Siemowit (Ziemowit) – książę Polan z IX wieku znany jedynie z kroniki Anonima zwanego Gallem. Według jego relacji Siemowit był synem Piasta i Rzepichy i objął władzę po obaleniu Popiela, zgodnie z wolą zgromadzonych na wiecu współplemieńców. Synem i następcą Siemowita był Lestek.Kwestia historyczności Siemowita początkowo nie budziła wątpliwości, została zakwestionowana pod koniec XIX wieku. Od lat 60. XX wieku badacze raczej skłaniają się do uznania przekazanej przez Galla listy przodków Mieszka I, gdzie figuruje m.in. Siemowit, za autentyczną. Znacznie więcej zastrzeżeń co do autentyczności dotyczy informacji o rodzicach Siemowita.Wśród badaczy wierzących w autentyczność tej postaci utrzymuje się, że lata życia Siemowita hipotetycznie powinny przypadać na okres lat około 845- (przypuszczalnie do roku) -900, chociaż istnieje możliwość, że ewentualny błąd tych ustaleń może wynosić nawet kilkadziesiąt lat. Natomiast objęcie władzy na pewno nastąpiło w drugiej połowie IX wieku. Nie jest znane miejsce jego pochówku[1].Istnieje bogata debata historyków na temat istnienia lub nie Siemowita i jego dwóch następców.Wielu polskich historyków (m.in. Henryk Łowmiański, Gerard Labuda, Kazimierz Jasiński) opowiedziało się za historycznością Siemowita.
Kazimierz Jasiński, Rodowód pierwszych Piastów, 1992
Przekaz Galla o Piastach przedmieszkowych zasługuje na zaufanie aż z kilku względów: 1. intencją kronikarza właśnie w tym fragmencie jego relacji było przekazanie wiadomości, które uważał za prawdziwe, zaczerpnięte z wiernej pamięci, 2. wiadomości te przechowały się w tradycji dynastycznej przywiązującej dużą wagę do początków dynastii, 3. treść "trzeciej opowieści" nie zawiera elementów legendarnych (baśniowych), przy czym nie do przyjęcia jest zarzut zmyślenia występujących w niej imion, 4. lista imion u Galla znajduje poparcie poprzez porównanie jej z podobnymi listami książąt ruskich i czeskich Przemyślidów oraz 5. autentyczność listy Gallowej potwierdzają wyniki badań nad początkami państwa polskiego, wykazujące, że nie sięgają one dopiero panowania Mieszka I.[1]
Przeciw istnieniu Siemowita mają przemawiać odkrycia archeologiczne, z których wynika że dynamiczny rozwój państwa Polan rozpoczął się w latach dwudziestych X wieku, zatem panowanie Siemowita, Leszka i Siemomysła trwałoby bardzo krótko. Część mediewistów uważa, że podane w Kronice imiona przodków Mieszka mają znaczenie symboliczne i zostały wymyślone przez Galla. Nie można wreszcie wykluczyć, że zmyślony przez Galla jest tylko opis panowania władców, podczas gdy imiona są faktycznymi imionami przodków Mieszka.
Lestek[1], Leszek, niepoprawnie (forma zlatynizowana) Lestko – drugi książę Polan z dynastii Piastów, o którym wspomina Gall Anonim w swej kronice. Syn Siemowita i ojciec Siemomysła.
Geneza jego imienia nie jest znana. Wywodzi się je od słowa lście (chytrość). Przypuszcza się, że jest zdrobnieniem jakieś nieznanej, dwuczłonowej, słowiańskiej nazwy osobowej Lścimir bądź Lścisław. Imię to występuje w rozmaitych wariantach, z których z czasem wybija się dominująca – Leszek. Prawidłowymi formami tego imienia są formy zakończone na -ek, a więc Lestek lub obocznie Leszek. Niepoprawna wersja Lestko przyjęła się w starszej historiografii pod wpływem autorytetu Oswalda Balzera, który taki zapis promował na kartach swojej Genealogii Piastów. W obliczu ostatnich badań onomastycznych należy przyjąć, że formy zakończone na -ko są formami zlatynizowanymi[2].Lestek miał być synem i następcą Siemowita, a ojcem i poprzednikiem Siemomysła. Po jego [tj. Siemowita] zgonie na jego miejsce wstąpił syn jego Lestek, który czynami rycerskimi dorównał ojcu w zacności i odwadze. Po śmierci Lestka nastąpił Siemomysł, jego syn[3].Przypuszcza się, że od jego imienia powstały terminy "Lestkowie" i "Lestkowice", jakimi jeszcze w czasach Mieszka I nazywano nieraz mieszkańców państwa Polan. Kronika Widukinda zawiera informację, że poddanymi Mieszka I byli Licikaviki. Znaczenie tego terminu jest sporne, a jedna z mniejszościowych hipotez zakłada, że może on pochodzić od imienia Lestka. Z kolei dzieło De administrando imperio cesarza bizantyjskiego Konstantyna VII Porfirogenty z 948 roku wspomina o ludzie zwanym Litzke.Początkowo nikt nie wątpił w historyczność Piastów "przedmieszkowych". W drugiej połowie XIX wieku zaczęto kwestionować ich istnienie. Bogatą dyskusję rozstrzygnął w zasadzie artykuł Henryka Łowmiańskiego Dynastia Piastów we wczesnym średniowieczu, w którym obronił wiarygodność przekazu Galla Anonima, a tym samym i "historyczność" przynajmniej trzech bezpośrednich poprzedników Mieszka[potrzebne źródło]. Pogląd ten jest dominujący w polskiej literaturze historycznej.Nie zachowały się żadne wiarygodne dane na temat dat panowania Lestka. Przyjmuje się hipotetycznie, że urodził się około 870-880 roku, a objął rządy około 900-910 roku. Większość literatury przyjmuje, że zmarł przypuszczalnie w latach 930-940. Henryk Łowmiański przesuwał datę zgonu na około 950 rok.Nie wiadomo nic o żonie (żonach) Lestka. Stanisław Zakrzewski wysunął domysł, że Lestek mógł być żonaty z księżniczką morawską[4]. Późny przekaz belgijskiego kronikarza z XIV wieku zdawał się sugerować, że był żonaty z saską księżniczką i miał z nią syna Ewrakera, późniejszego biskupa Leodium. Informacji tej jednak nie sposób zweryfikować; w polskiej literaturze poza Stanisławem Kętrzyńskim nikt nie zwrócił na nią uwagi. Według legendy rodowej rodu Sobieskich córka Lestka, Metodia miała poślubić niejakiego Sobiesława (Sobiesza), wnuka Sobiesława księcia Dalen[5].Jedynym pewnym dzieckiem Lestka jest syn Siemomysł, który objął po nim rządy.
Siemomysł (Ziemomysł) (ur. prawdopodobnie na przełomie IX i X wieku – zm. w latach 950–960[1]) – trzeci książę Polan z dynastii Piastów wspomniany w Kronice polskiej Galla Anonima. Wnuk Siemowita, syn Lestka, ojciec Mieszka I.
Historyczność Siemomysła, jak i pozostałych przodków Mieszka I znanych jedynie z relacji Anonima zwanego Gallem, budzi dyskusje w literaturze przedmiotu; obecnie większość badaczy uznaje go za postać rzeczywiście istniejącą.Starsza literatura określała go mianem Ziemomysł. Obecnie przyjmuje się, że ojciec Mieszka I poprawnie winien być zwany Siemomysłem. Forma ta jednak długo była uważana za błędną ze względu na autorytet Oswalda Balzera, który takim mianem określił władcę Polan w swojej Genealogii Piastów.Wobec niemożliwości potwierdzenia jego istnienia w innych źródłach jest uważany za postać, której istnienie nie jest historycznie udowodnione. Panował hipotetycznie od ok. 930 roku (niektórzy badacze sugerują, że panowanie Siemomysła było dość krótkie i rozpoczęło się ok. 950 roku). Przypuszcza się, że zjednoczył najprawdopodobniej ziemie Polan, Goplan i Mazowszan, chociaż nie można wykluczyć, że uczynił to już jego ojciec. Według hipotezy Henryka Łowmiańskiego w 954 roku wsparł powstanie plemienia Wkrzan przeciwko Niemcom[2]. Nie jest znane miejsce jego pochówku.Żona (żony) Siemomysła nie są znane. Pojawił się domysł, że mogła być córką Włodzisława, księcia Lędzian żyjącego w 944 roku[3]. Tego domysłu z braku źródeł nie można zweryfikować.Według bałamutnych źródeł żona Siemomysła nosiła imię Gorka – pogląd ten obalił w 1895 roku Oswald Balzer.
Na pewno potomkami Siemomysła byli:
· Mieszko I (ok. 935 - 25 maja 992) – książę Polan ok. 960(?)–992.
· nieznany z imienia syn, który zginął w 964 lub 965 (wg starszej literatury w 963[4]). Dopuszcza się możliwość, że mógł być on również starszym, przyrodnim bratem Mieszka I, nieznane jest miejsce jego pochówku[5].
· Czcibor (zm. po 24 czerwca 972)
Przypuszcza się również, że córką Siemomysła mogła być żona nieznanego bliżej księcia pomorskiego[6]. Hipoteza ta jest oparta m.in. na fakcie, że imię Siemomysł nosił książę pomorski wzmiankowany w źródłach w 1046 roku. Zdaniem jednak części badaczy to córka Mieszka I, a nie Siemomysła poślubiła księcia pomorskiego[7]. Istnieje również hipoteza uważająca książąt pomorskich za linię Piastów, wywodzącą się od Świętopełka, syna Mieszka I, która stawia pod znakiem zapytania istnienie tej osoby[8].Oswald Balzer w Genealogii Piastów przypisywał niesłusznie Siemomysłowi syna Prokuja (w ogóle nie należał do dynastii Piastów) oraz córkę Adelajdę (Białą Kneginię) (postać fikcyjna)[9].
Dobrawa (czes. Doubravka) (zm. 977) – księżniczka czeska z dynastii Przemyślidów, księżna polska, żona Mieszka I. Córka księcia czeskiego Bolesława I Srogiego, siostra Marii, matka Bolesława I Chrobrego i Świętosławy (?) Sygrydy.Według źródeł nakłoniła swojego męża do przyjęcia chrztu w 966. Obecnie sądzi się, że zmiana wyznania przez Mieszka I była jednym z punktów porozumienia polsko-czeskiego, a rola Dobrawy w nawróceniu męża nie była aż tak istotna jak przedstawiali ją średniowieczni kronikarze.
Trudności sprawia określenie pierwotnej formy imienia Dobrawy. W świecie badań historycznych główny antagonizm przebiega na linii pomiędzy formami "Dobrawa" a "Dąbrówka". Większość historyków opowiedziało się za pierwszą wersją imienia.
Pierwsze z wymienionych imion sankcjonuje się zazwyczaj przekazem kronikarza Thietmara, biskupa merseburskiego, którego źródło na temat tego imienia jest najstarsze. Kronikarz ten zapisał imię Przemyślidki jako "Dobrawa", po czym wytłumaczył, że wykłada się ono jako "Dobra". Wspiera się ten pogląd przekazem na...
marcinsu9