Temat: Wykonywanie stożków na tokarce

Cel ćwiczenia.

Celem ćwiczenia jest poznanie metod wykonywania stożków na tokarce

WPROWADZENIE

Toczenie powierzchni stożkowych

Wykonanie na częściach obrotowo—symetrycznych stożków jest często stosowaną operacją technologiczną. Wynika to z faktu częstego stosowania przez konstruktorów powierzchni „przejściowej” między dwoma częściami cylindrycznymi wałka. Wykonanie stożków na tokarkach traktowane jest jako specyficzna odmiana toczenia powierzchni kształtowych.

Najczęściej stosowanymi sposobami toczenia powierzchni stożkowych są:

·         Toczenie przez skręcenie suportu narzędziowego; stosowane dla stożków

krótkich o dużej zbieżności (rys.a),

[Wykorzystując podziałkę na obrotnicy można sanie narzędziowe ustawić pod rozmaitymi kątami w zależności od potrzeby. Posuw noża odbywa się ręcznie. Zaletą jest możliwość wykonywania stożków o dużych i małych kątach oraz łatwość skręcania sań na obrotnicy o dany kąt. Wadą jest to, że można obrabiać tylko stożki o wysokości mniejszej od długości przesuwu sań narzędziowych, ręczny posuw wpływa niekorzystnie na gładkość powierzchni.]

·         Toczenie nożami kształtowymi; stosowane do stożków bardzo krótkich o bardzo

   dużej zbieżności,

[ Toczenie stożka nożem, którego krawędź skrawająca jest pochylona do osi wałka pod odpowiednim kątem. Metoda ta znalazła zastosowanie przy toczeniu stożków krótkich.]

·         Toczenie przez przesunięcie konika w płaszczyźnie poziomej; stosowane do

stożków długich o niewielkiej zbieżności (rys.b),

[ Po zamocowaniu przedmiotu obrabianego w kłach wrzeciona i konika przesuwa się korpus konika w kierunku poprzecznym i pewną wielkość. Zaletą toczenia stożka z przesuniętym konikiem jest możliwość zastosowania mechanicznego posuwu wzdłużnego, wadami zaś – mała dokładność obróbki i trudność dokładnego przesunięcia konika o zamierzoną wartość.]

·         Toczenie przy pomocy liniału (rys.c) lub przyrządu (rys.d); stosowane

   dla stożków raczej dłuższych o niewielkiej zbieżności.

·         Toczenie na tokarce z kopiałem mechanicznym

·         Toczenie na tokarce z kopiałem hydraulicznym

·         Toczenie na tokarce sterowanej numerycznie

Toczenie nożami kształtowymi stosowane jest w przypadku wykonywania ścięć ostrych krawędzi przedmiotu (fazowań), których długość tworzącej nie przekracza 30mm a kąt stożka jest zgodny z kątem przystawienia narzędzia. Toczenie powierzchni stożkowych przez skręcenie suportu narzędziowego jest chyba najpowszechniej stosowanym sposobem obróbki stożków. Suport narzędziowy znajdujący się na suporcie wzdłużnym i suporcie poprzecznym łatwo się skręca pod dowolnym kątem; kąt skręcenia suportu jest zgodny z kątem pochylenia tworzącej stożka. Długość stożka nie może przekroczyć możliwej długości przesuwu suportu narzędziowego, gdyż w trakcie obróbki suporty wzdłużny i poprzeczny nie wykonują żadnego ruchu. W tokarkach uniwersalnych napęd suportu narzędziowego jest tylko i wyłącznie ręczny, co w pewnym stopniu utrudnia obróbkę (jest jej wadą). Tej wady nie mają dwa pozostałe sposoby toczenia stożków. W przypadku toczenia stożków z przesunięciem konika mocowanie przedmiotu odbywa się w kłach. Z tego względu zarówno jeden jak i drugi nakiełek nie współpracują prawidłowo z kłami (rys. poniżej). Występuje ścieranie nakiełka, co uniemożliwia jego powtórne wykorzystanie.

Rys. Współpraca nakiełka z kłem w przypadku toczenia stożków

Lepszą współpracę w takim przypadku zapewniają kły kuliste. Wykonanie stożków przy wykorzystaniu liniału, jest wygodną metodą obróbki wymaga jednakże oprzyrządowania tokarki ( wyposażenie jej w liniał).

Do wykonania wewnętrznych powierzchni stożkowych stosuje się głównie dwa pierwsze omawiane sposoby tzn. skręcenie suportu narzędziowego i nóż kształtowy.

Obróbkę w takim przypadku wykonuje się analogicznie jak proces wytaczania.

Na naszym ćwiczeniu zapoznaliśmy się dokładniej z metodą toczenia stożków za pomocą liniału. A więc:

Kąt skręcenia przestawnego liniału β przyjmuje się przy ustawieniu obrabiarki równy kątowi pochylenia obrabianego stożka . W skręconym położeniu liniału winien być równoległy do tej tworzącej stożka, która jest toczona nożem. Wymagana wielkość skręcenia liniału lub kąta

obrotu β odmierza się na podziałce znajdującej się na płycie.

Wielkość przesunięcia określa się według wzorów:

lub

gdzie:

Lo – odległość od osi obrotu liniału do jego czoła, gdzie znajduje się podziałka

- długość stożka, długość-zbieżność

D, d – średnica stożka

Jeżeli na podziałce liniału odczytuje się bezpośrednio zbieżność przedmiotu, to:

Jeżeli na płycie znajduje się podziałka kątowa, to kąt obrotu liniału β = wówczas:

Przy pomocy przestawnego liniału można obrabiać powierzchnie zewnętrzne i wewnętrzne, w których kąty pochylenia stożka nie przekraczają 10-12o.

5