ustawa o zwiazkach zawodowych.pdf

(218 KB) Pobierz
Microsoft Word - D19910234Lj.doc
©Kancelaria Sejmu
s. 1/1
Dz.U. 1991 Nr 55 poz. 234
USTAWA
z dnia 23 maja 1991 r.
o związkach zawodowych
Opracowano na pod-
stawie: tj. Dz.U. z
2001 r. Nr 79, poz.
854, Nr 100, poz.
1080, Nr 128, poz.
1405, z 2002 r. Nr
135, poz. 1146, Nr
153, poz. 1271, Nr
240, poz. 2052, z 2003
r. Nr 63, poz. 590, Nr
213, poz. 2081, z 2004
r. Nr 240, poz. 2407,
z 2008 r. Nr 90, poz.
562.
Rozdział 1
Przepisy ogólne
Art. 1.
1. Związek zawodowy jest dobrowolną i samorządną organizacją ludzi pracy, po-
wołaną do reprezentowania i obrony ich praw, interesów zawodowych i socjal-
nych.
2. Związek zawodowy jest niezależny w swojej działalności statutowej od praco-
dawców, administracji państwowej i samorządu terytorialnego oraz od innych
organizacji.
3. Organy państwowe, samorządu terytorialnego i pracodawcy obowiązani są trak-
tować jednakowo wszystkie związki zawodowe.
Art. 2.
1. Prawo tworzenia i wstępowania do związków zawodowych mają pracownicy bez
względu na podstawę stosunku pracy, członkowie rolniczych spółdzielni pro-
dukcyjnych oraz osoby wykonujące pracę na podstawie umowy agencyjnej, je-
żeli nie są pracodawcami.
2. Osobom wykonującym pracę nakładczą przysługuje prawo wstępowania do
związków zawodowych działających w zakładzie pracy, z którym nawiązały
umowę o pracę nakładczą.
3. Przejście na emeryturę lub rentę nie pozbawia osób, o których mowa w ust. 1 i 2,
prawa przynależności i wstępowania do związków zawodowych.
4. Osoby bezrobotne w rozumieniu przepisów o zatrudnieniu zachowują prawo
przynależności do związków zawodowych, a jeśli nie są członkami związków
zawodowych, mają prawo wstępowania do związków zawodowych w przypad-
kach i na warunkach określonych statutami związków.
5. Prawo tworzenia i wstępowania do związków zawodowych w zakładach pracy
przysługuje również osobom skierowanym do tych zakładów w celu odbycia
służby zastępczej.
2008-06-06
©Kancelaria Sejmu
s. 2/2
6. Do praw związkowych funkcjonariuszy Policji, Straży Granicznej i Służby Wię-
ziennej oraz strażaków Państwowej Straży Pożarnej, a także pracowników Naj-
wyższej Izby Kontroli stosuje się odpowiednio przepisy niniejszej ustawy, z
uwzględnieniem ograniczeń wynikających z odrębnych ustaw.
7. Przepisy ustawy dotyczące pracowników stosuje się odpowiednio również do in-
nych osób, o których mowa w ust. 1-6.
Art. 3.
Nikt nie może ponosić ujemnych następstw z powodu przynależności do związku
zawodowego lub pozostawania poza nim albo wykonywania funkcji związkowej. W
szczególności nie może to być warunkiem nawiązania stosunku pracy i pozostawania
w zatrudnieniu oraz awansowania pracownika.
Art. 4.
Związki zawodowe reprezentują pracowników i inne osoby, o których mowa w art.
2, a także bronią ich godności, praw oraz interesów materialnych i moralnych, za-
równo zbiorowych, jak i indywidualnych.
Art. 5.
Związki zawodowe mają prawo reprezentowania interesów pracowniczych na forum
międzynarodowym.
Art. 6.
Związki zawodowe współuczestniczą w tworzeniu korzystnych warunków pracy,
bytu i wypoczynku.
Art. 7.
1. W zakresie praw i interesów zbiorowych związki zawodowe reprezentują
wszystkich pracowników, niezależnie od ich przynależności związkowej.
2. W sprawach indywidualnych stosunków pracy związki zawodowe reprezentują
prawa i interesy swoich członków. Na wniosek pracownika nie zrzeszonego
związek zawodowy może podjąć się obrony jego praw i interesów wobec praco-
dawcy.
Art. 8.
Na zasadach przewidzianych w niniejszej ustawie oraz w ustawach odrębnych
związki zawodowe kontrolują przestrzeganie przepisów dotyczących interesów pra-
cowników, emerytów, rencistów, bezrobotnych i ich rodzin.
Art. 9.
Statuty oraz uchwały związkowe określają swobodnie struktury organizacyjne
związków zawodowych. Zobowiązania majątkowe mogą podejmować wyłącznie
statutowe organy struktur związkowych posiadających osobowość prawną.
2008-06-06
©Kancelaria Sejmu
s. 3/3
Art. 10.
Zasady członkostwa w związku zawodowym oraz sprawowania funkcji związko-
wych ustalają statuty i uchwały statutowych organów związkowych.
Art. 11.
1. Związki zawodowe mają prawo tworzyć ogólnokrajowe zrzeszenia (federacje)
związków zawodowych.
2. Ogólnokrajowe związki zawodowe i zrzeszenia związków zawodowych mogą
tworzyć ogólnokrajowe organizacje międzyzwiązkowe (konfederacje).
3. Organizacje związkowe, w tym federacje i konfederacje, mają prawo tworzenia i
wstępowania do międzynarodowych organizacji pracowników.
Rozdział 2
Tworzenie związków zawodowych
Art. 12.
1. Związek zawodowy powstaje z mocy uchwały o jego utworzeniu, podjętej przez
co najmniej 10 osób uprawnionych do tworzenia związków zawodowych.
2. Osoby, które podjęły uchwałę o utworzeniu związku zawodowego, uchwalają
statut i wybierają komitet założycielski w liczbie od 3 do 7 osób.
Art. 13.
Statut związku zawodowego określa w szczególności:
1) nazwę związku,
2) siedzibę związku,
3) terytorialny i podmiotowy zakres działania,
4) cele i zadania związku oraz sposoby i formy ich realizacji,
5) zasady nabywania i utraty członkostwa,
6) prawa i obowiązki członków,
7) strukturę organizacyjną związku ze wskazaniem, które z jednostek organiza-
cyjnych związku mają osobowość prawną,
8) sposób reprezentowania związku oraz osoby upoważnione do zaciągania zo-
bowiązań majątkowych w imieniu związku,
9) organy związku, tryb ich wyboru i odwołania, zakres ich kompetencji oraz
okres kadencji,
10) źródła finansowania działalności związku oraz sposób ustanawiania składek
członkowskich,
11) zasady uchwalania i zmian statutu,
12) sposób rozwiązania związku i likwidacji jego majątku.
2008-06-06
©Kancelaria Sejmu
s. 4/4
Art. 14.
1. Związek zawodowy podlega obowiązkowi rejestracji w Krajowym Rejestrze Są-
dowym, zwanym dalej „rejestrem”.
2. Jeżeli komitet założycielski nie złoży w terminie 30 dni od dnia założenia
związku wniosku o rejestrację, uchwała o utworzeniu związku traci moc.
3. Postępowanie w sprawach rejestracji jest wolne od opłat sądowych.
Art. 15.
1. Związek zawodowy oraz jego jednostki organizacyjne wskazane w statucie na-
bywają osobowość prawną z dniem zarejestrowania.
2. (skreślony).
Art. 16.
1. Związek zawodowy zawiadamia niezwłocznie właściwy sąd o zmianie statutu.
Zmiana wchodzi w życie z upływem 14 dni od dnia zawiadomienia, jeżeli sąd
nie zgłosił wcześniej zastrzeżeń co do jej zgodności z prawem.
2. W razie zgłoszenia zastrzeżeń, o których mowa w ust. 1, sąd zawiadamia o nich
związek zawodowy i wyznacza rozprawę dla ich rozpatrzenia w terminie 30 dni
od dnia zawiadomienia przez związek o zmianie statutu.
3. Art. 18 ust. 1 i 2 stosuje się odpowiednio.
Art. 17.
1. Sąd skreśla związek zawodowy z rejestru, gdy:
1) wskazany w statucie organ podjął uchwałę o rozwiązaniu związku,
2) zakład pracy, w którym dotychczas działał związek zawodowy, został wykre-
ślony z właściwego rejestru z powodu likwidacji lub upadłości tego zakładu
albo jego przekształcenia organizacyjno-prawnego, uniemożliwiającego kon-
tynuowanie działalności tego związku,
3) liczba członków związku utrzymuje się poniżej 10 przez okres dłuższy niż 3
miesiące.
2. Okoliczności wskazane w ust. 1 sąd stwierdza z urzędu lub na wniosek związku
zawodowego.
3. (skreślony).
Art. 18.
1. Sprawy dotyczące rejestracji związków zawodowych są rozpatrywane w trybie
przepisów Kodeksu postępowania cywilnego o postępowaniu nieprocesowym.
2. Sprawy, o których mowa w ust. 1, sąd rozpatruje w terminie 14 dni od dnia zło-
żenia wniosku.
3. (skreślony).
4. (skreślony).
2008-06-06
©Kancelaria Sejmu
s. 5/5
Rozdział 3
Uprawnienia związków zawodowych
Art. 19.
[1. Ogólnokrajowa organizacja międzyzwiązkowa, a także ogólnokrajowy związek
zawodowy reprezentatywny dla pracowników większości zakładów pracy mają
prawo opiniowania założeń i projektów ustaw oraz aktów wykonawczych do tych
ustaw w zakresie objętym zadaniami związków zawodowych.]
<1. Organizacja związkowa, reprezentatywna w rozumieniu ustawy z dnia 6
lipca 2001 r. o Trójstronnej Komisji do Spraw Społeczno-Gospodarczych i
wojewódzkich komisjach dialogu społecznego (Dz.U. Nr 100, poz. 1080),
zwanej dalej „ustawą o Trójstronnej Komisji do Spraw Społeczno-
Gospodarczych”, ma prawo opiniowania założeń i projektów aktów praw-
nych w zakresie objętym zadaniami związków zawodowych. Nie dotyczy to
założeń projektu budżetu państwa oraz projektu ustawy budżetowej, opi-
niowanie których regulują odrębne przepisy.>
2. Organy władzy i administracji rządowej oraz organy samorządu terytorialnego
kierują założenia albo projekty aktów prawnych, o których mowa w ust. 1, do
odpowiednich władz statutowych związku, określając termin przedstawienia
opinii nie krótszy jednak niż 30 dni. Termin ten może zostać skrócony do 21 dni
ze względu na ważny interes publiczny. Skrócenie terminu wymaga szczegól-
nego uzasadnienia. Bieg terminu na przedstawienie opinii liczy się od dnia na-
stępującego po dniu doręczenia założeń albo projektu wraz z pismem określają-
cym termin przedstawienia opinii. Nieprzedstawienie opinii w wyznaczonym
terminie uważa się za rezygnację z prawa jej wyrażenia.
2 1 . Założenia albo projekty aktów prawnych, o których mowa w ust. 1, organy wła-
dzy i administracji rządowej oraz organy samorządu terytorialnego przekazują
również na odpowiedni adres elektroniczny wskazany przez właściwy organ sta-
tutowy związku, nie później niż w dniu ich doręczenia na piśmie.
3. W razie odrzucenia w całości lub w części stanowiska związku, właściwy organ
administracji rządowej lub samorządu terytorialnego informuje o tym związek
na piśmie, podając uzasadnienie swojego stanowiska. W razie rozbieżności sta-
nowisk związek może przedstawić swoją opinię na posiedzeniu właściwej komi-
sji sejmowej, senackiej lub samorządu terytorialnego.
4. Związkom zawodowym przysługuje prawo wyrażania publicznie opinii na temat
założeń lub projektów, o których mowa w ust. 1, w środkach masowego przeka-
zu, w tym także w radio i telewizji.
nowe brzmienie ust. 1
w art. 19 wchodzi w
życie po upływie 2
miesięcy od dnia
powołania pierwsze-
go składu Komisji
(Dz.U. z 2001 r. Nr
100, poz. 1080)
Art. 19 1 .
1. Organizacja związkowa, reprezentatywna w rozumieniu ustawy o Trójstronnej
Komisji do Spraw Społeczno-Gospodarczych, ma prawo opiniowania dokumen-
tów konsultacyjnych Unii Europejskiej, w szczególności białych ksiąg, zielo-
nych ksiąg i komunikatów, oraz projektów aktów prawnych Unii Europejskiej w
zakresie zadań objętych zadaniami związków zawodowych.
2. Organy władzy i administracji państwowej kierują dokumenty konsultacyjne
Unii Europejskiej oraz projekty aktów prawnych, o których mowa w ust. 1, do
2008-06-06
Zgłoś jeśli naruszono regulamin