Opracowanie: PAWEŁ MOSZNER
Rysunki: PAULA DZIEMIDOWICZ
W SPADOCHRONIARSTWIE
SZANOWNI PAŃSTWO
Oddajemy w Wasze ręce poradnik postępowania w sytuacjach awaryjnych podczas skoków spadochronowych. Korzystając z materiałów zagranicznych federacji spadochronowych, biuletynów producentów sprzętu spadochronowego oraz szkoleniowych kaset video stworzyliśmy materiał w języku polskim wzbogacając go o rysunki. Żartobliwe ilustracje mają na celu jasne przedstawienie czytelnikowi specyfiki danej sytuacji awaryjnej. Mamy nadzieję, że po lekturze naszego poradnika łatwiej będzie podjąć w powietrzu prawidłową decyzję w niebezpiecznej sytuacji. Oby było ich jak najmniej!
Poradnik stanowi jedynie materiał pomocniczy i powinien być traktowany tylko jako uzupełnienie fachowego treningu. Autorzy nie ponoszą odpowiedzialności za postępowanie skoczków, którzy zapoznali się z poradnikiem.
Wszelkie prawa zastrzeżone. PCS & Paula
Nasza firma - Polskie Centrum Spadochronowe, oferuje sprzęt spadochronowy przodujących na światowym rynku producentów amerykańskich : Performance Designs Inc., Sun Path Products Inc., oraz automaty CYPRES niemieckiej firmy Airtec GmbH. Z przyjemnością służymy radą w sprawie wyboru spadochronów PD oraz pokrowców JAVELIN. Zapraszamy!
Marcin 0-601-228668 Paweł 0-603-341414 e-mail: skydive@x86.info.pl Polskie Centrum Spadochronowe - Dealer :
SYTUACJE AWARYJNE W SPADOCHRONIARSTWIE
Opracowanie Paweł Moszner D-22633
Rysunki Paula Dziemidowicz
Bardzo ważne wysokości:
Wysokość otwarcia - zależy od przepisów obowiązujących w danym miejscu, zaawansowania skoczka i sytuacji. Niezależnie od lokalnych przepisów nigdy nie powinno się otwierać poniżej 600m.
Wysokość decyzji - do wysokości 550m należy zdecydować czy trzeba rozpocząć procedurę awaryjną.
Wysokość ratownicza - od wysokości 450m. w dół nie ma czasu na zastanawianie się, trzeba natychmiast działać i ratować życie.
Podane wysokości należy traktować jako dolną granicę wykonania danych czynności. Jeśli otwarcie nastąpi na wysokości 800m to decyzję i czynności ratownicze można podjąć wcześniej. Otwarcie zbyt nisko daje skoczkowi mniej czasu na działanie i naraża go na niebezpieczeństwo.
Najrozsądniej jest otwierać na bezpiecznej, ustalonej przed skokiem wysokości ale nigdy wyżej aby nie zagrozić spadającym za nami skoczkom. Niespodziewane otwarcie zbyt wysoko naraża innych na niebezpieczeństwo!
OTWIERANIE SPADOCHRONU GŁÓWNEGO
Wygnij się przyjmując wzorową sylwetkę spadania.
Chwyć jedną ręką uchwyt (piłeczkę pilocika, „myszkę") wystawiając jednocześnie drugą rękę przed głowę jak na rysunku. Utrzymuj wygięcie.
Pociągnij zdecydowanie za uchwyt zgodnie z instrukcją Twego pokrowca.
Wróć do wzorowej sylwetki spadania.
Spójrz ponad ramieniem czy rozpoczął się proces otwarcia.
Gdy spadochron „pociągnie Cię w górę" możesz położyć ręce na tylnych taśmach nośnych, obserwować proces otwarcia i sprawdzić przestrzeń wokół siebie.
OTWIERANIE SPADOCHRONU ZAPASOWEGO GDY NIE ROZPOCZĄŁ SIĘ PROCES OTWARCIA SPADOCHRONU GŁÓWNEGO (NIC NIE WYSZŁO Z POKROWCA)
Wygnij się.
Spójrz na uchwyt zapasu.
Chwyć uchwyt zapasu obiema rękami.
Pociągnij mocno uchwyt zapasu aż do wyprostowania rąk.
Sprawdź czaszę zapasu.
WYCZEPIANIE SPADOCHRONU GŁÓWNEGO ORAZ OTWIERANIE SPADOCHRONU ZAPASOWEGO
METODA PIERWSZA
Spójrz na uchwyt wyczepny.
Chwyć uchwyt wyczepny obiema rękami.
Spójrz na uchwyt zapasu przed wyczepieniem.
Pociągnij mocno uchwyt wyczepny aż do wyprostowania rąk i wyrzuć go. Patrz dalej na uchwyt zapasu.
METODA DRUGA
Spójrz na uchwyt wyczepny oraz uchwyt zapasu.
Chwyć jedną ręką uchwyt wyczepny a drugą uchwyt zapasu.
Pociągnij mocno uchwyt wyczepny aż do wyprostowania ręki.
Pociągnij mocno uchwyt zapasu aż do wyprostowania ręki.
UWAGA !!!
Jeśli podczas stosowania metody pierwszej lub drugiej ciężko jest wyrwać uchwyty (mocno trzymaj ą rzepy), należy najpierw oderwać rzepy a następnie ciągnąć za uchwyty.
Metoda pierwsza może zabezpieczyć mniej doświadczonych skoczków przed pomyłką i wyrwaniem uchwytu zapasu przed uchwytem wyczepnym. Taki błąd może mieć smutne następstwa.
Rodzaj awarii: ZGUBIONY UCHWYT (jako uchwyt rozumiemy tradycyjny uchwyt, uchwyt pilocika lub pull-out tzw. "myszkę" )
Opis awarii: Skoczek nie może znaleźć uchwytu. Uchwyt mógł wypaść z kieszonki lub wsunąć się do kieszeni pilocika
Postępowanie: Jeśli skoczek znajduje się powyżej wysokości ratowniczej może spróbować znaleźć uchwyt poświęcając na to najwyżej kilka sekund. W momencie osiągnięcia wysokości ratowniczej należy otworzyć spadochron zapasowy. Nie ciągnąć za uchwyt wyczepny!
Zapobieganie: Dokładne przeszkolenie skoczka w zakresie obsługi danego sprzętu, wypróbowanie sprzętu przed skokiem stojąc i leżąc w pozycji box, z otwartymi i zamkniętymi oczami. Sprawdzenie sprzętu przed skokiem a szczególnie kieszonek uchwytów i kieszeni pilocika.
PAMIĘTAJ !
Zawsze przed opuszczeniem samolotu sprawdź czy uchwyt zapasu, wyczepny oraz uchwyt głównego są na swych miejscach. Wstałeś z miejsca - sprawdź uchwyty i ustawiaj się na swej pozycji do skoku. Wychodząc na zewnątrz kadłuba uważaj by o coś nie zaczepić.
Rodzaj awarii: "TWARDY" UCHWYT
Opis awarii: Skoczek nie może wyrwać uchwytu mimo ciągnięcia za uchwyt w prawidłowy sposób.
Postępowanie: Należy podjąć dwie próby wyrwania uchwytu, jeśli nie skutkują otworzyć spadochron zapasowy. Nie wolno zając się szarpaniem za uchwyt i stracić kontrolę wysokości! Nie ciągnąć za uchwyt wyczepny!
Zapobieganie: Prawidłowe składanie sprzętu zgodnie z jego instrukcją i sprawdzenie przed skokiem.
UWAGA! Nigdy nie składaj pilocika "byle jak", NIGDY NIE SKŁADAJ GO TAK :
Rodzaj awarii: "PRZYSSANIE"
Opis awarii: Pokrowiec spadochronu jest otwarty po zwolnieniu pilocika sprężynowego lub pilocik wyrzucany został wyrzucony a proces otwarcia się nie rozpoczyna. Pilocik nie opuścił strefy zawirowań wokół skoczka.
Postępowanie: Należy lekko zmienić pozycję spadania, nie należy szukać pilocika ręką, gdyż może to spowodować podkowę.
Zapobieganie: Odpowiednie szkolenie naziemne w sprzęcie, stojąc oraz leżąc w pozycji do otwarcia połączone np. z kilkakrotnym wyrzucaniem pilocika. Każdy system otwarcia trzeba znać przed skokiem, nieumiejętne wyciągnięcie uchwytu pull-out zwanego „myszką" również może spowodować przyssanie.
PAMIĘTAJ!
Poprawnie wyrzucaj pilocik lub ciągnij "myszkę" w prawidłowej pozycji a unikniesz przyssania.
Rodzaj awarii: HOLOWANIE PILOCIKA
Opis awarii: Skoczek cienie za sobą wypełniony lub niewypełniony pilocik a proces otwarcia się nie rozpoczyna
Postępowanie: Po stwierdzeniu holowania pilocika należy otworzyć spadochron zapasowy w pozycji do otwarcia. Nie należy czekać na ewentualne zwolnienie pilocika. Nie należy pochylać się pod horyzont, gdyż zwiększa to szansę na splątanie spadochronów. Nie ciągnąć za uchwyt wyczepny!
Zapobieganie: Prawidłowe składanie sprzętu zgodnie z instrukcją i dobra znajomość sprzętu np. systemu kill-line.
Rodzaj awarii: PODKOWA
Opis awarii: Pilocik lub taśma łącząca zaczepiły o skoczka lub jego wyposażenie. Osłona opuściła pokrowiec, linki mogły się częściowo wypleść. Skoczek ciągnie za sobą nie otwarty spadochron doczepiony do niego od strony pilocika i taśm nośnych. Tworzy to kształt zbliżony do podkowy. JEST TO NAJNIEBEZPIECZNIEJSZA AWARIA! Podkowa może się też zdarzyć, gdy pokrowiec rozepnie się z powodu przerwania pętli zamykającej lub wysunięcia zawleczki ze zbyt luźnej pętli zamykającej, a pilocik pozostaje w kieszeni. Może ją spowodować ciągnięcie za taśmę łączącą zamiast za uchwyt pilocika.
Postępowanie: Jeśli otwarcie nastąpiło na przepisowej wysokości można spróbować wyczepić zamki i odrzucić taśmy nośne Jeśli same nie odchodzą. Wtedy spadochron ułoży się w tzw. "flagę" za skoczkiem. Daje to mniejsze zagrożenie splątania ze spadochronem zapasowym. W razie przekroczenia wysokości ratowniczej należy otworzyć spadochron zapasowy, nic więcej nie da się już zrobić. Zbyt długa walka z podkową może pozbawić ostatniej szansy!
Zapobieganie: Stabilne, prawidłowe otwieranie spadochronu, skrupulatne sprawdzenie sprzętu, znajomość sprzętu, na którym ma zostać wykonany skok. Rezygnacja z wyposażenia mogącego spowodować zaczepienie.
Rodzaj awarii: NIEOTWARCIE OSŁONY
Opis awarii: Osłona czaszy nie otworzyła się, skoczek spada pionowo lub z lekkim odchyleniem „stabilizowany" przez osłonę. Prędkość spadania może być większa niż w pozycji box !
Postępowanie: Po stwierdzeniu awarii natychmiastowe wyczepienie. Nie należy szarpać za linki aby otworzyć osłonę. Po wyczepieniu otwarcie spadochronu zapasowego. W razie salta po wyczepieniu spadochron zapasowy otwieramy po wyjściu z salta.
Zapobieganie: Staranne i zgodne z instrukcją składanie spadochronu.
Rodzaj awarii: ZWIĄZANIE CZASZY
Opis awarii: Czasza wyszła z osłony ale me wypełnia się. nie widać rozpostartego slidera, czasza jest związana na poziomie stabilizatorów.
Postępowanie: Wyczepienie i otwarcie spadochronu zapasowego. Nie należy szarpać za linki, gdyż najprawdopodobniej nic to nie da a tylko spowoduje utratę cennej wysokości.
Zapobieganie: Staranne, zgodne z instrukcją składanie spadochronu.
Rodzaj awarii: ZERWANIE LUB WYCZEPIENIE TAŚMY NOŚNEJ
Opis awarii: W czasie procesu otwarcia urywa się lub wyczepia jedna z taśm nośnych.
Postępowanie: Wyczepieme drugiej taśmy i otwarcie spadochronu zapasowego.
Zapobieganie: Prawidłowa kontrola, obsługa i konserwacja sprzętu zgodnie z zaleceniem producenta.
Rodzaj awarii: PRZEDŁUŻAJĄCE SIĘ WYPEŁNIENIE CZASZY
Opis awarii: Czasza wyszła z osłony, widać rozłożony slider ale czasza nie wypełnia się.
Postępowanie: Symetryczne pociągnięcie za tylne taśmy nośne powinno rozwiązać sytuację. Jeśli nie, należy wyczepić czaszę i otworzyć spadochron zapasowy. W przypadku czasz szybkich niesymetryczne pociągnięcie za taśmy może spowodować nagłe skręcenie linek.
Zapobieganie: Sprawdzenie czy czasza nie jest zbyt stara (np. tkanina straciła właściwości) oraz czy nie ma nieprawidłowości w długościach linek. Niektóre czasze otwierają się w porównaniu z innymi wolno, należy się przyzwyczaić lub zmienić spadochron.
Rodzaj awarii: ZAPLĄTANIE PILOCIKA W LINKI
Opis awarii: Podczas otwarcia lub manewrowania spadochronem pilocik zaczepił o linki spadochronu.
Postępowanie: Należy sprawdzić czy czasza jest stabilna i czy da się zaciągnąć do lądowania bez ryzyka złożenia się lub utraty stabilności. Jeśli nie ma zagrożenia należy lądować z tą czaszą unikając gwałtownych manewrów. Jeśli czasza jest niestabilna lub składa się podczas zaciągania linek sterowniczych należy ją wyczepić i otworzyć spadochron zapasowy.
Zapobieganie: Zaleca się sprawdzenie długości linek, częste wpadanie pilocika w linki może świadczyć o konieczności wymiany ponaciąganych linek.
Rodzaj awarii: SKRĘCENIE LINEK
Opis awarii: Po wypełnieniu czaszy linki skręciły się, może się zdarzyć, że skoczek jeszcze kręci się pod czaszą.
Postępowanie: W przypadku czasz dużych i średnich można poczekać aż linki same się rozkręcą lub pomóc tzw. kopnięciem (trzeba to przećwiczyć na uprzęży pod okiem instruktora). W przypadku małych, szybkich czasz skręcenie może się pogłębiać aż do momentu gdy trzeba będzie czaszę wypiąć i otworzyć spadochron zapasowy.
Zapobieganie: Odpowiednia pozycja podczas otwierania bez pochylania ciała w bok sięgając po pilocie Odpowiednie, takie same gumki po obu stronach osłony. Pozostawienie ok. 40cm linek nie zaplecionych, aby osłona mogła opuścić pokrowiec zanim zaczną się wyplatać linki.
Rodzaj awarii: PRZEDWCZESNE ZWOLNIENIE LINKI STEROWNICZEJ
Opis awarii: Podczas otwarcia następuje zwolnienie jednego „hamulca", czasza może skręcać szybko lub wolno w zależności od jej rodzaju, może nastąpić skręcenie linek.
Postępowanie: Jeśli nie ma mocnych skręceń linek wystarczy zwolnić drugi hamulec, gdyby były mocne skręcenia i mało wysokości należy się wyczepić i otworzyć spadochron zapasowy.
Zapobieganie: Staranne składanie spadochronu, kontrola stanu technicznego taśm nośnych i uchwytów sterowniczych.
Rodzaj awarii: PRZEJŚCIE LINKI PRZEZ CZASZĘ
Opis awarii: Po otwarciu jedna lub kilka linek przechodzi przez czaszę i powoduje jej deformację.
Postępowanie: Jeśli czasza jest stabilna i wysokość pozwala można spróbować ściągnąć linki. Jeśli jest niestabilna i szybko traci wysokość należy się wyczepić i otworzyć spadochron zapasowy.
Zapobieganie: Staranne zgodne z instrukcją składanie i stabilne otwieranie spadochronu.
Rodzaj awarii: WĘZŁY SAMOZACISKOWE
Opis awarii: Pętelka z linki wchodzi w drugą pętelkę i zaciąga się przy naprężaniu linek tworząc węzeł. Może to zatrzymać np. zejście slidera. Około 50% awarii na spadochronach szybujących spowodowane jest powstaniem węzłów samozaciskowych.
Postępowanie: Jeśli wysokość pozwala i czasza jest stabilna można zwolnić sterówki i spróbować zlikwidować węzły ciągnąc za linki. Tylko na pewnej i stabilnej czaszy można lądować, jeśli tak nie jest pozostaje wyczepienie i otwarcie spadochronu zapasowego.
Zapobieganie: Podczas składania linki i tkaninę czaszy naciągać w stronę wierzchołka czaszy. Nigdy nie ściągać luzu linek w stronę uprzęży. Starannie zaplatać linki.
UWAGA !
Węzły samozaciskowe powstają często na starych i nie wymienianych w odpowiednim czasie linkach.
Rodzaj awarii: NIEWYPEŁNIENIE SKRAJNYCH KOMÓR
Opis awarii: Po otwarciu dwie lub więcej skrajnych komór pozostaje niewypełnione.
Postępowanie: Zwolnić sterówki i „napompować czaszę" (instruktor wyjaśni jak).
Zapobieganie: Składanie staranne i zgodne z instrukcją oraz sprawdzenie czy tkanina czaszy nie straciła właściwości. Czasza może być już zbyt stara.
Rodzaj awarii: ZNISZCZENIE CZASZY, ZERWANIE LINEK NOŚNYCH Opis awarii: Rozdarcia czaszy i pęknięcia linek powstają przy otwarciu.
Postępowanie: Sprawdzić, czy czasza leci w sposób kontrolowany, czy skręca i da się zaciągnąć do lądowania, jeśli nie, należy się wyczepić i otworzyć spadochron zapasowy.
Zapobieganie: Unikanie skoków na starych czaszach, otwieranie spadochronu po wyhamowaniu prędkości rozejścia. Unikanie szybkiego i niestarannego składania czasz szybkich z nieprzepuszczalnej tkaniny.
Rodzaj awarii: ZERWANIE LINKI STEROWNICZEJ
Opis awarii: Jedna linka sterownicza zerwała się przy otwarciu.
Postępowanie: W przypadku spokojnych czasz można wylądować za pomocą tylnych taśm nośnych. Małą, szybką czaszę lepiej wypiąć i otworzyć spadochron zapasowy.
Zapobieganie: Staranne i zgodne z instrukcją składanie, rozkręcanie linek sterowniczych, unikanie otwierania przy dużej prędkości poziomej.
Rodzaj awarii: SPLĄTANIE CZASZ W POWIETRZU I
Opis awarii: Splątanych jest dwóch skoczków, skoczek lecący niżej owinął czaszą skoczka lecącego wyżej.
Postępowanie:...
midi69