiet;

c) omwienie struktury ankiety i jej wyglĢdu zewnħtrznego;

d) omwienie rodzaju pytaı, jakie mogĢ byę uŇyte w ankiecie;

e) zapoznanie z wymaganiami stawianymi pytaniom kwestionariuszowym [zwrcenie

uwagi na wady, zalety pytaı] ;

f) omwienie kolejnoĻci ukþadu pytaı w kwestionariuszu;

g) prezentacja przykþadowych kwestionariuszy ankiet (zwrcenie uwagi na elementy

budowy, popeþniane bþħdy itp.).

• wykþad,

• pokaz,

• dyskusja.

• plansze,

• przykþadowe kwestionariusze ankiet.

1. Wprowadzenie Î cele szkolenia;

2. Ankieta Î terminologia;

3. Typologia ankiet;

4. Kwestionariusz - terminologia;

5. Etapy tworzenia kwestionariusza;

6. Rodzaje stosowanych pytaı;

7. Wymagania stawiane pytaniom;

8. KolejnoĻę stawianych pytaı;

9. Schemat podstawowych elementw ankiety;

10. Omwienie przykþadowych kwestionariuszy ankiet;

11. Zakoıczenie.

wg Pilcha Î technika gromadzenia informacji polegajĢca na wypeþnianiu

najczħĻciej samodzielnie przez badanego specjalnych kwestionariuszy na ogþ o wysokim

stopniu standaryzacji;

[wg Ratajewskiego] Î ankietħ moŇna inaczej okreĻlię jako wywiad pisemny

skierowany do duŇej zbiorowoĻci;

[wg Zaczyıskiego] Î technika poĻredniego zdobywania informacji przez pytania

stawiane wybranym osobom za poĻrednictwem drukowanej listy pytaı Î kwestionariusza;

[wg Konarzewskiego] technika zbierania danych polegajĢca na planowym

wypytywaniu badanego. PodstawĢ ankiety jest kwestionariusz, czyli ustalona lista pytaı;

a) wyrŇniamy ankiety i

b) ze wzglħdu na sposb rozprowadzenia:

• Î bezpoĻrednio rozprowadzane w danym Ļrodowisku, np.

wĻrd uczniw klasy, wĻrd pracownikw danego zakþadu;

• Î wypeþniane jednoczeĻnie przez danĢ grupħ respondentw,

audytorium w obecnoĻci badacza, np. po konferencji, szkoleniu;

• Î zamieszczane na þamach gazety czy czasopisma; stosuje siħ gdy

badani sĢ rozproszeni na rozlegþym terenie;

• Î rozsyþane przez pocztħ na adres poszczeglnych osb wybranych

do badaı. CharakteryzujĢ siħ niskim wskaŅnikiem zwrotw. Powinna do nich

byę doþĢczona koperta zwrotna ze znaczkiem;

• przy tradycyjnej ankiecie pocztowej wystħpuje Î dostarczana za

poĻrednictwem poczty elektronicznej;

• Î polega na dzwonieniu do wybranych respondentw i

zaznaczaniu uzyskanych odpowiedzi na kwestionariuszu pisemnym lub

komputerowym;

• Î wrħczana osobiĻcie respondentom, a potem zbierana lub

skþadana w danym miejscu;

• Î wyþoŇona w miejscach publicznych np. w muzeum;

• do kupowanych towarw.

wg ýobockiego Î to narzħdzie badawcze bħdĢce na usþugach technik

badawczych (ankiety, wywiadu itp.). Kwestionariusz podporzĢdkowany ankiecie to

kwestionariusz ankiety

wg Sztumskiego badania, ktre stosuje siħ w celu moŇliwie

szybkiego przebadania bardzo licznych zbiorowoĻci. PolegajĢ na swoistym typie wywiadu Î

wywiadzie pisemnym, w ktrym istotnĢ rolħ odgrywa kwestionariusz ankiety.

S zasadnicza rola w tych badaniach przypada SS, ktry

trzeba dobrze opracowaę!

Wg Krzysztofa Konarzewskiego: áKto zaczyna od ukþadania pytaı, naraŇa siħ na to, Ňe jego

kwestionariusz bħdzie dotykaþ wielu ubocznych kwestii, a najwaŇniejsze potraktuje

oglnikowo i wyrywkowo. Trzeba raczej zaczĢę od okreĻlenia: S

, tzn. od sporzĢdzenia rozwiniħtej listy potrzebnych informacjiÑ

UkþadajĢc kwestionariusz ankiety áza kaŇdym razem naleŇy zadaę sobie pytanie, po co

postawiþem takie pytanie? KaŇdy bowiem fragment narzħdzia winien byę . JeĻli

niepotrzebne bħdĢ nam dane o wieku lub pþci to, mimo iŇ wydajĢ siħ Ňelaznymi pytaniami, nie

trzeba ich umieszczaę.

NaleŇy surowo przestrzegaę zasady: ANI JEDNEGO ZBĦDNEGO PYTANIA, PONAD

KONIECZNOĺĘÑ (T. Pilch)

1. Î pytania zaopatrzone w listħ przygotowanych, z gry

przewidzianych odpowiedzi przedstawionych respondentowi do wyboru. Zestaw

takich wszelkich moŇliwych do wyboru odpowiedzi to tzw. kafeteria,

• pytania zamkniħte sĢ doĻę czħsto wykorzystywane w kwestionariuszach, gdyŇ

skracajĢ czas realizacji badaı, uþatwiajĢ pracħ respondentowi i ankieterowi,

przynoszĢ materiaþy w znacznym stopniu ujednolicone i zestandaryzowane, sĢ

þatwiejsze w pŅniejszym opracowaniu danych;

• gþwnym problemem dla ankietera jest, by nie pominĢę Ňadnych istotnych

moŇliwoĻci odpowiedzi. Kafeteria musi byę wyczerpujĢca.

a) Î zakþadajĢ alternatywne moŇliwoĻci odpowiedzi átakÑ ánieÑ ánie

wiemÑ czy ájestem zaÑ ájestem przeciwÑ itp.

b) Î wymagajĢ wyboru tylko jednej odpowiedzi spoĻrd wiħcej niŇ

dwch odpowiedzi.

c) Î umoŇliwiajĢ dokonanie wyboru wiħcej niŇ jednej z podanych na nie

moŇliwych odpowiedzi.

2. Î pytania, w ktrych prosi siħ respondenta o sformuþowanie wþasnej

odpowiedzi; odpowiadajĢcy nie jest skrħpowany podanymi odpowiedziami, ma

caþkowitĢ swobodħ w formuþowanej wþasnymi sþowami wypowiedzi,

• sĢ to trudniejsze pytania, wymagajĢ od respondenta wiħkszego wysiþku

intelektualnego, wydþuŇa siħ czas wypeþniania kwestionariusza;

• z drugiej strony umoŇliwiajĢ bardziej osobiste i pogþħbione wyznania, czħsto

zwracajĢ ankieterowi uwagħ na nowe aspekty badanych zagadnieı, dostarczajĢ

bogatego materiaþu, jednak nie sĢ þatwe do analizy;

• prowadzone badania dowodzĢ, Ňe szansa uzyskania odpowiedzi na pytanie

otwarte w ankiecie jest wielokrotnie niŇsza niŇ na pytanie zamkniħte (T. Pilch)

3. pytania zawierajĢce kafeteriħ gotowych odpowiedzi, a

jednoczeĻnie umoŇliwiajĢce swobodħ wypowiedzi osb na badany temat, poprzez

doþĢczenie odpowiedzi áInneÈÑ

4. Î pytania stosowane, gdy chcemy spoĻrd respondentw dokonaę

eliminacji tych osb, ktre nie majĢ nic do powiedzenia na dany temat. OdpowiedŅ na

pytanie filtrujĢce rozstrzyga o tym, kogo dotyczyę bħdzie nastħpne pytanie w

kwestionariuszu, np. áCzy w ostatnim miesiĢcu przeczytaþ Pan(i) jakĢĻ ksiĢŇkħ?Ñ,

áJeĻli tak, to jakĢ?.......Ñ. Pytania te sĢ bardzo uŇyteczne, pozwalajĢ uniknĢę bþħdw

logicznych i merytorycznych zwiĢzanych z zadawaniem pytaı osobom, ktrych nie

dotyczĢ.

5. pytania sþuŇĢce do weryfikowania odpowiedzi udzielanych przez

respondentw, w celu ukazania ich prawdziwoĻci. Pytania te pozwalajĢ w jakimĻ

stopniu wykluczyę osoby odpowiadajĢce kþamliwie. SĢ to pytania zbieŇne z treĻciĢ

innych pytaı, lecz rŇne pod wzglħdem formy i wyraŇania. SprzecznoĻę w

odpowiedzi na nie wskazuje nieszczeroĻę respondenta, co dyskwalifikuje takŇe jego

pozostaþe odpowiedzi.

6. pytania stosowane w sytuacji, kiedy chcĢc siħ czegoĻ

dowiedzieę od respondenta, nie pytamy go wprost lecz poĻrednio np. chcĢc siħ

dowiedzieę, co respondenci sĢdzĢ o swoich nauczycielach, nie pytamy wprost ucznia,

jak on ocenia nauczycieli, lecz jak uczniowie wedþug niego oceniajĢ nauczycieli

(zapytany w ten sposb wyrazi gþwnie swojĢ opiniħ, bo jest mu najbliŇsza).

7. pytania, w ktrych prosi siħ badanego

o ponumerowanie odpowiedzi wedþug pewnego przedstawionego mu kryterium,

wybranych wariantw odpowiedzi.

8. pytania dotyczĢce respondenta. ZawierajĢ zestaw pytaı o

wszystkie waŇne dla badaı cechy demograficzno-spoþeczne badanego, jak: wiek, pþeę,

klasħ, wyksztaþcenie, staŇ maþŇeıski, iloĻę dzieci, pochodzenie, zarobki, zawd.

Pytania te umieszcza siħ zazwyczaj na koıcu kwestionariusza, nie zaleca siħ aby

otwieraþy kwestionariusz.

Pytania kwestionariuszowe mogĢ takŇe odwoþywaę siħ do jakiĻ fragmentw dialogw,

opowiadaı, obrazkw, fotografii, rysunkw itp. z proĻbĢ do respondenta, by

ustosunkowaþ siħ do przedstawionych mu treĻci czy wizerunkw.

• Wybr [zamkniħte, otwarte, pþotwarte];

• Pytania [komunikatywnoĻę,

przystħpnoĻę pytaı];

• [dostosowane do wieku,

jħzyka, wyksztaþcenia];

• pytaı [tak, by respondent wiedziaþ dokþadnie, o co jest pytany];

• Unikanie pytaı zbyt oglnych, obejmujĢcych kilka zagadnieı [trudne dla respondenta];

• Unikanie [zdania zþoŇone, w ktrych moŇe byę zawartych kilka

pytaı; tzw. pytanie w pytaniu];

• Najlepsze sĢ i [þatwoĻę zrozumienia];

• Unikanie obciĢŇonych pytaı i pojħę, tzw. danĢ odpowiedŅ

[np. áNa czym polega negatywny wpþyw telewizji na mþodzieŇ?Ñ- zakþada siħ, Ňe jest on

NEGATYWNY];

• [unikanie sþw z silnym þadunkiem emocjonalnym , czy to

dodatnim, czy ujemnym];

• Unikanie rozpoczynania pytaı od zwrotw áWszyscy wiedzĢ, ŇeÈÑ, áJak wiadomoÈÑ

awsze..Ñ, áņadenÑ, áNigdyÑ

• WaŇna jest stawianych pytaı;

• Unikanie pytaı z [otwierajĢ drogħ do bþħdnych

interpretacji];

• Pytanie wyraŇone w [Pan, Pani, Paıstwo Î dla dorosþych; Ty,

Wy Î dla dzieci, mþodzieŇy];

• Unikanie bezosobowego zwracania siħ do badanych;

• Ograniczenie pytaı mogĢcych wprawię respondenta w zakþopotanie [intymnych,

draŇliwych].

ObowiĢzujĢcych dyrektyw nie ma, co do kolejnoĻci pytaı natomiast moŇna sformuþowaę

pewne wskazwki, mwiĢce o tym, :

a) UþoŇenie pytaı w stanowiĢce pewnĢ zwartĢ, logicznĢ caþoĻę;

b) Nie skaczemy z tematu na temat;

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: