Zeszyt_Nauczyciela02.pdf

Poruszam si´ samodzielnie

i bezpiecznie

Co dziecko wiedzieç powinno

●

Cel zaj´ç

Rozwijanie poczucia odpowiedzialnoÊci

i samodzielnoÊci dzieci.

Przygotowanie dzieci do samodzielnego

i bezpiecznego poruszania si´.

Kszta∏towanie umiej´tnoÊci

orientowania si´ w terenie.

SamodzielnoÊç na ulicy oznacza, ˝e dziecko,

poruszajàc si´ samo lub w grupie, nie nara˝a si´ na

niebezpieczeƒstwo.

Nauka

samodzielnoÊci

● Nauka nie powinna przebiegaç

wy∏àcznie w formie zabawy, by

dziecko nie uzna∏o, ˝e zasady mo˝-

na dowolnie zmieniaç.

● Nale˝y zaznaczyç, ˝e dziecko,

które porusza si´ w towarzystwie

doros∏ych, ma fa∏szywe poczucie

bezpieczeƒstwa, co mo˝e sprawiç,

˝e b´dzie ono mniej uwa˝ne. We-

d∏ug badania INRETS z 1997 roku,

27% wypadków, których ofiarami

pad∏y dzieci poruszajàce si´ pieszo,

mia∏o miejsce w obecnoÊci osoby

doros∏ej.

● Bycie samodzielnym oznacza

tak˝e nauczenie si´ orientacji. Nie-

którzy uczniowie szko∏y podstawo-

wej nie rozró˝niajà swojej prawej

strony od lewej, a co za tym idzie

prawej i lewej strony innej osoby.

Niektóre z trudem okreÊlajà swoje

po∏o˝enie.

● Poj´cia te majà podstawowe zna-

czenie przy obmyÊlaniu trasy i jej

konkretnym rozplanowaniu. Na-

uczenie si´ rozró˝niania prawej

i lewej strony jest konieczne, by po-

ruszaç si´ samodzielnie, orientowaç

si´ w terenie i w pe∏ni bezpiecznie

przechodziç przez jezdni´.

● SamodzielnoÊci nale˝y si´ uczyç

powoli.

● Przed ukoƒczeniem 7 roku ˝ycia

dziecko nie mo˝e samo poruszaç

si´ po ulicy, gdy˝ nie jest jeszcze

wystarczajàco dojrza∏e, by zrozu-

mieç gro˝àce mu niebezpieczeƒ-

stwa.

● W wieku 8 – 10 lat dziecko mo˝e

zaczàç domagaç si´ pewnej samo-

dzielnoÊci poruszania si´, szczegól-

nie pieszo. Mo˝na si´ na to zgodziç

pod warunkiem, ˝e dziecko zosta∏o

do tego wczeÊniej przygotowane.

● Wa˝ne jest, by wyjÊç naprzeciw

tej inicjatywie dziecka i ciàgle

uczyç je zachowania na ulicy.

● Dziecko uczy si´ g∏ównie przez

naÊladownictwo. Jest wi´c kwestià

podstawowà, by rodzice lub inni

doroÊli, którzy przebywajà z dziec-

kiem, przestrzegali zasad bezpie-

czeƒstwa, dawali przyk∏ad i mogli

wyjaÊniç i uzasadniç swoje zacho-

wanie. Jest bardzo prawdopodobne,

˝e dziecko, które od najm∏odszych

lat nabiera dobrych nawyków zwià-

zanych z bezpieczeƒstwem, zacho-

wa je przez ca∏e ˝ycie.

● Ka˝da rada teoretyczna, podana

przez osob´ doros∏à, powinna byç

wyjaÊniona i zastosowana w prak-

tyce. Nie wystarczà zakazy. Lepiej

jest wyjaÊniaç zagro˝enia i zasady,

by sk∏oniç dziecko do ich przestrze-

gania.

Jak nale˝y si´

zachowaç?

● Poznaç Êwiat ulicy zaczynajàc od

tras krótkich i nie przedstawiajà-

cych ˝adnych zagro˝eƒ.

● Poznaç ka˝dà nowà tras´ i jej po-

tencjalne zagro˝enia w towarzy-

stwie osoby doros∏ej.

● OkreÊliç zagro˝enia zwiàzane

z danà trasà i nauczyç si´, jak ich

unikaç.

● Zapoznaç si´ z planem dzielni-

cy/otoczenia szko∏y z pomocà osoby

doros∏ej i nauczyç si´ okreÊlania

swego po∏o˝enia.

● Nauczyç si´ rozró˝niania swojej

prawej i lewej strony oraz prawej

i lewej strony innych osób.

Emocje sà czynnikiem powodujàcym brak uwagi.

Je˝eli rodzice odprowadzajà dziecko do szko∏y, powinni wysy-

∏aç je na tyle wczeÊnie, by nie musia∏o si´ spieszyç. Nale˝y tak-

˝e zadbaç o spokojnà atmosfer´ przed wyjÊciem.

Droga najkrótsza nie zawsze jest najbardziej bezpieczna.

Najwa˝niejsze, by dziecko porusza∏o si´ po drodze, na której

jest jak najmniej zagro˝eƒ, nawet je˝eli jest ona d∏u˝sza.

Dziecko zm´czone , niespokojne i spóênione jest nara˝one

na wiele niebezpieczeƒstw. Po lekcjach dziecko jest zm´czone.

W drodze powrotnej jego myÊli zajmujà: podwieczorek, praca

domowa, plany z kolegami, co sprawia, ˝e jest ono mniej

uwa˝ne.

wiedzieç powinno

●

åwiczenie 1

● Zapytaç dzieci, w jakich sytuacjach sà samodzielne (ich zdaniem). Co potrafià

zrobiç same, bez proszenia o pomoc? (praca domowa, nakrycie sto∏u etc.)

● Oceniç stopieƒ samodzielnoÊci ka˝dego dziecka, ró˝nice mi´dzy uczniami i za-

poczàtkowaç dialog mi´dzy nimi.

● Zapytaç dzieci, jakie trasy pokonujà same? W jakim wieku zacz´∏y poruszaç si´

samodzielnie? Jak? Czy by∏a to inicjatywa ich, czy rodziców?

åwiczenie 3

● Pos∏u˝yç si´ kompasem i poprosiç

dzieci o przejÊcie od sali lekcyjnej do

wyjÊcia ze szko∏y, notujàc kierunki,

w których si´ poruszajà (P∏n., P∏d.,

Wsch., Zach. etc.).

åwiczenie 2

● Nauczyciel prosi uczniów o narysowanie na kartce w kratk´ kwadratu o boku

10 cm x 10 cm, a nast´pnie o wzi´cie o∏ówka i ustawienie go w dolnym prawym

rogu kwadratu (jak na schemacie).

● Nauczyciel podaje uczniom wskazówki w rodzaju: posuƒ si´ o 1 kwadrat do

góry, nast´pnie o 2 w prawo etc. åwiczenie to powinno byç bardzo krótkie, ponie-

wa˝ wymaga du˝ej koncentracji uwagi. Nauczyciel zbiera kartki z wytyczonymi

trasami i poprawia je.

åwiczenie 4

Praktyka w Êrodowisku

rzeczywistym

● W czasie wyjÊcia z klasà na ze-

wnàtrz szko∏y poprosiç o notowanie

nazw ulic, którymi porusza si´ gru-

pa. Po powrocie do szko∏y nale˝y

wspólnie sporzàdziç na tablicy plan

przebytej drogi lub nanieÊç go na

plan dzielnicy/najbli˝szego otocze-

nia szko∏y.

● W przypadku m∏odszych dzieci

nale˝y wybraç tras´ prostà (2 – 3

ulice).

● W przypadku starszych – wybraç

bardziej skomplikowanà tras´ i po-

prosiç o narysowanie jej na kartce.

LUB

● Korzystajàc z planu, opracowaç

tras´ wycieczki, przewidzieç skrzy-

˝owania, niebezpieczeƒstwa, mo˝li-

we zagro˝enia.

● Sprawdziç w terenie, czy wcze-

Êniej przygotowany plan jest zgodny

z rzeczywistoÊcià.

KOMENTARZ DO çwiczeƒ

znajdujàcych si´ w zeszycie ucznia

Cel: rozró˝nianie prawej i lewej strony (na

trasie) oraz czterech g∏ównych stron Êwiata. åwicze-

nie dzieci w okreÊlaniu swego po∏o˝enia i w rozumie-

niu wskazówek dotyczàcych poruszania si´ i u∏atwia-

jàcych zdobycie samodzielnoÊci.

Cel: sprawdzenie, czy dziecko zro-

zumia∏o, ˝e niektóre z dzia∏aƒ opisanych

w zadaniach mogà naraziç je na niebezpie-

czeƒstwo.

Cel: çwiczenie rozró˝niania prawej i lewej

strony poprzez opracowanie trasy.

åwiczenie 1

åwiczenie 3

åwiczenie 2

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: