a)Metody bezposredniego liczenia:polegaja na bezpośrednim liczeniu drobnoustrojow pod mikroskopem.roznice pomiedzy poszczególnymi mikroskopowymi metodami liczenia sprowadzaja sie do roznych sposobow przeliczania liczby Komorek widzianych w polu widzenia mikroskopu na jednostke masy lub objętości badanego materialu.
-liczenie przy uzyciu Komor-komory te pod mikroskopem maja postac szklanych plytek z wyciętym wgłębieniem podzielonym na kwadraty lub prostokąty o znanej powierzchni.w komorach można glownie liczyc tylko wieksze komorki drobnoustrojow,takie jak drozdze,zarodniki i strzepki grzybow.
Komora thoma- jest to grube szkiełko przedmiotowe z wyciętymi wgłębieniami o głębokości 0,1.wglebienia te widoczne sa golym okiem po obydwy stronach srodkowego kanalika jako rownnomierne krzyze,powstale z przecięcia linii wyznaczających regularne kwadratowe i prostokątne powierzchni.w każdej siatce znajduje sie 400 kwadracikow.co piaty kwadrat w obu kierunkach podzielony jest na Pol dodatkowa linia.na powierzchni komory thoma wyżłobione sa trzy kanaliki tworzące litere H.maja one za zadanie zatrzymanie nadmiaru plunu naniesionego na komore.
Zawiesine Komorek drozdzy mających tendencje rozlepiania sie rozciencza sie biorac 3 objetosci zawiesiny i 1 objetosc kwasu siarkowego rozcieńczonego woda w stosunku 1:10 wytrzasa sie kilka minut przenosi szybko do komory thoma,przykrywa szkiełkiem i przystepuje do liczenia.po ustaleniu oświetlenia należy znaleźć siatke przy 10X a pozniej przy 40x.jesli stwierdzi sie zbyt duze zageszczenie drobnoustrojow to należy probe rozcieńczyć ilościowo.oblicza sie srednia liczbe drobnoustrojow z około 40 malych kwardacikow.
Komora Burkera-ma podobnie jak kom.thoma glebokkosc 0,1 mm natomiast podzielona jest na wieksze kwadraciki.bok podstawowego kwadracika wynosi 02 mm czyli powierzchnia 0,04 mm2
Liczenie metoda breeda.-na znanej powierzchni szkiełka przedmiotowego dokladnie odtłuszczonego rozprowadza sie znana objętość zawiesiny pobrana pipetka breeda lub oczkiem burriego.po wykonaniu rozmazu,utrwaleniu i zabarwieniu preparatu liczy sie pod mikroskopem srednia liczbe Komorek w trzech preparatach przygotowanych z tej samej zawiesiny a w każdym preparacie oblicza sie srednia z 20 przypadkowa dobranych Pol widzenia.z otrzymanych wynikow oblicza sie srednia arytmetyczna liczby Komorek w polu widzenia.mikrometrem okularowym mierzy sie promien pola widzenia danego układu optycznego i oblicza sie powierzchnie pola widzenia. Znając powierzchnie preparatu na szkiełku oblicza sie zawartość mikroflory w objętości zawiesiny naniesionej na szkiełko
Liczenie w preparacie mokrym-kroplr zawiesiny umieszcza sie pod szkiełkiem przykrywkowym i liczy srednia Lubcze Komorek z 20 pol widzenia.zaklada sie ze grubosc preparatu wynosi 0.01 mm.oblicza sie powierzchnie pola widzenia mikroskopu,jak podano wyzej. Mnożąc powierzchnie pola widzenia przez grubosc preparatu,oblicza sie objętość walca w którym obliczona srednia liczbe Komorek.
b)Pośrednie metody- nie liczy sie Komorek drobnoustrojow,lecz ich populacje po wyhodowaniu na podlozu plynnym lub na stalym.
mtoda rozcienczen polega na rozcieńczeniu badanej zawiesiny tak żeby w 1 cm znajdowala sie 1 komorka.zawiesina ta szczepi sie kilkadziesiąt probowek z jalowym,plynnytm, podlozem i po inkubacji na podstawie stosunku liczby probowek do zakazonych,matematycznie oblicza sie zawartość drobnoustrojow w 1 cm.dokladnosc metody zalezy od przygotowania właściwych rozcienczen i od liczby zaszczepionych probowek
metoda plytkowa: oprocz liczenia znalazla zastosowanie do izolowania czystych kultur i obserwacji morfologicznych kolonii drobnoustrojow.zasada metody polega na wysiewie odpowiednio rozcieńczonej zawiesiny drobnoustrojow na podloze stale,inkubacji i liczeniu wyrosłych kolonii.zaklada sie ze komorki występują pojedynczo i ze z każdej komorki wyrosnie jedna kolonia..pierwszy etap:przygotowanie właściwego rozcieńczenia zawiesiny.rozcienczenia przygotowuje sie przy uzyciu jalowego roztworu Singera.nie należy używać wody destylowanej do rozcienczen gdyz powoduje ona plazmoptyze. Pozniej sie rozciencza.
c)metody wskaźnikowe-informuja o ogolnym stopniu zakazeniasrodowiska i o aktywności mikroflory.metodami tymi okresla sie obecność niektórych grup drobnoustrojow występujących nawet w niewielkich ilościach,ale wskazujących na stan sanitarny surowca lub produktu, a jednoczesnie trudnych do hodowania metodami płytkowymi. Do wskaźnikowych naleza:oznaczanie miana coli,bacillus mesentericus,miana enterokokow,wykrywanie obecności beztlenowcow oraz proby reduktazowe.ilosc drobnoustrojow można określać przez: pomiar objętości odwirowanego osadu drobnoustrojow,oznaczanie zawartości azotu w biomasie,pomiar swiatla rozproszonego przez zawiesine drobnoustrojow,pomiar swiatla zaabsorbowanego
d)ocena metod liczenia
na rozbieżności miedzy wynikami wpływają następujące przyczyny:
-w metodzie mikroskopowej liczy sie wszystkie komorki w tym również pojedyncze komorki w lancuszkach czy dwoinkach,które na plytkach wyrastaja jako jedna kolonia
- w metodzie płytkowej wyrastaja w postaci kolonii tylko:zywe komorki(liczone pod mikroskopem),komorki którym odpowiada podloze i warunki hodowli,takie jak temperatura,dostep tlenu,pH
Metody mikroskopowe pozwalaja szybko ocenic liczbe Komorek nie dajac odpowiedzi na temat ich żywotności i jakości,natomiast metody hodowlane pozwalaja określić zawartość mikroflory żywej zdolnej do rozwoju w danych warunkach
Mikrobiologia wody
W ekosystemie wodnym można wyroznic wśród czynnikow biotycznych trzy grupy:
Producenci-org.samozywne,wykorzystujące substancje nieorganiczne do budowy zwiazkoworganicznych.naleza tu rośliny zielone,bakterie fotosyntetyzujace i chemosyntetyzujace.producenci warunkuja Zycie wszystkich innych organizmow roznozywnych
Konsumenci to organizmy zwierzęce żywiące sie gotowymi substancjami organicznymi w postaci żywych lub martwych organizmow
Reducenci to bakterie roznozywne oraz grzyby wodne większość z nich jest saprofitami i żywi sie cialami producentow,konsumentow i innych reducentow oraz organicznymi produktami metabolizmu wszystkich organizmow
Drobnoustroje występujące w wodzie można podzielic na:
-autochtoniczne,czyli tubylcze, dla których woda jest naturalnym środowiskiem bytowania i rozwoju
-allachtoniczne- czyli naniesione do których zalicza sie drobnoustroje pochodzące z powietrza i gleby,drobnoustroje przewodu pokarmowego ludzi i zwierzat przedostające sie do wody wraz z odchodami bezpośrednio lub za pośrednictwem ścieków komunalnych;pochodzące ze ścieków przemysłowych
Mikloflore autochtoniczna wod stanowia przede wszystkim bakterie autotroficzne,foto i chemosyntetyzujace.naleza do nich bakterie siarkowe z rodzaju: beggiatoa,thiothrix,thioploca,thiobacillus,thiorhodaceae i chlorobium.mikroorganizmy siarkowe maja zdolność wykorzystywania siarczanow,,siarczkow,tiosiarczkow i siarki elementarnej w swoich procesach życiowych.z rozkładu związków siarkowych czerpia potrzebna im energie i czesciowo odkładają siarke w cytoplazmie kom.jako material zapasowynp:thiobacillus thiooxidans utlenia siarke do kwasu siarkowego.
Do autotrofow naleza również bakterie żelaziste z rodzjow leptothrix,,,gallionella,crenothrix,clonothrix.ponadto do mikroflory autochtonicznej wod wchodza bakterie z rodzajow:pseudomona,achromobacter,spirillum,spirocheta,vibrio oraz grzyby: mucom,leptomicus,saproleegnia
Ze względu na znaczenie dla zdrowia możemy mikroorganizmy podzielic na:
-saprofityczne,nieszkodliwe dla ludzi i zwierzat(autotrofy i heterotrofy
-patogenne,czyli chorobotwórcze
-szkodliwe w określonych galeziach przemyslu
Bakterie patogenne naleza do drobnoustrojow allochtonicznych i dostaja do wody z przewodu pokarmowego ludzi i zwierzat w drodze nie rozmnażają sie lecz sa przenoszone na nastepnego żywiciela.
Miano coli jest to najmniejsza ilość badanej proby w ml lub w g w której stwierdza sie jeszcze obecność paleczki z grupy coli.miano coli wyrazane jest liczba niemianowana.
Index coli jest to liczba paleczek okrężnicy w 1 dm wody.miedzy mianem coli i indenem wystepuje zależność: miano coli=1000/index coli
Woda pitna( z wodociągów sieciowych powinna mieć następujące parametry:
Miano coli nie mniejsz niż 100
l.bakterii na agarze odżywczym po 24 h w temp 37 nie wieksza niż 20
l.bakterii na agarze odżywczym po 72h w temp 20 nie wieksza niż 100
b)samooczyszczenie wody
czynniki działające szkodliwie-nadmierne stezenie soli,substancji organicznych,zmieniona temp, wody,radioaktywność,mętność i barwa,a także obecność bakterii i wirusow chorobotwórczych
samooczyszczenie jest naturalnym procesemusuwania zanieczyszczen chemicznych przy udziale czynnikow biologicznych fizykochemicznych.zanieczyszczenia po rozcieńczeniu woda odbieralnika,po sedymentacji,adsorpcji zawiesin ulegaja mineralizacji przy udziale mikroorganizmow wodnych,takich jak bakterie,promieniowce,grzyby pierwotniaki,sinice, wiciowce.przy wystarczającej zawartości tlenu w wodzie w wyniku mineralizacji otrzymuje sie wode przejrzysta i pozbawiona zapachu.przy braku wolnego tlenu proces mineralizacji prowadza bakterie beztlenowe a produktami rozkładu zanieczyszczen sa: kwasy organiczne,aminy,amoniak,metan,siarkowodor,indol,skatol i inne związki które nadaja wodzie brzydki zapoach lub maja właściwości trujące
poza tymi czynnikami wpływ na samooczyszczanie wodu maja czynniki abiotyczne takie jak zawartość tlenu,temp.wody,,odczyn środowiska,obecność substancji toksycznych i radioaktywnych.zawartosc tlenu zwiazana jest z oddychaniem drobnoustrojow.przy duzym zanieczyszczeniu może dojsc do całkowitego wyczerpania tlenu.ilosc tlenu która zostaje zuzyta przez heterotrofy na mineralizacje zanieczyszczen nosi nazwe biochemicznego zapotrzebowania tlenu
Mikroflora wody
Bakterie siarkowe z rodzaju:Beggiatoa,Thioploca,thiobacillus,Thiorhodacee,Chlorobium, siarkowe: Thiobacillus thiooxidans, thioparus.do autotroff naleza także bakterie żelaziste z rodzajem Leptothrix,Gallionella,crenothrix. Ponadto: Pseudomonas Achromobacter,spirillum,spirocheta,vibro oraz grzyby: mucom ,leptomitus,saprolegnia
Przecinkowiec cholery:Vibro cholerae,paleczka duru brzusznego: salmonella typhi, paleczka czerwonki: shigella flexneri i sonni,tularemia przez pasteurella tularenesis. Escherichia coli
Powietrza:micrococcusi sarcina, paleczki: achromobacter; tlenowce przetrwalnikujace z rodzaju bacillus, drozdze: rhodotorula,i thorulopsis, plesnie penicilium, aspergillus,mucom cladosporium demiatum
agusvege