KONCEPCJE PSYCHOLOGICZNE CZŁOWIEKA
Koncepcja psychoanalityczna człowieka składa się :
- metoda badań psychiki człowieka
- leczenie człowieka
- psychologiczna koncepcja ludzkiej psychiki.
METODA KLASYCZNA Z. FREUD.
- twórca Z. Freud ( jego samo życie wpłynęło na niego, że powstała psychoanaliza).
Z wykształcenia Freud był biologiem, neurologiem; pochodzenia żydowskiego; aby zarobić na życie otworzył gabinet. Psychoanaliza powstała w gabinecie psychoanalitycznym. Freud chciał objąć katedrę neurologii na akademii medycznej w Wiedniu, ale pochodzenie semickie uniemożliwiły mu to. Aby się utrzymać otworzył gabinet psychoanalityczny.
Pojęcie nieświadomości: podstawowe pojęcia Freuda; pojęcie wywiódł z obserwacji hipnotycznych.
-każdy człowiek, to co myśli, czuje, prawdziwe powody są nieznane ( chyba że psychoanaliza); przyczyną naszego działania jest coś, czego my nie jesteśmy świadomi.
Przedmiotem badań powinno być to co nieświadome- nieświadomość. Wrócił do Wiednia i rozpoczął praktykę, leczył głównie znerwicowane kobiety.
W nieświadomości wiele konfliktów, życie polega na rozwiązywaniu nieświadomej wewnętrznej konfliktowości.
Nieświadomość- kłębowisko popędów często wzajemnie sprzecznych.
Dynamikę osobowości określają zależności między id, ego i superego.
ID - system pierwotny zawiera całe dziedziczenie człowieka;
prawdziwa rzeczywistość nie ma z realnością żadnego kontaktu
zawiera popędy biologiczne- cała energia życiowa człowieka
te popędy dążą aby potrzeby, które reprezentują zostały zaspokojone
ID kieruje się zasadą przyjemności
Proces pierwotny usiłuje rozładować napięcie:
- tworzy wyobrażenia, fantazje; są to czynności odruchowe, które zachodzą mimowolnie, ale nie mogą zredukować, usunąć swego napięcia.
EGO – organ wykonawczy dla ID, jest świadome. W danym momencie nie możemy być wszystkiego świadomi; człowiek utożsamia się z nim; potrafi rozróżniać to co w naszych myślach a światem zewnętrznym; kieruje się zasadą rzeczywistości; rozróżnia to co zewnętrzne od tego co wewnętrzne.
Procesami którymi się kieruje- procesy wtórne; jest to proces rozładowywania napięcia
Kateksja obiektu – siła pochodząca z popędu z ID zostaje skierowana na określony przedmiot aby zaspokoić ten popęd.
Proces antykateksji – powstrzymać się przed popędu, stłumienie popędu na określony obiekt.
Realistyczne działanie to EGO, które myśli, podejmuje decyzje, ale całą energię czerpie z ID
SUPER EGO - instancja obserwująca całość psychiki, oceniająca, cenzuruje i krytykuje psychikę. Powstaje najpóźniej ( ok. 5 r. życia ).Reprezentuje całość norm, ideałów społecznych. Podstawowym pośrednikiem między kulturą a psychiką dziecka są rodzice, którzy są przekaźnikami tych wartości. Opiera się na zasadzie kar i nagród. Jest to też instancja moralna człowieka – sumienie w pełni świadome, część super ego, zasada doskonałości.
Ideał EGO / idealne “ja” – model idealnego i doskonałego EGO, nas. Super ego napiera na naszą psychikę aby dążyć do ideału; naciska na EGO aby porzuciło zasadę rzeczywistości na rzecz zasady idealności; hamuje impulsy wysyłane przez ID.
Między 3 instancjami ID, EGO, SUPER EGO zachodzi ciągły konflikt jak i w samych instancjach. EGO ma także swoje potrzeby wtórne.
POPĘD – są to napędowe czynniki osobowości; popęd sprawuje wybiórczą kontrolę nad zachowaniem. Pochodną popędu jest fizjologia, to dążenie napędowe do działania.
ENERGIA ŻYCIA – tworzą ją wszystkie popędy razem wzięte.
KAŻDY POPĘD MA:
a) swoje źródło
b) określony cel- usunięcie, rozładowanie
c) przedmiot – cała droga od popędu do rozładowania
d) siłę – wyraz natężenia, potrzeba.
Cała dynamika wiąże się z przekazywaniem energii.
Po I wojnie światowej wprowadził Freud do ID popędy agresji:
a) potrzebny do obrony człowieka
b) destrudo- dąży do zniszczenia, śmierci, popęd zniszczenia.
Freud ogromne znaczenie przypisywał popędowi seksualnemu, bo do tej sfery odnosi się największa liczba zakazów funkcjonująca w SUPER EGO. Dominującą rolę ma energia seksualna.
W ID znajdują się popędy seksualne i wrogie. Konflikt między ID a SUPER EGO odbywa się na poziomie nieświadomym, ale pojawia się LĘK. EGO próbuje wtedy zlikwidować napięcia w zastępczy sposób przyzwolony przez SUPER EGO. Działają tu mechanizmy obronne sublimacja.
SUBLIMACJA – mechanizm obronny, polega na zastępowaniu przedmiotów zakazanych przez EGO na przyzwolone przez SUPER EGO.
System obronny likwiduje lęk, każdy konflikt wywołuje lęk. Jednym z podstawowych takich mechanizmów jest wyparcie.
LĘK:
* normalny – realne zagrożenie ( rzeczywisty )
* neurotyczny – EGO obawia się, że popędy wymkną, się z pod kontroli
* moralny - lęk przed własnym sumieniem
* traumatyczny – b. silny lęk ; mechanizmy obronne nie skutkują i prowadzi do zaburzeń.
EGO jest całe przepełnione lękiem, ostatnia możliwość przyczepienia lęku traumatycznego do objawu, czyli objawy nerwicowe ostateczne sposoby rozładowania lęku traumatycznego.
Mechanizmy obronne: nieświadomie działające to
* zaprzeczenie
* przemieszczanie energii
* formacja reaktywna – np. uczucie w ID jest nieakceptowane przez EGO, wówczas zastaje przetworzone na uczucie akceptowania przez SUPER EGO. Charakteryzuje się olbrzymią przesadnością.
* projekcja – zamiana lęku neurotycznego w lęk normalny, obiektywny.
* fiksacja – wiążą się z fazami rozwoju człowieka; polega na tym, że dana osoba zatrzymuje się na jakiejś fezie rozwoju
* depresja – cofanie się do poprzedniej fazy rozwojowej.
FAZY ROZWOJU PSYCHICZNEGO
Wg Freuda rozwój psychiczny to rozwój seksualny człowieka.
Energia seksualna jest rozładowywana przez sfery erogenne; u noworodka są to usta.
A. FAZA ORALNA 1rok życia – noworodki rozładowują swe popędy przez usta; popęd rozładowywany jest za pomocą ssania. W II części okresu pojawia się gryzienie – popęd związany z agresywnością. Jest to najszczęśliwszy okres życia, ponieważ nie ma SUPER EGO i nie ma zakazów. Melania Klein mówi, że SUPER EGO kształtuje się już pod koniec pierwszego roku życia
B. FAZA ANALNA 2i3 rok życia – sferą erogenną są organa wydalania, wyróżniania się;
wiąże się z wyróżnianiem albo się. Melania Klein – tu już jest na pewno SUPER EGO.
C. FAZA FALICZNA 4,5,6 rok życia – sferą erogenną są własne organa płciowe dziecka, eksploatowanie własnego ciała
Kompleks Edypa – odchodzenie od własnej popędowości; ukierunkowuje ją w stronę rodziców, koleżanek, kolegów ( zainteresowanie ich organami) ; pojawia się pod koniec 4 czasami 5-6 rok życia.
Chłopiec dąży do bliskości z matką, jego sytuacja się nie zmienia, jest to nieświadome w ramach popędu seksualnego, natomiast świadomy jest bliski kontakt; zaczyna odczuwać wrogość w stosunku do ojca, którego traktuje jako rywala (nie wie skąd się to bierze).Chłopiec zaczyna więc wypierać wrogie uczucia do ojca i zaczyna się identyfikować z nim ( lęk kastracyjny ). Sytuacja komplikuje się gdy matka nieświadomie zaczyna kierunkować na wrogość w stosunku do ojca, może dziecko w większej mierze identyfikować się z matką. Doprowadzi to do lęku przed mężczyznami, będzie lgnął do kobiet, może mieć kłopoty z nawiązywaniem kontaktów z kobietami.
Dziewczynka jest blisko matki, odchodzi od niej i wykształcają się ambiwalentne uczucia, pojawiają się nieświadome impulsy popędowości w stosunku do ojca, pojawia się wrogość kastracyjna w stosunku do matki i pojawia się większa chęć do kontaktów z ojcem. Dziewczynka musi się wyprzeć tych uczuć i utożsamić się z matką, w ten sposób będzie mogła posiąść ojca w sposób pośredni. W momencie urodzenia dziecka kończą się te ambiwalentne uczucia w stosunku do matki i zaczynają się kształtować stosunki przyjaźni i bliskości.
Lęk kastracyjny u chłopców- to lęk przed karą.
Lęk kastracyjny u dziewczynek- to wrogość do matki, ambiwalentność uczuć ( potrzebuje jej nadal ale wini ją za brak penisa ).
W tej fazie kształtuje się SUPER EGO i to ego dojrzewa do najwyższego poziomu, którym jest wyrzucenie tych niezdrowych uczuć. Pojawiają się złe zachowania i muszą one zostać wyparte przez energię, którą należy wykorzystać do togo aby jednak utożsamiać się z matką lub ojcem.
PRZEŻYCIE SCENY PIERWOTNEJ - to sytuacja w której dziecko obserwuje stosunek płciowy swoich rodziców. Dla Freuda ważne było aby drzwi do sypialni rodziców były zamknięte. Może to bowiem wywołać stany lękowe, ale tak być nie musi. Dziecko postrzega ojca jako kogoś kto chce zrobić krzywdę mamie i potęguje nienawiść do ojca. Dla zdrowej sytuacji edypalnej wg Freuda drzwi muszą być zamknięte
Po tej fazie dziecko umie wypierać, odrzucać gratyfikacje, powstrzymywać się od rzeczy przyjemnych.
OKRES LATENCJI 7-12 lat- libido zostaje powstrzymane, energia zużytkowana jest na rozwój fizyczny i umysłowy; w tym okresie dziecko przechodzi silny trening społeczny; rywalizacja z rodziców zaczyna przenosić się na kolegów, pojawiają się inne autorytety niż rodzice.
FAZA GENITALNA - popęd seksualny skierowany jest na osobników płci przeciwnej.
ADOLESCENCJA pojawia się między 12-24 rokiem życia – wg współczesnych psychologów to bardzo ważny etap w życiu
Pełną fazę genitalną osiąga się po 24 roku życia ; pełną dojrzałość psychiczną osiąga się dopiero w 30 roku życia.
Wg Freuda rozwój dokonuje się przez pokonywanie różnych frustracji. W obronie przed tymi frustracjami może pojawić się fiksacja lub regresja.
REGRESJA – to wybór wcześniejszej fazy rozwojowej; powstaje w wyniku lęku przed nieznanymi obowiązkami ( wiąże się to też z fiksacjami ).Pojawiają się wtedy kiedy czujemy się jak dziecko; kiedy czujemy się niepewnie, jesteśmy zależni od kogoś lub od jakiejś sytuacji. Silniejsze regresje w toku rozwoju libido mogą doprowadzić do silnych nerwic, fiksacji.
REGRESJA W ZAKRESIE ID – człowiek powraca do dziecinnej chęci bliskości, czułości, przyjemności i do uzyskania dużej gratyfikacji.
REGRESJA SUPER EGO – pobudzanie archaicznych warstw charakteryzujące się widzeniem czegoś albo w białym albo w czarnym kolorze. Postrzeganie ludzi i in. sytuacji jako złych lub dobrych rzeczy.
REGRESJA EGO – EGO będzie spostrzegało, podejmowało decyzje na poziomie dzieci. Osoba będzie dostrzegać tylko to co będzie chciała zobaczyć. Myślenie będzie nie logiczne ale konkretne. Decyzje podejmowane są bardzo irracjonalnie, bez przemyśleń.
Regresja może objąć jeden z tych regresów albo wszystkie 3 razem.
TEORIA LĘKU
LĘK – pojawia się w tym samym czasie co EGO
jeżeli napięcia z ID nie są rozładowywane to wtedy EGO zaczyna wypełniać się
lękiem
- to ta nie rozładowana energia z ID
LĘK NEUROTYCZNY – to napięcia nie rozładowane, które są gromadzone wewnątrz, jest irracjonalny bo nie wiąże się z realnym zagrożeniem; jest także nieproporcjonalny. Musimy sobie z nim radzić za pomocą mechanizmów obronnych ale nie wszystko można wyprzeć z siebie i zawsze coś zostaje.
LĘK REALISTYCZNY - to coś czego boimy się w rzeczywistości, realnych sytuacji, których się boimy. Nasilenie tego lęku jest proporcjonalne do nasilenia strachu.
LĘK MORALNY – lęk przed własnym morale; czujemy się winni, zawstydzeni.
LĘK TRAUMATYCZNY – silny lęk związany z wewnętrznym napięciem ID i mechanizmy obronne nie są w stanie wyprzeć go z organizmu. Wyleczyć ten lęk można poprzez przerzucenie tego lęku w objaw i umiejscowienie go.
NERWICA – stopniowo pojawiają się lęki wewnętrzne albo bardzo silny lęk traumatyczny, z którym organizm nie może sobie poradzić, powstają lęki w miarę realistyczne.
LĘKI LOKOMOCYJNE – to lęk przed podróżowaniem; są lękami neurotycznymi ale nie realistyczne. Ten lęk został przyczepiony do danego przedmiotu w miarę realistycznego.
LĘKI ANANKASTYCZNE – lęki, które charakteryzują się tym, że dany człowiek nie będzie mógł wykonywać jakiejś czynności co może doprowadzić do śmierci.
LĘK PARANOIDALNY – to także lęk neurotyczny przyczepiony do jakiegoś przedmiotu..
Freud uważał, że nie ma sensu likwidować objawów lęków neurotycznych, ponieważ pojawią się inne lęki na miejsce wyleczonych. Uważał także, że nie ma sensu leczyć z samych tylko objawów za pomocą farmakologii lub perswazji, gdyż nie jesteśmy w stanie wyleczyć kogoś z tych objawów.
PSYCHOZY – pierwszą fazą do psychoz są nerwice nie w pełni zaleczone, EGO jest przepełnione lękiem.
CELEM PSYCHOANALIZY jest dochodzenie źródeł lęku, z czym jest on związany; ograniczenie lęku, zaburzeń, do odkrycia ich przyczyn. Po zrozumieniu tego jesteśmy w stanie wyleczyć kogoś z lęków.
Freud uważał, że trzeba sprawić aby to co jest nieświadome stało się świadome.
trzeba sprawić aby EGO mogło kontrolować naszą świadomość.
Freud opracował swoje systemy leczenia lęku: analiza snów, sposób wolnych skojarzeń; stwierdził, że zrozumienie swojego lęku doprowadzi do uleczenia; uśpione EGO jest w stanie odpowiedzieć nam na pytania dotyczące naszych lęków.
Freud zajął się stworzeniem uniwersalnej symboliki na podstawie której chciał tłumaczyć te uśpione popędy; dotyczyła ona symboliki popędu seksualnego kobiet i mężczyzn. Jung w swoich archetypach zaprzeczał freudowskiej koncepcji popędu seksualnego uśpionego w marzeniach sennych.
Psychoanaliza ma za zadanie zinterpretowanie tych wszystkich neurotycznych sytuacji, o których on później na zasadzie skojarzeń odkrywa coraz to nowe sytuacje.
Freud zauważył także leczniczy wpływ mowy; mowa, wypowiedzenie się przynosi ulgę i pomoc w rozwiązywaniu problemów. Wg Freuda słowo jest upopędowione- czyli można za pomocą słowa wyrzucić z siebie złą energię zgromadzoną w ID i EGO.
ANALIZA PRZENIESIENIA I PRZECIWPRZENIESIENIA :
A. przeniesienia- moment przeniesienia pewnego uczucia z jednego przedmiotu, osoby na swojego psychoanalityka lub inną osobę; o tym można mówić i wytłumaczyć.
A. przeciw przeniesienia – jest to reakcja, która występuje u psychoanalityka, która to uczucie pacjenta odrzuca, gdyż nie było to świadome ( uświadomione w danym momencie ).
Freud wprawiając pacjenta w regresje starał się przenieść jego uczucia na własną osobę, a potem na zasadzie skojarzeń wytłumaczyć podstawy objawów lękowych.
DROGI ODKRYCIA NIEŚWIADOMOŚCI :
* analiza marzeń sennych
* analiza przejęzyczeń, czynności pomyłkowych
* metoda swobodnych skojarzeń.
WSPÓŁCZESNE KONCEPCJE PSYCHOANALITYCZNE :
Po śmierci Freuda długa dyskusja i kłótnia między Anną Freud i Melanie Klein.
PSYCHOLOGIA EGO – A. Freud i Frantz Hartman .
Jest to najwyższa instancja, dziecko rodzi się z EGO i ono decyduje o życiu człowieka. Anna Freud zajmowała się psychologią i analizą dzieci, w wyniku czego przekonała się, że każde dziecko ma EGO. Badała funkcjonowanie i zasadę kontaktowania się dzieci z rzeczywistością. Podkreślała syntetyzujące funkcje EGO. Określiła w jaki sposób podporządkowane są mu procesy poznawcze. Oboje podkreślali rolę świadomości w funkcjonowaniu człowieka. Opisała mechanizmy obronne człowieka, pokazała w jaki sposób się one rozwijają ( 40 różnych metod obronnych, kiedy które się pojawiają, które są najbardziej pierwotne ).Podkreślała autonomię EGO; EGO ma swoją energię, własne jej zapasy, własne popędy.
MELANIE KLEIN , RONALD FERBER , MARGARET MALER
M. Klein zakwestionowała założenia Freuda, poddała w wątpliwość, że psychika rozwija się wraz ze wzrostem popędowości. Dynamika, rozwój psychiki odbywa się nie tylko przez zaspakajanie popędu, bardziej zależy od tego dlaczego i jak rozładowujemy popęd ( teoria relacji do obiektu ).
Wczesnodziecięce relacje z obiektami są podstawą do późniejszego życia.
Badała także dzieci. Fazy rozwojowe badała w odniesieniu do obiektu.
I rok życia
jednak na samym początku jest jedność, nie ma rozróżnienia między sobą a obiektem, np. matką; nie tolerują sprzecznych stanów ( Ferber , Klain ).
Zanim dojdzie do oddzielenia, a potem oddalenia “ self” od obiektu zachodzą różne pośrednie procesy. Małe dziecko nie znosi poczucia ambiwalentności; zaczyna dostrzegać w sobie elementy, które są gratyfikujące i frustrujące. Zaczyna widzieć matkę osobno ( też jako dobrą i złą ).
Dziecko nie jest w stanie wejść w relacje ze “złą” matką więc identyfikuje się z matką “dobrą” a jej “złą” część wchłania w siebie – INTROJEKCJA.
Potem, kiedy nie może znieść zła w sobie, całą złą część siebie i tę złą część matki projektuje z kolei na matkę –PROJEKCJA ( gdy dziecko nie toleruje w sobie złych rzeczy, cech, które przekazuje matce ).
DOROBEK KLEIN I MALER
Faza oralna i analna zostały rozbite
1-2 m-c życia – to autyzm, nie ma obiektu, faza bezobiektualna ( Freud też wspominał o autyzmie nazywając to pierwotnym narcyzmem ).
3-5 m-c życia – wg Klein to faza symbiotyczna – więź między matką i dzieckiem ( self – objekt ).
- wg Maler to faza schizoparanoidalna- w tym okresie pojawia się rozróżnianie dobra i zła; tutaj dziecko nie odróżnia rzeczywistości od swoich marzeń, fantazji.
To co w myślach to i w polu postrzeganym; dziecko musi zmagać się z lękami przed utratą matki ( silne lęki dezintegracyjne );nie ma zdolności oddalania gratyfikacji; ( out of sight , out fo mind ). Mechanizm obronny – mechanizm rozczepienia, oddzielenie matki dobrej od złej, nie ma matki złej. Badały wpływ regresji i fiksacji na małe dzieci, regresja może doprowadzić do schizofrenii.
5/6 – 7/9 m-c życia – wg Meler to faza różnicowania – tu pojawia się element rozdzielenia S-O ; dziecko jest bardziej rozwinięte ruchowo i fizycznie, może określać swoje części ciała
- wg Klein to faza depresyjna – w tej fazie charakterystyczne jest wchłanianie złej części matki do siebie ( czasami też i dobrej ) – jeśli matka znika to znaczy, że jestem niedobry, prowadzi to do uczucia winy, pojawia się lęk anichilistyczny- to lęk przed tym, że przestanie istnieć, przeżywa siebie jako coś złego. Pojawiają się mechanizmy obronne
w postaci obiektów podtrzymujących – misie, maskotki, pieluszki – za pomocą których redukuje swoje lęki i przenosi na nie dobrą część swojego EGO.
Pierwotny sposób relacji z matką decyduje znacząco o późniejszym rozwoju psychicznym człowieka. Na bazie relacji do matki dojrzewa popędowość.
9-14 m-c życia – wg Maler to faza praktykowania – dziecko powiększa zdolności lokomocyjne, motoryczne, świat staje się dostępny, wie, że jest w stanie coś zrobić, ma ogromne poczucie omnipotencji ( poczucie siły ).
15- 20 m-c życia – faza ponownego zbliżenia – na skutek sprawstwa dziecko doznaje przykrości, zaczyna doświadczać własne słabości, dziecko wraca do matki i potrzebuje jej wsparcia ze wszystkimi słabościami. Często matka może odrzucić dziecko z jego słabościami; słabości sprawiają, że włączają się krótkotrwałe fale regresji; matki w tym okresie są sfrustrowane; to trudny okres; dziecko będzie mogło samo zaprzeczać złym częściom siebie albo zaprojektować złe części w stronę matki; regresje i frustracje dają zaburzenia neurotyczne jak też osobowości: osobowość narcystyczna oraz tzw. osobowość z pogranicza ( BORDER – LINE ), która nie potrafi utrzymać więzi między dwojgiem ludzi, atakują te więzi.
koniec 2 początek 3 roku życia - następuje rozdzielenie S – O.
KONCEPCJE PSYCHOKULTUROWE :
* odrzucają biologiczne popędy człowieka, ponieważ nie są one głównym czynnikiem dynamizującym osobowość człowieka a kształtowanie jej zależy do oddziaływań społecznych i kulturowych.
I – działanie człowieka jest stymulowane przez siły dynamiczne za którymi stoją popędy i potrzeby.
Popędy i potrzeby wtórne – nabywane w procesie socjalizacji, czyli kształtowania sposobów na zaspokajanie ich, odbywa się to za pomocą kulturowych i społecznych wzorców.
II – wśród popędów i potrzeb wtórnych zawsze istnieje konflikt wewnętrzny ,
sposób dawania sobie rady z lękami kształtuje osobowość człowieka ,
potrzeby wtórne i konfliktowość jest nieświadoma
jeżeli mechanizmy obronne zawodzą pojawia się nerwica
człowiek może wchodzić w konflikty zewnętrzne kiedy uniemożliwione jest zaspokojenie potrzeby wtórnej.
KONFLIKT ZEWNĘTRZNY – gdy coś na zewnątrz człowieka nie pozwala mu zaspokoić potrzeb własnych; także konflikt wewnętrzny może utrudnić zaspokojenie jakiejś potrzeby wtórnej.
KONFLIKTY WEWNĘTRZNE -
* konflikt między potrzebą niezależności a bliskości ( bezpieczeństwa- wolności )
* między rywalizacją a współpracą
* między potrzebą afiliacji ( kontakt z ludźmi ) a potrzebą osiągnięć
Rodzaj konfliktowości wew. zależy od doświadczeń, przeżyć nabytych w dzieciństwie; mają cechę obciążania rodziców, kultury, społeczeństwa za znerwicowanie, konfliktowość.
Przedstawiciele tej koncepcji zaczynają nawoływać do zmian kulturalnych, społecznych, krytykując technicyzacje, konsumpcjonizm.
Za A. Freud akceptują teorię lęku, odróżniają lęk od strachu.
Strach to nieprzyjemne uczucie
Lęk to sygnał niebezpieczeństwa wewnętrznego, jest nieświadomy, stanowi zagrożenie dla całej osobowości :
- lęk normalny – ten lęk ma każdy; siła lęku jest proporcjonalna do frustracji, zagrożenia; z tym lękiem dają sobie radę mechanizmy obronne; jest możliwy do uświadomienia
- lęk neurotyczny – jest nieproporcjonalny do zagrożeń; mechanizmy obronne mogą zawodzić; może prowadzić do objawów neurotycznych.
MECHANIZMY OBRONNE :
- zamieniają lęk neurotyczny w lęk uśpiony
- to obrona przed lękiem przez redukcję lub zamianę
- często zamieniają lęk pierwotny we wtórny ( lęk przed lękiem ) czego sobie nie
uświadamiamy
- utrzymują pozytywną samoocenę
- bronią poczucia godności ale nie likwidują konfliktów; zawodzą ale te zawody są nieświadome
- powodują wyparcie, tłumienie, projekcje
- przemieszczenie substytutu – a słodkie wygłupy ; b obniżanie wartości celu
- racjonalizacja- to nieadekwatne wyjaśnianie własnych zachowań w stosunku do rzeczywistości; może podwyższać wartość celów do których dążymy ( ale to nie są cele pierwotne ) i obniżać wartości celu którego się nie osiągnęło
- badają i ujawniają konfliktowość wewnętrzną; terapeuta musi być bardziej aktywny, doszukiwać się tej konfliktowości.
GŁÓWNI PRZEDSTAWICIELE KONCEPCJI PSYCHOKULTUROWYCH :
ALFRED ADLER –
* uważał, że ludzie kierują się poglądami społecznymi
* najważniejsze dla człowieka jest poczucie, dążenie do mocy nabytej w procesie socjalizacji
* w dzieciństwie nabył poczucie, że jest słabszy, gorszy, niższy od rodziców i dlatego ma poczucie mocy, jest to zadośćuczynienie.
* JAŹŃ – jest podstawą struktury psychicznej człowieka
pośredniczy między bodźcami a nieświadomymi jej wzorcami reakcji
stawia cel do którego człowiek dąży, dążąc do celu skompensujemy poczucie
nicości
tworzy się na bazie doświadczeń życiowych i dziedziczności
* uważał, że bardzo ważne jest badanie świadomości człowieka.
KAREN HORNEY:
* amerykanka, poddaje w wątpliwość teorię seksualności Freuda oraz lęk kastracyjny u kobiet;
* czynnikiem kształtującym osobowość u dziecka jest poczucie bezpieczeństwa i miłość do matki;
* lęk podstawowy, że nie otrzyma się miłości, bezpieczeństwa od matki w toku socjalizacji redukuje się
...
justi1986