Klus-Stańska D., Szczepkowska-Pustkowska M. (red) Pedagogika wczesnoszkolna - dyskursy, problemy, rozwiązania.pdf

(4119 KB) Pobierz
591938509 UNPDF
D. Klus-Stańska, M. Szczepska-Pustkowska, Pedagogika wczesnoszkolna , Warszawa 2009,
ISBN 978-83-7644-018-7, © by WAiP 2009
Komitet Naukowy
prof. dr hab. Teresa Hejnicka-Bezwińska, Uniwersytet Kazimierza Wielkiego
prof. dr hab. Henryka Kwiatkowska, Uniwersytet Warszawski
prof. dr hab. Andrzej Bogaj, Uniwersytet Jana Kochanowskiego w Kielcach
prof. dr hab. Zbigniew Kwieciński, Dolnośląska Szkoła Wyższa
prof. dr hab. Zbyszko Melosik, Uniwersytet im. Adama Mickiewicza
prof. dr hab. Marian Nowak, Katolicki Uniwersytet Lubelski
D. Klus-Stańska, M. Szczepska-Pustkowska, Pedagogika wczesnoszkolna , Warszawa 2009,
ISBN 978-83-7644-018-7, © by WAiP 2009
Wydawcy: Iwona Zarzycka, Bożenna Żółtowska
Redaktor: Ewa Skalska
Opracowanie typograiczne serii: Marek Stańczyk
Projekt okładki i stron tytułowych: Janusz Fajto
Fotograie na okładce: archiwum Autorek
Indeks osób: Zdzisława Ziembińska
ISBN:  978-83-7644-018-7
© Copyright by Wydawnictwa Akademickie i Profesjonalne
Warszawa 2009
Wydawnictwa Akademickie i Profesjonalne Spółka z o.o.
Grupa Kapitałowa WSiP S.A.
00-696 Warszawa, ul. J. Pankiewicza 3
www.waip.com.pl
Wydanie pierwsze
Arkuszy drukarskich: 42,75
Skład i łamanie: Ewa Mikołajczyk, Studio Rhodo
Druk i oprawa: Zakład Poligraiczno-Wydawniczy „POZKAL”
D. Klus-Stańska, M. Szczepska-Pustkowska, Pedagogika wczesnoszkolna , Warszawa 2009,
ISBN 978-83-7644-018-7, © by WAiP 2009
Spis treści
Wprowadzenie 15
Część I
Zmienność myślenia o dziecku i nauczycielu klas
początkowych 23
Rozdział 1. dyskursy pedagogiki wczesnoszkolnej 25
Dorota Klus-Stańska
1.1. Pedagogika jako językowe działanie 26
1.2. Wymiary dyskursów edukacyjnych 30
1.3. Język i dyskurs w pedagogice wczesnoszkolnej 34
1.4. Po co identyikować dyskursy pedagogiki wczesnoszkolnej? 36
1.5. Władza, wiedza i dziecko w dyskursach wczesnoszkolnych 39
1.6. obszary i rodzaje dyskursów wczesnoszkolnych 43
1.7. odmiany dyskursów wczesnej edukacji 46
1.7.1. Dyskurs funkcjonalistyczno-behawiorystyczny
„Edukować to kierować” 47
1.7.2. Dyskurs humanistyczno-adaptacyjny
„Edukować to akceptować” 54
1.7.3. Dyskurs konstruktywistyczno-rozwojowy
„Edukować to organizować środowisko” 60
1.7.4. Dyskurs konstruktywistyczno-społeczny („Edukować
to współpracować”) 65
1.7.5. Dyskurs krytyczno-emancypacyjny
„Edukować to skłaniać do krytycznego angażowania się” 68
1.8. Podsumowanie 75
www.waip.com.pl
D. Klus-Stańska, M. Szczepska-Pustkowska, Pedagogika wczesnoszkolna , Warszawa 2009,
ISBN 978-83-7644-018-7, © by WAiP 2009
6
Rozdział 2. Kategoria dziecka i dzieciństwa
w nowożytnej myśli pedagogicznej 79
Maria Szczepska-Pustkowska
2.1. dziecko i dzieciństwo – badania, zmiana znaczeń 80
2.1.1. Dziecko i dzieciństwo w perspektywie wertykalnej 81
2.1.2. Dziecko i dzieciństwo w perspektywie horyzontalnej 106
2.2. Podsumowanie 119
Rozdział 3. Prawa dziecka 123
Maria Szczepska-Pustkowska
3.1. Początki inicjatyw na rzecz praw dziecka 124
3.2. Krótkie kalendarium praw dziecka 126
3.3. Konwencja o Prawach dziecka 133
3.3.1. Co w praktyce oznacza posiadanie praw przez dzieci? 138
3.3.2. Edukacja w zakresie praw dzieci 142
3.4. Prawa dziecka w świetle antypedagogiki 151
3.5. Podsumowanie 156
Rozdział 4. Nauczyciel (wczesnej edukacji)
w relacjach wolności i przymusu 158
Małgorzata Lewartowska-Zychowicz
4.1. Współczesne modele bycia nauczycielem 159
4.1.1. Nauczyciel – adaptacyjny technik 161
4.1.2. Nauczyciel dialogujący 162
4.1.3. Releksyjny praktyk 165
4.1.4. Transformatywny intelektualista 169
4.2. Społeczno-instytucjonalne bariery nauczycielskiej
emancypacji. Specyika pracy nauczyciela wczesnej
edukacji 171
4.2.1. Dominująca potoczność 172
4.2.2. Przymus programowy – „wprowadzanie” znaczeń 174
4.2.3. Przymus programowy – „utrwalanie” znaczeń 176
4.2.4. Metodyczne uwodzenie 178
4.3. Nauczyciel jako bohater tragiczny 181
4.4. Podsumowanie 183
D. Klus-Stańska, M. Szczepska-Pustkowska, Pedagogika wczesnoszkolna , Warszawa 2009,
ISBN 978-83-7644-018-7, © by WAiP 2009
7
Rozdział 5. Nauczyciel z uczniem, rodzicami i lokalną
społecznością. Koncepcje partnerstwa edukacyjnego 185
Maria Mendel
5.1. Partnerstwo edukacyjne 186
5.2. Nauczyciel w partnerskiej relacji ze środowiskiem ucznia 191
5.3. Partnerstwo edukacyjne i kapitał społeczny 192
5.4. Partnerstwo edukacyjne a uspołecznienie szkoły: perspektywa
krytyczna 201
5.5. Wybrane koncepcje partnerstwa edukacyjnego 203
5.5.1. Koncepcja „przezroczystej szkoły” 203
5.5.2. Koncepcja „szkoły elastycznej” 206
5.5.3. Koncepcja szkoły jako interprofesjonalnej wspólnoty 207
5.6. Tendencje w rozwoju partnerstwa edukacyjnego 211
5.7. Warunki wyjściowe dla partnerstwa edukacyjnego: repulsywne
praktyki szkoły wobec rodziców 215
5.8. Kultura rodzicielska jako conditio sine qua non 221
5.9. Podsumowanie 222
Rozdział 6. (P)rogi szkoły 224
Maria Mendel, Aleksandra Cieślak
6.1. Teoria rytów przejścia a progi szkoły 225
6.2. organizacja i przebieg badania terenowego 230
6.3. Przedszkolak/uczeń 231
6.4. Rodzic przedszkolaka/rodzic ucznia 243
6.5. Student/nauczyciel 248
6.6. Podsumowanie 256
www.waip.com.pl
Zgłoś jeśli naruszono regulamin